Năm nay là năm thứ 30 tôi ở Mỹ. Ngày ra đi trên một chiếc
thuyền bằng một căn nhà nhỏ mà chất đầy 96 người, tôi chỉ một nách hai đứa con
còn nhỏ dại, không biết sống nay chết mai, hay đi về nơi đâu. Chồng tôi chết trận
chỉ vài tháng trước khi miền Nam mất vào tay cộng sản. Ba má tôi già yếu, chỉ
biết dấu nước mắt nhìn con cháu trốn chế độ bạo tàn đi tìm tự do.
Ngoài hai đứa con tôi, tài sản mà tôi mang theo chỉ là lòng thương yêu quê
hương và gia đình tha thiết, và một kho tàng nhỏ ca dao tục ngữ mà má tôi truyền
lại. Ở đâu, làm gì, gặp cảnh ngộ nào, tôi cũng chợt nhớ ra vài câu tục ngữ
thích hợp với hoàn cảnh để được an ủi về mặt tinh thần. Tôi nhớ rõ từng câu má
dạy, vào lúc nào, ở đâu, trong tình huống nào. Tựa hồ má vẫn đi theo tôi trên từng
bước chân luân lạc của tôi trên xứ người.
Định cư ở Mỹ mới được ba năm, tôi cũng chưa hoàn toàn ổn định cuộc sống để có
thể gởi quà về gia đình đều đặn và đầy đủ thì tôi được tin má đã qua đời sau một
cơn bạo bệnh nơi quê nhà. Trong nỗi đau buồn mất mẹ, tôi chợt nhớ đến câu má
nói “Một mẹ già bằng ba con mọn”, khi má đang còn chăm sóc bà ngoại lúc ấy đang
nằm một chỗ. Má còn có phước được chăm sóc bà ngoại cho đến khi ngoại qua đời.
Còn tôi vô phước chưa được một ngày báo hiếu, chăm lo cho má. Nhưng rồi tôi phải
nuốt nước mắt nhớ thương, lo cho hai đứa con đang tuổi lớn, cần có tôi trong việc
học hành, sinh hoạt hằng ngày.
Vài tháng sau đó tôi may mắn đậu vào kỳ thi tuyển nhân viên chính phủ của một
hãng bảo hiểm tai nạn lao động thuộc tiểu bang California. Cuộc sống trở nên dễ
thở hơn cho tôi và hai cháu. Thời gian trôi qua dường như nhanh hơn. Rồi tôi lại
nhận tin ba tôi mất, chấm dứt những ngày sống quạnh quẽ bên nhà không có má bên
cạnh. Nước mắt tôi lúc này dường như khô cạn, tuy lòng tôi xót xa thương ba, tưởng
tượng đến giờ phút lâm chung buồn bã của ông không có tôi bên cạnh. Tôi lại nén
đau buồn, lấy công việc và con cái làm vui.
Ngày ngày tôi đi làm, bận bịu với công việc ở sở. Tối đến, tôi chia xẻ buồn vui
với hai cháu về một ngày vừa qua. Thoắt một cái, con trai lớn của tôi là Thịnh
tốt nghiệp đại học rồi vào quân đội Mỹ. Em gái của Thịnh, Hồng Sa, cũng học
xong đại học hai năm sau đó và kiếm được việc làm ở một ngân hàng lớn trong
vùng. Đó cũng là những năm cuối của tôi với công việc, vì tôi đã sẵn sàng về
hưu, hưởng giai đoạn thứ ba của cuộc sống.
Lúc còn trẻ hơn, mỗi lần tôi nghe bạn bè hay người quen sắp về hưu, than thở về
tuổi già đang kéo đến, tôi thường vui vẻ an ủi họ: “Nghĩ cho cùng, giai đoạn thứ
ba của cuộc sống mới là giai đoạn có ý nghĩa nhất. Lúc còn trẻ thì phải lo học
hành ngày đêm, tiền bạc thì chưa có. Lúc trung niên đi làm lại phải có nhiều
trách nhiệm khác, tuy có đồng ra đồng vào, nhưng lại phải lo cho con cái, không
có thì giờ nghĩ đến bản thân. Giai đoạn về hưu mới là giai đoạn sung sướng nhất.
Không còn trách nhiệm nặng nề, chỉ mong có sức khoẻ và đừng quá thiếu thốn thì
thật ra đó mới là lúc thảnh thơi nhất.”
Khuyên bảo người khác thì hay lắm, nhưng đến lượt mình sắp về hưu thì tôi lại
thấy những nỗi lo khác xuất hiện. Những nỗi lo này không nằm trong danh sách những
điều tôi dùng để khuyên lơn người khác. Tôi lo không biết lương hưu có đủ cho
tôi sống hằng ngày hay không. Tôi lo không biết phải ở đâu vì căn chung cư hai
phòng ngủ mấy chục năm nay tôi thuê để sống với hai con sắp trở thành quá rộng
và quá mắc, vì Thịnh không còn ở nhà nữa, mà Hồng Sa lại đang rục rịch làm đám
cưới với một anh kỹ sư, đã đánh tiếng đang tìm mua nhà riêng. Về việc này, tôi
cũng rất buồn vì Hồng Sa chỉ thản nhiên báo cho tôi biết là nó và Huy, anh kỹ
sư mà nó đang hẹn hò, đang dự tính lấy nhau, chứ không xin phép xin tắc gì tôi
hết. Tôi vẫn còn thuộc nằm lòng câu má dạy “Cha mẹ đặt đâu con ngồi đó.”Thật là
mỉa mai đối với tôi trong lúc này. Tôi đem chuyện kể với cô bạn cùng sở và nhắc
lại câu tục ngữ trên. Cô ta bật cười và bảo tôi không phải là người duy nhất đối
diện với hoàn cảnh trớ trêu này. Cô ta còn thêm:
- Ở Mỹ này, một là bồ đừng xài ca dao tục ngữ ở bên Việt Nam nữa, hai là bồ phải
sửa lại một chút mới xài được. Thí dụ nói như vầy chắc nghe có lý hơn: “Cha mẹ
đặt đây, con ngồi đó!” Ha ha!
Cô bạn nói đúng thật, nhưng tôi lại thấy cô ta cũng ác vì có thể cười cợt khi
tôi đang buồn muốn chết. Dù sao đi nữa, tôi cũng thầm mong Hồng Sa sẽ mời tôi
cùng ở với vợ chồng nó sau này. Với ý nghĩ thầm kín đó, tôi lại nhớ đến câu tục
ngữ má nói ngày xưa “Sống mỗi người mỗi nhà, chết mỗi người mỗi mồ.” Buồn cười
là ngay lúc ấy tôi không muốn tin má nữa. Tôi nghĩ câu tục ngữ đó nghe có vẻ
ích kỷ quá. Nếu ai cũng sống riêng rẽ thì lấy ai lo cho ai lúc tối lửa tắt đèn,
lúc đau ốm bệnh hoạn? Ông bà ngày xưa dạy dỗ những thế hệ sau qua ca dao tục ngữ
chắc cũng có lúc sai lầm chứ chẳng lẽ lúc nào cũng đúng cả?
Không riêng gì má tôi ngày xưa mà bây giờ mấy ông già bà cả ở Mỹ cũng còn thích
dùng tục ngữ trong lúc trò chuyện lắm. Chẳng hạn như chuyện anh bạn tôi có thằng
cháu vừa ở Việt Nam qua định cư. Khác với những đợt định cư của thuyền nhân như
tôi các đây vài thập kỷ, ra đi với hai bàn tay trắng, nhiều người ở Việt Nam
qua sau này có mang theo ít nhiều tài sản dành dụm được từ bên nhà sang. Bà nội
của anh chàng mới ở ViệtNam qua này, biết đứa cháu có rủng rỉnh ít tiền, khuyên
bảo:
- Cháu nên tìm một căn nhà nhỏ mà mua đi. An cư mới lạc nghiệp được, cháu ạ!
Anh bạn tôi xen vào:
- Cô ơi, cháu phải xin lỗi cô trước, nhưng quan niệm an cư lạc nghiệp bây giờ
đã lỗi thời rồi, nhất là ở Mỹ. Ở đây ai cũng phải kiếm một cái job trước, ổn định
công việc một thời gian rồi mới thuê hay mua nhà ở gần chỗ làm. Bây giờ thì phải
nói “lạc nghiệp rồi hãy an cư” mới thích hợp, cô ạ.
Bà cụ hứ to một tiếng, liếc anh một cái rõ dài:
- Anh ăn nói hay ho nhỉ! “Áo mặc sao qua khỏi đầu”, anh biết chưa?
Nhà anh bạn tôi là người Bắc. Các cụ miền Bắc lúc nào nói cũng đậm đà, sâu sắc.
Chẳng thế mà má tôi, vốn là người Nam, vẫn thường khen các cụ, dạy tôi câu tục
ngữ thật độc đáo: “Nói ở đây, chết cây Hà Nội.” Má tôi giảng: “Các cụ miền Bắc
ăn nói thâm thuý lắm. Nhiều khi còn cay độc nữa. Chẳng thế mà ở một nơi thật xa
Hà Nội, các cụ có thể nói một câu khiến cho cây cối ở mãi tận Hà Nội chết hết!”
Nhưng chẳng có câu tục ngữ ca dao nào giúp tôi giữ vững tinh thần trong lúc đó
được. Sau khi hoàn tất các giấy tờ về hưu, tôi ngậm ngùi từ giã đồng nghiệp
trong buổi tiệc dành riêng cho tôi. Hai mươi mấy năm gắn bó với chỗ làm, bảo
sao tôi không buồn cho được. Nhưng tôi phải tiến về phía trước trong giai đoạn
thứ ba của cuộc sống, giai đoạn mà tôi vẫn thường rao giảng với mọi người là phần
đời đẹp nhất trong mỗi chúng ta. Hiềm một nỗi là ngay lúc bắt đầu giai đoạn này
cũng là lúc tôi cảm thấy hụt hẫng nhất. Lương hưu của tôi khá khiêm tốn, vắt
mũi cũng chỉ vừa đút miệng. Lúc này lại là lúc giá bất động sản trong vùng đang
lên cao. Mua hay thuê gìtrong thời gian hiện tại cũng là một nan đề. Khi còn đi
làm, lương của tôi dư trả tiền thuê nhà và trang trải những chi tiêu khác. Nay
đồng lương hưu không còn làm cuộc sống của tôi thoải mái như trước. Nếu Hồng Sa
còn độc thân thêm một thời gian nữa và phụ tiền nhà với tôi như lâu nay nó vẫn
làm từ khi có việc thì tôi không đến nỗi phải lo trước mắt. Ngặt một nỗi là nó
đang tính chuyện lấy chồng và ra riêng.
Một hôm, tôi đánh bạo dò ý nó:
- Nay mai con lấy chồng , tụi con có bàn nhau về việc mua hay thuê nhà không?
Hồng Sa thủng thỉnh đáp:
- Dạ, anh Huy và con cũng đang kiếm mua một cái condo đó má.
Tôi tiếp tục thăm dò:
- Chà, vậy thì tụi con tính chuyện tiền down nhà ra sao? Nhà cửa bây giờ mắc mỏ
lắm!
Hồng Sa hồn nhiên kể:
- Má biết không, anh Huy mới tìm được một dự án bất động sản dành cho những người
trẻ tuổi mới đi làm như tụi con. Họ cho mình down chỉ có 5% thôi nên tụi con sẽ
lo liệu được.
Tôi vẫn chưa chịu ngưng:
- Vậy thì tiền nhà hằng tháng thì sao?
Hồng Sa thản nhiên nói:
- Tụi con đứa nào cũng có việc làm, chắc không phải lo đâu má.
Tới đây thì tôi không úp mở hoài được nữa:
- Còn má thì con tính sao? Nay mai con ra riêng, cái apartment này hai phòng,
má ở sao cho hết? Mà má cũng đâu có trả tiền nổi nữa với lương hưu của má!
Hồng Sa nhìn tôi:
- Thì má trả lại, đừng thuê nữa!
Tôi bắt đầu thấy nghẹn ngào:
- Rồi má biết ở đâu đây?
Đến đây thì Hồng Sa đã hiểu ý tôi. Nó vội chặn đầu:
- Ý, má ở với tụi con không được đâu! Thấy kỳ lắm!
Tôi làm như không thấy gì là kỳ hết:
- Má có thể giúp con coi nhà coi cửa, nấu ăn cho tụi con. Có vườn tược gì má
cũng chăm sóc cho tụi con luôn.
Hồng Sa bật cười:
- Bộ má quên là má vẫn thường nói với con câu bà ngoại dạy “Sống mỗi người mỗi
nhà, chết mỗi người mỗi mồ” sao?
Ý cha! Bây giờ con gái tôi lại “tấn công” tôi bằng chính “vũ khí” của tôi trao
truyền cho nó! Chẳng biết tự bao giờ, tôi đã bắt đầu thủ thỉ với các con tôi những
câu ca dao tục ngữ của má tôi ngày xưa. Tôi rất tự hào rằng hai đứa con mình
nói sõi tiếng Việt ở xứ người. Đó là nhờ tôi chỉ dùng tiếng Việt trong nhà. Tôi
hiểu rằng đằng sau mỗi ngôn ngữ luôn luôn có một nền văn hoá phong phú. Vì vậy
tôi rất chăm chỉ truyền đạt những kiến thức văn hoá cho hai đứa con của mình,
trong đó có ca dao tục ngữ, bất cứ khi nào có cơ hội.
Nước mắt tôi bây giờ chỉ chực trào ra, nhưng tôi cố dằn lại. Chẳng lẽ tôi là mẹ
mà lại đi đôi co với con gái, nói lại với nó: “Ủa, vậysao hồi giờ ở với má con
không lấy câu này ra áp dụng?” Tôi chỉ biết cười lạt, buông thõng một câu:
- Con dạo này khá đó! Ngôn ngữ, văn chương không thua ai hết.
Hồng Sa biết tôi giận, nói giả lả:
- Hay là má chịu khó mướn một căn apartment nào gần chỗ tụi con ở. Mình chạy
qua chạy lại với nhau thì xa cũng như gần vậy.
Tôi nói xuôi xị:
- Bộ con tưởng giá apartment một phòng thời buổi này rẻ lắm sao? Ở khu tệ nhất
giá chót cũng phải một ngàn đô trở lên. Má làm sao kham nổi!
Hồng Sa bàn:
- Đi share phòng chắc rẻ hơn nhiều phải không má?
Nghe con nói vậy, tôi lại càng nghẹn ngào hơn. Tôi vừa quay đi vừa nói, dấu hai
hàng nước mắt vừa lăn xuống má:
- Ý kiến cũng hay đó! Để má coi rồi tính sau.
Tôi lững thững bước ra cái patio nhỏ phía sau căn chung cư, nơi mà tôi và hai đứa
con đã có bao nhiêu kỷ niệm trong mấy chục năm trời vừa qua. Sắp xa nơi này,
lòng tôi sao nghe bùi ngùi khó tả. Tôi buồn buồn nhìn những liếp rau, cây
chanh, cây ớt mà tôi đã tỉ mẩn chăm sóc trong thời gian qua. Chẳng hiểu cảm xúc
lúc tôi xuống thuyền rời Việt Nam và cảm xúc sắp xa căn chung cư này, cái nào
da diết hơn cái nào? Hay là cảm xúc ngày xưa xa quá rồi tôi không còn nhớ, chứ
bây giờ tôi thấy quyến luyến nơi này quá đỗi. Rồi bỗng dưng tôi mường tượng đến
những chuỗi ngày sắp tới phải sống một mình và chợt thấy bàng hoàng khôn tả.
Bấy lâu nay cuộc sống của tôi là với hai đứa con không lúc nào rời xa, như hình
với bóng. Thịnh vào quân ngũ, tôi chưa thấy xa xôi lắm vì nó vẫn thường gọi điện
thoại có hình ảnh về nói chuyện với tôi khá thường xuyên. Vả lại Hồng Sa vẫn
còn bên cạnh tôi. Còn sắp tới... Tôi lại muốn rưng rưng nước mắt, không dám
nghĩ đến nữa. Hồng Sa đáng trách hay tôi cũng ích kỷ? Nó đang háo hức với tình
yêu, chuyện cưới hỏi, tổ ấm, đó có phải là chuyện bình thường không?
Ngày xưa khi tôi cũng đang yêu, cũng mơ mộng chuyện chồng con, tôi có nghĩ đến
má nhiều không? Có một lần, tôi ham chơi, về nhà trễ, chẳng giúp má chuyện bếp
núc gì cả. Hôm đó má rầy tôi nhiều, vừa dọn cơm cho tôi ăn, má vừa cằn nhằn:
- Con gái lớn rồi mà hư quá, còn phải để mẹ hầu cơm nước! Đúng là “một mẹ nuôi
mười con; mười con không nuôi được một mẹ”!
Tôi xin lỗi má rối rít, nhưng trong lòng không đồng ý với câu má nói. Vừa ăn
cơm, tôi vừa lén má cười tủm tỉm. Má tận tuỵ lo cho gia đình thì đã rõ ràng rồi,
nhưng tôi cho rằng khi nói câu này, một là má muốn đề cao hơi quá đáng vai trò
của người mẹ, hai là má không... giỏi toán! Tôi trộm nghĩ, trong mười đứa con
chẳng lẽ không có đứa nào lo lại được cho cha mẹ hay sao? Quay nhanh cuốn phim
cuộc đời cho tới hiện tại, trong hoàn cảnh này, bây giờ tôi mới thấm thía câu
má nói.
Đến lượt tôi làm mẹ, tôi mới hiểu vì sao ông bà mình đã nói ra một câu cay đắng
nhưng cũng chất chứa đầy sự thật như vậy. Cũng may là hôm đó tôi không cãi lại
má, lý sự với má về ý nghĩa của câu tục ngữ này.
Liên tiếp mấy tuần sau, tôi ráo riết hỏi thăm bạn bè xem có ai biết nơi nào
quen giới thiệu cho tôi share phòng không. Tôi lên cả Internet để tìm tin tức.
Qua nhiều tuần lễ, nhiều cú điện thoại thăm dò chỗ share phòng, tôi mới ưng ý một
chỗ nhất. Căn nhà đó chủ là một bà lớn tuổi, sống với hai người con, đều đã có
gia đình (Đó, người ta vẫn sống chung với nhau được, còn mình...). Nhà bà ở khu
Anaheim, gần Disneyland, nhưng cũng không phải là nơi hoàn toàn an ninh lắm.
Tôi thì cũng đâu có thể kén cá chọn canh gì trong hoàn cảnh này, khi biết được
giá share phòng là 500 đô, rất vừa túi tiền của mình. Bà chủ nhà có hai điều kiện,
một là không nuôi súc vật, hai là không được nấu ăn. Điều kiện thứ hai cũng khá
ngặt nghèo cho tôi, nhưng tôi cũng đành biết tắc lưỡi mà chấp nhận chứ biết sao
hơn. Tôi lái xe đến gặp bà chủ cho hai bên biết nhau. Đến nơi gặp gỡ và nói
chuyện với bà chủ, tôi cũng mừng vì thấy bà có vẻ nhân hậu, thật tình. Chắc bà
cũng thấy tôi tội nghiệp sao đó, gần cuối câu chuyện, bà bỗng đổi ý và bảo sẽ
cho tôi nấu ăn. Tôi mừng hết lớn, chưa biết nói sao thì bà đã nói tiếp:
- Tôi muốn cô có chỗ hoàn toàn riêng biệt với căn nhà, vừa hay cho cô mà cũng
cho chúng tôi. Vì vậy cô sẽ không dùng chung bếp với chúng tôi mà tôi sẽ gọi thợ
dựng cho cô một cái bếp bên hông nhà cho tiện.
Tôi lắp bắp:
- Nhưng… nhưng như vậy thì sẽ tốn kém cho chị quá!
Bà chủ vui vẻ nói:
- Cô đừng thắc mắc làm chi. Coi như tôi free cho tôi tháng đầu tiền nhà vậy mà.
Người Việt với nhau không giúp đỡ nhau thì ai giúp mình?
Nói là làm, vài hôm sau, bà chủ gọi thợ che mái tôn bên hông nhà ,chỗ tiếp giáp
với căn phòng tôi sẽ ở. Bà cho chạy ống nước vào “nhà bếp” mới. Một bên nhà bếp
để mở cho tôi ra và từ căn phòng, còn bên kia, chỗ đi ra trước nhà, bà cho làm
một cánh cửa ngăn lại. Bà đặt mua ở Home Depot một cái tủ nhà bếp, có vòi nước
và chậu rửa chén hẳn hòi. Trên mặt tủ, kế bên chậu rửa chén là chỗ còn trống.
Bà bảo tôi sắm một cái bếp gas nhỏ để nấu nướng. Bà còn cẩn thận mua một bình
gas, bảo là “free” cho tôi lần đầu, về lâu về dài thì tôi phải tự mua lấy. Tôi
đi từ ngạc nhiên này sang ngạc nhiên khác, từ cảm xúc này sang cảm xúc khác.
Vui mừng, cảm động, xen lẫn một chút tủi thân. Hôm đến xem nhà bếp mới, tôi gởi
bà tiền nhà tháng đầu (bà không lấy tháng cuối như nhiều chủ nhà vẫn thường
làm) và hẹn hai tuần nữa sẽ dọn đến.
Những ngày sau đó tôi bận rộn với việc chuẩn bị cho đám cưới của Hồng Sa và
Huy. Đôi vợ chồng sắp cưới này, ngoài việc lo đám cưới, còn phải lo đủ thủ tục
để dọn vào một căn condo mà chúng cũng vừa kịp mua. Lo cho con, tôi không có
thì giờ nghĩ đến mình. Tôi lại có thêm một niềm vui là Thịnh xin nghỉ phép về dự
đám cưới em gái. Trong đêm tiếp tân đám cưới Hồng Sa, tôi hết khóc lại cười. Mọi
việc diễn ra như trong một giấc mơ đẹp, nhẹ nhàng, êm ái, mà cũng đầy ắp cảm
xúc. Hai đứa con tôi, hai người thân còn lại trong đời tôi,nay đã thành nhân
chi mỹ. Tôi cảm được một niềm hãnh diện kín đáo là mình đã tạm chu toàn bổn phận
làm mẹ. Lần đầu tiên tôi có được một niềm vui không vị kỷ, đó là vui lây với hạnh
phúc mới của con gái mình. Nó khác với niềm vui khi thấy con mọc răng, biết lẫy,
biết bò, tập đi tập đứng ngày chúng còn thơ bé. Bây giờ niềm vui của Hồng Sa là
hoàn toàn thuộc về nó, và niềm vui lây của tôi sao mà thấy vị tha quá đỗi. Nhìn
Thịnh khoẻ mạnh, rắn rỏi, đẹp trai, tôi càng vui gấp bội. Đêm ấy hình như tôi cụng
ly, uống rượu với khách hơi nhiều, cười nói luôn miệng. Đến khuya về nhà, tôi
chìm ngay trong giấc ngủ mệt nhoài.
Vài hôm sau, tôi trở lại với thực tế. Hồng Sa đã dọn vào nhà mới. Thịnh bịn rịn
chia tay với tôi rồi trở lại đơn vị.Còn lại mình tôi với căn chung cư hai phòng
trống vắng, lạnh lẽo, mà chỉ nay mai thôi tôi cũng sẽ rời xa. Đồ đạc trong nhà
tôi đã cho hết vào từng thùng cạc-tông gọn ghẽ, cẩn thận ghi tên nội dung từng
thùng trên nhãn để dán vào nắp thùng. Tôi phải cho đi hay bán tháo rất nhiều đồ
đạc, vì chỗ mới của tôi chỉ chứa được một phần nhỏ những gì tôi đang có. Thịnh
đã thuê một nhà kho cá nhân để xếp tạm những đồ vật trong phòng ngủ của nó. Đứng
một mình trong căn phòng khách im lìm, tôi chợt nhận ra là cuộc đời mình vừa
sang một trang mới. Chưa bao giờ tôi thấy tôi trở về với chính tôi một cách thật
gần gũi như hôm nay. Bao nhiêu năm qua, từ lúc lo vượt biên đến lúc phấn đấu để
hội nhập nơi xứ người, lo cho con cái ăn học, lo cho nghề nghiệp của mình, tôi
như mất đi chính tôi. Lúc nào tôi cũng hướng ngoại, lúc nào cũng phải cắn răng
cố vươn lên trong cuộc sống. Tôi không có thì giờ để hướng nội, không có thì giờ
để sống với chính mình, soi rọi tâm hồn mình, hay để độc thoại với nội tâm. Thì
nay tôi đã có cơ hội rồi đó. Các con tôi như những con chim đã ra ràng, đã rời
tổ ấm. Tôi là con chim mẹ, một hôm bỗng thấy mình không còn cần thiết cho ai nữa.
Có lẽ bây giờ tôi phải cần đến tôi. Tôi phải dìu tôi đi cho đến hết cuộc đời. Tại
sao lại không nhỉ? Bây giờ mới là lúc tôi sống một cuộc sống tràn đầy, trọn vẹn
với tất cả ý nghĩa của nó.
Tôi gọi cho bà chủ nhà, xin phép ghé qua căn phòng để xem lại một vài chỗ trước
khi thuê xe chở đồ đạc sang. Vừa lái xe tôi vừa gậm nhấm cảm giác của một người
vừa thấy mình đang bắt đầu một cuộc sống mới. Hơn một lần, tôi có đọc ở đâu đó
câu nói bằng tiếng Anh, đại khái có nghĩa là “Ngày hôm nay là ngày đầu tiên của
phần đời còn lại của bạn.” Chẳng phải là chí lý lắm sao? Với ý nghĩ đó, tôi thấy
như có một làn gió mới mẻ, tươi mát thổi nhẹ qua hồn mình. Nhưng một nỗi buồn
nào đó vẫn cứ váng vất trong lòng tôi. Hai mắt tôi lại cay cay, nhưng trái tim
tôi cũng có một niềm phấn khởi mỏng manh nào đó. Xe tôi chạy từ từ vào khu xóm
như đang còn uể oải trong giấc ngủ trưa, dưới ánh nắng cuối hè vẫn còn khá gay
gắt. Tôi bấm chuông, bà chủ chạy ra tươi cười mở cửa cho tôi vào. Sau một vào
câu trao đổi với nhau, bà ý tứ để tôi một mình trong căn phòng mới “của tôi”.
Ngày trước, khi còn ở với hai con, tôi chưa bao giờ có cảm giác sở hữu căn
chung cư hai phòng ngủ. Điều này cũng phải thôi vì nhà là nhà thuê. Tuy thế, đối
với căn phòng mà tôi sắp share này, cũng là phòng thuê mà sao tôi lại thấy như
mình thật sự sở hữu nơi chốn nhỏ bé mà ấm cúng này. Căn phòng ngó ra một cái
patio có mái che và nhiều cây hoa và cây ăn trái. Cánh cửa trong phòng thông ra
các phòng khác trong nhà đã được khoá kín lại. Vì vậy, coi như cái patio là của
tôi, trừ khi người trong nhà chịu khó đi vòng từ trước ra sau bằng lối đi bên
hông còn lại. Tôi đi một vòng xem qua nhà tắm, cũng là của riêng tôi, và nhà bếp
mới xây, trong lòng dâng lên một niềm hân hoan khó tả. Đây là nơi trú ngụ mới của
mình, hy vọng là cho đến hết quãng đời còn lại. Đây là nơi bắt đầu của cuộc sống
mới của mình. Tôi không nợ nần ai hết. Tôi chỉ mong trời thương cho mình sức
khoẻ để khỏi làm phiền con cái.
Lúc tôi giật mình nhìn đồng hồ tay chỉ 7 giờ rưỡi thì nắng chiều cũng vừa biến
đi những tia yếu ớt cuối ngày. Tôi nhẹ nhàng bước ra sân sau, nhìn mông ra bên
kia bức tường. Đâu lưng với căn nhà của bà chủ là nhiều nhà hàng xóm san sát
nhau. Trong buổi chiều vàng, tôi nghe đủ loại âm thanh sinh động của khu xóm
sau một ngày làm việc. Tiếng người lớn rì rào nói chuyện, tiếng trẻ em kêu nhau
ơi ới, bằng đủ loại ngôn ngữ: tiếng Anh có, tiếng Mễ có, tiếng Việt cũng có nốt.
Bên trên những mái nhà là một khoảng trời xanh, đang dần đổi sang màu tím biếc
của hoàng hôn đang buông xuống. Trong khu vườn nhỏ “của tôi”, cái gì dường như
cũng có, mỗi thứ một chút: chỗ này là cây chanh, chỗ kia là cây tắc; phía bên
trái những khóm rau dền, cây đậu bắp, lá và quả không biết được bón phân ra sau
mà xanh ngăn ngắt và lớn như tôi chưa từng bao giờ được thấy. Đặc biệt, có một
bụi cây lớn có hoa trắng thật đẹp mà thoạt nhìn tôi ngỡ là hoa dâm bụt. Nhưng
khi đến gần thì thấy không phải, vì lá không giống là cây dâm bụt, và hoa có
cánh cũng khác với cánh hoa dâm bụt. Vả lại thật ra tôi cũng chưa từng thấy hoa
dâm bụt trắng bao giờ. Hôm nào tôi sẽ hỏi bà chủ nhà xem loại hoa lạ này tên là
gì mới được.
Tôi ghé ngồi xuống chiếc ghế sau nhà, yên lặng thưởng thức làn gió nhẹ của buổi
hoàng hôn. Trong đầu tôi tự dưng những hình ảnh ngày xưa liên tục tái hiện, từ
lúc nhỏ ở với ba má, đến lúc lấy chồng, có con, vượt biên qua Mỹ và lập nghiệp
cho đến bây giờ, tất cả như một khúc phim dài sống động. Hai đứa con tôi bây giờ
sao mà thấy xa xôi quá đỗi, như một kỷ niệm nào xưa lăng lắc. Bỗng dưng tôi muốn
gặp Hồng Sa ngay lúc này, thủ thỉ với nó rằng tôi không bao giờ giận nó cả. Có
lẽ tôi sẽ nói cám ơn nó nữa là đằng khác, vì nhờ nó “hất hủi” mà tôi đã tình cờ
tìm lại cuộc sống cho chính mình. Tôi còn hình dung một ngày không xa, con gái
tôi sẽ có một đứa bé xinh xinh, kháu khỉnh. Lúc ấy chắc nó sẽ lại cần đến tôi,
cần bà ngoại trông cháutrong những lúc vợ chồng nó bận bịu. Chỉ tưởng tượng đến
hình ảnh đó thôi mà lòng tôi bỗng dào dạt một tình thương ấm áp. Tôi chợt muốn
nói với má tôi rằng ngày xưa má nói thật là đúng, một mẹ nuôi mười con, hay còn
hơn thế nữa. Tôi còn muốn thêm vào câu nói đó là “cả mười đứa cháu nữa cũng được!”
Trong buổi chiều đang dần xuống, lòng tôi bỗng thanh thản, nhẹ hẫng như một đám
mây trắng nào vừa chìm trong bóng tối của một ngày vừa chấm dứt.
Trần C. Trí