Hơn nửa thế kỷ trước đây, vào năm 1965, tạp chí Văn thời nhà văn Trần Phong
Giao làm thư ký tòa soạn đã gióng lời kêu gọi thành lập ủy ban sưu tập tài liệu
bài vở của nhà văn Triều Sơn, nhất là truyện dài Nuôi Sẹo.
Nhưng lời kêu gọi vang trong sa mạc.
Mười tám năm trước đây, sau khi nhà thơ Cao Đông Khánh qua đời (12-12-2000)
trên tạp chí Văn Học tại CA có đăng bài viết của Đàn Bách Kiếm kêu gọi thân hữu
và văn hữu đóng góp bài vở hầu tạp chí có thể thực hiện một số tưởng niệm nhà
thơ Cao Đông Khánh, nhưng lời kêu gọi đã không được đáp ứng.
Hai tạp chí trên là hai tạp chí có tầm cở. Một ở hải ngoại (Văn Học) và một ở
trong nước trước 1975 (Văn). Vậy mà họ chịu thua.
Vậy mà tạp chí Thư Quán Bản Thảo đã thực hiện được. Số 80 dày 328 trang với
240 trang dành cho chủ đề Cao Đông Khánh với 22 người viết. Số 77 dành cho
Triều Sơn, và tác phẩm Nuôi Sẹo…
Phép lạ chăng?
Không đâu.
Xin phép được trích lại những giòng tái bút trong bài viết “Cao Đông
Khánh- thân thế ” của Bùi Huy đăng trên TQBT số 80. Cần nhắc Bùi Huy có
bút danh là Tô Thẩm Huy. Ông cũng có bút danh là Đàn Bách Kiếm, người giữ mục
“Đùa với Đường Thi” trên tạp chí Văn Họcdo Cao Xuân Huy làm chủ bút cách đây
khá lâu:
“Đã từ lâu lắm tôi muốn làm một số báo đặc biệt tưởng niệm Cao Đông Khánh.
Hồi Cao Xuân Huy còn làm chủ bút tờ Văn Học, chúng tôi đã gióng tiếng kêu gọi
bài vở viết về người thi sĩ tài hoa ấy. Nhưng tuyệt không một âm vọng. Trên tờ
Phố Văn, lời kêu gọi của anh Nguyễn Xuân Thiệp cũng không có kết quả. Và như
thế, giấc mơ làm số báo đặc biệt cho Khánh đã từ từ chìm vào quên lãng. Cho đến
khi Kim Mao Sư Vương Trần Hoài Thư một sáng nọ quét con mắt viễn thám vào trời
thơ hải ngoại thấy lung linh bóng dáng Cao Đông Khánh, quyết định số 80 Thư
Quán Bản Thảo sẽ là số đặc biệt về Cao Đông Khánh. Con mắt viễn thám ấy nhìn
thấu thế gian, lục lọi ra cả những tài liệu, bài vở, mà có trường hợp ngay cả
tác giả nó là tôi cũng không nhớ là mình đã từng viết bài ấy. Và thế là bắt đầu
một cuộc vận động liên lạc với các bạn văn cũ từng quen biết với Cao Đông
Khánh. Là người sửa bản in cho Lửa Đốt Ngoài Giới Hạn, tôi còn giữ trong tay độ
mười quyển. Chúng liền được theo ngả bưu điện bay đi khắp nơi. Và lần này, một
phần có lẽ vì thời gian đã chín mùi để mọi người nhìn lại Lửa Đốt
Ngoài Giới Hạn, một phần vì tấm lòng tha thiết của hai người chủ trương
Thư Quán Bản Thảo là Trần Hoài Thư và Phạm Văn Nhàn, sự hưởng ứng từ mọi nơi là
tràn đầy tình cảm, là “làm một số về CĐK là quý lắm” (Nguyễn
Xuân Thiệp), là “CĐK xứng đáng, làm đi, moi sẽ viết bài” (Ngu
Yên), là “tôi sẽ gửi những tài liệu về người bạn đặc biệt ấy” (Phạm
Văn Kỳ Thanh), và là sự đồng tình đến từ cả những người chỉ đọc thơ mà chưa bao
giờ gặp Khánh. Nhưng, nếu không có sự nhiệt thành của Thư Quán Bản Thảo chắc
không bao giờ có số báo đặc biệt về Cao Đông Khánh. Chuyện in ấn đã đành, nhưng
không là gì so với lòng yêu mến Lửa Đốt Ngoài Giới Hạn, so với
lòng hăng hái, thúc dục, đôi khi đến độ căng cả giây thần kinh, của hai người
điều hành TQBT. Thay mặt cho chị Huỳnh Ngọc Anh và gia đình, và cho bạn bè của
Cao Đông Khánh, tôi xin được tri ân tình cảm Thư Quán Bản Thảo đã dành cho anh,
và nhất là, lòng yêu mến dành cho những câu thơ, những con chữ của Lửa
Đốt Ngoài Giới Hạn. (Bùi Huy)”
Nhà Đường thi Tô Thẩm Huy đã nhận xét khá đúng.
Sự thành công của một tạp chí ngoài chuyện in ấn còn có lòng yêu mến văn
chương.
Nhưng mà giữa lúc chúng tôi vui mừng hân hoan với thành tựu thì có những
“kẻ” rất khổ, rất đau.
Chúng tôi muốn nói đến hai chiếc máy HP laserjet 8000n giúp chúng tôi thực
hiện niềm vui to lớn ấy.
Làm sao mà không “thấm mệt”, “quị ngả” cho được khi phải “sản xuất” những
cuốn tạp chí mà mỗi cuốn dày đến 328 trang liên miên không nghỉ suốt cả tuần
lể?
Và một chiếc đã gục trên đoạn đường “ấn binh”.
Tôi đã cố cứu mà chịu thua. Giấy bị jammed. Mực bị nhòa. Bột laser bị vương
vải. Tôi đã lột trần nó ra xem từng bộ phận, dò từng mạch điện, từng cơ phận.
Cả mấy trăm tờ giấy nằm vương vải trên nền. Hết ngày rồi đêm, khom lưng, cúi
mình cùng chiếc máy. Từ cái censor, từ cái trục, con ốc… Vậy mà tôi chịu thua.
Rõ ràng nó đã đến giờ hấp hối.
Vâng. Giờ ấy đã đến. Tôi tháo ra hết những gì tôi có thể tháo được, chỉ để
lại cái khung. Từ 70 lbs xuống còn chừng 20 lbs. Đó là cách duy nhất để tôi có
thể mang chiếc máy nặng trỉu từ dưới hầm nhà lên và vất nó vào đống phế thải.
Tôi vất nó không cần thương xót. Nó trở thành phế thải. Đó là một qui luật tất
yếu.
Chẳng có gì để mà luyến tiếc khi nó vô dụng.
Vậy mà bây giờ tôi lại thu gom mang cái máy trở vào nhà. Ráp lắp lại những
cơ phận bỏ đi. Đặt nó trên chiếc bàn gần chỗ tôi làm việc. Nó được tạm mặc vào
chiếc áo cũ. Những con ốc được cất riêng dành cho một dịp nào đó.
Bởi vì tôi nghĩ một ngày tôi sẽ làm chiếc máy hồi sinh.
Tôi vẫn còn nghĩ là tạp chí Thư Quán Bản Thảo sẽ được nó tiếp tục nhả ra
từng trang giấy đen bóng chữ nghĩa… như nó đã từng giúp tôi thực hiện 80 số báo
và hàng trăm đầu sách vừa qua…
Vâng, tôi tin vậy. Tôi vẫn còn trí não, trí tuệ, tay chân lành lặn, và trái
tim vẫn còn nóng hổi mà. Tôi cố lợi dụng quà tặng của Thượng Đế.
Trần Hoài Thư
