Hinh là con trai thứ ba trong một gia đình nông dân, không
nghèo nhưng cũng chẳng giàu có gì lắm. Cha anh ta có đỗ đạt, đã từng làm quan
nhưng tính khí thất thường, lòng đầy ham hố nên quan trên không mặn mà gì nên
đã bỏ quan, khi đi dạy học ở chốn kinh kỳ, khi ngồi bốc thuốc ở vùng sơn cước.
Hinh thừa hưởng ở dòng họ và khí chất của vùng chôn rau cắt rốn cái nết cơ bản
cần cho kẻ có hoài bão tham chính là tính đa mưu túc kế, lòng dạ thật không
bao giờ lộ ra mặt, bạn bè cùng lứa không ai dám kết làm bằng hữu. Hinh sáng dạ,
lại có chí, học đâu biết đó, hai mươi tuổi làm thơ chữ Hán, đọc Rút-xô,
Mông-tét-ski-ơ…bằng nguyên bản, nhưng Hinh chán học, chỉ nhăm nhăm một dạ xuất
ngoại. Đạo học không có đường tắt, mà lập thân bằng con đường học vấn thì
mù mịt, xa vời quá. Bằng văn chương thì chỉ khi thế cùng lực tận, bất đắc dĩ mà
thôi.
Hằng ngày Hinh sống như người nuốt phải quả chuỳ gai vào bụng,
buốt nhói, nhăn nhó, bồn chồn, vừa ngồi đã đứng lên, mới ngủ đã vùng dậy, trán
nhăn tối, mắt xa xăm. Như đang phải lòng một tiểu thư khuê các. Nhưng Hinh đâu
phải là người dại dột, không bao giờ để phí chí khí, sức lực vào chuyện đàn bà.
Vớ vẩn ! Chiếm mười trái tim đàn bà đâu có khó nhưng một trái tim nhân loại
thì phải vượt trùng dương.
Hinh ngước cái đầu mong đợi lên bầu trời, hoài vọng bóng
dáng một con tàu, tìm kiếm một phép thần thông, mong đợi một dấu vết của cõi
Thiên hoặc hơi hướng của miền Cực lạc để đưa về cho chúng sinh.
Tháng ngày như sợi chỉ căng mà lòng khao khát làm trai hải hồ,
khắc khoải mong một phút được quỳ dưới chân bậc Chí Thánh và nói
:"Ơn người. Người là nguồn ánh sáng dẫn dắt chúng con…Lũ chúng sinh con
khao khát được gặp Người…"
Thế rồi, như sự linh nghiệm của lời nguyện cầu, một đêm
giông tố bão bùng đất trời như trong cơn đau sinh nở, Hinh đã lên chín tầng
Thánh địa để được gặp đấng Chí linh.
Bắt đầu là một ngọn nến, ánh lửa dịu ấm, toả một quầng sáng
hình nón. Vầng sáng ấy toả hào quang, tia hào quang không thẳng mà có hình gấp
khúc. Cuối cùng ở trung tâm vầng sáng ấy hiện ra khuôn mặt kiều diễm của một cô
gái tóc vàng.
- Kính thưa…Hinh bàng hoàng thốt lên.
- Không phải ! – cô gái mỉm cười độ lượng – Tôi chỉ là sứ giả
của đấng Lập đạo. Anh có lời thỉnh cầu gì gấp lắm không ? Người đang bận, việc
hành đạo chỉ ở bước khởi đầu.
- Kính thưa, tôi là người của xứ Nhọc nhằn tăm tối…
- Thôi, anh không cần phải nói, chàng trai ạ, người xứ Nhọc
nhằn có khát khao ánh sáng thì việc hành đạo mới càng được dễ dàng. Đây anh cầm
lấy, theo Đạo thư này, anh sẽ tìm được chân lý.
Vị sứ giả trao cho Hinh Đạo thư quý giá ấy rồi nhỏ dần, nhỏ
dần cho đến khi chỉ còn như một cái chấm chính giữa vầng hào quang rồi biến mất
giữa bao la. Hai tay đỡ cuốn sách trước trán, Hinh vẫn quỳ và thành kính đặt
lên đó một cái hôn, rồi anh run run dở ra đọc :
"
Hãy đi về phía Nam theo con đường một bên là cây và một
bên là nước, cuối con đường có quán bia hơi và thịt chó ; đừng nhìn vào chốn
đam mê ấy và đi thật chậm. Dọc đường sẽ có người hỏi :"Có đi không ?"
thì đừng đi. Đó cũng là người cần lao chứ không phải ma quỷ cám dỗ, nhưng phải
đành từ chối. Đi tiếp, sẽ gặp một ki-ốt sách báo nên rẽ trái, trước mặt đã là
vườn hoa nhỏ. Bây giờ anh phải khom người xuống, đi chậm bước từng bước một, mắt
nhìn xuống mặt đất để "tìm cái này". Cứ thế…chỉ cần một lúc
sau, anh sẽ có được thiên hạ."
Hinh ấp cuốn Đạo thư vào ngực tức tưởi : "Trời ơi, bảo
bối, bảo bối…". Hinh sung sướng hét toáng lên. Tiếng anh vang rất to trong
đêm và lúc ấy Hinh mới biết mình vừa qua một giấc mơ. Nhưng trời ơi, tại sao những
điều anh nung nấu trong tâm can bấy lâu nay lại được giải đáp trong mơ. Anh
sung sướng và cảm động đến mức nước mắt giàn giụa. "Ôi chúng sinh nhọc nhằn
và tăm tối của ta, bảo bối này sẽ soi sáng đường chúng ta đi…"
Sáng hôm sau, Hinh thành kính chuẩn bị lên đường. Quần áo
tươm tất, mũ miện đàng hoàng. Trước nhà anh có một đại lộ chính Nam, có lẽ đúng
là con đường này nên anh dấn bước ra đi. Một bên cây và một bên nước, hay một
bên rừng một bên biển. Anh cứ đi, qua vài đoạn phố nữa thì anh thấy mình đi
đúng con đường men theo cái hồ. Và giữa phố có hàng bia hơi thịt chó mà vài lần
anh cũng đã bị cuốn vào đó. Ôi sự linh nghiệm không sai một dấu phẩy. Đường phố
trong veo, lui cui mấy chiếc xe đạp chở kẹo bánh, than tổ ong đi bỏ mối cho các
hàng nước vỉa hè, lọc cọc đôi chiếc xích-lô cà tàng đi tìm khách. Vài cô gái điếm
vật vờ.
- Có đi không ?
Một cô gái điếm rủ rê. Hinh nhớ đến giấc mơ mà thấy lạnh
xương sống ; trong mơ cũng ba chữ ấy. Đến cuối phố, Hinh thấy một ki-ốt sách
báo thật ; chủ quán vừa mở cửa. Tại sao có sự kỳ diệu thế này, khi tỉnh anh nào
có biết chỗ này có một quán sách ? Đi tiếp gặp một ki-ốt sách báo nên rẽ trái,
trước mặt là vườn hoa nhỏ. Hinh liền rẽ trái, đi một đoạn qua các cửa hàng bách
hoá đã thấy vườn hoa Mùa Xuân.
Kẻ hành đạo không chần chừ đắn đo, đi tới giữa vườn hoa,
lòng ngây ngất hơi men, một nửa muốn bay lên, một nửa trì xuống. Mắt Hinh hoa
lên, đâu Thiên Thần, đâu Địa Thánh, không biết con đang đứng giữa Địa đàng hay
mặt đất. Rồi anh chợt tỉnh lại...
"Tìm cái này" là tìm cái gì , anh không hiểu nhưng
không dám nghi ngờ lời vàng ngọc của đấng Tiên tri. Vườn hoa nằm cạnh đại lộ,
lúc này đang vắng hoa, chỉ có mấy ông già tập thể dục muộn, dăm chàng thanh
niên đá bóng và một tốp học sinh cấp ba đi học sắp qua. Bây giờ anh phải
khom người xuống, đi chậm từng bước một, mắt nhìn xuống mặt đất… Hinh vừa
cúi lom khom chăm chú tìm kiếm vừa lẩm nhẩm đọc. Anh như bị thôi miên, không biết
mình đang tìm cái gì, nhưng anh cứ trung thành với lời chỉ gíáo, người cúi
lom khom, mắt dán xuống đất và bước từng bước một chậm rãi.
Những người đang qua đường lấy làm lạ. Bắt đầu là nhóm học
sinh cấp ba, mấy đứa con trai vốn hiếu kỳ đi đến và tự hỏi, không biết ông kia
tìm cái gì nhỉ ? Chúng không thể tự giải đáp được.
- Anh ơi, anh tìm cái gì đấy ?
Hinh mải mê không hề nhìn lên, chỉ buột miệng trả lời :
- Tìm cái này.
Đối với chúng, câu trả lời ấy, làm ngứa ngáy chân tay. Nhất
định cha này mất nhẫn, dây chuyền hay hạt xoàn gì đó thôi, chúng mình mà vớ được
thì hay lắm.
Thế là cả bọn, cặp sách dồn lại một đống, nhảy vào cuộc tìm
kiếm. Khi cả một đám người bò ra sục sạo tìm kiếm thì sự lạ càng tăng lên hàng
chục lần. Người đi qua vườn hoa không bao giờ hết, dân lang thang thất nghiệp,
dân nhà quê bỏ ra thành phố kiếm cơm…đang đói rách hy vọng vớ được một chút may
mắn, những người này đi đến và không thể không hỏi:
- Tìm cái gì đấy ?
Lần này thì tụi trẻ con đã mau miệng trả lời :
- Tìm cái này !
Câu này đối với người lớn làm ngứa ngáy đầu óc. Thế
là họ bỏ cả gồng gánh, xe cộ, nhảy vào quảng trường.
Rồi tiếp đến... Bây giờ là dân xích-lô, ba gác, dân ăn xin,
trẻ mồ côi bán báo, dăm cô điếm, đám bụi đời móc túi nghe tin cũng tìm đến.
- Tìm cái gì đấy ?
- Tìm cái này.
Mả mẹ chúng nó, giấu như mèo giấu cứt. Nhất định là hạt xoàn,
ru-bi, có lẽ tối qua tụi đào đá đỏ qua đây đánh nhau đổ ra một bị đá đỏ
không chừng. Mẹ chúng nó, ông mà biết trước, ông rào lại, ông đuổi tất. Ông kia
được một viên rồi hả, bắt nộp phạt, chúng mày !
Cứ thế...
Và số người hy vọng có một chút no ấm bò lê trên vườn hoa để
tìm vật báu, đến lúc này đã đông như đàn kiến.
Hinh chợt nhận ra tiếng ồn của đám đông và anh ngạc nhiên đứng
nhìn họ. Hoá ra thiên hạ đang bu lại xung quanh mình. Một lúc sau anh sẽ có
được thiên hạ. Hinh sung sướng đến rơm rớm nước mắt và mãn nguyện ra về.
Cái đám đông ấy cứ như dòng nước trong lòng sông, trôi đi chứ
không cạn. Người đến trước thất vọng ra về trước, người đến sau thất vọng
ra về sau. "Tìm cái này" là cái gì thì không ai biết, nhưng cứ hy
vọng có chút no ấm mờ mờ phía trước cũng đã hấp dẫn lắm, để họ trở thành một
dòng nước.
Trưa.
Rồi chiều.
Và... vẫn còn đám đông xúm xít giữa vườn hoa Mùa Xuân.
Trần
Huy Quang
