“Con ai đem bỏ nơi đây,
Thế gian đâu chỉ một này mà thôi” [CTB]
1
Hồ sơ về Kỷ vật:
Thư của Manh Manh:
“Chị Mành Mành thân yêu,
Kỷ vật là con của chị? Em biết.
Chị say đắm trong một tình thương hiếm có của tình mẹ
con? Em biết.
Nhưng em phải viết ra/ghi lại những dòng này, vì quanh
đây còn ánh mặt trời. Kỷ vật phải được soi sáng, rõ thực là từ đâu tới.
Ngoài thương yêu, dâng hiến cho đứa con từ tình mẹ, chị
không có một quyền năng gì để thay đổi được sinh mệnh của cháu.
Kỷ vật chỉ là một Hậu quả, không là một Tương lai. Hôm
nay, xã hội người đã một mực đi tới tương lai, quên những gì đã tạo, và để lại,
từ quá khứ.
Có nên xem Quá Khứ là một cái hố sâu nay đã được sang bằng,
để an nhiên trồng cây hái trái? Cây trái ngọt, hoa lá tươi, vì may mắn có quá
khứ bón màu?
“Chị hãy nhớ bản kê khai này:
Bốn giờ sáng, một ngày của năm 1980, em đang say ngủ thì
con chó Ung đánh thức em dậy, qua vài cái cào nhẹ vào cánh tay em.
Ung dẫn em ra cái gốc cây khô. Ai đã đặt vào chỗ đó một
cái bọc vải. Nghe có tiếng khóc yếu ớt của một hài nhi trong đó.
“Thời này mọi thứ thiếu thốn. Thiếu điện nước gạo cơm. Trời
đất hãy còn tối đen trong một khu vườn không đèn đóm. Em hoảng sợ. Nhìn con
Ung, em liếc mắt ra dấu cho nó, là, Mày hãy vào nhà gọi thêm người.
Con chó Ung vào nhà, thức chị dậy. Lát sau Ung dẫn chị ra
theo. Chị cầm một cây đèn bấm gần hết pin. Chị như cầm trên tay một cây nhang
soi đường.
Cái bọc vải được mở ra. Một cái gì rối rắm mù mờ, một
hình người thịt xương sắp xếp lộn xộn. Em sợ quá, bỏ đi chỗ khác. Những chòm
sao khuya đêm không trăng sáng rực rỡ hơn mọi đêm vì, có thể, dương gian này
đang cần thứ ánh sáng ấy.
“Chị ẵm đứa bé vào nhà.
Trông chị như một con người cha mẹ đúc ra bằng sắt thép,
không sợ hãi, không buồn vui. Bật ngọn đèn sáng hơn. Em thét lớn “quái
thai”.
Chị vả mạnh một cái vào cái mồm ăn nói bậy bạ của em.
Lúc chị đi tìm khăn lau, Con Ung thè lưỡi liếm quanh em
bé dị dạng. Làm như con của nó. Con chó này cái gì của con người nó cũng cặm cụi
tham dự. Nó câm mà nặng tình.
“Người em bé đầy những gì quanh người như nhớt con cá lóc
mới chộp được từ sông hồ.
Chị đập con Ung một cái nhẹ, nạt nó, Không phải việc của
mày, ra chỗ khác chơi.
Chị dùng nước ấm lau nhẹ nhàng cái hình dạng vừa nhìn thấy
đã đau lòng. Chị âu yếm sợ nó tan vỡ như ta gìn giữ lau chùi cẩn thận một cái lọ
thủy tinh quý hiếm.
Trời đất sẽ cảm ơn chị nuôi dưỡng thương yêu Kỷ vật còn
hơn những người-mẹ-thường-tình nuôi/thương đứa-con-bình-thường.
“Chị Mành Mành,
Em nhớ hồi ấy trong bọc vải có một lá thư ngắn, có thể
người mẹ đã viết sẵn trước khi mang đứa con thân yêu đặt vào chỗ góc vườn nhà
chúng ta.
Đây là nội dung lá thưtừ người Mẹ bỏ con thuở ấy:
“ Tôi xin chịu tội với trời đất đã không nuôi được đứa
con chính mình đẻ ra. Kiếp sau, tôi xin làm kẻ tôi tớ, trúc mai đền bù cho những
ai đã nuôi dưỡng đứa bé bất hạnh này. Đa tạ.
Một người mẹ đã mất nhân lương.”
2
Trời đã chiều lung. Chỗ cổng nhà có một người đàn ông đứng
nhìn vào bên trong. Cổng vườn nhà Phiêu Thiền không bao giờ khóa, một khe hở
luôn trống giữa hai cánh khép hờ. Người đàn ông vẫn đứng đợi. Không có chuông
reo. Anh ta đập nhẹ tay vào cánh cổng lần nữa.
Anh đã nhìn thấy cái gốc cây khô trong vườn, thầm nghĩ: “Có
thể cô Nhàn nói đúng”
Bước lên mấybậc thềm nhà, người đàn ông tên Khôi, chỉ vừatuổi
bốn mươi đã cảm thấy đuối sức, mệttừng hồi, cánh tay ốm o vịn vào thành cửa cho
bớtrun. Trời chiều tháng sáu, đầy nắng, anh vẫn thấy lạnh, cần một chiếc áo ấm.
Bị ung thư di căn vào thời kỳ cuối, theo lời khuyên của bác
sĩ, Khôi phải nằm tại nhà, nhất mực được chăm sóc. Ra đi anh có thể gục chết giữa
đường. Nhưng anh trốn nhà ra đi. Khôi cần làm một việc cuối đời, trong những
ngày ngắn ngủi còn lại.
Anh đi tìm một kết luận. Anh luôn bị ám ảnh bởi một quá khứrẫy
đầy những ám ảnh.
Câu hỏi được đặt ra, từ cái đêm người vợ ôm đứa con vừa lọt
lòng, trốn nhà ra đi. Vừa sinh con, cô còn yếu lắm, cần chăm sóc, nhưng cô trốn
biệt.
Hồi ấy anh đi xa, chưa thấy mặt con. Khi trở lại, mọi việc
đã trở nên hoang mị. Mọi người, cả cha mẹ, anh em trong nhàđều câm lặng, những
tiếng thở dài, hoặc có nóilà nói khác đi những gìđã xảy ra với vợ con anh. Họ
tình nguyện chôn mình trong một bí mật, nhất mực đẩy anh ra khỏi sự tuyệt vọng.
Mong anh có một giấc mơ khác hơn cái hiện thực tàn tật, cái tương lai khốn cùng
trong hoàn cảnh.
“Anh ơi, con chúng ta, cái kết quả tình Bắc duyên Nam
không như chúng ta mong đợi” Đó là vỏn vẹn một dòng thư của vợ anh để lại.
Lá thư ngắn ngủi này do cô Nhàn, một người bạn gái của vợ
anh giữ gìn, mãi lâu sau mới trao cho anh. Nhàn, vì nỗi ăn năn, vì hiểu rằng
Khôi cũng đã tới cuối con đường, nên cô trao lá thư, và thuật lại cho Khôi tường
tận sự việc, cả địa chỉ mà vợ của anh đã bỏ đứa con tại đó.
3
Khôi ngồi trên một chiếc ghế nhỏ trong phòng ngủ, cũng là
phòng sinh hoạt của hai mẹ con Mành Mành. Phòng khá rộng. Cái lạ, cô không tiếp
Khôi tại phòng khách mà đưa anh thẳng vào trong.
Khôi đã hiểu là người phụ nữ vừa ngoài hai mươi này yêu
thương đứa con tàn tật của mình biết là bao. Anh thẫn thờ nhìn quanh, nghe khóe
mắt ướt, chỗ cổ họng nghẹn lại, muốn trào lên một nỗi đau đã từ lâu quặn đắng
trong lòng.
Mành Mành đã mua sắm cho con anh, dù thời buổi khó khăn,
hàng chục loại đồ chơi đẹp đẽ chất đầy cả hai cái kệ. Chiếc nôi là giường ngủ của
con treo những búp bê, lồng đèn, kèn nhựa, âm thanh nhỏ vang ra tiếng nhạc dịu
nhẹ. Các loại áo quần, cả chiếc áo ấm Mành đều đi tự may, vì không mua đâu ra
loại áo quần đặc biệt cho em bé dị hình này. Trên một chiếc bàn nhỏ ngoài những
thức ăn dặm, sữa uống là vô số những lọ thuốc bổ tăng trưởng, thuốc chữa bịnh,
cả thuốc cấp cứu tại chỗ. Con của anh, Kỷ vật, ngoài sự tàn tật còn mang
rất nhiều căn bệnh hiểm nghèo, cả bệnh tim bẩm sinh.
Anh cũng rất ngạc nhiên thấy trên giường ngủ của Mành
Mành,bên phía tường có mớ sách dạy nuôi con. Mành Mành, chưa chồng, chưa biết
sinh đẻ là gì, nay phải học cách nuôi con, lại một đứa con đặc biệt trong trời
đất.
Khôi bàng hoàng khi được Mành Mành bế Kỷ vật quay về phía
cha. Anh vội vàng quỳ xuống. Anh một lạy cái tình thiêng, giờ phút hội ngộ cha
con hằng mong đợi. Anh một lạy thánh nữ.
Mành Mành tay ôm con, tay vội nắm cánh tay Khôi, ý bảo anh
không nên làm vậy. Cô nhận ra hơi lạnh từ bàn tay người đàn ông đối diện. Anh gầy
quá, sự tàn tạ từ này còn đau đớn hơn nỗi tàn tật vô minh của con anh.
Mành Mành dìu người người đàn ông như đang ngất đi ngồi lại,
trên chiếc ghế nhỏ. Cô lấy một chiếc khăn, tẩm nước ấm lau mặt cho anh. Cô nhận
ra mùi người đẫm mồ hôi. Anh không được chăm sóc, lại qua những ngày lăn lội đi
tìm. Cô hỏi:
- Tôi chế cho anh một cốc cà phê nhé, cho tỉnh người, anh
dùng được cà phê?
- Bệnh của tôi phải kiêng cà phê, nhưng xin một cốc đêm nay.
**
Mành Mành hiểu rằng con của Khôi dị dạng có nghĩa Khôi đã bị
phơi nhiễm rất đậm chất độc da cam. Anh ở đâu để bị phơi nhiễm nếu không từ
trong, hoặc gần rừng núi? Ai là Người-Trong-Rừng-Núi? Ai là người làm cho Sài
gòn điêu linh?
Có bị phơi nhiễm từ cha mới truyền sang qua con. Mành Mành,
cả gia đình cô, đều biết rất rõ từ trước, Kỷ vật từ đâu ra. Biết rõ là
như thế, nhưng ta có đành lòng phân loại, kể ra thành phần Tả-Hữu, nghịch cảnh
Bắc-Nam, để loại Kỷ vật ra khỏi lương tri.
Cô yêu thương, nuôi dưỡng Kỷ vật với toàn vẹn lòng thành, của
cái tình thiêng tự nhiên như được thánh hóa giữa những con người. Tự nhiên? Vì
cô hiểu ở đây không là sự ra ơn, càng không cần viện ra một thứ đạo lý hào
nhoáng nào.
Súng đạn thì có giới tuyến. Nỗi đau, sự tàn tật, là vô biên.
Tình thương, dù lớn lao bao nhiêu cũng chỉ là cái bọc nhựa mong manh bên ngoài,
càng trang trải càng thấy thiếu hụt bấy nhiêu.
Mành Mành ngồi nhìn Khôi rồi nhìn đứa con của anh, cô lại
nghĩ lung. Rồi cô tự hiểu, với lòng thương xót tràn đầy, đây là lúc cô cần phải
cẩn trọng khi đối diện với Khôi, một linh hồn nát nẫm như triệu triệu bụi
mù của bao linh hồn bị xay bột.
Cô cố tránh những điều làm anh đau đớn. Cái tàn cuộ cnày,
cha và con này, đã là quá lớn lao, là tận cùng của địa ngục rồi.
Và, địa ngục vẫn đang tràn đầy những đặc sản chính nó cho bất
cứ ai, được nó mang tới, biếu không.
4
Khôi ẵm con một cách vụng về. Đầu gối hình gần góc vuông với
thân mình của Kỷ vật thọc vào hông, bụng anh hoài. Cha không nói gì, đứa con
hai tuổi chỉ ú ớ vài nguyên âm.
Qua khung cửa sổ, bên ngoài sân vườn một đêm không trăng.
Bóng đêm được chia chác với vài ánh đèn thiếu điện nhập nhòa.
Chừng như có ai đi quanh đây trong đêm, bước nhẹ hơn cả tiếng
lá rụng. Lúc này, một người xa lạ tới nhà một ai đó, tức thì một người quen thuộc
trong tổ dân phố quanh đây có thể sẽ tới gần, có khi sẽ nhòm lén qua cửa sổ
theo dõi có khi cố lắng nghe, cả nỗi đau tận cùng trong tâm can kẻ khác. Bóng Tối
này không của riêng ai.
**
Mành Mành bảo Manh Manh:
- Kiếm cho tao hộp kem đánh răng, cái bàn chải, xà phòng, một
cái khăn lau mặt, tất cả đều phải mới nguyên.
- Chi vậy?
- Đêm nay có khách. Sớm mai đánh răng.
-Ông ấy có ngủ trong phòng dành cho khách không? Em dọn chỗ
nằm?
- Ngủ luôn trong phòng của tao.
- Ngon quá chời, đêm nay có chồng.
- Cái con khỉ, bộ chung phòng là anh này trên bụng cô kia
hà?
- Đương nhiên cả hai chị em mình là gái “chưa có dấu tay
trên ngực”. Bao nhiêu lần chị bảo đau đẻ là cái đau hạnh phúc của người đàn bà
mà tụi mình chưa biết nó đau ra làm sao. Phải có cái chi bỏ vô trong buồng trứng
mới có cái đau xanh trời đỏ đất đó chứ!
- Thôi bớt cải lương rườm rà đi con nhỏ.
Manh Manh lại đùa:
- Rồi có tí tẹo gì trong đêm thâu không?
- Cái con khỉ này, đồ tanh hôi.
**
Đêm mềm như lụa. Mành Mành thầm nghĩ, “Cha con họ phải được
nằm chung, ngủ chung với nhau.”
Giường ngủ của Mành Mành rất rộng. Cô dọn dẹp mớ sách bên
trong, phía sát bờ tường, đặt một cái gối đầu, một chiếc mền. Suy nghĩ một chút
cô lấy cái gối ôm của mình giao luôn cho Khôi. Cô nói:
- Anh nằm phía trong tôi nằm hầu phía ngoài này, còn phải
pha sữa, làm vệ sinh cho thằng nhóc, có khi nó khóc thâu đêm.
Cô vặn nhỏ tiếng nhạc. Tắt đèn. Căn phòng chìm trong ánh
sáng dịu nhẹ của ngọn đèn ngủ.
Kỷ vật chừng mơ hồ cái hơi cha, cái hòa hợp huyết thống,
đồng điệu màu máu độc, em ngủ một giấc ngon lành. Khôi không sao ngủ được, nhìn
con, sờ con, lại nằm ngửa nhìn trần nhà, phút gặp nhau sau mong đợi sao mà trắng
nõn, bạc lòng.
Mành Mành nằm ngoài, quay lưng về phía Kỷ vật, nhường
con cho cha nó ôm một lúc. Khó ngủ quá chời. Cô lại thấy cái bụng lạnh lạnh,
cái ngực trống vắng, hai cái vú thiếu cái gì đè lên, bàn tay thiếu cái gì để cầm
nắm, à …thì ra thiếu cái gối ôm thường quen. Cô cười trong đêm.
5
Đêm miền Nam, cả Khôi và Mành Mành có khi tự hỏi, “Tôi nằm
chung giường với ai đây?”
Mành Mành nhìn Khôi và con. Hai nụ cười héo úa. Không là của
hân hoan gặp gỡ. Trong bóng tối muôn năm tối này đó là dị dạng từ những nỗi
đau. Là cô đọng từ những máu không may mắn thành máu. Là tiếng hát sâu bọ từ
tim sang não người.
Cô nghe hơi thở rất khó khăn của Khôi trong giấc ngủ. Anh
không thể đuổi cái định mệnh, cái đã phải cam chịu trong đời mình ra khỏi giấc
ngủ.
Mành Mành quay vào trong, định đặt bàn tay lên người Kỷ vật
như cô đã thường âu yếm ru con ngủ. Chỗ đó đã có một bàn tay người đàn ông xa lạ.
Cô đặt bên cạnh. Một lúc Khôi cựa mình, úp bàn tay mình lên tay Mành Mành. Những
da thịt âm dương chồng lên nhau trên một thân thể tàn tật. Mành Mành để
yên, cô muốn Khôi tìm một chút ấm lòng.
Cô lại thấy cơ thể mình hoang trống, cái bụng, vú, cái ngực.
Cô rất muốn ôm con siết vào lòng lúc này tìm chút lửa ấm. Nhưng Kỷ vật
đang chỉa hai cái đùi dị tật về phía cả cha lẫn mẹ. Kỷ vật luôn nằm ngửa
hoặc nằm úp, không thể nằm nghiêng. Không nghiêng về một bên nào được. Em như
cái thế trung lập, cái lực lượng thứ ba tật bệnh chia cách.
6
Mành Mành rất sợ những đêm khó ngủ. Khuya khoắt, trôi nổi bồng
bềnh vớikhông gian trắng toát hoặc vàng cháy trong mắtnhắm, nhắm để cố ngủ, để
bình yên né tránh ác mộng. Những đêm, nàng thường mơ thấy anh trai mình trở về.
Thuở ban đầu anh mặt đồ lễ phục của sĩ quan Quân trường, rất đẹp. Về sau là đồ
trận. Lần cuối cùng anh trai trở về,lại rất khác. Khuôn mặt hào hoa xinh đẹp của
anh bị bể một mảng xương cằm... Rồi cô lại nhớ người yêu, một luật sư đang tập
sự dở dang rồi gặp cuộc Đổi Đời. Anh vượt biên không tới nơi, khôngtrở lại, anh
mất tăm.Cô chẳng thểnào, dù tưởng tượng, cũng chẳng thể hiểu ra “Đường Đi Của
Biển” ra sao.Có thể biển là cái lỗ đen kỳ ảo.
Cô thu mình, bó gối ngồi góc giường. Cô nhắm mắt, bàng bạc
những cái chết chập chờn. Nỗi đau thì có thật, lai láng chảycùngmáu chân thân.
Là rầy nâu, những linh hồn héo úa màu da cam, tiếng chim câm trong máu tủy.
Đây là thế giới một dòng giống chung giường. Khôi, người cha
của con nàng đang thở.Kỷ vật,con của nàng đang thở bên cha. Những tình ái hụt
hơi. Những nỗi đời bị treo cổ.
Mành Mành rất sợ phải run rẩy trong cái bóng tối luôn đụng
phải xác chuột chết, thấy tượng Phật phát cháy sáng rỡ, cháy luôn chùa chiền, đầu
trọc phát hỏa, vì phật tử đốt nhang khói quá mạng, rồi thằn lằn đứt đuôi, cái
đuôi một mình run mãi…Cô vớ một quyển sách ngôn tình. Con khỉ Manh Manh ưa tha
về nhà những thứ chữ nghĩa hoa lá cành, tình ái mít ướt. Cô đọc không quá vài
trang, những hàng chữ đã xiêu vẹo, nhạt nhẽo. Những mối tình đắm say dạng rau cải.
Những éo le, chia ly boléro cập nhật. Văn chương ướt đẫm tinh khí tinh trùng chỗ
đùi mông…Mành Mành lại sờ ngực mình. Tự bóp vú thì chẳng thú vị gì.
7
Ba giờ sáng, chẳng ai ngủ được. Mành Mành pha hai ly sữa. Cả
hai cùng ngồi trên ghế, nơi bàn làm việc của Mành Mành. Khôi yên lặng, cố giấu
tiếng thở dài.
Mành Mành cắc cớ lại hỏi:
- Anh nghĩ gì về thân phận mỗi con người chúng ta?
Khôi thực lòng:
- Tôi chưa có dịp làm người. Chúng tôi chỉ là Cái-được-dùng.
Giống như súng đạn, xe cộ, tấm ván lót cây cầu, là một khối cốt mìn.
Mành Mành có phần kinh ngạc về cái phẩm hạnh hiếm thấy trong
nhân loại là, “tình nguyện làm vật dụng” nơi một con người.
Cô lại hỏi:
- Hiện tại anh màu gì?
Khôi chậm rãi, có phần buồn nản nhưng rất thân mật khi gọi
Mành Mành là em. Anh dùng ngón tay lần lượt chỉ vào đầu, vào ngực, rồi chỉ xuống
dưới, và nói:
- Tôi ấy à, thằng người Đỏ chuyển màu. Một chuyển màu khó
khăn vì nó đã là da thịt. À, trong châu thân lẻ loi này à? Một cái đầu hoang
mang hối tiếc, một trái tim máu độc. Và, một nhiệm vụ lưu giống truyền nòi, nối
tiếp tương lai, nhưng tôi đang để lại cho em cái gì em hẳn biết.
8
Trong lúc đang trò chuyện Khôi bỗng co quắp, run giật như bị
một cơn động kinh, ngã gục trên đôi tay nhanh chóng đỡ của Mành Mành. Cô ôm chặt
Khôi để anh khỏi va xuống nền nhà.
Anh lại bắt đầu những cơn đau thường nhật. Nó làm anh ngất
đi mau chóng. Bọn tế bào vô lại đã làm ung vỡ, bấy nát những tế bào chân chính,
bọn giặc máu cuồng điên lộng hành, gây bão trong cuộc đời Khôi.
Lúc đầu, mới thấy chuyện lạ lùng, Mành Mành hoảng hốt chưa
biết cứu cấp ra làm sao. Cô gọi Manh Manh. Manh Manh bận bồ đồ ngủ chạy vội tới.
Cô sợ hãi, đứng như đinh đóng chỗ bậc cửa ra vào.
- Lẹ đi, nhào vô đỡ dùm một tay con khỉ. Tao đi lấy thuốc.
Tiêu đời rồi.
Hai chị em đặt Khôi nằm trên giường, bên cạnh Kỷ vật.
Em bé dị dạng lúc này đã thức giấc. Em nhìn quanh một cách khó khăn.
Mành Mành nhặt vội cái xắc vải của Khôi, đặt dưới ánh đèn
bàn lục tìm, thuốc uống anh mang theo phòng ngừa. Manh Manh ôm người Khôi, tay
cô đỡ chỗ cần cổ để Mành Mành bỏ mấy viên thuốc, chẳng biết là thuốc gì, móc
trong túi rết ra, là bỏ vào miệng Khôi. Cho anh uống nước, dùng khăn lau nước
miếng thều thùa, vài lời nói mềm mại an ủi. Hai chị em đặt anh lại vị trí giữa
giường, nằm yên ổn.
Một lúc,Khôi cố gượng dậy, anh chỉ tay về phía Kỷ vật, ngầm
muốn ẵm con. Mành Mành bảo anh nằm yên. Nàng bế đứa con dị dạng đặt úp lên ngực
của Khôi. Anh lim dim mắt.
Bóng tối không giúp ích được gì. Ánh sáng càng vô dụng. Ngày
lên, mặt trời bảnh bao phần mặt trời. Mớ nắng tươi rói. Có ai ngợi ca, “Bình
minh đã sáng ngời...”. Khôi vẫn nhắm nằm yên, như đang bất tỉnh, như đang
mơ một giấc mơ dài. [*]
Xóm Gà Gia Định, tháng Tư, 2015.
Cung
Tích Biền
[*] Đọc chung trong chùm truyện, với [1] Gia sản trong Bóng
Đêm, và [2] Gia sản dưới ánh trăng.