Sau 100 ngày làm Tổng thống, ông Joe Biden được báo chí Huê
Kỳ ca ngợi thành công phi thường, nhứt là chiến dịch chích ngừa bệnh dịch Vũ
Hán, vực dậy nền kinh tế, tạo công ăn việc làm cho dân chúng, đầu tư mạnh nhằm
cải thiện và xây dựng hạ từng cơ sở, …Ông Biden khép lại 40 năm « cách
mạng tự do kinh tế » theo thuyết « anglo-saxonne » của
những người tiền nhiệm .
Báo chí Pháp ca ngợi đây là thời của « Chánh phủ Đại ca » (Big Government) . Và « Nhà nước lo tất cả » (dân khỏi lo) đang trờ về với nước Mỹ!
Phải chăng vì vậy, do sự thành công của ông Biden (chỉ sau
100 ngày cầm quyền), mà báo chí pháp không ngần ngại cho rằng ông Joe Biden
đang phục hận cho cụu Tổng thống Pháp François Mitterrand? Giữa hai người có
quan hệ gì? Vì cùng đường lối xã hội chủ nghĩa nhưng ông cụu Tổng thống
Mitterrand thất bại? Điều người dân pháp thấy rõ nhưng báo chí chẳng mấy khi
nói ra (báo ở Pháp hơn 80% khuynh tả), sau 14 năm cầm quyền, ông đã làm tán gia
bại sản nước pháp . Cho đến ngày nay, dân pháp còn phải trả nhiều hóa đơn của
ông để lại.
Tháng năm vừa qua (10/05/1981), một số đàn em của ông đã muốn
tổ chức 40 năm kỷ niệm ngày đắc cử Tổng thống của ông, vì ông vẫn là ông Tổng
thống xã hội chủ nghĩa đầu tiên của nền Đệ V Cộng hòa và đắc cử cả 2 nhiệm kỳ.
Nhưng có vài tờ báo lớn, không phải khuynh tả, đã lên tiếng phản đối cho rằng
nhắc lại Mitterrand chỉ thêm nhục. Thế là mọi người đóng cửa làm lễ kỷ niệm
lãnh tụ với nhau .
Nay cai trị nước Huê kỳ theo đường lối tả khuynh « hết
ga », ông Joe Biden tin ông thành công ngoạn mục. Thành tích chánh trị
tả khuynh của ông sẽ giúp phục hận cho ông Tổng thống xã hội chủ nghĩa François
Mitterrand của Pháp?
14 năm cai trị nước Pháp của Mitterrand
Cách nay 40 năm, ngày 10 tháng 5/1981, phe tả vui mừng và
phe hữu lo sợ tai vạ cho nước Pháp . Ông Mitterrand đắc cử Tổng thống
. Sau 23 năm đối lập, nay cánh tả của ta cũng vào được Điện
Elysée ! Câu nói này của ông, phải chăng ông nói để nhằm đo lường
trọng lượng lịch sử, với cái khắc nghiệt và cả cái vĩ đại của nó
Nhậm chức Tổng thống xong, ông bèn hủy bỏ án tử hình, bỏ
hình phạt tội đồng tính luyến ái, lập sắc thuế đánh mạnh vào nhà giàu, …
Tiếp theo, ông ban hành nhiều chánh sách xã hội-kinh tế
giảm giờ làm việc, hạ thấp tuổi nghỉ hưu, tăng thời hạn nghỉ
hàng năm có lương, lập quỉ trợ cấp người không có việc
làm (không phải thất nghiệp), nhứt là tuổi trẻ mới ra trường, hợp thức hóa
800 000 di dân hồi giáo lậu, …
Theo đường lối xã hội chủ nghĩa, ông cho quốc hữu hóa ngay
39 ngân hàng, các công ty bảo hiểm, các xí nghiệp kỷ nghệ, tất cả tốn cho chánh
phủ 90 tỷ quan (franc) vì ông muốn Nhà nước phải làm chủ tất cả 100% vốn . Kết
quả: năm 1980, trước khi Mitterrand lên ngôi, công nợ Pháp là 12% (trên PIB) .
Chỉ qua một năm cầm quyền, công nợ vọt lên 16%. Ba năm sau, công nợ vượt khỏi
20% . Thăm thụt ngân sách lên tới 92 tỷ quan, 4 lân cao hơn năm 1980, lúc ông
chưa cầm quyền !
Qua tháng 3/1983, Pháp phải phá giá đồng quan lần thứ ba chỉ
trong vòng 18 tháng . Nhưng công nợ vẫn tiếp tục tăng phi mã .
Những cải cách xã hội-kinh tế của ông không thàng công .
Riêng nạn thất nghiệp gia tăng gấp đôi trong nhiệm kỳ của ông, từ 5, 9% lúc ông
tới lên 10,7% khi ông ra đi .
Về mặt văn hóa, ông để lại nhiều cơ sở ngày nay còn hoạt động
.
Về đối ngoại, vụ diệt chủng ở Rwanda để lại một vết máu nhuộm
đỏ 14 năm cầm quyền của Mitterrand với cái chết của hơn 800 000 dân Tutsi . Năm
1994, lúc đang xảy ra thảm nạn diệt chủng, ông Mitterrand tuyên bố « Pháp
không có một trách nhiệm nào cả » . Hồi tháng 3 vừa qua (3/2021),
một báo cáo của một Ủy ban sử gia, đứng đầu là ông Vincent Duclert, nói rỏ lại
là « Pháp đã mù quán nên không thấy sự diệt chủng dân Tutsi đã được sửa
soạn » . Riêng ông Mitterrand vẫn không chịu thay đổi đường lối đối
với chánh phủ Rwanda, vẫn yểm trợ mạnh về quân sự . Ông hành động
theo một ban tham muu riêng của ông (không thuộc Bộ Quốc phòng) hoạt
động kín trên lầu Điện Elysée .
Theo kết luận của báo cáo, Pháp thật sự không đồng lỏa với
chánh phủ ở Kigali nhưng phải chịu trách nhiệm thảm nạn diệt chủng này .
Sau 100 ngày của Ông Joe Biden
Vào Bạch Ốc vừa yên vị, ông Tổng thống huê kỳ Joe Biden bèn
mở toạt hầu bao, giúp dân có lợi tức thấp (65 000 us$/năm), dân thất nghiệp, chủ
các cơ sở kỷ nghệ, thương mại nạn nhơn của đại dịch tàu, chiến dịch chích ngừa,
… làm cho một thành phần không nhỏ dân mỹ hoan nghênh nhiệt liệt . Nhiều người
hết lòng ủng hộ ông Trump nhưng nay vẫn không nở từ chối lòng tốt của ông Biden
cho tiền xài chơi .
Ông theo đường lối của Franklin D. Roosevelt và chủ thuyết « New
Deal », của Dwight Eisenhower với « chương trình hiện đại
hóa », của Lydon Johnson với « Great Society » . Ông
Biden sẳn sàng để ra 1900 tỷ us$ vực dậy kinh tế hậu đại dịch, tính ra chiếm mất
hết gần 9% PIB Mỹ. Ông còn đề xuất thêm chương trình canh tân hạ từng
cơ sở, tiếp theo là giáo dục gia đình. Dự tính này cũng cần một số ngân khoản
tương tợ trong nhiều năm . Tính chung phải tốn lối 6000 tỷ us$!
Ông Biden dồn hết nổ lực nhằm vào kinh tế sau khi đã phát động
chiến dịch chích ngừa đại dịch tàu Từ nay, ông áp dụng một chương trình cắt
đứt tận gốc 40 năm kinh tế tự do đã qua . Ông quẹo trái «hết tay lái» (à
gauche toute) . Dĩ nhiên nước Mỹ vì đó phải phân cực sát nút . Trung đạo (Centre) không
còn nữa
Thời của « Nhà nước Chị vú » nay thật
sự trở lại . Một cuộc điều tra rộng lớn vừa được Viện Américain Pew Research
Center thực hiện hôm 22/04/21, kết quả cho thấy sự bất mãn của dân chúng đối với
chủ thuyết « kinh tế tiền- Covid » (économie pré-Covid) vì nó quá bất
bình đẳng (50%) . Trái lại, dân chúng hoan nghênh ông Biden tăng thuế
nhà giàu nhiều, xóa thuế cho giới trung lưu .
Như vậy từ nay, thuyết «cách mạng tự do kinh tế» (révolution
libérale) của những năm 1980 đã được khai tử và mai táng . Đắt cử năm 1979, Thủ
tướng Anh, bà Magaret Thatcher, quả quyết không có gì có thể thay thế thuyết «cách
mạng tự do về kinh tế», biến nước Anh củ kỷ trở thành một nước hiện đại, ảnh
hưởng mạnh và phồn thịnh . Tiếp theo, ông Tổng thống Ronald Reagan vào năm 1981
quả quyết « chánh phủ là vấn đề ».
Ông cắt bớt ngân sách liên bang, giảm thuế và biến chánh phủ
thành vai trò giám sát các xí nghiệp.
Ngược lại, ông François Mitterrand ở Pháp, bốn tháng sau, chủ
trương quốc doanh hóa tất cả các xí nghiệp lớn và ngân hàng, ban hành thuế đánh
vào nhà giàu. Đường lối của ông không đi xa được. Thất bại ê chề . Giới tư bản
ôm vốn chạy ra ngoại quốc.
Thế là ông Tổng thống Mitterrand xhcn bèn quay lại với đường
lối kinh tế chính thống để có thể duy trì nước Pháp trong Âu châu và trong hệ
thống toàn cầu. Tiếp theo, các chế độ «tả khuynh dân chủ-xã hội» ở
Âu châu đều phải «giảm bớt Nhà nước», như Tony Blair ở Anh, Gerhard
Schroder ở Đức, …
Nay xã hội xáo trộn, kinh tế khủng hoảng làm cho người ta thấy
đời sống cần được bảo vệ nên tư tưởng kinh tế tả khuynh mới xuất hiện trở lại
khá mạnh . Đồng thời đòi hỏi sự bình đẳng cũng trở thành quan trọng.
Ông Joe Biden có thể phục hận cho ông Mitterrand ?
Sau khi mở cửa lại, những người theo dõi tình hình kinh tế Mỹ
đều giựt mình vì nạn lạm phát bùng phát quá mau . Giá tiêu thụ chỉ qua một năm,
tới tháng tư vừa qua,vọt lên với một mức độ chưa hề thấy từ năm 2008 .
Những con số do Chánh phủ mỹ phổ biến xác nhận lạm phát đang
tăng mau vào tháng 4/21 làm thị trường ở NY mất giá (Dow Jones mất 0, 36 %,
Nasdaq mất 1, 21%) .
Lạm phát tính theo giá tiêu thụ là 0, 8% ở tháng 4/21 (giới
phân tích kinh tế chỉ nghĩ 0, 2%) nhưng trong 12 tháng sẽ tăng lên 4, 2%, mức
cao nhứt trong 13 năm qua (Tribune.Fr, 21/05/21) .
Tiêu thụ gia đình lần đầu tiên từ 7 tháng nay chậm lại . Sự
tin tưởng ở dân chúng xuống mức thấp nhứt, thất nghiệp cao và viển ảnh không có
gì chắc chắn lắm trong lúc đó trợ cấp 1400 us$/tháng sắp hết không tránh khỏi
làm hoang mang hằng triệu gia đình dân Mỹ . Nên trước tình hình không có gì phấn
khởi lắm, các chỉ số ngã qua màu đỏ, nhiều gia đình đã bắt đầu hạn chế tiêu
dùng (AFP) . Nhưng nếu không có chương trình trợ cấp lớn như vậy thì mức tiêu
thụ đã không có, tức ở mức 0 vào đệ I tam cá nguyệt 2021 (Oxford Econimic).
Đồng thời vẫn không thiếu những nhà kinh tế nhìn tình hình
nước Mỹ lạc quan hơn. Theo họ, Mỹ sẽ có thể có năm 2021 chiếm kỷ lục về tuyển dụng
nhơn công vì sẽ có hơn 6 triệu việc làm từ nay tới 12 tháng Tuy nhiên vẫn
chưa đủ để trở lại tình hình nước Mỹ trước khi đại dịch Vũ Hán xảy ra, với mức
thất nghiệp là 3, 5% . Người ta chưa dám chờ đợi mức thất nghiệp này vào giữa
năm tới.
Kinh tế vực dậy nhưng hảy còn suy yếu nên dân chúng phải rất
thận trọng trong mọi sanh hoạt.
Về mặt cá nhơn? Ông Mitterrand có bản tánh dối trá tự nhiên
như ông thở. Trước 1940, ông theo chánh phủ Pétain. Khi thấy kháng chiến gần
thành công, ông vội nhảy theo De Gaulle. Khi De Gaulle gặp ông, đã phải hỏi «Lại
cũng ông nữa à?» (C’est encore vous?). Ông giấu ông Bosquet, bạn theo
nazi của ông cho đến khi bị phát hiện và bị ra tòa lãnh án . Còn vụ ông theo
chánh phủ Pétain và làm công an thì ông vẫn chối cho tới chết tuy hồ sơ còn đó
và đã được trưng bày .
Ông có bồ nhí, có con riêng, được ông giấu kín, cho ở nhà
riêng của nhà nước, có lính bảo vệ an ninh. Có một nhà báo tính khui ra, liền bị
tai nạn chết khi đi xe đạp té.
Năm 1981, vừa đắc cử Tổng thống, ông biết ông bị ung thử tiền
liệt tuyến đang di căn nghiêm trọng nhưng ông vẫn giấu, ra lệnh cho bác sĩ
riêng phổ biến phiếu sức khỏe luôn luôn tốt . Ông vẫn ứng cử nhiệm kỳ II
và 2 năm cuối, ông chỉ nằm rên, không làm việc nổi.
Có ít nhứt 5 cộng sự viên thân tín của ông tụ tử nên ông có
tiếng là ông Tổng thống có nhiều nhơn viên tự tử nhứt.
Trước tình hình nước Mỹ và cá tánh đặc biệt của ông
Mitterrand như ậy, liệu ông Joe Biden có đủ thành tích để phục hận cho đồng chí
xã hội chủ nghĩa của ông hay không?
Nguyễn thị Cỏ May
