HUYỆN ĐỀ, MỘT THỜI CŨ… - Phạm Nga

1.

Ở tỉnh Khánh Hòa thời bấy giờ, sinh sau đẻ muộn hơn những đường dây ghi đề khác nhưng kỳ lạ là huyện ông Bảy/ bà Bảy, rất sớm phát đạt. Còn sớm hơn nữa là dân chơi đề đã nhanh chóng chỉ gọi gọn lỏn là huyện bà Bảy.

Ở căn nhà lầu trên phố Độc Lập, ông Bảy, thường ngồi ở nhà trước khi tiếp những người công khai, bình thường ra, vào bằng cửa trước khi đến giao dịch, làm ăn với đại bài gạo hay chuỗi nhà thùng cùng mang bảng hiệu Lý Phát của ông Bảy.

Còn ở nhà sau, tối tăm, ít sáng sủa hơn nhà trước thì bà Bảy, tức bà huyện, một mình giữ phần tiếp những người ra vào chỉ bằng lối cửa sau. Cánh cửa nặng nề này luôn luôn đóng kín, có người quen mặt gõ cửa mới mở hé. Người lách qua cửa luôn luôn có cùng một cung cách là thầm lén, vội vã, nhìn trước nhìn sau.

Nhờ mối quan hệ làm ăn lớn, rộng trước kia của dòng họ Lý, cộng thêm mối quen biết sát sườn hơn với những nhân vật – có chức vụ cao hay có tiền của, hoặc có cả hai thứ này – thường ngồi chung chiếu tứ sắc với vợ chồng ông Bảy, thì không có gì khó khăn, chậm lụt trong việc thu hút khách chơi và tuyển mộ người giúp việc tin cậy cho tổ chức cờ bạc mới ra đời, đầy triển vọng này. Có điều là trong nhà, bà huyện dành quyền chọn một đứa cháu ruột làm thư ký riêng cho bà. Một thanh niên có chữ nghĩa, tính toán nhanh nhạy và có nét chữ viết rõ ràng, sáng sủa. Còn ở ngoài cửa của huyện, những cánh tay nối dài của đầu não cờ bạc này được kín đáo dàn trải thành một hệ thống “chân rết”: hàng trên là các tay con, thay quyền chủ ở một khu vực, không trực tiếp ghi đề và thu tiền đánh mả chỉ tổng hợp kết quả làm việc của các tay ghi; hàng dưới là các tay ghi có nhiệm vụ ghi đề, ra biên nhận và thu tiền đánh của dân chơi đề.

Đối với dân mê cờ bạc trong khắp tỉnh, sức hấp dẫn của đường dây này là do tin đồn thường có người chơi trúng lớn và theo tin tức rỉ tai thì dễ trúng, trúng hoài khi bỏ tiền đặt số ở những tay ghi thuộc đường dây huyện bà Bảy. Do đó, từ trong những ngõ hẻm cho tới đường lớn, dân cờ bạc nô nức kéo tới những tay ghi đủ các cấp nhỏ, lớn – tất nhiên không hề thấy mặt chủ huyện.

Đúng là vào những ngày thứ ba hằng tuần, sau khi có kết quả thường lệ của cuộc xổ số kiến thiết quốc gia, nhà ông Bảy đều có chung trả những số tiền khá lớn cho một, hai người trúng đề nào đó. Nhưng số đông dân chơi số không hề được biết rằng, từ những tờ phơi (*) dày đặc những con số được mua và số tiền mua – còn gọi là tiền xác – do các tay ghi nộp về cấp trên, đến tay huyện là bà Bảy thu vô một số tiền thường là rất lớn. Chi trả xong cho số người trúng và trừ xong hoa hồng cho người chạy việc, chủ đề vẫn còn lợi chán. Đó là chưa nói tới sự hào phóng có tính toán của bà huyện đối với những tay con, tay ghi làm công cho mình nhưng có thể không hề biết mặt mình. Các tay ghi cứ giao phơi trước hạn bốn giờ chiều, hễ sau khi có kết quả xổ số mà trúng ngay tờ phơi trắng tức tờ báo cáo trắng, tức không có con số nào trúng thì lập tức được tay con đầu nhánh, đại diện chủ huyện thưởng cho một khoản đặc biệt.

2.

Khác với lối xổ số tự chọn kiểu Mỹ ngày nay đã biến vài người chơi thành tỷ phú, nếu trò đánh đề ngày trước có thể ít nhiều chó dắt mà mang đến cơ may làm giàu cho ai đó thì cũng chỉ dành cho người tổ chức cuộc chơi, tức chủ huyện, chứ không phải dành cho con bạc, tức dân đánh đề. Ngay cả những tay ghi, tức đại lý của cái huyện rất phát tài là huyện bà Bảy, cũng chỉ là người làm công, mà khoản hoa hồng cho tay ghi cũng chỉ có chừng có mực.

Hay là, muốn làm giàu thì các tay ghi cứ tự đi đánh đề? Câu trả lời là khi đó tay ghi biến thành dân đánh đề, tức con bạc, thắng không bù nổi thua. Thậm chí có vài tay ghi thường chỉ rước lấy nợ nần khi không dằn được máu cờ bạc, cứ đi chơi đậm ở cửa các “đồng sự” hay chơi luôn vào tờ phơi mình phụ trách. Nhưng tai hại cực kỳ là khi họ liều mạng bao một vài con số trong tờ phơi sinh tử mỗi chiều thứ ba ấy.

Ví dụ như có tay ghi tên là Tư Liều, từ lâu đã chíp bụng con 09. Chiều nay, có ai đánh đầu hay đuôi gì vào con số này thì y cũng giữ lại, không ghi vào tờ phơi nộp cho huyện. Sau giờ xổ số, một là khi con 09 không ra thì Tư Liều hưởng hết tiền xác, còn hai là ngược lại, y phải tự lo chung 1 đồng thành 70 đồng cho những người trúng con số này.

Hầu như, chỉ sau vài lần bao số, 100% những tay liều mạng, có tham vọng muốn làm chủ huyện cỡ cò con, đều hết vốn, vỡ nợ. Mười lần ăn được tiền xác cũng không bù nỗi cho một lần chung tiền trúng. Cứ thế, các tay bao đề sạch túi, tàn mạt không thua gì một tay mê số, chơi đề đã lâu ngày chày tháng.

Vận số lại khác hẳn đi đối với ông Bảy, một tay chơi cờ bạc cũng từng trải lâu năm lắm rồi. Con-người-cờ-bạc nơi ông Bảy đã hiển nhiên có một trình độ lọc lõi đến mức khác thường. Một mặt, ngay từ những lúc chễm chệ ngồi trong chiếu bài tứ sắc ở làng chài, dù chỉ để giải trí nhưng ông rất giàu kinh nghiệm ăn thua, không kém gì một tay chuyên nghiệp, cờ bạc để kiếm sống. Mặt khác, ông có những linh cảm đặc biệt, đủ để quả quyết sai con cháu, người giúp việc chạy đi ghi ngay lập tức một con số đề nào đó. Kết quả là ông Bảy thường thắng với bài tứ sắc, còn trúng đề thì lại càng thường xuyên hơn. Đến khi cùng vợ vô nghề huyện, kinh nghiệm và linh tính lại tiếp tục giúp cho ông tránh được nhiều trường hợp hao tài mất của, đặc biệt với sự giúp sức của một tay em mẫn cán tuyệt vời. Tay này không ghi số, cũng không gom tiền xác và làm phơi, mà chỉ thầm lặng chạy đây đó, làm trinh sát theo dõi tình hình thiên hạ đánh số vào đường dây của chủ và cả các huyện khác.

Ngày thứ ba này, ngẫu nhiên hay do một tin đồn râm rang từ sáng sớm, chợt một con số, ví dụ như 09, lại được rất nhiều người đánh vào đường dây huyện ông bà Bảy. Tiền xác ước lượng từ sáng đến trưa đã lên tới một con số khổng lồ. Lập tức, tay em trinh sát sẽ tìm mọi cách báo ngay về cho ông bà Bảy. Phản ứng trước tình hình con số 09 đột biến này, ông Bảy sẽ cố vấn cho vợ, có thể chọn một trong bốn cách đối phó để ngăn ngừa nguy cơ vợ chồng ông phải chung ra một cú khủng khiếp vào chiều tối.

Một là, không rõ do điều gì mách bảo, ông Bảy vẫn bình chân như vại, nhếch mép cười, cho bọn tay em “chân rết” cứ tiếp tục nhận cho dân chơi đề đánh vào con 09.

Hai là, ông ra lịnh khóa con số 09, không nhận cho ai đánh vào nữa – cũng có nghĩa là xúi cho dân chơi đề đi ghi ở các huyện khác.

Ba là, ông Bảy xuất tiền cho tay em thầm lặng đi đánh con số 09 vào các huyện khác. Nếu chiều ra con 09, các huyện khác sẽ chia phần chung tiền trúng cho dân chơi đề.

Và cuối cùng, phương cách thứ tư là hoàn toàn dựa vào linh tính xác quyết của ông Bảy. Trong giới cờ bạc có một từ ngồ ngộ, nói theo âm tiếng Tàu là “tả”, tức “đã” theo âm giọng Hán Việt, tức là đánh, đánh đập. “Tả” là kiểu cờ bạc mà may rủi nhân đôi lên: một là nếu gặp vận may mắn, cứ với tiền vốn của thiên hạ, người “tả” không hề bỏ vốn tiền xác ra một cắc nào mà lại được toàn bộ tiền trúng đề; hai là ngược lại, gặp vận rủi thì phải chung trả đầy đủ số tiền trúng cho người bỏ tiền ra đánh đề mà vận may đã thuộc về họ.

Như khi có niềm tin mạnh mẽ rằng con số 09 không thể ra, ông Bảy sẽ ra lịnh cho đàn em sớm sủa lấy hết số tiền xác của thiên hạ đánh vào con 09 đem “tả” hết vào một con số khác mà ông ưa thích, ví dụ con 18. Do bọn đàn em chia nhau đi “tả” vào số 18 ở các huyện khác bằng những số tiền đã được chẻ nhỏ ra từ số tiền xác của thiên hạ đánh con 09, nên các huyện khác không thể đặt nghi vấn về bàn tay lũng đoạn của ông bà Bảy. Rốt cuộc, theo kết quả xổ số, không có con số 09 mà có con 18, thì ông bà Bảy đã ăn may một lần nữa khi không hề bỏ ra xu nào mà lại thắng được bộn tiền nhờ cách đi “tả” như trên.

Phải là tay chơi rất cả tin và rất mặn máu cờ bạc mới dám chơi kiểu “tả”. Và phải là những tay được thần Đổ Bác nhiệt tình độ trì thì mới thắng lợi trong cách chơi bằng tiền người khác như thế. Cỡ những tay em bày đặt bao, giữ lại vài con số trong tờ phơi để kiếm chác chút đỉnh tiền xác, nay lại tập tành lấy số tiền xác đó đi “tả” thì chỉ càng sớm tiêu ma cuộc đời hơn thôi.

3.

Cùng là mê cờ bạc, mê đề nhưng dân chơi lại có nhiều chọn lựa khác nhau. Người không thích liều, chịu thắng ít nhưng dễ thắng với xác xuất cao thì chọn cách chơi bao hết các lô xổ, thậm chí với số tiền rất nhỏ.

Thời ấy, đài xổ số kiến thiết quốc gia tổ chức xổ tổng cộng 12 lô, từ lô đầu 2 con số cho đến lô độc đắc 6 con số. Bên cạnh đó, hầu hết các huyện đều qui định các tay ghi thực hiện “khuyến mãi”, tự động ghi tặng thêm 20% tiền xác cho ai đánh đến mức 10 000 đồng trở lên. Cũng có nơi chịu thối lại khoản 20% này, nghĩa là người đánh đọc cho ghi hết 10 000 đồng như chỉ cần trả 9000 đồng là đủ, nhưng thông thường dân chơi cho ghi thêm hết luôn khoản 20% mình được hưởng “khuyến mãi”. Ví dụ đánh con 35 lô đầu 10 000 đồng, phát sinh 1000 đồng “khuyến mãi” nên giấy biên nhận ghi thành 11 000 đồng. Vậy, ví dụ như bao con 35 ở 12 lô, mức 1000 đồng mỗi lô, tức bỏ ra tổng cộng 12 000 đồng, cộng “khuyến mãi” 20% là 2400 đồng nữa, coi như bỏ ra 14 400 đồng nên biên nhận sẽ ghi là 1200 đồng mỗi lô. Lúc này người chơi có đến 12 cơ hội để trúng 1200 đồng x 70 = 84 000 đồng, trừ đi 12 000 đồng vốn chơi, cũng còn lợi được gấp 6 lần vốn chơi.

Người nặng máu ăn thua hơn thì vừa đánh bao lô vừa tăng chút tiền đánh ở lô đầu và cuối. Ví dụ, có thể bỏ ra 12 000 đồng đánh bao lô con 94, mỗi lô sẽ được ghi là 1200 đồng – nhưng dân chơi lại bỏ ra 14 000 đồng, theo nghĩa bỏ ra thêm 2000 đồng để đánh riêng cũng con 94 ở lô đầu và lô cuối, mỗi lô 1000 đồng nữa. Vì số tiền 2000 đồng là thêm vào 12 000 đồng, đã trên mức 10 000 đồng nên cũng tự nó nảy ra khoản 20%, tức 2000 đồng đẻ ra thêm 400 đồng, chia đôi vào hai lô đầu và cuối, tức rốt cuộc ở hai lô đầu và cuối sẽ được ghi là 1200 đồng + 1200 đồng, thành 2400 đồng. Rồi nếu kết quả xổ ra, 11 lô đều trật hết, may mắn chỉ đến với phần đánh riêng là lô đầu hoặc lô cuối thôi cũng đều đẹp. Người chơi vừa trúng được 2400 đồng x 70, thành 168 000 đồng, trừ đi 14 000 đồng tiền đánh, còn thắng 154 000 đồng, gấp hơn 10 lần tiền vốn chơi.

Rất thú vị kiểu chơi đề an toàn như trên, theo nghĩa có thua thì cũng thua rất ít. Một khi cứ chấp nhận mức chơi khiêm tốn, đánh nhỏ, người chơi tránh xa được một thảm nạn rất lớn, như thực tế thỉnh thoảng từng xảy ra, là các huyện trốn tránh, lánh mặt – giới cờ bạc gọi là “xù” – không chung những số tiền thắng đậm từ những số tiền xác quá lớn. Và cũng nên cầu nguyện cho họ có thể thường trực tự kềm chế, giữ mãi lối chơi “cò con”, vì theo tâm lý cờ bạc, nếu ngày nào cũng trúng mà chỉ trúng quá nhỏ, quá ít, đâm ra chán nãn và sốt ruột. Lúc này con ma đề sẽ ra tay xúi dục họ sanh tâm đánh lớn, đánh nhiều tiền hơn để mong “trúng cho đáng!”.

Khi ấy, Thần Tài sẽ ngán ngẩm, bỏ rơi đứa con ngoan, khiêm tốn chơi bạc cò con của mình, có nghĩa là con bạc say máu đã bước ra khỏi kiểu chơi an toàn và thảm họa khó tránh sẽ lừng lững đến với họ…

—

(*) Phơi: gốc chữ feuille tiếng Pháp, nguyên nghĩa là chiếc lá, tờ giấy. Ở đây chỉ tờ giấy mà các tay con, tay ghi trình bày báo cáo tổng kết với cấp trên về tình hình số tiền xác anh ta thu được, phân ra theo liên hệ (đánh lô đầu, lô cuối hay bao lô) với từng con số, từ con 00 đến con 99. Ví dụ: Trên tờ phơi của một tay con báo cáo tổng kết theo 3 cột, phần đầu các cột có dòng “120 – 01 – 80” hay ở cuối có dòng “150 – 94 – 25”, có nghĩa con 01 được dân chơi đánh ở lô đầu tổng cộng 120 000 đồng và 80 000 đồng ở lô cuối; tương tự, con 94 được đánh tổng cộng 150 000 đồng và 25 000 đồng.

Phạm Nga
(Trích truyện kỳ ảo HỒN MA BIỂN, Saigon 2016)