Mẹ ơi!
Khi Cha nói với Mẹ rằng
Ta là giòng giống của
Rồng
Nàng là giòng giống của
Tiên
sống với nhau hoài không
đặng
Sao Mẹ không nhắc Cha câu
gừng cay muối mặn
Sao Mẹ không trả lời Cha
Đi mô đem thiếp đi cùng
đói no thiếp chịu lạnh
lùng thiếp theo
Khi Cha bảo Mẹ đem năm
mươi con lên núi
Sao Mẹ không trả lời Cha
Lấy chồng thì phải theo
chồng
chồng đi đường rắn đường
rồng cũng theo
Khi Cha hứa với Mẹ nếu
gặp khó khăn
Nàng hãy cùng các con gọi
to về biển
Sao Mẹ không trả lời Cha
Chúng ta thà no đói có
nhau
râu tôm nấu với ruột bầu
thuận vợ thuận chồng tát
biển Đông cũng cạn
Sao Mẹ chấp nhận để một
trăm đứa con phải chia ly đôi ngả
Để cuống rốn chúng con bị
cắt đứt làm hai
Sao Mẹ chịu khổ đau một
mình mà không nói với ai
dắt díu năm mươi con đi
lên miền núi thẳm
để năm mươi thiếu vắng
hơi mình
Ước chi ngày xưa Mẹ cứ
bên Cha cho trọn nghĩa tình
dù vất vả đắng cay
dù chịu nhiều cơ cực
nuôi chúng con bằng nước
sông Hồng
với cơm tấm, ổ rơm
bên ướt Mẹ nằm...
Để đêm đêm dưới ánh trăng
rằm
Chúng con được nghe lời
Mẹ dạy
Rằng anh em như thể tay
chân
Chị ngã em nâng
Gà cùng một mẹ...
.
Chúng con lớn lên
Cách núi ngăn sông
Xa mặt cách lòng
Năm mươi đứa xa cha như
nhà không nóc
Năm mươi đứa thiếu mẹ
quên chín chữ cù lao
không biết quý câu một
giọt máu đào
bao bận nồi da xáo thịt
Chúng con chia nhà Mẹ
thành hai ngõ
ngõ Đàng Ngoài và ngõ
Đàng Trong
ngõ bên này và ngõ bên
kia sông
Vì danh lợi
vì tiền tài
vì nhiều điều khác nữa
mà có ngày xem nhau là
nước lửa
Rồi bất hiếu bàn nhau
rạch ngang mình Mẹ
cầu Hiền Lương đè nặng
buồng tim
.
Mẹ ở đâu giữa hai miền
Bắc Nam
Khi bao con gái của Mẹ
hóa thành hòn vọng phu
bao con trai thành chiến
sĩ trận vong hoặc thành liệt sĩ
Dẫu ở bên nào
cũng đều là con Mẹ
tàn hại lẫn nhau
Đứa nào cũng nói trước
nói sau
là vì muốn chấm dứt nỗi
đau
vì muốn giúp Mẹ được nối
liền thân ngọc
nên đứa nào cũng súng
gươm hằn học
trút xuống đầu nhau vô số
nỗi tai ương
Làm sao có thể nối liền
vết thương
bằng phát súng nhát gươm
chứ không phải bằng sợi
chỉ
sợi chỉ dài se từ những
tình thương
.
Nhân danh gì mà chúng con
ngợi ca
hoặc chì chiết sự sống
lẫn cái chết của nhau
Nhân danh gì mà gọi nhau
là địch
đếm xác anh em xây thắng
lợi cho mình
Ai cũng nói là yêu Mẹ với
tất cả tâm tình
Ai cũng bảo là hoàn toàn
vì Mẹ
Càng yêu Mẹ nhiều càng
phải giết anh em?
.
Mẹ có ngờ đâu
các con lớn khôn
không muốn hát câu nhiễu
điều phủ lấy giá gương
không muốn hát câu bầu ơi
thương lấy bí
mà thích hát trên những
xác người
Chúng con hát trên những
xác người bài hát hân hoan
Chúng con say sưa ngợi ca
lý tưởng của mình
không nghĩ đến Mẹ thế nào
khi nhìn anh em con chém giết
.
Chẳng có ai cần biết
Mẹ ở đâu trong những trận
tương tàn
trong tiếng súng đêm ngày
dội về đinh tai nhức óc
Mẹ đứng ở trời Nam để
ngóng về đất Bắc
hay đứng giữa dòng Bến
Hải
lấy nước sông làm dịu nỗi
xót lòng...
.
Mẹ sinh ra chúng con
trong cùng một bọc
Những tưởng để thương
nhau
Đâu nghĩ đến ngày sau
trăm đứa con trai xé nát
bọc đồng bào
xẻ chia thân mẹ
Mấy trăm năm vết cắt cũ
vẫn còn
Mấy mươi năm vết xẻ mới
vẫn chưa liền sẹo
Trăm đứa con vẫn còn đi
muôn nẻo
trăm tấm lòng vẫn chưa
hết hờn căm
Ai cũng nói cuộc đời có
bao lăm
mà chẳng ai chịu nhường
ai một bước
Cũng là một từ đất nước
mà trong một ngày
có người gọi là giải
phóng quê hương
có người kêu là ngày quốc
hận
Rồi kẻ cười người khóc
người đoàn tụ kẻ biệt ly
người hồ hởi đeo huy
chương đứng trước máy truyền hình
kẻ uất hận nuốt tủi hờn
trong bóng tối
Hơn bốn mươi năm rồi
chưa một ai nói với Mẹ là
chính mình có lỗi
mà chỉ chực chờ đổ lỗi
cho nhau
.
Mẹ ơi!
Ngang trái trái ngang
hận thù thù hận
khổ đau đau khổ
vòng luẩn quẩn không cởi
ra mà càng thít chặt
Đường đời lắm thương đau
nhiều gập ghềnh lắt lẻo
chẳng có đứa con nào chịu
nắm tay Mẹ dắt
nên đã lạc lối lầm đường
chẳng đứa nào chín bỏ làm
mười
nên chúng xát muối vào
lòng nhau mỗi khi có thể
Khép lại lịch sử… vẫn
biết là như thế
Sao chỉ khép với người
ngoài
còn với anh em thì cày đi
xới lại
mát dạ người này thì rát
dạ người kia
.
Vì sao?
Vì sao?
Có phải vì xa cách nhau
từ cái thuở Mẹ Cha mỗi
người mỗi ngả
nên bây giờ đứa con nào
cũng thế
thích bán anh em xa mua
láng giềng gần
dù không khác máu nhưng
vẫn tanh lòng...
.
Mẹ đau!
Mẹ đau!
Hãy nhắc cho kỹ, nhớ cho
sâu
Khi con hát bài ca chiến
thắng
là khi mẹ dâng trào cay
đắng
Sung sướng chi mà nối
liền khúc ruột mình bằng xác những đứa con
.
Mẹ có ngờ đâu
sau khúc khải hoàn
Con của mẹ thay chiến hào
bằng nhà tù khắp chốn
để giam giữ anh em
Chiến tranh không còn
nhưng máu vẫn đổ
bao nhiêu đứa con Mẹ bị
chôn sấp dập ngửa trên rừng vàng
bao nhiêu đứa chìm sâu
dưới biển bạc
bao nhiêu đứa cập bến rồi
vẫn lênh đênh phiêu dạt
Con rồng cháu tiên, lá
ngọc cành vàng
phải có ngày nâng niu bàn
chân thiên hạ
kiếm đồng tiền nương náu
phận lưu vong
Nuốt oán nuôi thù phục
hận long đong đất khách
như dã tràng xe cát
Giàu sang thành đạt hiển hách
nơi xứ người
khác nào mặc áo gấm đi
đêm
.
Xưa Mẹ vọng phu
bây giờ vọng tử
héo hon, mòn mỏi
vọng các con về dưới mái
yêu thương
nơi có những hàng tre
xanh mát con đường
quên hết muộn phiền không
còn thù hận...
.
Làm sao?
Làm sao?
Chúng con có thể cùng
nhau
cúi đầu trước Mẹ
hóa giải thù xưa nói lời
tạ tội
Để nước mắt thôi rơi
để tóc Mẹ xanh
để lòng Mẹ mát
để vết thương bao nhiêu
năm chà xát
không còn hành hạ Mẹ ngày
đêm
...
Dẫu biết rằng không thể
đợi chờ thêm
Không thể đợi chờ thêm...
Nhưng.....
Làm sao?
Phải làm sao?
Thưa Mẹ Việt Nam?
(Huế, tháng 4 năm 2018)
Nguyễn Thị Tịnh Thy