Buổi sáng mai hôm ấy,
một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên
con đường làng dài và hẹp. Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần
này tự nhiên thấy lạ. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay dổi, vì chính lòng tôi
đang có sự thay đổi lớn : hôm nay tôi đi học.
Tôi nói : Đéo muốn đi học.
Mẹ mắng : sư cha
mày, nhà nghèo tiền đâu mua bằng giáo sư, tiến sĩ. Khôn không muốn, muốn ngu.
Đi học lớn lên làm dư luận viên, cảnh sát lưu thông không muốn, muốn đi ăn mày
hả ?
Tôi nghe mẹ, dậy sớm theo mẹ tới trường. Từ nhỏ, vẫn mơ ước sau này lớn lên làm
dư luận viên, được trả tiền chửi cha thiên hạ, hay làm cảnh sát giao thông, cần
tiền nhậu hay rút bài, chỉ việc ra góc đường, tóm đầu mấy thằng lớ ngớ chạy xe,
về tội vượt đèn đỏ, hay vượt đèn xanh, đội nón hay không đội nón an toàn, vừa
chạy xe vừa gọi điện thoại, hay chạy xe mà không trả lời iPhone.
Trước mặt tôi, trường Mỹ Lý vừa xinh xắn, vừa uy nghiêm như đình làng Hòa Ấp.
Sân nó rộng, mình nó cao hơn những buổi trưa hè đầy vắng lặng. Mái trường không
còn, tường trống trơn : cán bộ đã gỡ ngói, gạch về cất nhà riêng. Cũng như tượng
trong chùa đã bị các cán bộ sư đem bán, mua rượu thịt nhậu nhẹt với bồ nhí sau
những giờ tụng niệm. Lòng tôi đâm ra lo sợ vẩn vơ.
Ông hiệu trưởng gọi mấy cậu học trò mới đứng lên trưóc lớp ba. Trường làng
không có văn phòng hiệu trưởng. Bàn ghế, bảng đen ông đã khênh về tặng vợ lẽ.
Ông nhìn chúng tôi, nói nhỏ nhẹ :
-Thế là các em đã vào lớp năm.. Các em phải cố gắng học để thầy mẹ vui lòng, thầy
dạy các em sung sướng. Năm đầu, và những năm sau, các em chỉ học tư tưởng Bác.
Đứa nào không thuộc bài, lần đầu phải đóng cho tao 100 ngàn , lần thứ hai 200
ngàn. Các em đã nghe chưa ? ( Các em đều nghe, nhưng không em nào dám trả lời.
Cũng may mà có tiếng dạ ran của phụ huynh đáp lại ) .
Ông hiệu trưởng ra dấu cho chúng tôi vào lớp. Một cô giáo nạ dòng, mặt mũi sơn
phết son phấn, quần áo xỉn, ân cần đón chúng tôi vào lớp. Khi cả đám đã ngồi xuống
đất ẩm, vì nền nhà đã bị cô giáo .., cô ôn tồn nói :
-Năm nay, các em sẽ được học tư tưởng Bác. Phải chăm chỉ học hành cho xứng đáng
là cháu ngoan của Bác. Nhưng trước khi học tư tưởng Bác, phải học thuộc lòng nội
quy : không thuộc bài, nộp cô giáo 200 ngàn, nói chuyện trong lớp 300 ngàn, đi
trễ 400, đái ra quần 500 ngàn
Một thằng dơ tay hỏi :
-Thầy hiệu trưởng nói không thuộc bài chỉ đóng 100 ngàn
-Thằng nào, con nào muốn lấy bao nhiêu tao đéo cần biết. Đây là giang sơn của
tao, nội quy do tao đặt ra. Đứa nào không thích thì cút. Mặt mũi chúng mày ngu
như lợn, ngoài tao ra, không có đứa nào dạy chúng mày thành người được đâu.
Thằng nhỏ hỏi lại :
-Nếu nhà nghèo quá, không có tiền nộp thì sao ?
-Đéo cãi cọ lôi thôi nữa, không có tiền nộp thì cút. Tiên sư cha nhà mày, nghèo
mà bày đặt đi học. Tao đéo nói nhiều nữa, chỉ lộn ruột. Con nhà mất dạy, chưa học
đã phá đạo đức nhà trường. Nhắc lại cho cả lớp : đứa nào không có tiền nộp thì
cút ngay cho khuất mắt
Thằng nhỏ đứng dậy, vùng vằng ra khỏi lớp :
-Ông đéo muốn học. Ông đi chăn trâu sướng hơn.
Lớp học yên tĩnh trở lại. Một con chim liệng đến đứng trên bờ cửa sổ trống (
cánh cửa đã bị cô giáo…), hót mấy tiếng rụt rè rồi vỗ cánh bay cao.
Tôi đưa mắt thèm thuồng nhìn theo cánh chim. Một kỷ niệm cũ đi bẫy chim giữa
cánh đồng lúa bay trên bờ sông Viêm sống lại đầy dẫy trong trí tôi. Nhưng đó chỉ
là những kỷ niệm. Ngày nay, cánh đồng không còn một tiếng chim hót, bờ sông trở
thành đất của hãng Tàu, nước sông đen, cá chết nổi lềnh bềnh vì hóa chất.
Tiếng phấn của cô giáo gạch mạnh trên bảng đen đã đưa tôi về cảnh thật. Tôi
vòng tay lên bàn chăm chỉ nhìn cô viết và lẩm bẩm đọc : Bài tập viết : “không
có gì quý hơn độc lập, tự do”( 1 )
( 1 ) Bài này,
nếu có những câu giống văn Thanh Tịnh, chỉ là một sự tình cờ, ngoài ý muốn của
tác giả.
Từ Thức
