1.
Gã thích mứt gừng, loại gừng ngà ngà, bám thật nhiều đường
trắng.
Có hai người phụ nữ hiểu đượcđiều này, mẹ gã và một người nữa.
Vợ gã mang về một ký, trong bao nylon, gã nhìn gói mứt,
không thích lắm nhưng vẫn ậm ừ nói để dành tết cho gã.
Vợ gã chững lại giây lát, nhìn gã, nhận ra thái độ thờ ơ, lặng
lẽ mang gói mứt đặt lên bàn
Mứt gừng bây giờngười ta tẩy trắng, trông như da dẻ của đứa
bé hơn là thứ mứt màu vàng ngà, quyến rũ mẹ gã hay làm trước kia
Thời gian trôi dần về giữa tháng chạp rồi, gã định nói vợ
mua cho cái bếp than, ít gừng, thêm ký đường cát trắng để gã tự làm. Ý tưởng chẳng
có gì lạ, chẳng là gã nhớ mẹ, nhớ những ngày giáp tết bà hay làm nhiều loại mứt.
Vậy mà hàng chục năm qua khi đôi mắt bà mù lòa, chân tay run
rẩy, gã không nghĩ ra. Sao không đốt lên một bếp lửa than những ngày giáp tết,lăn
tăn bếp than hồng, với chảo mứt hay làm một thứ bánh gìđó ngày còn bé mẹ làm
cho ăn, để bà có thể nghe được tiếng than nổ lốp bốp, tiếng sột soạt của đôi
đũa tre lướt quanh miệng chảo hay âm thanh của khuôn gỗ bánh in, nghe mùi thơm
của nước đường, mùi ngai ngái của gừng, dừa chắc sẽ làm cho mẹ gã vui hơn
Công việc nhỏ đó, không tốn nhiều thời gian nhưng mang lại một
hạnh phúc lớn cho mẹ, gã không làm được hay vô tâm, không để ý đến những suy
nghĩ, niềm vui của mẹ, khi bà bất lực vì đôi mắt đã mù, đôi tay đã run
Gần đến cái tết đầu tiên khi không còn mẹ nữa, gã lại suy
nghĩ, ray rứt,ân hận đủ thứ, tệ thật
Vợ gã mang về một bếp than bằng đất sét, gã trợn trừng mắt,
ngạc nhiên. Lẽ nào vợ gã đọc được hết những gì gã suy nghĩ
" Gần tết nhà mình đốt lò làm mứt cho mấy đứa tụi nó
ăn "
" Ờ, hay quá. Anh định nói với em mua cho cái bếp
than. Gần tết, con nó nghỉ làm, cả nhà mình xúm vô làm mứt bánh cho vui"
" Để hai bảy, dọn dẹp nhà cửa xong, mình mang lên
nhà mẹ làm cho rộng rãi. Vậy đi anh, với lại cho mẹ nghe mùi tết "
“Ờ, cho mẹ nghe mùi tết “
Gã nhớ mẹ, có gì đó thật xấu hổ khi gã đàn ông bước qua tuổi
sáu mươi mấy năm rồi mà vẫn như trẻ con.
2.
Đêm khó ngủ, gã nhớ về những năm tháng tuổi thơêm đềm, nhớ
mùi bánh mứt ngày giáp tết, nhớđôi tay thoăn thoắt của mẹquanh bếp lửa than, gã
thiếpđi. Mơ màng nghe tiếng mẹ gọi, gã giật mình, gã bừng tỉnh rồi gã mở cửa,
phóng xe ra đường giữađêm khuya
Chẳng đi tới đâu, gã chạy xethật chậm, loanh quanh nhiều con
đường, không chọn chổ nào để dừng. Mưa bay lất phất ướt mặt, gã quệt, gã thỗn
thức
Nhớ mẹ quá, nhớ như hồi bé gã trông mẹđi chợ về. Có hôm bà về
thật trễ, vậy là khóc, sợ bàđi luôn.
Vài tiếng nữa trời mới sáng, gã chạyxe về dừng trước nhà mẹ.
Không vào, gã không thể vào vì không muốnđánh thức không gian yên ắng, làm phền
mấy đứa em đang ngủ. Gã nhìn quanh, tìm khu vườn cũ, mảnh vườn tuổi thơ, mùi
hoa cãi vàng, đàn gà con chiêm chíp, bóng mẹ liêu xiêu
Chẳng có khoảng trống nào cho gã phóng tầm mắt để nhìn, những
căn nhà bê tông choáng hết luống rau, xóa sổ vườn ổi chín
Chẳng có bóng dáng liêu xiêu của người phụ nữ mà gã yêu quý.
Chỉ có ánh đèn vàng vọt hắt xuống con đường nhựa rộng thênh thang phía sau lưng
gã, tạt thứ ánh sáng ma mị lên những cánh cửa sắt, nơi xưa kia là khu vườn hoa
cãi, cuối năm trồng hàng vạn thọ vàng rực những ngày giáp tết
Gã nép vào mái hiên, lắng nghe
Phía sau dãy nhà, vang vang tiếng chày giã, tiếng than hồng
nổ lốp bốp, tiếng cười của bọn trẻ con, tiếng la mắng của người phụ nữ, mẹ gã
Gã ảo tưởng những âm thanh quyến rũ, đáng yêu trong kí ức
Thoáng nghe tiếng thở dài đâu đó giữađêm khuya, từ phía sau
cánh cửa sắt. Gãkhông chắc là tiếng than thở nhưng biết, có người phụ nữ già
nua đang nhìn mình. Gã nghe tiếng thì thầm nho nhỏ, giọng nói quen thuộc hằng
ngày thúc giục
“ Về đi con “
“ Ngỗití nữa đã”
“ Về đi, về chở con bé đi học”
“ Tí nữa con về”
Tiếng con gà ri gáy từ xóm trong, gã không nhìn đồng hồ
nhưng biết chắc đã bốn giờ kém muời lăm sáng. Mẹ gã bảo con gà hàng xóm gáy rất
đúng giờ, mỗi sáng ba lần. Lần cuối là năm giờ mười lăm, lúc gã ngồi bên bà mỗi
sáng
Chuyện mẹ gã nói là của những tháng trước, khi bà còn sống. Hết rồi, không còn
nữa rồi
Có tiếng bước chân khua nhẹ từ con hẻm, gã nhận ra lão già
hàng xóm khó ngủ dậy sớm tập thể dục
Gã nổ máy xe, chùng chình một lát rồi vút đi thật nhanh trên con đường nhựa
không bóng người.
Gã nhủ lòng, gần tết sẽ mua hai chậu vạn thọ về cúng mẹ
Chẳng biết đi đâu, còn sớm quá, gã dừngxe dọc bờ sông, thả bộ
trên vỉa hè lát gạch bóng nhẵn. Chẳng là mấy ngày mưa không mấy ai dạo mát để
làm bẩn những viên gạch hình vuông màu hồng nhạt. Gã đếm từng viên, được sáu
mươi mốt viên, dừng lại một lát, nhìn xuống những viên gạch, lại đếm những viên
chưa bước qua. Còn tỷ tỷ viên gạch dài ngút mắt phía trước, gã quay lui, lại đếm.
Mừơi hai, mười ba, mười bốn..hai lăm, hai bảy, ba mươi..
Bên phải làsông, phản chiếu thứ ánh sáng mù sương. Nơi này
gã hay đứng nhìn xuống sông vào những buổi sáng không phải bận rộn lắm. Đó là
những lúc gã vui
Mấy khi gã được vui để tâm hồn thanh thản.Lúc nào cũng thấy
gã bận rộn, không việc này thì việc khác
Gã lên xe, chạy vòng quanh vài con đường rồi quay lại nhà mẹ,
bần thần nhìn suốt con đường phía trước, quen mà lạ quá. Gã chẳng quyết định được
nên xuống xe hay bỏ đi
Gã nhận ra rằng mình nhớ mẹ quá, nhớ khủng khiếp, gã bước xuốngxe,
vào với mẹ
Mở khóa cánh cửa thật khẽ, chẳng là gãsợ tiếng ồn khiến nguời
ấy giật mình
Nhưng không, người ấy không giật mình, mà là gã. Trên bàn thờ,
người ấy đang nhìn gã, mỉm cười
" Đứa mô đó bây "
" Họ đây chớ đứa mô "
" Vô thinh thinh rứa, không nghe sột soạt chi hết "
" Không nghe sao biết đứa mô "
" Lên chi sớm rứa "
" Chừ má sớm chi nữa, con gà hắn gáy lần hai rồi. Họ pha cà phê cho uống hỉ
"
" Uống chi sớm rứa "
" Uống cho đỡ đói chớ, sớm trưa chi hè "
" Uống thì uống "
“ Trời lạnh hỉ "
" Có lạnh chi mô "
" Họ lấy áo ấm cho mẹ mặc hỉ "
" Ừ "
" Ngồi một mình có buồn không rứa "
" Buồn chi, đang nói chuyện với hắn thì mi tới "
" Nói chuyện với ai "
" Em mi chớ ai, thằng út "
" Hắn đi mô rồi "
" Đi mua thuốc rồi "
" Đau ốm chi mà mua thuốc "
" Ngu quá mi ơi, mua thuốc Cẩm lệ hút chớ đau chi "
" Hút ít thôi, bặp miết "
" Ngồi mình buồn thì bặp chớ mi "
" Mới nói không buồn cái chừ nói buồn "
"Thì có lúc buồn lúc vui chớ "
Gã đặt ly cà phê trên bàn thờ cho mẹ
" Cà phê có rồi, cà phê tới rồi, uống hỉ, uống hỉ,
cà phê nóng giòn..hớp miếng cho ấm hỉ “
" Chờ hắn đem thuốc về hút đã rồi uống "
" Mệt ghê, uống xong hắn đem về rồi hút "
" Vừa uống vừa hút mới ngon "
" Rứa hút đỡ con ngựa hỉ "
" Ừ "
Gã mở bao thuốc, mồi một điếu, hít hơi dài cho điếu thuốc đỏ
rực, lấy cây chân hương cắm vào, Gã sửa ngay ngắn điếu thuốc cho khỏi nghiêng
ngã, thắp ba cây nhang, gã lẩm bẩm điều chi đó không rõ
" Thuốc chi dỡ ẹc "
" Thuốc của họ ngon mà, chớ đâu có dỡ "
" Cẩm lệ mới ngon "
"Hừ hừ..thì cẩm lệ mới ngon, bặp ba hơi rứa được rồi, ho đó hỉ "
Gã thì thầm với mẹ, lấy chiếc muỗng cà phê vẽ chữ thập lên
trên mặt ly. Hôm trước, khi cúng làm tuần, vị sư thầy nói phải làm vậy để trừ
ma quỷ vô giành ăn
Gã kéo ghế đến ngồi trước bàn thờ, không thấy người ấy nhoẽn
miệng cười như mấy bữa. Hình như bà đang trò chuyện với ai đó. Chắc thằng út
mua thuốc cẩm lệ về
Gã buồn, gã đi quanh nhà, nghe thoang thoảng mùi bánh mứt.
Gã bước xuống gian bếp, chẳng có đốm lửa than nào, mái bếp thấp như rộng ra,
cao hơn, gióđêm tạt vào lành lạnh, chẳng có bọn trẻ con anh em bu quanh mẹ
Gã quệt nước mắt, lên nhà trên thắp nén nhang cho cha vớithằng
út,
Chẳng ai trò chuyện với gã, lại buồn. Tiếng gàri gáy lần cuối,
năm giờ mười lăm, mẹ gã nói vậy
Gã nhìn đồng hồ, đúng vậy, năm giờ mười lăm
Vài bữa nữa làm tuần trăm ngày cho người ấy rồi, nhanh quá.
Mấy ngày nay mưa lớn, vợ chồng gã không lên thăm mộ, tệ quá
À, mà gã không nhớ người ấy không chịu thở ngày nào nữa
3.
Hai lăm tết, vợ chồng gã đi chợ hoa
Gã không thích mua sắm hoa về chưng tết, nhưng chìu vợ.
Loanh quanh mãi, vợ gã mang hai chậu vạn thọ bỏ lên xe, nói mai lên mộchưng tết
cho mẹ
Gã có cả vườn hoa vạn thọ mẹ trồng trong kýức. Vợ gã nói“
Chưng cho mẹ nghe mùi tết “
Đôi mắt gã mờ sương
Chỉ có hai người phụ nữđọcđược gã đang suy nghĩ điều gì.
Họ là hai người phụ nữvĩđại của gã
12 tháng chạp, Kỷ Hợi, 2020
Bùi Thanh Xuân
