1.
Tôi biết bản “Bài thánh ca buồn” của nhạc sĩ Nguyễn Vũ đâu hồi mới 15 tuổi,
thời học đệ tam C trường Pétrus Ký. Ông nhạc sĩ tài hoa đã kể thuở còn một cậu
bé 14 tuổi sống trên Đà Lạt, ngày ngày đi lễ ở nhà thờ
Con Gà thì tình cờ gặp một cô gái rất xinh. Mở lời làm quen thì biết cô ấy
lớn hơn mình 2 tuổi nhưng trái tim vụng dại của cậu con trai mới lớn vẫn đập
loạn nhịp trước bóng dáng thiếu nữ có mái tóc dài buông thả, đẹp như mộng ảo
giữa cảnh sắc đồi thông Đà Lạt sương mù.
Tôi mê mẩn trước lời kể của nhạc sĩ Nguyễn Vũ, rằng có một lần tan lễ Giáng sinh thì
trời đổ mưa, cô gái nép vội vào mái hiên ngôi nhà nọ gần nhà thờ, ông cũng đứng
trú bên cạnh. Những kỷ niệm và xúc cảm thiết tha lần ấy chính là nguồn cảm hứng
để ông viết nên bản “Bài thánh ca buồn” sau này.
Năm tôi ngồi lớp đệ nhị C là 1965, tôi lại càng thích bản “Bài thánh ca
buồn” bởi bắt đầu quen Huyền ở Sài Gòn, bởi ngẫu nhiên Huyền cũng là người gốc
Đà Lạt, cũng lớn hơn tôi 2 tuổi, cũng duyên dáng, cũng tóc dài, nghĩa là có khá
nhiều điểm giống cô gái trong chuyện tình dịu ngọt thời thơ dại của nhạc sĩ
Nguyễn Vũ …
Cuối tháng 12 năm ấy chợt có kỳ trại đặc biệt được Bộ Giáo dục thời đó tổ
chức vào dịp Giáng sinh, ưu ái dành cho ban đại diện học sinh và các lớp trưởng
khối đệ nhị cấp của riêng bốn trường lớn nhất Sài Gòn là Pétrus Ký, Chu Văn An,
Gia Long và Trưng Vương được đi chơi Đà Lạt 5 ngày. Tôi là lớp trưởng nên được
dự kỳ trại có tên gọi thật đẹp là trại Anh Đào này.
Vậy là tôi đã có cơ hội lần đầu tiên lên Đà Lạt, lại trúng ngay mùa Noel,
mùa đẹp nhất để du khách viếng thành phố ngàn hoa. Tôi nghĩ ngay đến
Huyền, bởi khi đó tôi chỉ có Huyền là người quen/bạn duy nhất có nhà ở Đà Lạt.
2.
Đỗ tú tài nhất xong, Huyền từ biệt bố mẹ xuống Sài Gòn học sư phạm mẫu giáo.
Do người bà con giới thiệu, cô gái đến ở trọ trong trường Mạnh Mẫu, một trường
mẫu giáo nổi tiếng ở khu Tân Định, nơi em gái út của tôi đang theo học. Một lần
nọ, vào giờ tan học buổi chiều, anh tài xế ở nhà lái xe đi rước con bé, tôi
rảnh nên cũng theo chơi. Đang thơ thẩn ngồi chờ trước sân chơi xích đu, cầu
tuột, tôi thấy một cô gái thật trẻ ra phụ các cô giáo trông chừng bọn học sinh
lí lắc hay leo trèo, nhảy nhót quá đáng. Gương mặt cô gái không trang điểm
nhưng vẫn thùy mị dịu dàng, mái tóc huyền xỏa ngang vai, giọng khuyên bảo bọn
trẻ nghe ngọt như mật …, Huyền thu hút tôi ngay từ cái nhìn đầu tiên. Rồi thư
viết cho nhau đã nhiểu nhưng ngồi bên nhau trong khuôn viên nhà trường thì còn
ít bởi để giữ gìn cho các thiếu nữ ở trọ, qui định về khách thăm viếng ở đây kia
rất nghiêm nhặt.
Huyền nhận lời hẹn gặp và cho tôi địa chỉ ở Đà Lạt. Tôi sung sướng đến muốn
bay bổng lên trời xanh. Thế là đến tuổi 16 tôi mới được thỏa mơ ước cháy bõng
từ thời thiếu niên là được lên Đà Lạt, đặt chân đến Thành Phố Của Ngàn Hoa,
Thành Phố Sương Mù… như văn chương, âm nhạc thường ngợi ca. Càng sung sướng hơn
là trong chuyến du lịch miễn phí diệu kỳ này, tôi sẽ có dịp gần gũi hơn với cô
bạn xinh đẹp vào đúng dịp Giáng sinh, nghĩa là gần như tôi sẽ được thể nhập
trọn vẹn – chứ không phải ngồi tưởng tượng nữa – vào khung trời lãng mạn tuyệt
vời của bản “Bài thánh ca buồn”.
3.
Trời mới rạng đông, trại viên trại Anh Đào được đưa ra phi trường TSN, ngồi
máy bay quân sự C123 lên Đà Lạt. Mờ sáng đã đến phi trường Liên Khàng, thời
tiết thật tuyệt diệu, không quá lạnh như tôi tưởng tượng. Có chuyện hơi
buồn cười là suốt 5 ngày trại, toàn thể bọn trại viên con trai được cho về ở
chỗ… con gái – trường nữ trung học Bùi Thị Xuân. Ổn định chỗ ở xong, bọn
tôi được tự do ra phố vài tiếng, chỉ cần 11 giờ 30 phải về lại trường để đi ăn
cơm trưa.
Theo một nhóm bạn xuống đến bờ hồ Xuân Hương thì tôi tách ra, nói với tụi nó
là cần đi tìm, thăm nhà bà con. Tôi đứng bên lề đường, dáo dác kiếm taxi. Ở Sài
Gòn thời ấy có một tập quán hay hay về việc sử dụng xe taxi ngoài đường phố, đó
là bạn có thể quắt bất cứ chiếc taxi chạy ngang đang chở khách nhưng vẫn còn
ghế trống, thường là xe sẽ dừng lại để tài xế hỏi bạn đi đâu. Nếu lộ trình bạn
cần đi thuận chiều với lộ trình của khách đã ngồi trước trên xe thì tài xế sẽ đồng
ý chở bạn đi chung, ai xuống trước cứ trả phần tiền xe của mình… Tôi vừa quắt
trúng chiếc taxi đã có hai sinh viên sĩ quan trường Võ Bị Đà Lạt ngồi ghế sau.
Cửa xe vừa đóng là tôi vội vàng nói ngay, cố ý cho cả ba người trên xe cùng
nghe:
-Chào các anh, làm ơn chỉ dùm và cho tôi đến địa chỉ này, số 23 đường Biệt
Thự, bờ hồ Xuân Hương. Tôi ở Sài Gòn, đây là lần đầu tiên lên Đà Lạt, muốn ghé
thăm người bà con…
Một anh SVSQ ngồi phía sau vui vẻ trả lời ngay:
-Hên cho anh rồi, đường Biệt Thự ở ngay phía bờ mờ mờ bên kia, đây vòng qua
đó chừng 10 – 12 phút thôi, phải không bác tài?
Mọi việc đều diễn ra suôn sẻ, tôi vừa hí hửng vừa nôn nao đầy lòng. Chiếc
taxi dừng lại cạnh một bãi cỏ thật xanh bên đường, tôi hỏi bác tài tiền xe bao
nhiêu thì bác ta lại quay nhìn hai người khách phía ghế sau. Cũng cái anh SVSQ
vui tính lại nhanh miệng nói:
-Có bao nhiêu đâu anh bạn. Đúng ra ở Đà Lạt rất ít người đi chung xe taxi
như kiểu ở Sài Gòn nên hiếm có ai quắt xe đã có khách như anh vừa rồi. Thôi,
rất vui nghe anh học ở Sài Gòn, lên dự trại thăm Đà Lạt. Để tụi tôi tính cho,
coi như cho anh quá giang. Lo đi tìm nhà người bà con đi.
Tôi không ngờ ngày đầu tiên ở Đà Lạt mình đã may mắn gặp được người tử tế
như vậy nên xăng xái bắt tay cám ơn hai anh SVSQ, cám ơn cả bác tài. Họ cười,
chúc tôi vui vẻ trọn những ngày ở Đà Lạt.
Từ lề đường nhìn lên chỉ thấy dốc đồi thoai thoải, lối đi ngoằn nghèo chạy
giữa những bãi cỏ xanh rờn cùng những mái nhà thưa thớt, ẩn mình giữa những cây
thông cao vút nên ở đâu cũng đầy bóng râm. Nhà số 23 nằm khuất ở một sườn đồi
cách đường lộ bên dưới khá xa nên có vẻ đìu hiu, vắng lặng. Gõ cửa rất lâu
Huyền mới ra mở cửa với nụ cười thật phấn khích, vẻ bất ngờ vươn đầy ánh mắt…
Huyền mời tôi vào nhà, rót tách trà actixô bảo tôi uống liền cho ấm. Nhà đang
chỉ có mỗi mình Huyền. Ngồi chốc lát là tôi đã khẽ đề nghị cô bạn hãy cùng tôi
ra ngoài, ngồi chơi ở bãi cỏ trên sườn đồi thoai thoải phía trước cổng nhà.
Có thể coi đây là một trường đoạn phim trữ tình, thơ mộng nhất mà cậu con
trai tuổi 16 đã khổ công vẽ vời sẵn từ những đêm cậu mình bỏ ngủ, nằm tưởng
tưởng đủ điều trước ngày đi trại Anh Đào.
Ở lần gặp trước gần đây nhất, tôi đã vừa hỏi Huyền xin địa chỉ ở Đà Lạt vừa
hỏi nàng có về nhà nghỉ mùa Giáng sinh không. May mắn là Huyền sẽ về nhà trước
cả ngày trại Anh Đào khai mạc và tận sau Tết dương lịch mới trở xuống Sài Gòn.
Tuy nhiên, khi ấy tôi chỉ nói là sẽ cố gắng, sắp xếp thời gian trong kỳ trại để
tìm đến nhà Huyền, gọi là gặp nhau ở nhà nàng, quê hương nàng cho thân thương
hơn. Do đó khi thấy tôi ở cửa, Huyền nói ngay bất ngờ quá đi!
Giờ ngồi trên bãi cỏ, Huyền giải thích thêm rằng dù có đồng ý cái hẹn “để trống
ngày giờ” nhưng trong thâm tâm nàng lại cảm thấy biết đâu sẽ có trở ngại này
khác khiến tôi không thể sắp xếp, thực hiện được chuyện hai đứa gặp nhau được
trên Đà Lạt, nhất là vào dịp đặc biệt là Giáng sinh này.
Giờ đây tôi đang ngồi với cô bạn gái trên bãi cỏ ngập lá vàng khô. Hoàn toàn
chỉ có hai đứa, không có con mắt dòm ngó nào của thiên hạ xung quanh.
Huyền vẫn thùy mị, dễ yêu, mái tóc buông dài ma mị. Đặc biệt là khi trở về
với khí hậu Đà Lạt, đôi má của Huyền trở nên hồng hào thật quyến rũ, không còn
màu trắng, xanh nhàn nhạt bình thường như lúc ở Sài Gòn.
Thỉnh thoảng bờ vai hai đứa chạm khẽ vào nhau. Đã nói mới là “bạn” thôi thì
dễ gì có cái cớ hợp tình hợp lý nào đó để được nắm tay? Thú thật tôi còn mong,
thèm nhiều hơn nữa, như ôm Huyền vào lòng và tất nhiên, được hôn nàng thì chắc
còn hơn trúng số độc đắc nữa…
Huyền, trong thực tế là cô bạn gái lớn hơn tôi 2 tuổi, học cũng trên lớp,
nhưng trong “kịch bản” của tôi, nàng đã mơ hồ hóa thành người yêu bé bỏng. Tôi
thêu dệt, lý tưởng hóa kịch bản này đến nổi theo thực tế hôm đó, do gặp nhau
đột ngột, cô gái có sửa soạn gì đâu mà chỉ mặc bộ đồ bộ bình thường ở nhà,
gương mặt không trang điểm phấn son gì nhưng tôi vẫn thấy Huyền thật đẹp và
quyến rũ.
Được ngồi sát bên Huyền, tôi đã hết sức sung sướng bởi hai lẽ, một là được
gần gũi Huyền với mối cảm xúc ngất ngây hình-như-là-tình-yêu đang lên ngôi dù
tôi chưa hề tỏ tình, hai là được thưởng thức cảnh tượng lãng mạn do chính mình
tô vẽ từ trước giờ đã thành hiện thực.
Tôi kể Huyền nghe hiện tôi đang “tạm trú” ở một nơi khá đặc biệt, đó là
trường con gái. Mỗi tổ nam sinh được đưa vào một lớp học để tự động ghép bàn
làm chỗ ngủ, ba-lô túi xách cứ để bừa trên ghế, nhà vệ sinh chung thì ở cuối
dãy… Cô bạn cười ha ha, trêu tôi là hãy biết mang ơn ban tổ chức trại, hãy ráng
tìm trong các hộc bàn coi có cái kẹp tóc, gói muối ớt cùng miếng ổi xanh nào
không, hay lãng mạn hơn thì một sợi tóc dài thiệt dài nào đó rồi ráng mà tưởng
tượng đó là của một cô bé dân Đà Lạt thiệt xinh… Tôi trêu lại nàng, hỏi khẽ “Xinh
như Huyền phải không? Có Huyền đây rồi thì mình còn phải đi tìm cô nào khác
nữa?”. Cô bạn gái, hốt nhiên hóa thành nửa-bạn-nửa-người-yêu, thẹn thùng
đỏ hồng đôi má hơn nữa và cúi mặt cười tủm tỉm, cũng để tránh cái nhìn ma
đạo của tên bạn trai. Rồi hai đứa im lặng thật lâu. Có cảm xúc gì đó chợt
thật ngọt ngào êm ái thấm sâu vào tâm tưởng…
Nhờ tôi có cẩn thận bảo trước với Huyền rằng cần tập trung về cái trường
con gái ấy trước 11 giờ 30 nên dù hai đứa mê mãi thủ thỉ chuyện trò, cô
bạn vẫn kịp nhắc tôi. Huyền đưa tôi xuống đến lề đường, hai đứa đều có vẻ bâng
khuâng, bàng hoàng như vừa tỉnh một cơn mộng huyền ảo giữa ban ngày. Tôi âu yếm
bắt tay Huyền, nàng để yên cho tôi xiết nhẹ bàn tay mình. Hình như tôi cố tìm
thêm hơi ấm từ người con gái, nhưng khi nói lời từ biệt thì tôi lại không thể
nói hẹn gặp lại lần nữa tại Đà Lạt này, bởi tôi chạnh nghĩ mình chỉ còn bốn
ngày trại với chương trình đặc kín sáng chiều về các nơi thăm viếng…
4.
Một, hai năm sau, tình bạn của tôi và Huyền vẫn cứ thế, không tiến triển
thành tình yêu. Huyền vẫn khoan hòa, tế nhị như có ý chờ đợi tôi, còn tôi vẫn
thấy không ổn, vẫn ngại tỏ tình với người con gái lớn hơn hai tuổi và còn vào
đời, trưởng thành sớm hơn mình nữa.
Nói chung, ngày đó tôi vẫn tiếp tục là một tên con trai nhát gái, vẫn hay
mộng tưởng với loại tình yêu “duy tâm”, chỉ được cái là về viết thư tình, tôi
có thêm kinh nghiệm để viết hay hơn – theo nghĩa lâm ly hơn, tạo ấn tượng hơn
để con gái chịu bóc xem các lá thư kế tiếp…
Có lần tôi đem chuyện lên Đà Lạt gặp Huyển kể cho một thằng bạn học lớn hơn
tôi cũng 2 tuổi, từng trải nhiều mối tình và thuộc hạng hơi Casanova Sở
Khanh một chút. Nghe xong chuyện, hắn không thèm hỏi lại câu nào mà chỉ
cười nhếch mép, phân tích chỉ dạy cho tôi hai khía cạnh hay và dở đối
lập nhau của vấn đề. Một là, vào các dịp Noel thì bọn con trai luôn ước mơ có
được có đủ những thứ quí giá, như có xe máy mới, được mời dự dạ vũ cùng tiệc
réveillon và quí hơn hết là có đào xinh xắn, là bạn gái hay người yêu
đều được, để cùng đi chơi Noel – điều này thì vào dịp Noel năm đó, cái
hay của tôi là dù còn khờ, tôi vẫn may mắn có đào tuy phải mò
lên đến tận xứ sở sương mù. Hai là, cái dở của tôi là lúc đó đúng là tôi khờ
quá, còn con nít quá, không biết lợi dụng ngay hoàn cảnh chỉ có một
mình cô gái ở nhà, chỉ biết rủ nhau ra ngồi bãi cõ, tựa vai nhau nói chuyện chay
thì hiền quá!
Tất nhiên, có bị đàn anh về chuyện bồ bịch, yêu đương kia chê là “con nít”,
“khờ” gì thì cũng ráng mà chịu nhưng tôi đã rây lọc, chỉ tiếp thu ý kiến nào
nghe đứng đắn, lương thiện từ thằng bạn nổi tiếng là Casanova bạc tình
kia.
Dù sao, tôi đã nhận ra là vào mùa Giáng sinh phiêu lãng trên Đà Lạt năm nào,
tâm hồn tôi đã thầm lặng mãn nguyện. Không biết có bị ảnh hưởng bởi tiểu
thuyết, phim ảnh trữ tình nào đó không, cậu con trai 16 tuổi ấy đã tưởng tượng
trước cái cảnh tượng vô cùng ngọt ngào là mình và cô bạn gái ngồi kề vai bên
nhau, thủ thỉ chuyện trò trên đồi thông đầy lá rụng giữa sương mù Đà Lạt. Đây
là hình ảnh hẹn hò tình yêu lãng mạn nhất mà cậu con trai mới lớn đã phóng rọi
và thăng hoa cho một tình bạn thắm thiết với một thiếu nữ nết na, mà dù sau này
không bay bổng thành tình yêu đi nữa thì cũng vẫn luôn là một tình bạn thật
thuần khiết, trong sáng đến muôn đời…
Phạm Nga
(Cận Giáng sinh 2017)
