Về làm hàng xóm với
nhau từ năm 1998, cũng ngót nghét 20 năm. Gặp nhau vẫn tươi cười chào hỏi, đẩy
đưa mấy câu thân tình chẳng động chạm tới ai, kiểu con gà nhà em sáng nay bị
cúm, con lợn nhà anh tối qua biếng ăn... Đôi khi hứng chí còn đấm lưng nhau
thùm thụp, rồi nắc nẻ cười, có lúc bá vai nhau, mời nhau chén trà, điếu thuốc,
chú chú anh anh ầm ĩ cả góc phố. Ấy vậy mà anh tên gì, bao nhiêu tuổi, nhà số
bao nhiêu lão cũng chịu. Không phải lão ra vành ra vẻ, vì lão chả có gì để lên
mặt ta đây. Lão không biết tên tuổi của anh, số nhà của anh chỉ vì bản tính của
lão vốn ngại giao tiếp, lại thêm trí nhớ có vấn đề, cứ nhớ nhớ quên quên nên
càng ngại quan tâm lý lịch của người hàng xóm. Lão sợ chuyện ông A “muốn yêu vợ”
nhưng bị vợ “cấm vận”, lâu ngày, quá bí bách nên đêm đến lẩn ra đường Giải
Phóng tìm mấy em có thói quen “tạo dáng bên gốc cây” để “tâm sự” cho “thoáng
trên thông dưới” nhầm thành chuyện ông A “cấm vận” vợ khiến bà vợ bứt rứt phải
nhảy sang nhà hàng xóm, thách ông hàng xóm “có giỏi thì đọ vòng eo” xem eo ai
nhỏ hơn... Nếu thế thì thành to chuyện. Loạn phố Nguyễn Văn Trỗi. Lão chỉ có mỗi
một cái đầu, chả dại.
Cũng có lần, lão nảy ra sáng kiến, mua cuốn sổ nhỏ nhỏ, đút vừa túi quần rồi tiện
gì ghi nấy, làm cuốn cẩm nang tra cứu khi cần thiết nhưng rồi thấy như thế thì
bất tiện nên thôi, phó mặc cho bộ nhớ có vấn đề của lão. Với lại, biết ghi chú
thế nào khi ví dụ, anh (nhân vật chính, lão sẽ hầu chuyện mọi người) quá nhiều
điểm giống mọi người mặc dù anh cũng rất nhiều điểm chẳng thèm giống thiên hạ.
Chẳng hạn, cao mét 65 thì phố Nguyễn Văn Trỗi đếm vội cũng vài nghìn nhân mạng.
Khuôn mặt rúm ró, dài thượt khi bị vợ quát, nét đặc trưng của khuôn mẫu đàn ông
“biết điều với vợ” thì phố Nguyễn Văn Trỗi không vài nghìn ông cũng tròm trèm
trên dưới hai hay ba, hoặc bốn nghìn nhân mạng. Nhưng nhất định, giữa vài nghìn
đấng nam nhi tưởng chừng có rất nhiều nét hao hao giống nhau ấy chẳng cần nhìn
kỹ cũng biết đấy là vài nghìn con người riêng biệt. Như thế, biết ghi thế nào để
phân biệt anh với người khác?! Thế nên, lão quyết định cứ căn cứ vào ấn tượng
ban đầu về người đó mà đặt tên, ví dụ như anh, đường ăn nết ở thuộc diện “lễ
phép, biết nghe lời vợ” nên gọi anh là chàng lùn nể vợ, cho khỏi lẫn với mọi
người.
Lão nhớ, hôm ấy, hình như là lão về nhập cư ở phố Nguyễn Văn Trỗi được chừng
hai hoặc ba tháng. Lão ra quán nước đầu ngõ uống trà, để nghe ngóng tình hình
khu phố mới giống và khác gì với khu phố cũ lão ở nên săm soi mọi chuyện khá kỹ.
Hôm ấy, lão thấy anh diện lắm. Đầu vuốt keo láng bóng. Mặc quần sooc kẻ, áo
phông màu mỡ gà, thắt cái nơ màu tím, trông hơi ẻo ẻo nhưng cũng bắt mắt, khá bảnh.
Mỗi tội, lẽ ra quần ấy, áo ấy, đầu ấy... anh đừng thọc chân vào đôi giày đã
toác mõm, thì hay. Đã thế, anh lại đem đôi chân có phần cò hương, ống sậy, cắm
vào hai chiếc tất sợi trắng đã ngả màu, loang loang lổ lổ, roãng ra, tụt xuống
tận cổ bàn chân... nên trông có phần tức mắt.
Lúc đấy, khi thấy lão vào quán, kéo ghế ngồi xuống, anh nheo nheo mắt nhìn, kiểu
dân đàn anh đàn chị quen nhìn người khác bằng nửa con mắt dưới, rồi anh hơi
nghiêng nghiêng mặt, tạo dáng kiểu “lửng lơ con cá cờ” của những chàng hotboy,
trai đẹp đã quá tuổi được gọi là trai trẻ nhưng cố tạo dáng cho ra vẻ còn trẻ đẹp
để lòe đời... Tóm lại, anh có cách tạo ấn tượng rất đặc biệt với thiên hạ. Mới
về nhập cư, tuổi còn trẻ, chưa vợ nên lão thấy cách anh “tạo hình” cũng hay
hay, lạ lạ, cũng có chút gì đó của chất nghệ nên tuy hơi buồn cười về gu thẩm mỹ
có phần tạp nham, hổ lốn của anh nhưng lão cũng khoai khoái, muốn được làm
quen, kết bạn. Thế nên, lão cố bắt chước anh để gây ấn tượng, ăn điểm. Lão cũng
nghiêng nghiêng người, ngồi chân co, chân duỗi, tay cầm điếu thuốc, miệng nhả
khói chữ o, mắt lim dim chữ a như đang mơ màng, lãng mạn kiểu chất chơi của
trai thành thị. Lão cố làm cho thật tự nhiên, thật điệu nghệ... nhưng có lẽ,
trông chẳng giống ai, buồn cười quá nên anh kéo ghế sát lão, vỗ vai, hỏi:
- Mới về sống ở
đây hả? Chưa vợ à? Dân ngoại tỉnh mới về Hà Nội đúng không? Biết ngay mà. Gu thẩm
mỹ dở hơi, cám hấp!
Lão hì hì cười,
thật bả lả, cố tỏ ra là thằng xu nịnh, biết thân biết phận:
- Dạ! Em chào
anh. Em còn ngu ngơ lắm. Rất mong nhận được sự chỉ giáo của anh!
Ngả đầu ra phía
sau, rồi đưa tay vuốt vuốt mái tóc xịt keo láng bóng, anh nheo mắt, phán:
- Trai quê xịn hả?
Đần thối mặt ra. Nhưng mà có vẻ thật thà. Chơi được.
Anh kéo dài tiếng “chơi được”, nghe lanh lảnh mà lạnh làm lão sợ sợ. Tuy vậy,
lão vẫn cố cười thật tươi, xoa xoa tay, êm giọng:
- Anh giỏi thế. Mới
gặp em lần đầu đã biết em là trai quê xịn. Bái phục!
Anh mân mê chiếc
cằm nhẵn thín, bói cả ngày cũng không kiếm được cọng râu, mủm mỉm:
- Chuyện! Thế mới
nói dân nhà quê có đeo mác thành phố thì vẫn hiển hiện chất quê một cục, vì lố.
Rồi anh giảng tràng giang về tố chất trai Hà Nội thế nào? Khác trai quê căn bản
ở những điểm nào? Anh chốt, trai quê có cố bắt chước cũng không thể giống được
trai Hà Nội xịn... nên đừng có học đòi mà thiên hạ chửi cho là “đã ngu lại còn
cố tỏ ra nguy hiểm”. Tóm lại, anh nói nhiều lắm. Lão chăm chú nghe nhưng không
thể nhớ hơn được vì dù đã rất cố gắng cũng không thể hiểu anh nói gì. Chỉ loáng
thoáng câu anh phân trần rằng, cũng lâu rồi anh không về thăm quê Thái Bình,
làm lão suýt buột miệng khoe: “Bà nội em cũng gốc gác, quê ở Thái Bình.” sẽ bị
anh nghiêm mặt mắng là nhiễm nặng thói dân quê, “thấy người sang bắt quàng làm
họ” thì ngượng chết. May. Lúc lão định khoe có tý chút đồng hương Thái Bình thì
anh cao giọng khảng khái, từ bữa cố kỳ chân thật sạch ở cầu ao đầu làng, quyết
trả lại hết chất Thái Bình cho đất quê để lên Hà Nội sống thì ngay từ hôm đó
anh không còn là thằng con trai nhà quê nữa, mà hiển nhiên anh đã là trai thành
phố rồi nên lão nín lặng, lảng nhanh sang chuyện khác.
Đang khoan khoái đổ người ngả vào lão, kiểu rất thân mật của con trai thành thị
với nhau, cách như anh nói: Một tay quàng hờ qua eo lão, một tay vân vê điếu
thuốc lá, một chân co lên, thúc thúc vào đùi lão, còn chân kia choãi ra, xoay
xoay gót chân theo “bản nhạc” đang ư ử phát ra từ khoang miệng... anh đứng phắt
dậy, khi nghe thấy giọng khàn khàn kéo dài:
- Này... Lại ra
quán đàn đúm nữa cơ đấy.
Anh đứng hơi thẳng người, gần giống kiểu học sinh chào cờ đầu tuần, rồi giẫm giẫm
vào chân lão, trả lời rất nhanh, hệt trẻ lớp 3 trả bài cô giáo:
- Đâu có. Chú này
mới chuyển về khu phố nhà mình, muốn kết bạn với anh nên mời anh chén nước, điếu
thuốc, nhỉ?
Thấy lão ngơ ngác, chưa hiểu, anh giẫm giẫm tiếp lên chân rõ đau, rồi gằn tiếng
một:
- Chén nước, điếu
thuốc... nãy là chú mời anh để kết bạn, nhỉ?
“Ồ. Tưởng gì? Thì
ra là vậy. Sợ vợ đến suýt đái cả ra quần. Bố khỉ!”
Lão cố nhịn cười, cố thật thà lễ phép:
- Vâng! Chén nước
nãy. Và điếu thuốc nãy là em mời anh đấy ạ.
Anh nhấm nhẳng, ra chiều ấm ức lắm:
- Thấy chưa. Bảo
mà. Có bao giờ đàn đúm, hoang phí đâu. Sao chả chịu tin.
Thấy anh đứng co ro rúm ró, tội quá, định đỡ lời nhưng nhìn sang bên kia đường,
thấy chị đang rung đùi, vắt vẻo ngồi trên xe máy, gật gù, gật gù cái đầu, rồi
dài giọng: - “Có thật không?”, thì lão choáng, cuống lên:
- Dạ!... Không
... Không ạ!
Biết là hớ, vội
tìm cách chữa cháy để cứu anh nhưng chưa kịp thì anh đã xô lão ngã, chỉ mặt, chửi:
- Mẹ mày! Thằng đểu!
Hèn! Đéo thèm chơi với mày nữa! Hãm!
Thế rồi gặp nhau, chả thèm chào lại, anh còn bĩu môi khi lão chủ động làm lành.
Cứ mỗi bận thấy lão vào quán là anh vội đứng dậy, phủi đít, nguây nguẩy bước
đi, ra chừng khinh và ghét lão lắm.
Một bận, hiếm hoi lắm mới thấy anh có bạn ngồi cùng bàn rượu. Thực lòng, cũng
muốn tránh mặt anh nhưng chị chủ quán cứ ời ời gọi nên lão đành tặc lưỡi bước
vào. Quán đông khách, còn mỗi ghế trống cạnh bàn anh nên lão không thể không
nhìn anh, không thể không gật đầu chào xã giao với anh cho phải phép. Thế nhưng
anh chỉ liếc xéo một cái, rồi vênh mặt, hiếng mắt ra đường, bĩu môi rõ dài, chừng
như muốn “chửi đổng” vào mặt lão: - Eo ôi! Tởm!....
Kệ. Lão thủng thẳng ngồi xuống và gọi đồ nhậu. Vừa nâng ly rượu lên môi, chưa kịp
hít hà hơi rượu theo thói quen thưởng rượu của lão thì anh ngó sang, bĩu môi,
khinh khỉnh:
- Kệch cỡm! Chả
giống ai! Tởm!
Lão buồn cười, làm rơi chén rượu xuống bàn, bắn tung tóe rượu vào người bạn của
anh. Chưa kịp nói câu xin lỗi thì lão nghe tiếng reo:
- Ô anh Thi! Đang
mong gặp anh thì lại gặp ở đây. Anh thiêng thế!
Lão và Dân, bạn cùng bàn với anh, hồ hởi bắt tay nhau. Anh rụt rè, nhìn Dân, hỏi:
- Quen à?
Dân cười:
- Không phải quen
mà là thân, rất thân của Dân đấy.
Anh ngoảnh mặt
đi, vẻ không thích:
- Thế à? Sao chả
nói trước.
Thấy Dân và lão tay bắt mặt mừng, hoan hoan hỉ hỉ, anh tỏ không vui. Rót chén
rượu. Ực một hơi, hết luôn chén rượu, rồi anh ngoảnh mặt ra đường, hai tay chống
đầu gối, mắt nhìn xa xa, ý chừng như muốn đuổi lão về bàn.
Không để ý thái độ của anh, Dân kéo lão ngồi xuống, liến thoắng:
- Thấy Quân bảo
anh đã mua được nhà rồi, Dân mừng cho anh lắm. Chuyện anh với chị Phượng thế
nào? Không thể quay lại với nhau được à? Uầy... Khi còn nghèo khó, sao người ta
dễ yêu nhau, dễ thông cảm cho nhau? Vậy mà... khi đã có chút thành quả, người
ta lại quay ra dò xét nhau, nghi ngờ nhau, khó thông cảm cho nhau.... Lạ nhỉ?
Anh cau có, gắt:
- Dân! Sao mày cứ
thích bao đồng chuyện của người khác như thế! Có uống rượu nữa không, hay là về?
Dân nhìn lão,
nháy mắt, cười:
- Về sao được anh
Thi nhỉ! Lâu rồi Dân mới gặp anh Thi. Phải say mới được về chứ, anh nhỉ?
Biết tính anh,
lão bảo:
- Cứ thoải mái đi
anh. Bữa nay để em chi.
Anh gặng:
- Thật không? Hay
lại như bữa trước?
Lão cười:
- Thật. Anh cứ
thoải mái đi. Bữa này em chi.
Anh nhìn lão,
nhìn Dân, rồi lại nhìn lão, ánh mắt lạ lắm, cứ như cú mèo săm soi con mồi vậy.
Chừng như hiểu thắc mắc ở lão, Dân ghé tai, nói nhỏ:
- Anh ấy không
thích ai quý mến Dân, tử tế với Dân.. nên mới thế, anh ạ!
Lão thắc mắc:
- Sao oái oăm thế?
Dân thì thào:
- Tại mấy thằng bạn
du thử du thực và mụ vợ quái thai nửa đực nửa cái của anh ấy... Thôi. Để khi
khác Dân kể. Dài dòng lắm. Anh ấy nghe thấy là rách việc cho Dân lắm đấy.
Thấy Dân thì thào
vào tai lão, anh hất hàm hỏi: - “Này, thằng bạn của Dân! Có phải thằng Dân
nói xấu vợ chồng anh không?”. Rồi chẳng cần nghe lão trả lời, anh nhoài người
lấy thực đơn, gọi la liệt rượu và đồ nhắm.
Chừng tiếng sau. Anh vươn vai, vuốt bụng, rồi hắng giọng:
- No rồi... Nhưng
mà... Ê chủ quán! Cho thêm chai rượu và vài món lạ lạ nữa đi. Chả mấy khi được
nhậu với tâm trạng thoải mái thế này.
Dân lẩm bẩm:
- Ông này lạ thật.
Lúc đầu bảo anh không uống được rượu, chỉ nhâm nhi với chú một hai chén cho vui
anh vui em thôi... Vậy mà giờ như lột xác, hùng hục ăn, hùng hục uống. Cứ như
là đi ăn khoán, uống khoán vậy.
Anh rướn mắt,
nhìn Dân, rồi hất hàm sang phía lão:
- Lúc đầu tưởng
phải chi tiền nên anh nói thế nhưng thằng kia nó vừa nhận trách nhiệm sẽ chi tiền
bữa nhậu này, dại gì anh không ăn không uống... Mẹ kiếp! Cho nó tốn tiền, hết
sĩ!
Dân làu bàu:
- Ngồi giao lưu với
nhau cho vui, cho tình cảm. Sao phải khổ sở thế anh!
Cầm chén rượu,
anh gạt Dân, bắt lão cụng ly:
- Này! Thằng bạn
của Dân kia! Mày có dám 100% với anh chén nữa không? Sợ à? Nhìn anh mày mà học.
Anh ngửa cổ, ực
cái hết chén rượu.
Chưa kịp đặt chén
xuống bàn, anh ngã uỵch cái xuống đất, rồi nôn thốc nôn tháo, mặt mũi anh be
bét “sản phẩm hổ lốn” của bữa nhậu...
Dân cuống quýt lau chùi mặt mũi cho anh, rồi quay sang phân trần với lão:
- Anh ấy là anh
con bác ruột của Dân dưới quê. Xưa tốt tính lắm nhưng từ ngày giao du với mấy
thằng du thử du thực, bị mê hoặc thế nào mà đổi tâm tính, về đòi từ cha mẹ tổ
tông, rồi bỏ lên thành phố ăn ở với mụ vợ quái thai nửa đực nửa cái nên mới ra
nông nỗi này... Xấu hổ quá! Anh thông cảm nhé.
Lão không nói gì. Cúi xuống, cùng Dân vực anh đứng dậy, dìu anh về nhà. Thỉnh
thoảng, lại thấy anh cười khẩy, rồi nhếch miệng, lảm nhảm: - Chết chưa! Cho
mày hết sĩ! Làm lão giật mình: Không biết anh giả say hay say thật?
Sau trận rượu ấy, anh và lão có vẻ thân nhau hơn nhưng lạ là chưa bao giờ anh mời
lão vào nhà. Lão cũng thế. Chưa một lần có ý định để anh biết nhà biết cửa. Gặp
nhau ngoài đường, gật đầu chào nhau rồi đường ai nấy đi, hiếm hoi lắm mới dừng
lại hỏi han nhau vài câu xã giao này nọ.
Một bận, anh hỏi,
lâu rồi sao không thấy Dân đến chơi? Lão thật thà trả lời chắc Dân bận kiếm sống
nên không có thời gian thăm bạn bè. Ruộng không còn, nghề không có, mà tiền ăn
tiền học của con cái với trăm thứ “phí” ngày một tăng, thật khó xoay xở …. Anh
lắc đầu, nhún vai, rồi bĩu môi, không rõ biểu cảm đó là vui hay buồn, là vì
chuyện của Dân hay vì thói quen anh làm vậy.
Rồi anh chèo kéo
bằng được lão vào quán, gọi cút rượu, đĩa đậu luộc, khẩn khoản mời lão nâng
chén. Nhấp chén rượu, anh khề khà, thấp giọng:
- Thấy Dân bảo cậu
xem bói tay chuẩn lắm nên nhờ cậu xem giúp ngôi mộ nào hợp với tớ để tớ lo chuyện
hương khói, kêu cầu cho đúng quy trình, phép tắc. Dạo này nhà tớ nhiều chuyện
quá.
Lão suýt phì cười
vì thái độ nghiêm túc, lạ lẫm với tính cách bặm trợn thường ngày của anh nên vội
trả lời:
- Dân nói đùa đấy.
Em biết gì đâu mà xem.
Anh bĩu môi:
- Gớm. Dân bảo cậu
chỉ xem mồ mả đất cát khi đã có men rượu và xem khá chính xác nên tớ mới mời cậu
uống rượu… Nhà người ta gặp chuyện, mới nhờ. Hàng xóm láng giềng với nhau, cứ
làm bộ làm tịch... Chán.
Thấy điệu bộ giận
dỗi của anh, lão đành thật mà giãi bày:
- Nói thật là em
chỉ xem được đất cát mồ mả khi rượu đã phê phê và khi có hứng chứ rượu chưa
phê, không có hứng thì em chịu...
Anh vội cướp lời:
- Thế uống
mấy chén nữa thì cậu sẽ phê? Dân nó bảo cậu uống rượu ghê lắm, những gần nửa
lít mới xỉn… mà đi hết gần nửa lít rượu phải kèm thêm nhiều đồ nhậu lắm. - Rồi
anh thấp giọng, nửa như tự nói với mình, nửa như cằn nhằn đủ để lão nghe - Người
đã béo, ăn đéo gì lắm thế. Tốn mồi!
Như chợt nhớ ra
điều gì, anh dồn dập:
- Này! Thế làm thế
nào để cậu có hứng? Ở đây làm gì có em út? Mà ... Cậu có thể tưởng tượng ra
chuyện gì đấy để tạo cảm hứng được không? Chứ ... Tôi thế này mà đi tìm gái cho
cậu... Ngại chết!
Thấy lão cứ nhìn
anh tủm tỉm cười, anh đỏ mặt, cuống quýt:
- Sao cứ cười thế?
Cậu nói đi, làm thế nào để cậu có hứng? Tớ nghe các cụ bảo, trăm thằng đàn ông
nói năng nhỏ nhẻ, khuôn mặt lại mềm mại như con gái thì đến 99 thằng là loại
dâm ngầm và đểu giả... Nhưng cậu không giống thế. Nói chuyện cứ ông ổng ông ổng,
mặt thì toàn thịt là thịt thì chỉ có thể là đểu vì ngu chứ dâm làm sao được. Chẳng
lẽ...? Thảo nào... Dân nó bảo trông cậu thế thôi nhưng ghê lắm, không vừa
đâu... Mà này... Sao cậu không cạn chén đi? Từ nãy đến giờ, vẫn chưa hết chén
rượu thì đến bao giờ cậu mới phê? Hay vì mồi không đủ nhiều? Để tớ gọi thêm đĩa
đậu lướt ván nữa nhé? Thời buổi này, thịt cá nhiều sợ lắm, thuốc tăng trọng ăn
vào chỉ tổ rước bệnh. Dính ung thư như bỡn. Thôi, ta cứ rau với đậu cho nó
lành, cậu Thi nhỉ?!
Rồi anh rót rượu.
Rồi anh e hèm, hắng
giọng, trịnh trọng gọi thêm đĩa đậu lướt ván.
Rồi khi đĩa đậu
lướt ván vừa được đặt xuống bàn, anh nhổm người, gắp một miếng, chấm vào bát mắm
tôm, bỏ tọt miếng đậu vào miệng, lim dim mắt, nhai từ từ, từ từ...
Rồi anh duỗi duỗi đôi chân, căng bộ mặt rất chi là khoan khoái, hất hàm giục
lão:
- Nhâm nhi đi cậu.
Món này vừa mát vừa bổ, lại vừa an toàn, không lo bệnh tật... Kể cũng lạ! Người
như cậu mà lại chơi thân được với thằng Dân nhà tớ. Thằng ấy nghèo là bởi nó thật,
thật đến ngu tối. Mà cũng cả tin lắm. Người như nó rất dễ bị lừa. May nó là con
trai chứ là con gái thì tháng vài bận phải đến bệnh viện phá thai là cái chắc.…
Đã nghèo lại còn sĩ, còn cố cổ súy lối sống đạo đức, thanh cao. Tớ bảo nó bao lần
rồi, thời buổi này mà tử tế chỉ có nước chết đói. Ngu lắm! Tưởng học cao, nhiều
chữ đã là giỏi, là nhìn xa trông rộng. Tưởng đạo đức, tử tế là sẽ được trọng vọng.
Xàm! Hãm! Cậu thấy đấy, các quan bây giờ, ối quan có cần chữ đếch đâu, cũng “giật
gấu vá vai” từng chữ nhưng mặt quan nào quan nấy bóng nhẫy những chữ là chữ, mở
khẩu hình ra là nhả chữ xối xả. Mà các ngài đếch thèm chuộng chữ latinh đâu,
toàn là chữ tượng xế, tượng hộp... nghe méo mặt mà dân bố cu đếch hiểu các ngài
nói gì vì chữ nghĩa các ngài dùng đâu để bọn dân đen các cậu hiểu, thế thì cá
mè một lứa à? loạn xã hội mất?. Hôm nọ, tớ mới khai quật được một quan anh cũng
kha khá, mặt mũi cũng những thịt là thịt, cũng hao hao như mặt cậu, nhưng mặt
quan toàn thịt thớ ngang nên trông bự lắm, phốp pháp lắm. Cái mặt mà dân có chữ
các cậu gọi là loại mặt thịt, quen ngồi xổm lên văn hóa, đạo đức ý... Quan gọi
tớ đến, giao cho mấy việc cỏn con để thử thách, nếu làm tốt sẽ được thu nạp dưới
trướng. Dựa vào quan anh đấy, chắc tớ sẽ kiếm được kha khá, sẽ bộn tiền, sẽ khiến
khối kẻ rỏ dãi vì thèm... Mà cậu có biết những việc thử thách ấy là việc gì
không? Nói kiểu như cậu hay thằng Dân nhà tớ là mấy việc mất dạy, thất đức, chỉ
những thằng đầu trộm đuôi cướp mới dám làm... Uầy... Các cậu chỉ giỏi nâng cao
quan điểm này nọ rồi sĩ diện hão! Thế nào là mất dạy? thế nào là thất đức? Xin
thưa: Đấy cũng chỉ là những khái niệm, những phạm trù đạo đức do con người đặt
ra nên không có khái niệm nào, phạm trù nào là tuyệt đối đúng với mọi người, là
trường tồn, bất biến cả. Phàm những thứ gì con người đặt ra cũng sẽ do con người
thay đổi. Đúng hay sai là do con người, do ý thức hệ của từng giai đoạn lịch sử.
Ví dụ, hôm nay tớ làm sếp, tớ bảo con lợn nó kêu gâu gâu, con trâu nó kêu cục
tác, con vạc nó kêu ủn ỉn... thì cậu sẽ gật đầu lia lịa, rồi vỗ tay rần rần, thề
sống thề chết rằng, đúng là con lợn nó kêu gâu gâu, con trâu nó kêu cục tác,
con vạc nó kêu ủn ỉn và đó là chân lý bất di bất dịch. Rồi cậu sẽ nhắng nhít
tán nhăng tán cuội lên tận trời xanh đấy là “lời vàng thước ngọc”, là “kim chỉ
nam cho các thế hệ noi theo”. Thậm chí, cậu còn hô hào vợ con, anh em, bè bạn sống
và làm việc theo “thánh ca”: Lợn kêu gâu gâu, trâu kêu cục tác, vạc kêu ủn ỉn...
Thế nhưng ngày mai, ngày kia, thằng khác làm sếp, tớ xuống làm thằng bố cu, cậu
sẽ chửi tớ là thằng ăn quàng nói bậy, còn hò cả tên củ tên cái của ông cha tớ
ra mà chửi... Chắc cậu sẽ hỏi sao văn hóa lùn mà tớ nói bài bản thế? Cứ như là
báo cáo viên, tuyên truyền viên chuyên nghiệp? Những chữ lừa đảo, kiểu “hiếp
dâm văn hóa” như thế đều do quan anh nhét vào mồm tớ chứ tớ biết đếch gì mà
nói. Còn quan anh nghĩ ra hay quan anh thuổng của thằng nào thì tớ đếch biết,
cũng không có phận sự phải biết... Hôm nay tớ mời cậu bữa rượu này để cậu giúp
tớ xem ngôi mộ nào hợp với tớ, để tớ còn kêu cầu xin lộc cho đúng bài bản, đúng
quy trình... Nôm na là chạy chọt cho đúng cửa, được việc mà đỡ tốn kém... Mà
này. Dân bảo cậu cũng biết xem cả tử vi. Cậu xem giúp tớ quan anh mà tớ đang cầu
cạnh là loại người thế nào? Đểu giả, bất nghĩa thì đương nhiên rồi. Thời buổi
này, có quan nào tử tế, nhân nghĩa mà leo cao, tiến nhanh như diều gặp gió đâu?
Chỉ bọn cơ hội, đểu giả mới leo nhanh, leo cao, mới cần bọn người như tớ hầu hạ,
tung hô chứ mấy ông quan chính trực, liêm khiết chả đá đít bọn tớ từ xa... Với
lại, những quan chính trực, liêm khiết giờ hiếm lắm, lạc lõng lắm, là của hiếm,
của độc... Nói thật, những quan thuộc diện quý hiếm ấy, cậu có các vàng, tớ
cũng cóc thèm tung hô... Sao cứ tròn mắt nhìn tớ thế? Cũng chỉ là để biết quan
anh đểu cỡ nào mà đề phòng, chơi lại khi cần đánh bài ngửa để thoát thân...
“Quân tử phòng thân, tiểu nhân phòng bị gậy” mà cậu... Nào. Cậu cầm chén lên. Cạn
đi. Mãi không chịu hết chén rượu thì đến bao giờ cậu mới phê. Tớ nói từ nãy
cũng mỏi miệng rồi mà cậu vẫn chưa chịu cầm tay tớ, mân mê tay tớ để “đọc” cho
tớ biết ngôi mộ bà cô tổ mấy đời hay ngôi mộ nào trong dòng họ nhà tớ hợp với tớ,
sẽ phù hộ độ trì cho tớ để tớ “biết đường mà lội, biết lối mà tránh”.... Đừng
như thằng Dân, nói chả đâu vào đâu, nào là thành kính với tổ tiên vì đạo hiếu,
nào là đạo làm người là phải đàng hoàng, chính trực... nghe mà nổi da gà, phát ớn.
Tiền đâu mà cúng kiếng hàng đống vong mà chả biết có vong nào chịu phù hộ cho tớ
không? Tốn tiền sắm lễ, mỏi mồm khấn vái, lại bị các vị ấy chổng mông vào mặt
thì tớ đếch dại. Cứ phải chắc ăn cái đã. Sắm lễ đã tốn kém, khấn vái đã mỏi mồm,
thì công quả phải có, phải được vong ấy phù hộ độ trì. Thế tớ mới cầu cạnh cậu.
Mới tốn bữa rượu để nhờ cậu tìm cho đúng cửa vong để tớ thắp hương, xin lộc. À
mà phê với hứng thì cái nào cần hơn? Chưa phê mà hứng rồi thì có xem được
không? Cũng chả biết làm thế nào để cậu hứng lên nữa. Khổ! Tớ đã uống mấy chén
rượu. Cũng năn nỉ ỉ ôi cậu đến mỏi mồm mà một chén rượu cậu cũng không chịu uống
hết. Lại cứ nheo mắt nhìn tớ rồi tủm tỉm cười như thằng dở người sắp lên cơn động
cỡn. Chán! Hôm nay ra ngõ dẫm phải cứt!
Nói xong. Lấy tay quyệt môi, chớp mắt vài cái rồi cúi xuống trân trân nhìn vào
chén rượu, anh thẫn mặt, trông thật tội.
Không đành lòng,
lão uống hết chén rượu, rồi chậm rãi:
- Em chỉ phê rượu
khi đang có tâm trạng, là những lúc em đang vui hoặc lúc đang có tâm sự muốn được
giãi bày, chứ bình thường em chỉ nhâm nhi vài ly xã giao thì phê rượu làm sao
được. Còn chuyện hứng là hứng xem tướng tay chứ không phải hứng chuyện em út...
Bệnh tật đầy mình thế này, gái gú sao được, anh!
Anh nhăn mặt:
- Sao đéo bảo trước.
Câu giờ như thế, làm người ta cứ chờ đợi, hy vọng... Tốn tiền! Mất thời gian!
Đúng là... Đéo dẫm phải cứt mà thành dẫm phải cứt. Đen! Hãm!
Anh phủi đít, đứng
dậy, rồi nghĩ sao lại ngồi xuống, hất hàm hỏi:
- Dân nó bảo cậu
chơi thân với mấy ông thầy tử vi, tướng số, xem cũng chuẩn lắm. Cậu giới thiệu
cho tớ vài ông được không?
Lão chửi thầm: -
“Mịa ông! Giới thiệu để tôi dơ mặt với anh em bạn bè à?” nhưng cố ra vẻ khổ sở,
nhăn nhó:
- Tiếc quá anh ạ!
Mấy ông anh ấy lại vừa giải nghệ, về quê hết cả rồi...
Anh chưng hửng,
ra chừng thất vọng:
- Sao phải giải
nghệ? Nghề ấy dễ sống lắm cơ mà? Dân tình đã ngu, lại cả tin, thời buổi thì nhố
nhăng... các ông ấy tha hồ chặt chém... Dở hơi à mà giải nghệ.
Thấy anh đứng dậy,
lão vội kéo anh ngồi xuống, cố ra vẻ khẩn khoản:
- Thì cũng do
hoàn cảnh anh ạ... Anh cứ ngồi xuống, để em từ từ kể anh nghe.
Anh vội gạt tay
lão, cau có:
- Mình chuyện của
cậu đã làm tớ bực lắm rồi. Thêm chuyện mấy ông bạn dở hơi của cậu, chắc tớ điên
mất. Thôi. Chuyện của bạn cậu, tớ nghe không hợp. Tớ về.
Rồi anh bước xăm
xăm ra khỏi quán, như cố chạy thật nhanh để khỏi phải thanh toán tiền cút rượu
và 2 đĩa đậu.
Chị Lý, chủ quán,
lắc đầu:
- Lại đẩy cho người
khác thanh toán. Bổn cũ soạn lại, dùng mãi mà không chán. May mà thằng này chỉ
làm thằng loong toong, điếu đóm. Nó mà làm quan, khối người sẽ bị hành cho sống
dở chết dở... Mà em giao lưu với hạng người ấy làm gì...
Lão cười, nói với
chị mà như tự trấn an mình:
- Là người hàng
xóm láng giềng, tránh cả đời được sao ...
Mới học hết lớp 3 trường làng rồi bỏ học, lêu lổng theo chúng bạn lên Hà Nội
làm đủ trò, đủ nghề, thế mà anh cũng vơ được mấy mảnh bằng Đại học, nghe đâu
còn có cả bằng Thạc sĩ Tâm lý học và bằng Triết học loại giỏi lận lưng làm vốn
liếng để sau này chạy chọt vào cơ cấu “lãnh đạo”. Hôm trước, lâu rồi, trước bữa
anh mời rượu để nhờ lão coi số, anh gạ lão “làm bằng” Thạc sỹ Triết học chỗ bạn
của anh, giá bèo lắm. Lão cười, hỏi để làm gì? Anh mắng sao hỏi ngu thế, để làm
đồ trang sức cho ra dáng là người học thức uyên bác, rồi làm mớ hành trang mà
chạy chức chạy quyền, chứ cứ làm thằng bố cu thì mãi nghèo mà nhục lắm. Anh còn
hỏi trong nhóm bạn bất tài của lão, có thằng nào “máu” làm quan không, anh có cửa
chạy, rẻ lắm. Anh bảo: - “Học nhiều chỉ tổ ngu! Chữ nhiều làm gì? Chữ có làm
no bụng được đéo đâu! Tiền! Chỉ có tiền mới giải quyết được tiếng òng ọc òng ọc
của dạ dày. Nhưng tiền nhiều mà không có quyền thì cũng nhục lắm, cũng suốt đời
phải nâng bi thằng có chức, phải khúm núm trước thằng có quyền dù thằng có quyền
chức ấy nói những câu ngu bỏ mẹ, còn khắm hơn cả cứt, nên bằng mọi giá phải chạy
cho bằng được một chức quan để “ăn trên ngồi chốc”, để “chỉ mới húng hắng ho một
tiếng cũng làm khối thằng phải tè vội ra quần…”. Anh hỏi lão có biết Lã Bất
Vi là thằng nào không? Lão thật thà bảo đấy là “con buôn”, người xứ Tàu. Anh
bĩu môi rõ dài: - “Thế cũng đòi là dân có ăn có học! Đấy là tổ sư của nhiều
quan “phụ mẫu” nhà ta đấy!”. Ghé vào tai lão, anh nói rất nhỏ, ý như bí mật,
hệ trọng lắm: - Này! Người đàng hoàng tử tế đéo ai thích làm quan đâu. Tranh
thù mà kiếm một ghế khơ khớ để dưỡng già, chú ạ. Rồi như để thể hiện khí
phách của quan phụ mẫu tương lai, anh rướn mắt, xoa bụng, ư ử như hát: - Chỉ
có đầu tư QUYỀN LỰC mới cực lãi, siêu lãi. Quyền ơi quyền sao mà yêu đến thế!
Vâng! Cũng chính sau vụ mời rượu nhờ xem bói không thành, anh tuyên bố chẳng
thèm chơi với lão nữa, sẽ đoạn tuyệt quan hệ. Anh còn đe, sau này nếu gặp chuyện
gì thì đừng có vác mặt đến nhờ vả, anh chẳng thèm giúp. Là dân thấp cổ bé họng,
bản tính lại nhút nhát, ngại va chạm, sợ đến chốn công quyền nên lâu nay lão đã
rèn được cách sống khiêm nhường, đúng hơn là kiếp sống an phận đến nhu nhược.
Vì thế, lão tin sẽ chẳng cần đến anh nương nhờ, cũng giống như niềm tin xưa nay
lão đã lấy làm kim chỉ nam: Mày lấn tới thì tao nhịn. Mày lấn tiếp. Tao nhịn tiếp.
Hết chỗ để mày lấn, chắc chắn tao sẽ được yên.
Sáng nay, gặp chị Lý ở đầu ngõ chợ, chị hỏi: - Này, đã biết tin về thằng đấy
chưa? Xộ khám cùng thằng Vĩ, thằng Đại rồi. Tham lắm thì thâm nhiều. Đã theo thằng
Đại lại cấu kết với thằng Vĩ chơi xỏ thằng Đại, định lập công với thằng Vĩ để
thằng Vĩ “cơ cấu” cho chút quyền lực, không ngờ vào phút chót thằng Vĩ quay
sang bắt tay với thằng Đại, để hợp sức đấu lại phe cánh ông Tân, thế là con tốt
đen được quẳng ra thí mạng... Nhưng cũng còn may là thằng Vĩ, thằng Đại sau đó
đều bị gãy cánh, chứ không thì… Thấy cũng tội nghiệp! Nhà đấy bây giờ ủ rũ như
có đại tang.
Chưa kịp hỏi thêm
vài chuyện cho rõ sự tình thì chị Lý đã te tái vào chợ.
Chuông điện thoại
réo, lão bắt máy. Giọng Dân buồn buồn phía đầu dây:
- Anh à. Ông đấy
bị xộ khám rồi. Em đang trên đường lên Hà Nội để đưa mấy thằng cháu về quê, sợ
để chúng sống trên đó rồi sẽ hỏng như đời bố chúng nó. Hôm qua, em vào trại, đã
thuyết phục được ông ấy viết đơn li dị bà vợ quái thai nửa đực nửa cái và cam kết
tuyệt giao với mấy thằng bạn du thử du thực để làm lại từ đầu. Ông ấy khóc nhiều
lắm. Ân hận đã cưới cô vợ quái thai, đã mù quáng tin tưởng mấy thằng du thử du
thực, đã ngu muội bám theo mấy thằng lưu manh Vĩ-Đại... Thôi. Muộn nhưng cũng
còn may, anh ạ....
Lão tặc lưỡi: - Ừ. Khổ thân chú! Giờ lại phải gồng lên để thu dọn bãi chiến trường
nặng mùi uế tạp.
Phía đầu dây, Dân thở dài, chua xót:
- Vâng! Thì em là
thằng Dân mà anh!
Viết xong ngày 13 tháng 06.2017
Đặng Xuân Xuyến
