Pa-ri. Một chiều xuân ấm áp. Gió mơn man. Mùa
đông lạnh tuyết vừa đi qua. Vụ khủng bố của IS vẫn còn đọng trong tâm trí nhiều
người, nhất là dân Pa-ri. Nhưng cuộc sống vẫn vui, người ta vẫn dạo chơi, ngắm
cảnh không chỉ ở tháp Ép-phen hay bờ sông Sen… Bé Nam được bố đưa đi chơi công
viên, cứ ríu rít như chú chim non khi mặc bộ quần áo xanh dương, mẹ đã đính cho
một ngôi sao xanh thẫm trước ngực. Thủ đô nước Pháp nhiều công viên đẹp, rất
nhiều xanh, nhiều thắm nhưng bố con bé Nam thích nhất công viên này. Nó gần
nhà, lại có pho tượng nhà văn Vích-to Huy-gô chắc to hơn người thật, vừa uy
nghi vừa rất hiền hòa. Bố Nam từ nhỏ đã thích đọc sách, càng lớn càng ham
truyện văn chương dù anh theo đuổi một công việc thật hiện đại là công nghệ
thông tin. Anh đã từng mê đoạn văn của một nhà văn Pháp tả chú bé đi học băng
qua vườn hoa Lúc-xăm-bua dưới bầu trời hơi buồn và đẹp hơn bao giờ hết, trong
khi những chiếc lá vàng rơi từ từ từng chiếc một trên vai các pho tượng trắng…
Lớn thêm, anh say đắm yêu văn của Vích-to Huy-gô,
đã hồi hộp khi đọc những đoạn nói về bé gái Cô-dét khốn khổ bị vợ chồng tên chủ
quán ăn vừa tham vừa ác hành hạ hết sức nghiệt ngã, đã hân hoan khi thấy ông
Giăng đặt đồng tiền vàng vào chiếc guốc xấu, mòn vẹt của cô bé mồ côi đáng
thương ấy giữa đêm Giáng sinh trong quán trọ tồi tàn; đã vừa xót xa vừa hào
hứng khi cậu nhỏ Ga-vơ-rốt nghèo khổ mà hào hiệp, vui đời, dũng cảm hi sinh
trong cuộc khởi nghĩa của dân nghèo Pa-ri. Cho nên anh thích pho tượng nhà văn
lớn của nước Pháp này ngồi giữa cái công viên thân quen, bao lần in dấu chân
hai bố con anh. Bé Nam mới hơn hai tuổi, bước tung tăng, vừa đi vừa hát ngọng
nghịu: “Chú ết là chú ết con, có hai là hai mắt tròn…”. Bài “Chú ếch con” này
ông bà của bé dạy cho cách đây không lâu.
Cứ đến trước pho tượng là bé dừng lại, chỉ
trỏ và gọi “Ông, ông…”. Hai bố con anh có thể chơi không biết chán quanh pho
tượng trong khi từng chiếc lá cây chao nghiêng trước mặt và nhiều cánh chim dạn
dĩ lượn trên đầu. Người làm tượng thật khéo. Pho tượng trông y như thật và rất
có hồn. Vích-to Huy-gô ngồi đó, hiền hậu mỉm cười với các cô bé, chú bé, với
mọi người. Hai bàn tay nhà văn khép vào nhau, mở ngửa, đặt trên đùi mình như
muốn nâng đỡ cái gì đó. Thi thoảng đôi chim câu bay đến đậu trong lòng tay bao
dung của pho tượng. Có khi chúng rủ rỉ cùng nằm gọn trong hai bàn tay ấy mà âu
yếm gù nhau. Bé Nam vô cùng khoái nhìn đôi chim như thế. Cảm giác như bé hồi
hộp thở nhẹ hẳn đi, sợ đôi chim bay đi mất. Đôi lần hai bố con mang theo ít gạo
hoặc bánh mì cho chim ăn.
Nhiều ông bà già cũng vãi thức ăn cho bầy
chim. Đàn chim tự do sà xuống, ríu rít và nhanh nhẹn mổ mổ. Đám trẻ con thích
mê, dõi nhìn không chán. Hình như nhà văn ngồi đó, cũng giương to đôi mắt và nở
rộng nụ cười hiền lành. Một cậu choai choai, tóc vàng mắt xanh dướn chân lên,
buộc vào ngón tay cái pho tượng người ông chùm bóng bay ba quả xanh, trắng, đỏ.
Chợt chùm bóng tuột ra, bay lên trời. Bé Nam vỗ tay reo, rồi bé hát “Trái đất
này là của chúng mình. Quả bóng xanh bay giữa trời xanh…”.
Chính bố Nam đã dạy con bài ca này, anh lẩm
nhẩm tiếp lời con: “Bồ câu ơi tiếng chim gù thương mến…” và bỗng nhớ ra rằng
khi đã tám mươi tuổi, nhà văn lớn này còn cho chào đời tập thơ “Nghệ thuật làm
ông”. Ông yêu cháu, yêu trẻ con vô cùng. Đâu như Huy-gô đã viết không gì vui
bằng nụ cười trẻ thơ. Chính ông nội bé Nam đã có lần nói như vậy, và còn đọc
cho nghe bài thơ của Huy-gô kể về em bé Hy-lạp ngồi giữa cảnh hoang tàn đổ nát
của hòn đảo quê hương, không muốn gì ngoài mong có súng gươm diệt thù… Tâm hồn
của tuổi thơ, tuổi trẻ ở bất cứ đâu cũng không thể bị hủy hoại bằng sức mạnh
của súng đạn khủng bố, tàn bạo.
Bỗng có hai cảnh sát cao lớn bước tới, đôi
chim câu vỗ cánh bay vù đi. Hai viên cảnh sát dừng chân, ngắm pho tượng. Bé Nam
kéo bố thấp xuống, thầm thì gì đó. Bố bé cười, rồi chào người cảnh sát và nói:
“Con trai bé nhỏ của tôi muốn ngồi trong lòng tay đại văn hào mà cháu yêu quý,
có được không?”. Từng sống trên đất Pháp khá lâu, đã lấy vợ người Việt ở đây,
sinh bé Nam ở đây, anh biết làm gì cũng phải theo đúng luật. Cho nên anh thấy
tốt nhất là hỏi người thực hành pháp luật. Hai viên cảnh sát nhìn em bé, rồi
đưa mắt như trao đổi với nhau. Sau vài giây, một người cười vẻ thân thiện: “Ồ,
được thôi. Nhưng một lát thôi nhé”. Được lời cởi mở, bố bé Nam “Cảm ơn” và
không chần chừ bế con lên đặt ngồi trong lòng tay nhà văn. Bé Nam ngồi vững,
dựa hẳn người vào mình pho tượng, hai chân đung đưa, miệng cười nhỏn nhoẻn, vẫy
vẫy bàn tay trắng hồng. Bố bé nhìn con, cười, vẫy lại cậu con trai. Bỗng dưng
cảm thấy như khuôn mặt dạn dày nắng gió của Huy-gô, nhà văn yêu quý trẻ cũng
dãn ra với nụ cười vui. Hai người cảnh sát thì cười díu cả đôi mắt xanh lơ.
Dường như làn gió thoảng qua rì rào cười, và các bồn hoa thắm quanh đó cũng
cười rung rinh. Vài người đi dạo vội giương máy ảnh. Cả mấy cái điện thoại cầm
tay của ai đó cũng giơ lên chụp.
Ngày hôm sau một số tờ báo Pháp in hình em bé
ngồi trong lòng hai bàn tay pho tượng Huy-gô với các dòng chú thích to đậm:
“Người ông mãi mãi yêu các cháu nhỏ”. “Nét mới của pho tượng người ông”.
“Vich-to Huy-gô với nghệ thuật làm ông”. “Đại văn hào hôm nay và thế giới ngày
mai”. Một tờ báo lớn thì ghi câu : “Em bé Việt làm đẹp thêm công viên Pháp”
trên bức ảnh màu rất đẹp. Lại còn nhắc lại lời của nhân vật chính trong truyện
“Những người khốn khổ”: “Các con hãy yêu nhau mãi mãi. Trong đời chỉ có một
điều ấy thôi: là yêu nhau”. Bố bé Nam mua tất cả những tờ báo ấy. Anh cắt các
tấm ảnh có hình con trai gửi về Việt Nam cho ông bà nội ngoại. Sau đó anh còn
đặt qua mạng mua pho tượng Vich-to Huy-gô nho nhỏ, trưng trên giá đặt các cuốn
sách có nhiều hình ô-tô, máy bay, hình hoa lá, thú vật… đầy màu sắc mà bé Nam
hằng thích xem. Ngày nghỉ vợ chồng anh vẫn đưa con ra công viên chơi xích đu,
bập bênh, cầu tụt, cho chim ăn và chơi với pho tượng người ông suốt đời yêu trẻ.
Trần Đồng Minh
