1.
Em cúi đầu, giọng thấp hẳn xuống:
– Cô ơi, theo em được biết, hồi xưa, một trong những hình phạt
vô cùng kinh hãi là tứ mã phanh thây.
– Ừ, chỉ hình dung thôi cũng đủ khiếp sợ.
– Dạ, tay chân của phạm nhân bị cột vào bốn sợi dây nối vào
chân bốn con ngựa. Khi hành hình, các nài ngựa sẽ thúc ngựa phi ra bốn hướng; nếu
không có nài ngựa, người ta sẽ thét to lên hoặc đánh ngựa để chúng hoảng sợ bỏ
chạy. Và bốn sợi dây sẽ kéo tay chân phạm nhân đến khi thân thể của họ bị xé
ra.
– Ôi thôi! Nghe sợ quá! Sao bỗng dưng em lại nói đến
chuyện đó?
Em chậm rãi:
– Dạ, em đã tìm đọc nhiều thiệt nhiều những kiểu hành hình
đau đớn nhất để coi cái đau của mình cỡ nào. Cô ơi, em đã từng bị hành hình
theo cách tứ mã phanh thây!
Tôi kinh hoảng:
– Hả? Cái gì?
Em trầm ngâm.
– Dạ, mà… có thể còn đau hơn đó cô, vì em không phải là phạm
nhân, em không làm gì nên tội, em hoàn toàn vô tội, bấy giờ em chỉ là một đứa
nhỏ dại khờ chưa đầy tám tuổi.
– Hả?
– Dạ, ba em đã đem em ra cá độ, rồi ba bị thua.
– …
– Dạ, thực ra những chuyện như vậy không xa lạ gì ở xứ em.
Làn gió xuân êm ái thổi qua, giọng em nhẹ tênh:
– Không hiểu sao em nhớ rõ lắm cô à. Cứ như thước phim được
quay rất chậm, chậm đến độ không thể nào chậm hơn được nữa. Ðó là buổi xế trưa,
nắng quái hắt vào giữa sân, ba em cùng năm người đàn ông đang ngồi nhậu trên bộ
vạc tre kê trước hiên nhà. Nhưng thôi, để tuần tới em kể cô nghe tiếp, tới giờ
vô lớp rồi.
Em và tôi cùng nhanh chân xuống cầu thang lộ thiên. Những bậc
thang rộng bằng xi măng giả đá nâu với những nét vân đen đẹp tuyệt. Gió biển lồng
lộng đuổi theo tóc chúng tôi. Cửa phòng lớp học Yoga đang hé mở. Chúng tôi rón
rén bước vào. Vài người khác cùng vào. Chúng tôi khe khẽ, nhè nhẹ trải tấm chiếu
nhỏ của mình ra. Cô giáo Amy có mái tóc vàng sáng, đôi mắt xanh lá cây, miệng
luôn nở nụ cười tươi vui ấm áp, nét mặt an lạc, đang đứng bên cửa đón chào học
trò.
Và hôm ấy, suốt buổi tập, tôi không thể nào tập trung được,
tôi khó chú tâm vào hơi thở. Ôi! Câu chuyện của em chỉ mới bắt đầu!
2.
Khoảng tám năm trước đây, một sáng Thứ Bảy, tôi đang dạy lớp
Tiếng Việt trong nhà thờ, một người đàn bà Mỹ trắng dẫn em vào lớp. Bà tự
giới thiệu đơn giản, bà tên Julie. Rồi bà nói, con gái yêu của bà vừa làm xong
bài khảo sát trình độ, thầy hiệu trưởng xếp con gái yêu vào lớp nầy. Trước khi
ra về, bà bắt tay tôi, vui vẻ nói, con gái yêu của bà rất thích học tiếng Việt,
nhất định bà cũng sẽ học tiếng Việt.
Con gái yêu của bà là em, người Việt, dáng gầy guộc, da hơi
ngăm tái, đôi mắt to mênh mang ánh nhìn xa vắng, đôi môi không hề nở nụ cười.
Khuôn mặt buồn bã của em được ôm kín bởi mái tóc đen dày xõa ngang vai.
Giờ ra chơi, em không rời khỏi chỗ. Tôi đến bên em. Em đang
lần giở những bài học tiếp theo, chăm chú đọc.
– Chào em!
Em hơi giật mình, ngẩng lên, vẻ dè dặt:
– Em chào cô!
– Cô rất vui khi có em trong lớp. Em chăm học như thế nầy chắc
vài bữa nữa em sẽ được lên lớp Năm.
– Dạ… em… em muốn học lẹ thiệt lẹ… để đọc sách tiếng Việt dễ
dàng hơn.
– Tuyệt lắm. Nếu em có gì cần hỏi, cô sẵn sàng giúp em.
– Dạ… Cám ơn cô.
Em tiến bộ rất nhanh. Những bài tập làm văn tả cảnh tả người
của em khiến tôi vô cùng kinh ngạc. Ẩn chứa trong đôi mắt u buồn xa vắng của em
là cả một khoảng trời nồng ấm tình yêu thương đằm thắm dịu dàng.
Rồi mùa học qua nhanh. Sau đó em cũng mau chóng rời trường
Tiếng Việt của nhà thờ.
3.
Em nói, giọng buồn hiu:
– Em đã đọc ngốn ngấu sách báo tiếng Việt, như thể người đói
được ăn, người khát được uống. Như thể khi lạnh run quơ được tấm mền để đắp. Cô
ơi, được đọc sách là một hạnh phúc lớn của em.
Em đọc nhiều loại sách: sách tôn giáo, sách văn chương, sách
lịch sử… Hễ rảnh là em đọc. Bởi em muốn biết nguồn cội mình. Em muốn biết tại
sao ba em nghiện rượu. Em muốn biết tại sao má em cúi đầu nhẫn nhục chịu đựng
khổ đau. Tại sao tại sao tại sao? … Em muốn biết quá nhiều, mà em hiểu thời
gian thì trôi quá nhanh nên em không thể phí phạm. Lắm khi nhức đầu quá, em chỉ
muốn quên quên quên…, tất cả tất cả… nhưng rồi em không thể nào quên. Cái buổi
xế trưa nắng quái hắt vào giữa sân, ba em thua cá độ. Cô ơi, tại sao?
– …
– Ba em cùng năm người đàn ông đã nhậu suốt từ sáng. Họ nhậu
tơi bời. Lưỡi họ dường như đã cứng lại nên giọng họ nhừa nhựa. Họ nói năng bậy
bạ, hát xướng bậy bạ. Em là người đi mua rượu. Cứ chừng một hồi, ba em kêu em
đi mua rượu. Em không nhớ bao nhiêu lần em đã phải lội bộ vô trong ấp để
mua rượu.
– …
– Và lần cuối cùng, khi em, một tay vịn thanh cầu, một tay
ôm bình rượu, từng bước chân men trên cây cầu tre dẫn vào nhà, em thấy ba em chỉ
tay vào em, lè nhè: “Nó đó”. Rồi ba đổ sụm xuống như cây chuối bị chặt gốc. Sau
nầy em mới hiểu “Nó đó” tức là ba em đem em ra cá độ. Họ cá nhau chuyện gì em
không biết. Vậy là năm người kia kéo em xuống chiếc xuồng. Lúc đó em vẫn chưa
hiểu gì ráo. Em kêu khóc, em giằng co, em giãy giụa. Ba em vẫn gục trên bộ vạc
tre.
Em dừng lại như để lấy hơi, rồi tiếp
– Má em đang nấu cơm chiều, nghe tiếng kêu khóc, má
nách bé Út chạy ra, ngơ ngác, líu quíu xà quần quanh sân bởi vướng mấy cái lu,
cái khạp đựng nước mưa. Má vấp té mấy lần trước khi chạy men theo bờ sông, mặc cho
bé Út đang bò lê khóc thét trên vũng nước. Anh Hai em hơn em ba tuổi, đứng chỗ
sàn nước cạnh chân cầu, miệng há hốc, ngơ ngác nhìn. Không ai hiểu chuyện gì
đang xảy ra. Giống như cơn ác mộng.
Em gục đầu lên vai tôi:
– Cô ơi! Hình bóng má cuối cùng trong trí nhớ em là
tóc má xổ tung ra, xấp xải, bước chân trần của má liêu xiêu tuyệt vọng dọc theo
bờ. Em nghe rõ tiếng gào khóc của má, của anh Hai, của bé Út đuổi theo, chạy
dài dài theo khúc sông một đỗi rất lâu. Chỗ nhà em vắng nên không ai nghe tiếng
kêu cứu. Chuyện diễn ra nhanh như một ánh chớp.
Tôi ôm em, rên rỉ:
– Ôi!
Dưới kia không xa, biển đang bình yên vỗ sóng. Biển muôn đời
vỗ sóng. Giọng em như bị cắt thành từng lát mỏng dính bay trong thoáng gió biển
lướt qua:
– Cô ơi, đó chỉ là bắt đầu. Chỉ là bắt đầu.
Em dừng lại. Không dưng em và tôi cùng nhìn ra bờ Thái Bình
Dương vào chiều xanh thăm thẳm. Trời cũng xanh thăm thẳm nên biển và trời như
tan hòa vào nhau. Xa xa, những con sóng trắng phau nhấp nhô lấp lóa dưới ánh nắng
trông như dát bạc. Xa tít, giữa biển trời xanh ngát, thấp thoáng vài cánh thuyền
buồm nhỏ xíu như những chiếc lá, lấp lánh. Gió biển lồng lộng. Gió thổi tung
mái tóc em và tôi. Gió như muốn thổi tung hê tất cả những bất hạnh đời em. Giọt
nước mắt vẫn cứ trào ra dù tôi cố nén, nhưng gió biển đã kịp thổi khô.
– Cô ơi, giá như ngày đó, họ cầm dao giết em, coi bộ đỡ độc
ác hơn là họ đã tứ mã phanh thây em. Giày vò hành hạ tâm hồn em. Em đã mấy lần
tìm cái chết, nhưng không thành, cũng qua đó, em hiểu rằng, chết không phải là
điều dễ dàng.
– …
– Em đã qua nhiều ngày điều trị tâm lý sau khi được cứu ra
khỏi hang ổ bọn buôn người. Ngay cả khi được sang đây, em vẫn tiếp tục được điều
trị, nhưng làm sao em quên được.
Càng về chiều, biển càng sẫm màu, đẹp dịu dàng trong vẻ đẹp
vĩnh cửu. Nắng đã nhạt dần. Gió bắt đầu lạnh. Tận chân trời đằng tây, xa tắp, mặt
trời màu vàng cam vừa tựa cằm trên đường chân trời, nhuộm đỏ tía một vùng rực rỡ.
Em dừng lại, trầm ngâm nhìn biển.
– Mẹ Julie thường đưa em đi tắm biển ở đây. Mỗi lần em ngập
người trong biển, em cảm thấy dễ chịu lạ lùng. Nước biển mênh mông. Sóng biển
lúc êm ái vỗ về, lúc mạnh mẽ dữ dội dường như muốn xóa sạch mọi vết thương, vết
hằn trên thân thể em. Biển bao la dường như nhắc nhở rằng em chỉ là hạt bụi, vết
thương của một hạt bụi có nghĩa gì đâu. Phải không cô? Ngâm mình trong biển,
ngửa mặt nhìn trời xanh trên cao, em tự nhắn nhủ rằng em còn nhỏ hơn một hạt bụi,
nỗi đau của cái chưa bằng hạt bụi thì có đáng gì.
– …
– Mẹ Julie thương em lắm. Có những đêm khuya, cơn ác mộng
ngày xưa hành hạ em, em ú ớ, vùng vẫy, gào khóc, cào cấu. Mẹ Julie chạy qua, ôm
em vào lòng, vỗ về em, thì thầm cầu nguyện.
4.
Nhớ hôm đầu tiên vào lớp Yoga, tôi ngỡ ngàng, vui mừng, em
đó phải không? Em chạy ùa đến bên tôi, dạ em đây, em chào cô. Lâu quá gặp lại
cô, cô khỏe không? Cô khỏe, cám ơn em, còn em? Dạ em cũng khỏe, em đã vào đại học.
Ừ, cũng lâu rồi, mà em xinh quá, nhìn mãi cô mới nhận ra em. Cám ơn cô.
Quả thật cô và em có duyên với nhau ha, cuộc gặp lại hiếm có đó em. Dạ.
Từ đó, em và tôi hay đến trường sớm độ vài chục phút, cô trò
cùng leo lên tầng hai, ngồi trên chiếc ghế đá chỗ hành lang hướng về biển. Cô
trò đều yêu thích nơi nầy. Hành lang thênh thang rộng, thênh thang nắng gió, cấu
trúc rất nghệ thuật, đẹp mê hồn. Có bữa biển chuyển mình, gió nhiều, lạnh thấu
xương, cô trò vẫn co ro trong chiếc áo khoác, thưởng thức hương gió, thưởng thức
vẻ đẹp kỳ vỹ của trời biển, và chuyện trò.
Rồi khi vào lớp, cô trò trải tấm chiếu cạnh nhau. Chúng tôi
thở chậm, đều, sâu và nhẹ. Chúng tôi mềm mại trong những động tác căng duỗi người
và cân bằng. Rất thú vị khi cô giáo nói rằng stress tự nó không phải là vấn đề.
Rồi cô giáo hướng dẫn thực hành chữ “S.T.O.P.” (*)
Phần cuối của buổi học rất dễ chịu. Cả lớp nằm im trên sàn,
thả lỏng người. Cô giáo sẽ kéo kín tấm rèm cửa hướng ra biển chiều đang phai nắng,
và tắt tất cả các ngọn đèn, để ru mọi người bằng tiếng chuông nhẹ ngân nga cùng
lời ru êm ái ngọt ngào.
5.
– Hè năm ngoái, em về Việt Nam. Em đã đi qua gần như suốt
chiều dài của đất nước mình. Cô ơi, em đã đi qua nhiều thành phố, nhiều miền
nông thôn. Ô thôi! Ðất nước mình thì bé nhỏ mà quán nhậu thì nhiều vô kể, em cứ
tự hỏi tại sao tại sao?
Tôi dè dặt:
– Rồi… em đã tìm được gia đình?
– Má em, sau khi em bị người ta mang đi, đã bị điên, rồi mất
vì uống nhầm phải chai thuốc trừ sâu. Anh Hai em buồn giận ba em, bỏ nhà đi xa,
nghe đâu đi xuất khẩu lao động gì gì đó, không ai biết tin tức. Bé Tư lên Sài
Gòn đi làm thuê để kiếm tiền gửi về quê nuôi ba. Rồi ngày nọ, bé bị người ta dụ
dỗ đi lấy chồng Ðài Loan… Nghe kể, không bao lâu sau, người ta đưa cái hũ tro cốt
của bé về… Bữa đó ba em nhậu xỉn, ôm hũ cốt bé Tư chạy qua cây cầu, trợt chân rớt
xuống sông chết đuối. Chuyện gia đình em đó.
– …
– Giờ em vẫn còn đang học, và em đã định hướng cuộc đời
mình. Em đã hiểu ra nỗi đau của em. Cô ơi, nỗi đau của em chưa bằng hạt bụi, sá
gì với nỗi đau của má, của anh Hai, của bé Tư; thấm tháp gì với nỗi đau của biết
bao nhiêu những đứa trẻ, những cô gái đang bị đày đọa trong các chợ buôn người
rải rác trên nhiều quốc gia trên thế giới, và còn nhiều nữa… Nỗi đau của em đã
dạy em bài học sống. Phải sống như thế nào, phải làm gì? Em không muốn nỗi đau
của em trở thành vô ích.
6.
Chúa Nhật rồi, một chị bạn rủ tôi đi nhà thờ Mỹ. Tôi ngỡ
ngàng trước cách trang trí thanh nhã và trang trọng của nhà thờ. Tôi lặng im
chiêm bái những bức tranh minh họa cuộc đời Ðấng Cứu Thế trên các khung cửa sổ
kính màu phỏng theo phong cách Gothic. Tôi rảo mắt tìm kiếm người quen, và bỗng
hết sức kinh ngạc. Kìa! Có phải là em? Tôi đeo mắt kính vào, rồi gỡ mắt kính ra,
có phải là em? Một cảm xúc rất lạ trào dâng khiến tôi rưng rưng.
Ðúng là em! Em đang đứng trong ban hát dẫn trên bục giảng.
Em bé nhỏ giữa các cô gái Mỹ trắng, Mỹ màu cao lớn. Em xinh xắn tinh khôi trong
chiếc đầm trắng, giày trắng, dây buộc tóc màu trắng. Em như một đóa huệ trắng
nuốt. Em thanh khiết trong sáng như thiên thần. Em hát hết lòng hết dạ. Thỉnh
thoảng em nhắm mắt như để lắng sâu tâm hồn vào lời ca thánh.
Kìa là bà Julie, mẹ em. Tôi vừa bắt gặp đôi mắt long lanh hạnh
phúc của mẹ Julie đang ngồi dãy ghế cạnh tôi. Tôi biết lát nữa đây, khi nói về
em, bà Julie sẽ vô cùng sung sướng “Con gái yêu của tôi, con gái yêu của tôi…”
Em đó ư? Ðứa bé đã từng quằn quại dưới gánh nặng quá khứ đau
buồn tủi hờn.
Em đó ư? Ðứa bé mà ngày nọ, trước giờ vào học, thường ngồi ủ
rũ trong góc nhỏ chỗ chân cầu thang nhà thờ, đôi mắt vô hồn, vẻ mặt lạnh lẽo,
môi không bao giờ nở được nụ cười.
Ừ, đó là Em! Em ngày xưa đã từng bị hành hạ đau đớn như cách
tứ mã phanh thây và đã học được rằng đó chỉ là vết thương của một hạt bụi.
Tịnh Tâm
(*) “S.T.O.P.”
S: Stop what you’re doing and thinking… Interrupt the stress response!
T: Take a few deep breaths (as you say to yourself: I breathe in… I breathe out.)
Elicit the relaxation response!
O: Observe and let go of the physical tension and the mental chatter . RELAX!
Know that thoughts are not facts and are not permanent.
Let go of any emotions present and how they’re being expressed in the body.
SMILE… Think: PEACE TITHIN.
P: Proceed with something that will support you in the moment.
S: Stop what you’re doing and thinking… Interrupt the stress response!
T: Take a few deep breaths (as you say to yourself: I breathe in… I breathe out.)
Elicit the relaxation response!
O: Observe and let go of the physical tension and the mental chatter . RELAX!
Know that thoughts are not facts and are not permanent.
Let go of any emotions present and how they’re being expressed in the body.
SMILE… Think: PEACE TITHIN.
P: Proceed with something that will support you in the moment.
(Bài dạy của cô giáo Yoga)