Tôi có một người bạn thân nhất, chúng tôi coi nhau như anh
em ruột, lúc đó hai chúng tôi mới 12 tuổi, cùng học chung một lớp, cùng học
chung một trường Dũng Lạc ở Hànội. Di cư vào Miền Nam 1954 và trong thời gian mới
bắt đầu vào Sàigòn, hai gia đình chúng tôi cùng ở chung trong một trại tạm cư tỵ
nạn cộng sản, chúng tôi lại có dịp học chung với nhau tại trường trung học Nguyễn
Trãi, là nơi tạm thời mượn một trường tiểu hoc nằm trên đường Trần Hưng Đạo,
Sàigòn, rồi sau khi gia đình anh rời khỏi trại tạm cư, mẹ của anh mở một cái
quán nhỏ gần ngay cửa ra vào chợ Tân Định, một mình bà tự tay tráng bánh cuốn
Thanh Trì và bánh cuốn nhân thịt, quán mở cửa từ 6 giờ sáng đến 5 giờ chiều và
ngày nào cũng đông nghẹt khách đến ăn, vì bánh cuốn của bà làm vừa thơm ngon lại
vừa tráng mỏng dính như tờ giấy, nên nổi tiếng khắp vùng chợ Tân Định, nhiều
khi không kịp tráng đủ bánh cuốn, để cung ứng nhu cầu của khách hàng đến mua
hàng ngày mang về nhà ăn.
Mỗi ngày bà phải thức khuya dậy sớm, xào nấu nhân thịt
bánh cuốn, pha chế nước mắm ăn bánh cuốn, bà phải dậy sớm từ 4 giờ sáng để chuẩn
bị mọi thứ sẵn sàng đem ra quán, cho kịp giờ mở cửa cho khách đến ăn lúc 6 giờ
sáng sớm hôm sau. Nhờ kiếm được tiền nhiều bán bánh cuốn, nên mẹ anh có dư tiền
trả tiền học phí trường tư cho anh, nên mẹ anh chuyển anh về học trường tư thục
Đông Tây Học Đường, nằm trên đường Hai Bà Trưng, thuộc vùng Tân Định. Đây là một
trong những hiện tượng rất thường thấy các bà mẹ Việt Nam, làm việc lao động
chân tay vất vả cực nhọc suốt ngày đêm, nhất là các bà mẹ dư cư từ Bắc vào Nam,
để kiếm đủ tiền nuôi dưỡng các con ăn học thành tài mai sau.
Vào tháng tư đen 1975, khi công sản xâm chiếm Miền Nam Tự Do
Nước Việt Nam, cả hai gia đình chúng tôi đều may mắn được chính phủ Hoa Kỳ giúp
đỡ, đưa chúng tôi ra khỏi Việt Nam đến Hoa Kỳ định cư cùng lúc với mấy trăm
ngàn người Việt khác, cũng được hưởng quy chế ty nạn công sản tại đất nước tự
do Hoa Kỳ này. Thế là gia đình anh định cư một tiểu bang xa cách gia đình tôi
hàng ngàn dặm, nhưng cứ vài năm chúng tôi lại hẹn hò gặp mặt nhau, để cùng nhau
ôn lại những kỷ niệm xa xưa, mà bây giờ chúng tôi đã trở thành hai cụ ông 76 tuổi
cả rồi, nhưng riêng người mẹ của anh bạn này, nay vẫn còn sống và cụ đã 98 tuổi,
bị bệnh mất trí, đang sống trong viện dưỡng lão và anh bạn tôi là con trai cả
duy nhất của cụ, anh có 3 cô em gái, cô em gái út cũng gần 70 tuổi, tất cả 4
anh em đều lập gia đình, nhưng riêng cô em gái thứ nhì và thứ ba đều đã trở
thành góa phụ, chỉ riêng cô em gái út thì người chồng vẫn còn sống. Vì chúng
tôi thân với nhau như anh em ruột, từ hồi còn thơ ấu cho đến khi chúng tôi lập
gia đình, mọi chuyện gì lớn nhỏ xẩy ra trong 2 gia đình của chúng tôi, chúng
tôi đều kể lại cho nhau nghe, hơn thế nữa bố mẹ anh cũng yêu quý tôi, coi tôi
như con ruột của ông bà, nên tôi thường xuyên đến nhà ông bà ăn cơm và đôi khi
ngủ qua đêm ở nhà ông bà nữa. Chính vì thế, ngoài những câu chuyện trong gia
đình của anh do anh kể lại cho tôi nghe, tôi còn được chứng kiến tận mắt những
công việc nội trợ của mẹ anh, như nấu ăn, thu dọn nhà cửa gọn gang, sạch sẽ,
ngăn nắp và được nghe tận tai những lời nói ngọt ngào, êm dịu của mẹ anh với bố
anh và với các em gái anh. Tất cả những đức tính trân quí này của mẹ anh, tiêu
biểu sâu đậm những nét đặc biệt của những bà mẹ Việt Nam thời xa xưa ở quê nhà,
mà bây giờ chúng ta rất ít thấy trong một xã hội văn minh, đầy rẫy sự sa đọa
cám dỗ cả về thể xác lẫn tinh thần tại Hoa Kỳ, là nơi đất khách quê hương thứ
hai, mà chúng ta đang sinh sống. Sau đây tôi xin tiếp tục kể thêm những chi tiết
sự thật về bà mẹ của anh bạn tôi, có thể điển hình cho những bà mẹ Việt Nam
khác, khi bà đưa các con cái bà về Hànội sinh sống, mà tôi vừa mới chỉ kể lại
sơ qua ở phần trên đây, để cống hiến đến quý độc giả hiểu rõ thêm về những bà mẹ
Việt Nam, cả đời chỉ biết hy sinh thân mình như con trâu kéo cầy, làm những
công việc vất vả cực nhọc, để lo cho chồng và cho con được sống hạnh phúc, dù
có phải chịu đựng nhiều sự gian nan đau khổ thế mấy đi nữa, cũng không hề than
thân trách phận, trái lại trong lòng các bà mẹ Việt Nam này luôn luôn cảm thấy
hài lòng, thể hiện qua nét mặt vui tươi khi nhìn thấy chồng con mình sống hạnh
phúc. Vì thế các bà mẹ này dược mọi người kính trọng, ca tụng các bà là những
Bà Mẹ Việt Nam Tuyệt Vời và tôi xin đi sâu từng chi tiết diễn tiến về người
mẹ tuyệt vời của bạn tôi như sau :
Ông bố của bạn tôi là cựu học sinh trường trung học Bưởi
ở Hànội, sau này vào Sàigòn được đổi tên thành trường trung học Chu Văn An. Sau
khi ra trường, ông được bổ nhiệm làm Phó Giám Đốc ngân hàng tỉnh Đáp Cầu, gần
sát tỉnh Bắc Ninh, Bắc Việt. Gia đình ông có 3 chị em, ông là con trai út duy
nhất, 2 người chị ông đều xinh đẹp, được thiên hạ mệnh danh là Thúy Kiều và
Thúy Vân, còn ông được mệnh danh là Kim Trọng, nổi tiếng thời bấy giờ ở phố Tiền
An Bắc Ninh, là các con của cụ Quế Hương thuộc một gia đình điền chủ tại làng
Ngô Khê thuộc tỉnh Bắc Ninh, còn mẹ của anh là một cô gái trẻ đẹp, được liệt
vào hàng hoa khôi tỉnh Nam Định, được sinh trưởng trong một gia đình, mà tất cả
các anh em đều mang giòng máu âm nhạc. Trai tài gái sắc tình cờ gặp nhau trở
nên duyên nợ vợ chồng và bà đã sinh hạ cho ông 4 người con, 1cậu con trai cả
duy nhất đầu lòng và 3 cô con gái như tôi vừa kể ờ phần trên đây. Khi ông bố của
anh qua đời ở tuổi 33, thì người con trai cả là bạn tôi mới lên 9 tuổi, người
con gái thứ nhì 6 tuổi, người thứ ba 4 tuổi và người con gái út mới 2 tuổi. Vì
muốn sống tự lập, không muốn nhờ vả vào nhà chồng, mặc dầu gia đình nhà chồng rất
giầu có, nhưng bà nhất quyết rời bỏ tỉnh Bắc Ninh, đem 4 đứa con theo bà lên
Hànội sinh sống, nhờ sự giúp đỡ tận tình của người em trai ruột kế bà, là một
nhạc sĩ nổi danh từ Bắc vào Nam. Ngoài sự giúp đỡ vật chất của người em trai nhạc
sĩ này, trong những năm tháng ở Hànội, để có thêm lợi tức hàng tháng chi dùng
cho 4 đứa con, bằng cách bà làm vài loại bánh ngọt theo công thức bánh của
Pháp, hàng ngày tự tay bà dem đến giao hàng cho một tiệm chuyên bán bánh ngọt của
Pháp làm chủ, nổi tiếng tại Hà Thành tiêu thụ. Rồi 2 ngày cuối tuần vào mỗi buổi
tối, người con trai cả của bà, đeo trên vai một thùng bánh ngọt Caravát, đi
theo người Cậu nhạc sĩ chơi đàn trong vũ trường của người Pháp làm chủ, để bán
bánh mang tiền về cho mẹ.
Khi di cư vào Miền Nam Tự Do 1954, mấy năm đầu bà mở quán
bán bánh cuốn ở chợ Tân Định, như đã được đề cập ở phần mở đầu của bài này, sau
đó ít lâu, qua sự giới thiệu của Cha Bề Trên Trần Văn Hưng, Giám Đốc Dòng Chúa
Cứu Thế Kỳ Đồng, Sàigòn, bà được tuyển chọn làm Quản Lý cho Viện Mồ Côi Hội Dục
Anh, đường Nguyễn Tri Phương, Chợ Lớn. Trong rất nhiều năm, bà cai quản hơn một
chục nhân viên và 2 cô giáo viên, trông nom săn sóc gần 200 trẻ em mồ côi, từ
sơ sanh cho đến 18 tuổi và những em bé sơ sinh nào còn mẹ, thì được người mẹ
đón về nhà ngủ qua đêm, đến sang sớm hôm sau lại mang con đến gửi. Trong suốt
thời gian nhiều năm, 4 người con của bà cũng cùng sống chung với các trẻ em mồ
côi ở trong cô nhi viện. Để phụ giúp thêm ngân khoản chi dùng cho viện trẻ em mồ
côi, bà đã tổ chức những buổi trình diễn văn nghệ tại rạp hát Thống Nhất Sàigòn
và đi lưu diễn tại một số các tình, như Cần Thơ, Vĩnh Long, Rạch Gía, Mỹ Tho,
Châu Đốc để kiếm tiền gây quỹ cho viện mồ côi, tất cả các diễn viên tài tử
trình diễn trên sân khấu trong các buổi văn nghệ này, đều do 3 cô con gái của
bà cùng với một số đông các em mồ côi lớn tuổi đã được huấn luyện đảm nhiệm, phần
ban nhạc do người con trai cả của bà, đã được người Cậu ruột là nhạc sĩ chỉ dạy
về âm nhạc phụ trách. Nhờ sự hy sinh, dạy dỗ và tích cực khuyến khích của bà
trong vấn đề học vấn cho con cái, nên anh con trai cả của bà là bạn tôi, đã được
Cơ Quan Cố Vấn Quân Sự và Viện Trợ Hoa Kỳ, gọi tắt là MACV đã tuyển dụng anh
làm Phụ Tá Quản Đốc (Chief Quarterman) 18 Kho Tiếp Liệu Quân Sự Hoa Kỳ tại Tân
Thuận Đông, Nhà Bè, trước khi 18 kho tiếp liệu này được di chuyển đến căn cứ
Long Bình, Biên Hòa. Trong tinh thần nhất trí cầu tiến của bà, ban ngày bà điều
hành cô nhi viện Dục Anh, ban tối bà ghi tên học các lớp Anh Ngữ ở trường Khải
Minh và bà còn thuê giáo sư dạy Anh Ngữ Mr. Singh, người Ấn Độ về tại nhà
dạy cho cả gia đình và sau hơn 3 năm liên tục học Anh Ngữ, bà cảm thấy tạm đủ vốn
sinh ngữ để có thể giao thiệp với người Mỹ, bà liền yêu cầu con trai bà giới
thiệu bà vào làm việc cho sở Mỹ, cho đến tháng tư đen 1975.
Lại thêm một lần thứ hai nữa, bà cùng các con các cháu phải
lên đường di cư sang Hoa Kỳ tìm tự do, vừa mới ra khỏi trại ty nạn tại Hoa Kỳ để
đến người bảo trợ, vì sẵn biết tiếng Mỹ, nên bà nhờ người bảo trợ kiếm việc làm
cho bà ngay, để bà đi làm Salad Maker cho nhà hàng của Sheraton Hotel để kiếm
tiền gửi về Việt Nam, nuôi dưỡng gia đình người con gái út của bà có 4 con, vẫn
còn kẹt lại Việt Nam. Vì ngày đêm quá lo lắng cho gia đình người con gái út
này, bà sợ không đủ tiền để gửi về hàng tháng cho gia đình cô con gái út
đông con ở Việt Nam, nên bà phải làm việc lao động vất vả mỗi ngày10 tiếng, để
có nhiều tiền gửi về Việt Nam cho gia đình của cô con gái út này. Vào những
ngày mùa đông giá lạnh, mưa tuyết rơi xuống đông thành đá trên đường phố, mặc dầu
nhà hàng cho phép bà nghỉ ở nhà không lãnh lương, nhưng bà vẫn không chịu nghỉ
làm ở nhà, bà nhất quyết đi làm kiếm tiền gửi về Việt Nam hàng tháng.
Cách đây 4 tuần lễ, anh bạn tôi điện thoại cho tôi biết là
vào giữa tháng 10 sắp tới đây, cô em gái thứ nhì của anh sẽ tổ chức mừng Lễ Thượng
Thọ 98 tuổi cho mẹ tại vùng Hoa Thịnh Đốn, với niềm hy vọng vào dịp này, các
con cháu có thể về họp mặt đông đủ để chúc mừng tuổi thọ của cụ, mặc dàu hiện tại,
cụ bị bệnh lãng trí, phải ngồi xe lăn và đang phải nằm điều trị trong viện dưỡng
lão, nhưng hàng ngày các cô em gái của anh vẫn thay phiên nhau, vào thăm nom cụ,
trong khi anh ở tiểu bang xa, nên không thường xuyên về thăm cụ được. Anh còn
cho biết là ngày đầu tiên, trước khi con cháu họp mặt đông đủ để mừng Lễ Thượng
Thọ cho cụ, chỉ có một mình anh từ xa đã về tới DC trước mấy ngày, còn vợ anh
vì sức khỏe không mấy khả quan, nên xin kiếu vắng mặt hôm đó, không thể đi với
anh được và tất cả các cô em gái đều thông cảm cho sự vắng mặt của chị dâu vào
ngày hôm đó, nhưng khi nghe thấy cô em gái nói với tôi, là không biết trước được
mẹ của chúng ta có thể sống được bao nhiêu lâu nữa và nhỡ biết đâu tổ chức Lễ
Thượng Thọ cho mẹ lần này là lần chót cho cụ, vợ anh nghe nói thế nên ngày hôm
sau tức tốc mua vé máy bay để kịp thời đến tham dự ngày ý nghĩa cao trọng này của
mẹ chồng cùng với anh.
Sau khi vợ chồng anh đi tham dự ngày Mừng Lễ Thượng Thọ của
mẹ anh tại vùng Hoa Thịnh Đốn và vừa về tới nhà, anh liền điện thoại tâm sự cho
tôi nghe như sau: Suốt 2 tuần lễ ở đây, mỗi ngày tôi đều vào thăm mẹ tôi trong
viện dưỡng lão, bón thức ăn đã được nghiền nát cho cụ ăn như cho em bé ăn, nhìn
thấy cảnh tượng cụ nằm liệt trên giường, làm cho lòng tôi bồi hồi se thắt lại,
với đôi mắt dướm lệ, hồi tưởng lại những sự hy sinh cao quí của một góa phụ trẻ
đẹp ngày nào, giữ gìn tiết trinh, sống độc thân thờ chồng, nuôi dưỡng 4 đứa con
còn thơ dại, cho đến khi 4 đứa con đã khôn lớn ra ngoài xã hội và tất cả đều lập
gia thất. Chắc anh đã biết rõ gia đình của tôi, vì chúng ta là bạn thân thiết với
nhau như anh em ruột sống trong một mái nhà, anh thường xuyên đến ăn ngủ ở nhà
tôi khi chúng ta còn độc thân và mẹ tôi cũng rất thương mến anh như con trai của
cụ (xin xem lại những nét đặc thù về người mẹ anh , mà tác giả đã miêu tả ở phần
đầu của bài viết này). Nhiều lúc tôi ngồi thơ thẩn một mình, lắng đọng tâm hồn
trong giây phút, để cảm nghiệm thấy riêng phần tôi, là một đứa con thiếu bổn phận
của một đứa con hiếu thảo đối với người mẹ Việt Nam Tuyệt Vời của chúng tôi
trên cõi đời này, bà đã săn sóc cho chúng tôi từ miếng cơm manh áo, lo thuốc
thang cứu chữa cho riêng tôi qua khỏi những căn bệnh hiểm nghèo, thập tử nhất
sinh khi tôi còn thơ ấu, cũng như khi tôi trưởng thành, nhất là khi tôi bị tai
nạn xe hơi đụng gẫy chân, phải bó bột nằm trên giường mấy tháng không đi được,
mà bây giờ mẹ tôi nằm trên giường bệnh trong viện dưỡng lão, đáng lý ra tôi phải
nên sống gần gũi bên cụ, để đến thăm nom an ủi cụ trong viện dưỡng lão, bón cơm
cho cụ ăn ít nhất mỗi tuần vài ba lần, gọi là một chút báo hiếu công ơn sinh
thành, dưỡng dục con cái của mẹ tôi mới phải đạo là người con hiếu thảo với cha
mẹ, vì cụ đã nuôi nấng, tận tình giúp đỡ cho 4 anh chị em chúng tôi có được cuộc
sống gia đình hạnh phúc, con cháu thành đạt tốt đẹp như ngày nay mà cụ hằng
mong ước. Dù biết cụ bây giờ bị mất trí, ngày cuối cùng tôi đến từ giã cụ, để
tôi lên đường trở về nơi tiểu bang tôi đang cư ngụ, tôi nói vài tạm từ biệt với
cụ trong sự xúc động cực độ: Thưa mẹ, con đã ghi sâu trong đáy lòng của con những
gì mẹ đã hy sinh cả cuộc đời son trẻ của mẹ cho chúng con, mẹ là tấm gương bác
ái soi đường cho chúng con đi theo mẹ và riêng con là đứa con trai yêu quí nhất
của mẹ, đã và đang làm những việc xã hội bác ái vô vụ lợi, để theo tấm gương
bác ái của mẹ đối với tha nhân, từ khi con mới bước chân vào xã hội để tự lập
cuộc đời cho con, mà con tin chắc rằng mẹ biết, nên đã có nhiều lần mẹ tỏ thái
độ hài lòng về những việc con làm và mẹ đã từng nói với vị xếp của con, là mẹ rất hãnh
diện có một người con trai duy nhất là con, con xin cảm tạ ơn Chúa đã ban cho
chúng con có một người mẹ có trái tim bác ái như mẹ. Amen.
Trước khi anh chấm dứt những lời tâm sự nhiệt thành trên đây
của anh với tôi trong điện thoại là: Tôi mong ước sao cho các con cháu của
chúng ta sau này, đừng trở thành những người cộng sản vô cảm đối với cha mẹ của
chúng nó, nhất là cha mẹ là những bậc sinh thành ra chúng nó, nếu vì lý do cha
mẹ bị bệnh tật hay sức khỏe yếu kém, con cái không thể trông nom, săn sóc cha mẹ
ở nhà được, đành phải gửi cha mẹ vào viện dưỡng lão, như trường hợp của mẹ tôi,
thì phận làm con cái, hãy nên nhớ vào thăm cha mẹ thường xuyên để an ủi tinh thần
các Ngài, kẻo sau này sẽ phải hối hận về hành động bất hiếu của mình, hành động
vô cảm đối với cha mẹ mình, lúc đó nếu có hối hận thì cũng đã muộn, vì các Ngài
bất chợt đã ra đi vĩnh viễn, mà chúng ta sẽ không bao giờ còn thấy các Ngài hiện
diện trên trần gian này nữa và biết đâu một ngày kia, chính chúng ta cũng sẽ là
những nạn nhân phải đau khổ, vì thái độ vô cảm, bất hiếu của con chúng ta đối với
chúng ta, như chính chúng ta đã có thái độ vô cảm, bất hiếu đối với Ông Bà Nội
Ngoại của chúng trước kia, mà các bậc tiền nhân thường nói: Hễ Gieo Gió Thì Sẽ
Gặt Bão. Nghe anh bạn tôi nhắc đền câu châm ngôn này, làm tôi bất chợt nhớ lại
cách đây khoàng 7 năm, khi tôi được Đức Tổng Giám Mục Công Giáo Oklahoma City,
chỉ định tôi làm tuyên úy tình nguyện cho trại tù Oklahoma County Jail liên tục
21 năm , thì có một trại tù tạm giam hơn 200 tù nhân hình sự, mà tất cả những
tù nhân này 90% là người Việt, đã thi hành xong các bản án từ 10 năm cho đến 15
năm tù, nay họ bị tạm giam tại một trại tù ở tỉnh Waurica, thuộc tiểu bang
Oklahoma, để chờ ngày bị trục xuất trả về Việt Nam, nếu chính quyền cộng sản Việt
Nam bằng lòng chấp nhận họ trở về nguyên quán. Trong thời gian họ bị tạm giam ở
đây, ông Quản Đốc trại tù (Sheriff) mời tôi mỗi tháng 2 lần đến thăm viếng
an ủi anh em tù nhân vì ông biết tôi là người Việt Nam. Một hôm như thường lệ,
tôi đến thăm anh em tù nhân tại đây, thì có một anh tù nhân khoảng ngoài 30 tuổi,
tâm sự riêng với tôi, là anh ta đã thi hành xong bản án ờ tù 10 năm, về tội gia
nhập băng đảng đi cướp tiền bạc và nữ trang tại một tư gia, để có tiền mua thuốc
xì ke ma túy hút và anh đã kháng cự lại cảnh sát đang thi hành công vụ bằng vũ
khí cá nhân của anh, anh kể tiếp hồi anh 15 tuổi, anh còn nhớ bố anh cư xử tệ bạc
với bà nội của anh, ông nội anh chết sớm trước bà nội, khi bà nội bị tai biến mạch
máu não (Stroke), không đi đứng được, bà nội phải vào ở trong viện dưỡng lão,
hoàn toàn do chính phủ đài thọ tiền thuốc men, tiền bác sĩ khám bệnh, tiền ăn ở
viện dưỡng lão, bố mẹ anh không phải tốn một đồng xu cắc bạc nào hết, trái lại
khi bà nội còn đi làm cleaning up cho một khách sạn 10 tiếng mỗi ngày, 7 ngày mỗi
tuần, về tới nhà, bà nội nấu cơm , dọn dẹp nhà cửa cho sạch sẽ, bố mẹ chỉ biết
đi làm kiếm tiền và về tới nhà bố mẹ ăn cơm xong là rủ nhau chui vào phòng ngủ
coi phim bộ. Cứ cách 2 tuần bà nội lãnh lương, bà nội đưa hết số tiền lương cho
bố mẹ, nói là để phụ trả tiền nhà, tiền ăn cho gia đình, thỉnh thoảng bà nội lại
mua đồ chơi cho 2 đứa em nhỏ của con và mua bánh kẹo cho chúng con ăn, con có hỏi
bà nội là bà nội lấy tiền ở đâu để mua đồ chơi và quà bánh cho chúng con, thì
bà nội nói là tiền thưởng (tip) của những quan khách ngủ qua đêm tại khách sạn,
trước khi họ rời khách sạn cho bà. Con còn nhớ rõ, có lần bố anh nói cho anh biết,
bố mẹ và các con được ở căn nhà khang trang, mới xây cất như thế này, là do tiền
của bà nội bán vàng của bà nội cho bố mẹ, để bố mẹ có đủ số tiền down 50% mua
căn nhà này, nên mỗi tháng chỉ phải trả tiền nhà rất ít. Rồi một tai nạn thảm
khốc đau thương, bất ngờ xẩy đến cho bà nội, trong khi bà nội đang lau chùi nhà
bếp, bị trượt chân té xuống sàn nhà bếp lát bằng đá hoa, bố con gọi 911 đưa bà
vào nhà thương cứu cấp, sau đó như đã nói ở phần trên đây, vì không ai có mặt ở
nhà để săn sóc bà nội, nên bố mẹ phải gửi bà nội vào trong viện dưỡng lão và bà
nội sống ở đây gần 4 năm trời mới qua đời. mà anh không hiểu lý do tại sao bố mẹ
anh chỉ vào thăm bà nội mỗi tháng một lần, nên có một lần anh vào thăm bà nội,
có một điều làm anh ngạc nhiên nhất và thắc mắc, anh hỏi bà nội là bà nội có biết
lý do tại sao bố mẹ anh không vào thăm bà nội thưòng xuyên không? Bà nội chỉ lắc
đầu và những giọt nước mắt tuân tràn trên hai gò má chỉ còn da bọc xương của bà
nội, nên từ đó mỗi lần anh vào thăm bà nội, anh không dám hỏi bà nội câu hỏi
này nữa. Quay trở lại về lời của anh bạn tôi nhắc lại câu châm ngôn : Gieo Gió
Thì Sẽ Gặp Bão quả thật rất đúng. Nhưng theo tôi nghĩ câu châm ngôn: Cha Ăn Mặn
Con Khát Nước có lẽ còn đúng hơn, vì người bố của anh tù nhân này cư xử bất hiều
với mẹ ruột mình như thế, thì nay người con lãnh hậu quả bị ở tù 10 năm và anh
tù nhân này còn có thể bị ở tù thêm nhiều năm nữa, khi đương sự bị trục xuất trả
về Việt Nam, nếu chính quyền cộng sản bằng lòng chấp nhận cho đương sự trở về
nguyên quán.
Sau hết, tác giả xin chân thành đa tạ người bạn thân nhất của
tôi, anh đã gợi lại cho tôi hồi tưởng lại những kỷ niệm của thời niên thiếu xa xưa
giữa chúng tôi, từ thời gian chúng tôi còn ở Hànội, rồi di cư vào Sàigòn cho đến
khi chúng tôi sang đến Hoa Kỳ tìm tự do, nhất là anh đã khéo léo nhắc nhở cho
tôi một cách kín đáo, là tôi cũng đang có một người mẹ tuyệt vời như mẹ của
anh, hiện vẫn còn sống trên trần gian này và tình trạng sức khỏe của mẹ tôi
cũng tương tự giống như tình trạng sức khỏe của mẹ anh, mà hiện tại mẹ tôi đang
sống trong viện dưỡng lão, làm cho tôi cảm thấy băn khoăn bối rối trong đáy
lòng, tự hỏi lòng mình, không biết tôi có cảm thấy thiếu bổn phận là đứa con hiếu
thảo với mẹ tôi, như trường hợp của bạn tôi không?
Nguyễn Mạnh San
