|
|
Hình minh hoạ, Getty Images
|
Sáng nay ra phố gội đầu
Giọt mưa sợi tóc ôm nhau khóc òa (tmt)
Khi chúng tôi rời California tìm một nơi có đời sống thong thả, yên ổn để nuôi
các con, chúng tôi rơi ngay vào một vũng nước mưa. Thành phố Seattle của bang
Washington, lúc nào ông trời cũng mưa được. Không mưa sáng, thì mưa chiều,
không mưa chiều thì mưa tối. Vào mùa Hạ thì thỉnh thoảng mới có một hôm nắng
nguyên ngày. Tối hôm trước đi ngủ, bầu trời đêm cao thăm thẳm, trong veo, không
một gợn mây, thế mà nửa đêm thức dậy nghe như có tiếng ai gõ nhẹ trên mái gỗ, lắng
nghe một lúc biết là trời bắt đầu mưa.
Tôi nằm im lặng nghe mưa.
Tôi sinh ra ở Việt Nam, một nước thuộc miền nhiệt đới, tôi
được lớn lên giữa miền Nam mưa nắng hai mùa, giữa những cơn mưa bất chợt ập xuống
mùa hạ chói chang, và một mùa mưa kéo dài 6 tháng, mưa trở thành một người bạn
thiết, một nỗi thân quen. Có những kỷ niệm ướt sũng nước mưa, chẳng làm sao lau
khô được, nên mưa trở thành một nhắc nhở hiện tại. Tiếng mưa Sài Gòn không giống
tiếng mưa Seattle. Mưa đập ầm ầm thảng thốt trên mái nhà, nhất là những mái nhà
tôn. Ban đêm mưa đánh thức giấc ngủ của ta, lôi ta ra khỏi những cơn mộng, hay
thức dậy để tiếp tục những yêu thương, hờn giận, để hoàn tất những công việc của
ngày qua chưa làm hết. Ban ngày đôi khi mưa như một ân sủng của trời trút xuống,
gột rửa bao bực nhọc, làm mới lại và xóa hộ những điều không muốn giữ. Nhưng
mưa lớn cũng là nỗi hãi hùng của những người buôn thúng, bán bưng, nỗi lo âu của
người chủ gia đình không mang về đủ một bữa cơm có thịt, có cá chiều nay. Ở cơn
mưa trung bình, tiếng rơi lộp bộp trên những tầu lá chuối, một âm thanh đều đều
như âm nhịp đệm của nhạc, lắng nghe nó cho ta cái cảm tưởng được nhàn nhã, thư
thái. Khi mưa nhỏ hạt, tiếng róc rách trên mái nhà lá vừa thơ mộng vừa buồn bã,
nghe mãi, mê lúc nào không biết.
Tôi nhớ những lần đi học về, nếu lỡ một trong hai chuyến xe
buýt, phải đi bộ từ trường về nhà. Quần áo trắng ướt sũng, cặp sách ôm che
ngang ngực con gái mới lớn, chạy vội vàng trong buổi chiều, sợ ai nhìn xấu hổ. Ở
tuổi 16, 17 ít khi bị cảm, bị lạnh. Về đến nhà mẹ bắt thay quần áo, uống một ly
trà nóng, lau khô mái tóc, là ấm người ngay.
Khi lớn hơn chút nữa, những lần đi chơi với người yêu gặp trời
mưa, hai người che chung một cái áo mưa, hay một cái dù. Vừa bối rối, vừa sợ, vừa
hạnh phúc. Chỉ sợ ướt cái áo dài mỏng, nhưng lại mong sao con mưa đừng tạnh, và
con đường đừng hết.
Ôi những cơn mưa chợt đến chợt đi trong khí hậu nóng ẩm làm
mặt đường bốc khói, mực nước trời trút xuống rộng lượng quá, làm ngập lụt những
con đường không thoát nước, ta như được bơi trong một giòng sông ngọt ngào, ngắn
hạn!
Bây giờ vào những buổi sáng ở Seattle, đi ra đường găp cơn
mưa lớn hiếm hoi, nghe tiếng mưa rơi trên hàng cây xanh mướt, những chùm lá sạch
sẽ, sự rung động êm ả thanh bình thì những cơn mưa vùng nhiệt đới xa xăm với những
tiếng đập rộn ràng lại khua vang trong đầu. Mưa lớn ở Seattle chỉ là những cơn
mưa nhanh hạt, tiếng gió, tiếng lá chạm vào nhau, có òa ra thì cũng chỉ to bằng
tiếng khóc. Sáng nay ra phố gội đầu/ Giọt mưa sợi tóc ôm nhau khóc òa. Tôi đã
quen lắm với mưa Seattle, cũng thân thiện với mưa, vì mưa đi bên tôi hầu như mỗi
ngày. Nhờ mưa Seattle tôi thấy quý báu sự hiếm hoi của mặt trời rực rỡ, và
trong mắt tôi, bầu trời trên mái nhà tôi cao và xanh hơn bầu trời của những nơi
khác, vườn nhà tôi mưa tinh khiết và mưa lãng mạn hơn ở bất cứ nơi nào.
Nhưng vào những ngày mưa kéo dài cả tuần lễ, thì những giọt
mưa âm thầm lặng lẽ dai dẳng chẩy xuống như những dòng lệ mầu xám trong một bức
tranh sơn dầu, nhắc tôi nhớ đến một bức tranh nằm sâu trong tâm khảm: Một chiếc
phà chở áo quan từ từ tách bến Sài Gòn qua bên kia Thủ Thiêm, trên nóc áo quan
ướt sũng một lá quốc kỳ sô lệch trông như một chiếc chăn vàng ố cũ rách, bát
nhang tắt ngấm vì nước mưa, người lính đi tháp tùng đứng im lìm như một pho tượng
của ngàn năm cũ. Mưa thản nhiên rơi rên áo quan, rơi trên đầu, trên cổ người
lính từng giọt, từng giọt. Tôi đứng nhìn ông Trời họa sĩ vẽ tranh vào không
gian. Mầu xám của nền trời căng ra như một khung vải, chiếc áo quan phủ quốc kỳ
sộc sệch, người lính đứng bên mặt lạnh, xanh tái như mầu áo trận, chiếc phà cũ
kỹ bạc phếch. Tất cả được họa sĩ Trời mang vào trong tranh, dưới một gam mầu lạnh.
Tôi mang theo bức tranh này trong suốt mấy chục năm ở quê người, đó là tài sản
duy nhất sót lại của đời người di tản.
Ngày tôi đến trại Pendleton cũng vào một đêm mưa. Mưa không
to lắm, nhưng khí hậu sa mạc của California về đêm làm mọi người lạnh cóng. Trẻ
con, người lớn và ngay cả người già cũng đều được phát cho một chiếc áo lính
cùng một cỡ để mặc cho ấm. Trong đêm tối, chúng tôi trông như những bụi cây
không đều nhau, biết đi. Chúng tôi đứng xếp hàng chờ nhận lều, giơ tay vuốt mặt,
ướt sũng nước mưa và nước mắt.
Ngày tôi lấy chồng cũng vào một ngày mưa. Ở California giữa
tháng chín mà mưa có lạ không! Theo phong tục Mỹ, cô dâu chú rể vừa bước ra ngưỡng
cửa nhà thờ người ta tung gạo như mưa vào người để chúc may mắn. Ở quê tôi người
ta chỉ ném gạo theo sau những chiếc áo quan vì sợ người chết bị đói. Mẹ tôi (dù
là người Công Giáo) thấy giữa đám cưới mà bị ném gạo thì hoảng quá giơ tay ngăn
lại. Tôi nghĩ cả hai phong tục điều hay cả. Nếu lấy nhau mà không được nuôi bằng
tình yêu thì cũng bị đói vậy. Cơn mưa nào cũng mang theo ý nghĩa của nó.
Chị em tôi ở Mỹ lâu lắm rồi, lâu đến nỗi thỉnh thoảng nghĩ đến
bàng hoàng cả người. Vì tính ra khoảng thời gian mình ở Mỹ đã dài bằng khoảng
thời gian ở cả Hà Nội và Sài Gòn cộng lại. Thế mà chúng tôi vẫn hay nhắc đến những
cơn mưa ở quê nhà. Chúng tôi hay nói: Tối qua mưa nặng hạt và to tiếng như mưa ở
Sài Gòn, hay mưa rả rích mấy ngày liền như thế này thì có kém gì Huế! Nhưng ở
đây lâu thế mà sao không thấy ai hứng nước mưa để uống, để pha trà nhỉ? Người kỹ
tính lắm thì cũng chỉ pha trà bằng nước bán trong chai. Tôi nhớ ngày trước, nhà
tôi có căng một miếng vải màn trắng trên miệng một chiếc vại để ngoài sân hứng
nước mưa uống quanh năm. Người Việt sang đây giản dị hóa đã bỏ hết những chuyện
uống cầu kỳ này.
Mưa ở Seattle làm cho những dẫy núi bao bọc chung quanh
thành phố trông tinh khiết và cao cả hơn lên, những cây tùng cây bách giữ mãi một
mầu xanh thẫm, chạm tay lên lá, lá mịn màng, trong sạch như thiếu nữ mới lớn,
mưa làm nước hồ thăm thẳm mềm mại như một giải lụa. Tiếng chim hót trong mưa
thánh thót hơn, con sóc, con chồn lúc nào cũng có một bộ lông còn mới dưới mưa.
Và hình như sống ở nơi có nhiều mưa con người điềm đạm và bao dung với nhau
hơn. Tuổi trẻ thì dản dị, tự nhiên. Tôi đã thấy những học sinh trung học ở đây
đứng thản nhiên hôn nhau dưới mưa trước cổng trường.
Ôi những cơn mưa ở hai đầu trái đất! Mưa Sài Gòn và mưa
Seattle. Cũng chỉ là những đám mây tụ lại, rồi rơi xuống. Nhưng khi rơi trên
nóc một chiếc áo quan của người lính, trên chiếc áo dài trắng của cô học trò
trung học, trên mái tóc của hai người yêu nhau, trên vai áo của người tỵ nạn Việt
Nam, nó khác biệt thế nào so với khi rơi xuống trên những cành thông ở Seattle
hay giữa một đám cưới ở California?
Và khi vẽ mưa trong những bức tranh ở những nơi khác nhau,
người ta có vẽ cho nó những hình thể khác nhau, chọn những gam mầu khác nhau?
Ước gì có ai vẽ được linh hồn của những giọt mưa!
Trần
Mộng Tú
