Nguyên tác: “Dressed for a Party” của T.S. Arthur
Hà Quang Xương chuyển ngữ
Hà Quang Xương chuyển ngữ
|
|
Hình minh hoạ, FreePik
|
Một người đàn bà ngồi bên song cửa chăm chú đọc sách im lìm
đến độ gần như bất động. Khuôn mặt của bà nghiêm nghị với một thoáng buồn có thể
ví như những vệt xám ẩn hiện nhẹ nhàng trong đám mây trời xanh lơ. Cánh cửa chợt
mở, bà ngửng đầu lên với một nụ cười nở tươi trên môi, một người con gái xinh đẹp
mặc một bộ đồ dạ tiệc sang trọng rực rỡ bước vào.
“Cháu chọn xong dạ phục rồi à?” bà hỏi và nhìn chăm chú vào
cô gái với vẻ trìu mến đệm một chút suy tư.
“Cô Helen, cháu mặc xong rồi!” Cô gái vừa nói vừa xoay tròn
người cho bà cô ngó, “Cô nhận xét thế nào về mầu sắc, sự diễn đạt và cách trang
điểm của cháu?”
“Alice, cô có thể nói thẳng những gì cô nghĩ không?”
Một chút ưu tư thoáng hiện trên khuôn mặt của cô gái.
“Thì cô cứ nói thẳng ra những điều cô nghĩ đi! Có phải là
cháu đã ăn mặc quá diêm dúa không? Cháu nhận thấy điều đó ngay trong ánh mắt của
cô!”
“ Như vậy là cháu đã nhận xét đúng đó!”
“Điểm nào mà cô cho là cháu đã quá diêm dúa? Có mầu gì đơn
giản hơn là mầu trắng của chiếc áo này?”
“Nếu không có nhiều cái rua viền mầu hồng thì bộ dạ phục trắng
của cháu thật là đơn giản. Người thợ may của cháu đã viền quá nhiều rua rườm rà
không cần thiết. Lại còn hai cái vòng đeo tay nạm đầy kim cương của cháu nữa!
Đeo một cái sẽ làm nổi bật hai cánh tay trần của cháu nhưng hai tay đeo hai cái
sẽ làm cho mọi người có cảm giác là cháu có vẻ thích phô trương nữ trang và từ
đó mọi người sẽ nghĩ là bộ dạ phục của cháu cũng chỉ là một thứ phô trương diêm
dúa khác. Đàn ông và đàn bà thường có những cảm giác về thẩm mỹ liên hệ từ cái
nọ qua cái kia.”
Alice tháo bớt một chiếc vòng đeo tay đặt lên bàn và thở
dài: “Bỏ bớt một cái như vầy thì đẹp hơn hả cô?”
“ Cô nghĩ là vậy!”
“Nhưng mà cánh tay của cháu quá trần trụi, cô có nghĩ là
cháu nên trang điểm thêm một cái gì khác nữa không?”
“Theo cô nếu mà cổ và cánh tay được che kín thì tốt hơn.
Nhưng với bộ dạ phục hở cổ và để lộ cánh tay trần như thế này thì chỉ có một
cách làm cho mọi người chú ý đến làn da của mình thì cháu nên chọn một món đồ
trang sức nào đơn giản nhất trong cái hộp trang sức của cháu. Cô nghĩ là cháu
nên chọn một cái trâm cài trên tóc là tốt hơn cả.”
Alice ngừng lại một chút như suy nghĩ về lời đề nghị của cô
và nói với giọng không vừa ý lắm: “Có thể là cô nghĩ đúng, cháu sẽ chọn cái
trâm cài và bỏ bớt một vòng đeo tay. Nhưng mà cô còn gì để phê bình nữa không?”
“Phê bình là một chuyện không vui cho cô lắm nhất là với người
thân yêu của mình Alice ạ! Bởi vì cháu hỏi nên cô mới nói. Cô đã giao tế với xã
hội từ hồi cô còn trẻ và cô luôn luôn là người thích quan sát. Cô nhận thấy
trong xã hội có hai loại phụ nữ: một loại muốn tìm thấy các thi vị trong trang
phục và một loại muốn có được các ảnh hưởng của trang phục đối với người chung
quanh; một loại có tri thức và một loại chỉ mong được chiêm ngưỡng. Cô thấy cả
hai loại đàn bà đều dễ hiểu và sẽ được phán đoán trên giá trị chân thực của họ.”
“Cô Helen!” Alice hơi cao giọng, “rõ ràng là cô xếp cháu vào
loại muốn người ngoài thấy trang phục của mình và mong được chiêm ngưỡng phải
không?”
“ Cô nghĩ là cháu đang có nguy hiểm nghiêng về phía đó, cưng
ạ!” cô Helen nhỏ nhẹ nói, “Cô yêu cháu rất nhiều và chỉ mong tất cả những gì đẹp
đẽ cho cháu cưng của cô. Hãy suy nghĩ sâu xa một chút và tự hỏi tại sao mình lại
chọn bộ trang phục nặng phần trình diễn này? Nó chẳng có ý vị gì – ngay cả cháu
hình như cũng đồng ý với cô về chuyện đó phải không?”
“Chẳng có ý vị gì?”
“Bởi vì nó có khác gì những trang phục mặc bởi các ca sĩ
phòng trà hoặc các vũ công ballet đâu...?”
“Sao cô lại so sánh như vậy?” Alice ngắt ngang lời cô.
“Đó chính là cái ảnh hưởng của trang phục đối với cảm nghĩ của
người khác! Thoáng nhìn vào trang phục thường là người ta liên tưởng đến một
cái gì tương tự, hay nói rõ hơn là khi cháu mới xuất hiện với bộ trang phục này
thì cô thực sự là bị sốc.”
“Cô có vẻ hơi khe khắt về thẩm mỹ!”
“Cháu đâu có đến dự dạ tiệc như một hoa khôi của hội hàng
năm! Alice ạ. Điều đó có nghĩa là mái tóc đẹp của cháu hình như đã bị che phủ bởi
quá nhiều ruy băng và hoa. Một chùm hoa giả gắn trên tóc chỉ làm mất đi phần nữ
tính duyên dáng. Cái vòng ngọc trai kia đẹp nhưng đeo trên chiếc cổ trần cộng với
áo hở nửa ngực trở thành trơ trẽn không hài hòa và chẳng giống ai cả. Áo trắng
viền nhiều tua mầu hồng cộng với nữ trang, hoa cài đầu... chỉ tạo ra vẻ bề
ngoài. Nếu mà cháu dự dạ tiệc với những thứ này thì cô chắc là cháu sẽ tạo được
chú ý của nhiều người nhưng cháu sẽ chẳng bao giờ có được sự ngưỡng mộ của những
người mà cháu mong muốn. Đừng phiền nghe cháu, Cô nói với tất cả tình yêu mến
cháu và với tất cả các kinh nghiệm của một người quan sát ngoại cuộc mà vì chủ
quan cháu không thể làm được. Cô khuyên là cháu không nên đi dự dạ tiệc với bộ
quần áo mà cháu đang mặc. Cũng còn nhiều thời giờ để trang điểm lại phải
không?”
Alice im lặng với vẻ thoáng buồn trên mặt. Cô Helen nhìn vào
đồng hồ.
“Còn hơn nửa giờ nữa. Cô nghĩ là cháu có đủ thời gian để
thay đổi. Hãy nghĩ đến mẹ cháu. Thẩm mỹ vị của mẹ cháu nhiều lúc cũng có thể
không giống cô.”
“Mẹ cháu thì chắc là giống cô rồi, luôn luôn chọn những thứ
đơn giản!” Alice nói với một chút thiếu kiên nhẫn.
“Cô nghĩ là bất cứ cô gái nào cũng gây được ấn tượng tốt khi
hài hòa được sở thích về y phục và trang điểm của mình với thẩm mỹ vị của người
mẹ. Vượt khỏi ranh giới đó, cháu sẽ qua một thái cực khác là ước vọng được mọi
người ngưỡng mộ. Như một cô gái trình diễn thời trang, là một con búp bê vô
tri, chỉ có được vẻ đẹp bề ngoài. Alice cưng của cô! Cháu phải tự xếp mình vào
một hạng khác hơn các cô gái đó. Một hạng người ý thức được sự chọn lựa của
mình về trang phục, và sự lựa chọn phản ảnh được cá tính cũng như làm tăng thêm
vẻ yêu kiều quyến dũ của mình tựa như những nữ trang mời mọc ẩn dụ nằm trong hộp
kính.”
Alice im lặng có vẻ thất vọng hầu như muốn bỏ không đi dự dạ
tiệc nữa nhưng nghĩ là mình nên thử một bộ dạ phục khác trước khi quyết định có
đi hay không.
“Lần này cô nghĩ sao?” Alice mở cửa tiến vào phòng cô mình gần
nửa giờ sau đó. Cặp má cô ửng hồng và đôi mắt lấp lánh như những vì sao. Thật
là một sự thay đổi toàn diện, cô Helen ngạc nhiên nhìn cháu. Alice vận một bộ dạ
phục lụa mầu nâu thật nhạt chỉ để hở cái cổ trắng ngần nổi bật lên bởi một dây
chuyền có nạm duy nhất một hạt kim cương. Một vệt mầu hoàng kim nhạt hài hòa chạy
dài từ khuỷu tay áo vòng sang eo phía sau của bộ dạ phục làm tôn lên vẻ mảnh
mai yểu điệu của thân hình nàng. Trên đầu Alice có cài một chiếc trâm đính nhiều
hạt trai trắng nhỏ tương phản với mái tóc đen óng ả được chải chuốt gọn gàng của
nàng.
“Tuyệt vời!” Cô Helen trả lời không giấu được vẻ ngưỡng mộ,
“Theo cô thì cháu quyến rũ gấp trăm lần so với bộ dạ phục mà cháu thử trước
đây.” Cô Helen đứng dậy hôn vào trán Alice.
“Cháu không diêm dúa nữa sao?” Alice hỏi kháy cô.
“Đơn giản luôn luôn dễ hơn là diêm dúa cháu cưng ạ! Cháu nên
nhớ ăn mặc một cách diêm dúa dễ bị sai sót hơn là ăn mặc một cách đơn giản.”
“Cháu vui khi thấy cô vừa ý, cô Helen ạ!”
“Tốt hơn là cháu nên vừa ý với chính mình trước đã!”
“ Nhưng mà cô có thấy bộ này đơn giản quá đáng hay không?”
“Đơn giản nhưng rất tương xứng với cháu. Cô nghĩ là mình
luôn luôn có lợi thế khi mặc một bộ trang phục nói lên được sự lựa chọn thẩm mỹ
và làm nổi bật được những ưu điểm về nhân dáng và làn da của mình. Trong con mắt
của cô thì bộ dạ phục này đơn giản nhưng lại rất đài các, nó làm cháu thập phần
kiều diễm! Bộ dạ phục đầu tiên cháu mặc tạo cho cô cái cảm giác tầm thường quê
kệch, bộ này thì lại tạo cho cô cái cảm giác tao nhã thanh lịch.”
“Cảm ơn những lời khuyên của cô. Cháu chấp nhận cái hình ảnh
của cháu qua con mắt nhìn của cô. Ít ra là khi mặc bộ dạ phục này cháu thấy thoải
mái và không phải quan tâm lắm về sự quan sát của người khác nếu cháu mặc bộ đồ
sặc sỡ kia. Chào cô, chắc là cháu phải đi vì sợ trễ.” Alice nghiêng người xuống
hôn cô.
“Chúc cháu một buổi dạ tiệc vui vẻ.”
*
Vừa bước chân vào phòng tiếp tân Alice đã bị choáng mắt bởi
những nữ trang lấp lánh và những trang phục đầy mầu sắc lòe loẹt rực rỡ. Đa số
các phụ nữ trong phòng tiệc hầu như muốn thi đua với nhau về việc trình diễn về
y phục và nữ trang của họ. Alice cảm thấy mình lẻ loi trong bộ dạ phục đơn giản,
nàng tiến tới ngồi xuống bên cạnh một chiếc bàn tại góc phòng để khỏi bị nhiều
người chú ý. Đột nhiên nàng tò mò ngắm nhìn những cô gái đang hiện diện trong
phòng cũng như đang tiến bước vào, quan sát sắc diện của họ trong bộ dạ phục mà
họ đang mặc và sắc diện của những người đang chiêm ngưỡng họ. Nàng thấy hối hận
vì đã theo ý kiến của cô mình. Hiển nhiên là cô Helen đã sai và nàng cũng đã
sai lầm khi xuôi theo ý kiến của cô trong việc chọn một bộ dạ phục đơn giản.
Alice ngồi đó một lúc và nhìn thấy một chàng trai trẻ đang đứng
tại góc phòng phía bên kia. Chàng ta đang chuyện trò vui vẻ với một cô gái mặc
một bộ dạ phục sặc sỡ và cô ta có vẻ rất hài lòng về sự chú tâm của chàng ta.
So sánh với cô ta thì Alice cảm thấy mình mộc mạc như dân của một bộ lạc sơ
khai. Ý nghĩ đó làm tim nàng thắt lại! Hai người đó tiến gần về phía nàng và ngồi
xuống bàn tiếp tục nói chuyện một cách vui vẻ. Thỉnh thoảng chàng trai liếc
nhìn về phía Alice nhưng không có một dấu hiệu nào cho thấy là chàng chú tâm đến
nàng.
Sau phút hối hận về chuyện lựa chọn dạ phục của mình Alice lấy
lại sự bình thản của mình, nàng nhủ thầm: “Con chim đẹp nhờ bộ lông! Hãy để
chàng ta chạy theo các bộ lông đẹp, còn mình vì muốn tìm thấy các ý vị trong
trang phục thì mình phải bằng lòng với chính mình vậy!” Với niềm tự hào như vậy
nàng cảm thấy không còn bận tâm lắm về bộ dạ phục của mình nữa. Vào đúng lúc đó
thì một cô bạn quen tiến tới nói chuyện với Alice.
“Xin lỗi cho mình có một ý kiến cá nhân về trang phục được
không Alice. Sự thực là bạn đã làm cho ít nhất là nửa đám phụ nữ trong phòng tiếp
tân này xấu hổ vì trang phục của họ so với trang phục vô cùng đơn giản thanh lịch
của bạn. Tôi chưa từng thấy lần nào mà bạn ăn mặc một cách tuyệt vời với đầy
nét thẩm mỹ như vậy!”
“Thực ra đó không phải là ý định của tôi!” Alice trả lời,
“Tôi đã trang điểm sặc sỡ như một cánh bướm khi sửa soạn đi dự dạ tiệc nhưng cô
Helen của tôi đã phê bình nặng nề khiến cho tôi phải cởi bỏ bộ dạ phục cùng các
trang sức mà tôi đã chọn để thay bằng một bộ dạ phục khiêm tốn này.”
“Xin cho gởi lời khen ngợi chân tình đến cô Helen của bạn,
tôi tiếc là không may mắn như bạn được cô cố vấn trong việc lựa chọn dạ phục. Bạn
sẽ là người đẹp nhất của đêm dạ tiệc này trong con mắt của các chàng trai nhậy
cảm hiện diện. Thực vậy, cậu Benton hình như đang tiến về phía chúng ta! Cậu ta
đã liếc nhìn bạn nhiều lần và bị thu hút bởi sự kiều diễm của bạn chứ không phải
là tôi đâu nhe!”
Cậu Benton, chính là người nói chuyện với cô gái diêm dúa và
thỉnh thoảng liếc nhìn nàng trước đây, lúc đó tiến gần cúi chào hai người. Người
bạn của Alice nói đúng, cậu ta đã bị thu hút bởi nàng và tiến tới xin làm quen.
Và trong gần hết buổi dạ tiệc cậu Benton đã không rời khỏi nàng và ngần ngừ khi
chia tay nàng như sợ là sẽ có chàng trai khác đến dành chỗ của mình để thưởng
thức vẻ thanh nhã cùng lối nói chuyện thông minh yêu kiều của nàng.
“Bạn đã được giới thiệu làm quen với cô Alice chưa?” Nàng
nghe thấy hai chàng trai nói chuyện khi nàng đứng khuất sau chiếc màn cửa nhìn
ra sân thượng của phòng tiếp tân.
“Vâng tôi đã được giới thiệu với cô ta” một người trả lời.
“Thật là một cô gái thanh lịch! Một cô gái yêu kiều diễm lệ
nhất trong đêm nay. Tôi thấy là cô phải rất có khiếu về thẩm mỹ khi mặc một bộ
dạ phục thanh nhã và đầy nữ tính như vậy. Cô ta quá đẹp khi so sánh với cả chục
cô gái khác mà tôi vừa được giới thiệu, trang phục của họ sặc sỡ như một vườn
hoa tulip.”
Nàng không nghe gì hơn nữa và như thế đã là quá đủ.
*
“Nhìn mặt là cô biết cháu có một đêm dạ tiệc rất vui phải
không?” Cô Helen nói với Alice khi gập nàng buổi sáng hôm sau.
“Vâng một dạ tiệc rất vui nếu không nói là tuyệt vời!” Alice
trả lời với đôi mắt long lanh.
“Cháu không bị lẻ loi bởi bộ dạ phục mà cháu chọn chứ?”
“Phán đoán từ những sự chú ý của quan khách thì cháu thấy là
cháu được nhiều người nhìn ngắm qua bộ dạ phục thanh nhã đó. Ý kiến của cô quả
là tuyệt vời và cô sành tâm lý mọi người hơn cháu nhiều!”
“Bộ dạ phục của cháu có đơn giản nhất trong dạ tiệc tối qua
hay không?”
“Cháu nghĩ là nó đơn giản hơn dạ phục của cả chục bà già có
cháu nội cháu ngoại đầy đàn cô ạ!”
“Nhưng nó có làm cho cháu thất vọng vì không thu hút được những
chàng trai trẻ ngưỡng mộ đến làm quen với cháu không?” Cô Helen hỏi một cách
hóm hỉnh và Alice cảm thấy như cô đã đi sâu vào tim đen của nàng. Nàng nghĩ tới
cậu Benton và khi ánh mắt của hai người gập nhau thì Alice cúi xuống trả lời cô
Helen với một tiếng thở nhẹ không được tự tin lắm: “Vâng! Bộ dạ phục đó không đến
nỗi làm cho cháu thất vọng lắm!”
*
Một cuộc viếng thăm của cậu Benton vào chiều ngày hôm đó đã
đánh tan tất cả những nghi ngờ còn sót lại của Alice về bộ trang phục mà nàng
đã mặc đi dự dạ tiệc.
Chicago - Lập Xuân 2005
T.S.
Arthur
