Lời Thưa Đầu: Tôi cùng vài đồng nghiệp - Phạm Trần, Ngô
Nhân Dụng, Kami, Bùi Thanh Hiếu … – bị Báo Nhân Dân hài
tội (“xuyên tạc, vu cáo, vu khống, dựng chuyện … làm xói mòn niềm tin vào
Đảng, Nhà nước Việt Nam) nên đêm rồi sợ tới mất ngủ luôn. Nằm suy nghĩ mãi tôi
mới nhớ ra là mình có một bài viết cũ – trên trang talawas –
lỡ ghi lại vài ba sự kiện về báo này, cùng với những lời bình hết sức vô tư và
khách quan, chứ không hề “dựng chuyện” hay “vu cáo” gì (ai) ráo trọi.
Xin phép được ghi lại trên diễn đàn này để rộng đường dư luận, cùng với hy vọng sẽ được công luận minh oan.
Tờ Nhân Dân tự giới thiệu
như sau :
“Báo Nhân Dân, Cơ quan Trung ương của Đảng Cộng sản Việt
Nam, Tiếng nói của Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam, ra số đầu ngày
11-3-1951 tại Chiến khu Việt Bắc trong cuộc kháng chiến chống thực dân
Pháp.
Báo Nhân Dân kế tục truyền thống báo Thanh Niên do Chủ tịch
Hồ Chí Minh sáng lập ngày 21-6-1925 và các báo Tranh Đấu, Dân Chúng, Cờ Giải
Phóng, Sự Thật.
Hiện nay, báo Nhân Dân có 5 ấn phẩm (sic) gồm: Nhân Dân hằng
ngày, Nhân Dân cuối tuần, Nhân Dân hằng tháng, Nhân Dân điện tử tiếng Việt,
Nhân Dân điện tử tiếng Anh.
Báo Nhân Dân hằng ngày có số phát hành khoảng 220.000
nghìn bản/ngày.
Báo Nhân Dân cuối tuần 16 trang ra hằng tuần khoảng
110.000 bản/kỳ. Báo Nhân Dân cuối tuần in tại Hà Nội, chuyển bằng máy bay, xe lửa,
ô-tô đến các tỉnh, thành phố trong cả nước.
Báo Nhân Dân hằng tháng ra hằng tháng, mỗi số 48 trang, số
lượng phát hành khoảng 130.000 bản/kỳ. Báo Nhân Dân hằng tháng in ở 2 nhà in:
Nhà in báo Nhân Dân tại Hà Nội và Công ty in Tạp chí Cộng sản, được vận chuyển
bằng máy bay, xe lửa, ô-tô đi các tỉnh, thành phố trong cả nước.
Báo Nhân Dân in tại 8 điểm in (Hà Nội, TP Hồ Chí Minh,
Nghệ An, Đà Nẵng, Cần Thơ, Bình Định, Đác Lắc, Điện Biên), phát hành trên phạm
vi toàn quốc và một số lượng nhất định được gửi ra nước ngoài.
Báo Nhân Dân phát hành theo cả hai kênh: Tổng Công ty Bưu
chính Việt Nam (VNPT) và hệ thống bán lẻ. Năm 1996 đạt 57,85 triệu tờ. Năm 2007
đạt 82,74 triệu tờ.”
Tờ báo bề thế và tầm vóc (tới) cỡ đó mà giáo sư Nguyễn Ngọc
Lan, thuở sinh thời, trong một cuộc phỏng vấn dành cho RFI, dám biểu là thiên hạ
không ai thèm đọc báo Nhân Dân. Họ chỉ dùng nó vào những việc gia dụng
khác: “I was reminded of the time when there was a severe shortage of
paper across the country. People literally lined up daily to buy the
inexpensive Nhan Dan for household uses.” (Robert Templer, Shadows And Wind. Penguin Group. New York:1988,
165).
Dùng vô chuyện gì khác thì (dù có bị ra tấn) ổng cũng nhất định
không chịu nói.
Người phương Tây thì khác. Họ không có thói quen nói năng
úp/mở, hay “bóng và gió” như vậy. Tác giả cuốn sách dẫn thượng, Robert Templer
– sau ba năm làm đặc phái viên cho A.F.P. tại Việt Nam, từ 1994 đến 1997 – đã
thản nhiên tuyên bố:
“Dân Việt dùng báo Nhân Dân để đi cầu, chớ còn tin tức
thì họ nghe từ chương trình phát thanh tiếng Việt của đài BBC, RFI và
VOA.” (Vietnamese may have found Nhan Dan useful in the bathroom, but for
information they turned to their radios and the Vietnamese language services of
BBC, RFI and VOA).
Những ý kiến vừa ghi, tất nhiên, chỉ là cái nhìn phiến diện
và chủ quan của những cha nội thuộc loại phản động, hay bá vơ nào đó – kiểu như
Nguyễn Ngọc Lan, Robert Templer… mà thôi. Báo Nhân Dân, chắc hẳn, phải có
tác dụng và giá trị (đặc biệt) của nó mà “kẻ ngoại đạo” khó lòng nhìn ra được.
Qua BBC, tôi nghe nhà văn Đào Hiếu kể
một chuyện vui và (chả hiểu sao) lại nghĩ ngay đến ông Tổng Biên tập của
báo Nhân Dân: “Có thằng nhà báo Pháp gặp tao nó hỏi: ‘Việt Nam hiện
nay có mấy tờ báo và tạp chí?’ Tao đáp: ‘ Có chừng 700.’ ‘Ô thế thì báo chí Việt
Nam thực là phong phú.’ Tao nói: ‘Coi vậy mà không phải vậy. Vì có 700 tờ báo
nhưng chỉ có một ông tổng biên tập.’ Thằng Tây nó cười gần chết.”
Còn “mấy thằng làm báo Việt Nam” thì cũng gần chết
(dù không cười) khi phải làm việc với một ông TBT khổng lồ cỡ đó. Tuy có tên là
ND nhưng (thiệt ra) đây là tờ báo của Đảng CSVN. Nó có nhiệm vụ chính là định
hướng tư tưởng cho đảng viên và chỉ đạo nhận thức cho cả nước. Ngoài ra, nói một
cách hoa mỹ, báo ND cũng là “kim chỉ nam” hay “ngọn hải đăng” cho cả ngàn tờ
báo khác.”
Phải mở lại những chồng báo cũ – kể từ năm 1951 đến nay, trải
qua những đời TBT Trường Chinh, Tố Hữu, Hoàng Tùng … – mới thấy được hết công dụng
của báo Nhân Dân trong công việc xây dựng và phát triển chủ nghĩa xã
hội ở… nước ta!
Khi thì báo Nhân Dân cổ động chính sách Cải Cách
Ruộng Đất hay Cải Tạo Công Thương Nghiệp, lúc thì hô phong hoán vũ (”thay trời
làm mưa,” “nghiêng đồng cho nước chẩy ra ngoài”) để đẩy mạnh phong trào Hợp Tác
Xã Nông Nghiệp …
Báo Nhân Dân còn đảm nhiệm một vai trò quan trọng
khác nữa mà cỡ thường dân như ông Nguyễn Ngọc Lan, hay ngoại nhân như ông
Robert Templer, còn lâu mới khám phá ra. Ông Bùi Tín, cựu phó Tổng Biên tập của
tờ báo này cho biết: “Đây là một nền báo chí quan liêu, chuyên lên lớp, răn dạy,
đe nẹt người đọc.” (Hoa Xuyên Tuyết, 2nd ed. Turpin Press.
California: 1994, 42).
Nói tóm lại là răn/đe. Xin đơn cử một thí dụ về thứ ngôn ngữ
đanh thép, đe doạ và qui chụp – theo tiêu chí “gắp lửa bỏ tay người” – của
báo Nhân Dân đối với những đồng nghiệp (hay đồng chí) lỡ thò chân ra
khỏi… lề bên phải :
“Năm 1956, Thụy An, Nguyễn Hữu Đang, Phan Khôi lập thành
một nhóm. Tháng 9-1956, dựa vào tiền bạc của những phần tử tư sản phản động, bọn
chúng xuất bản tờ báo Nhân Văn… Báo Nhân Văn là tờ báo chính trị phản động. Mục
đích của tờ báo này là nhằm khích động quần chúng chống lại chế độ dân chủ nhân
dân… Sau khi báo Nhân Văn bị đóng cửa, bọn Nguyễn Hữu Đang và Thụy An vẫn cấu kết
chặt chẽ với nhau và tiếp tục hoạt động gián điệp phá hoại.”(Nguồn: Nhân
Dân, Hà Nội, 21/01/1960, tr. 1, 6. Lại Nguyên Ân sưu
tầm và biên soạn).
Nửa thế kỷ sau, vào ngày 27 tháng 4 năm 2009, trên
báo Nhân Dân xuất hiện bài viết “Chung
quanh vấn đề khai thác bô – xít ở Tây Nguyên” (của một ông hay bà Xuân
Quang nào đó) để cổ vũ cho chủ trương khai thác bauxite ở Tây Nguyên – cũng
cùng với cái giọng điệu “ngậm máu phun người” cố hữu :
“Cần cảnh giác và có thái độ rõ ràng, kiên quyết với những
mưu toan chính trị hóa vấn đề của các thế lực thù địch, thiếu thiện chí, muốn
chia rẽ nội bộ chúng ta; xuyên tạc sự thật, lợi dụng những tình cảm thiêng
liêng trong trái tim, khối óc mỗi người để kích động hòng thực hiện những mưu đồ
xấu xa của họ.”
Lập trường của báo Nhân Dân rõ ràng (và hoàn toàn)
không thay đổi nhưng thế thời thì đã đổi thay… tự lâu rồi. Cây gậy có tên gọi
là báo Nhân Dân của Đảng CSVN, với thời gian, đã trở thành một… cây củi
mục! Nó không còn có thể gây sợ hãi hay gây tai hại cho bất cứ ai nữa.
Chuyện “báo hại” tới đây kể như đã (hoàn toàn) chấm dứt nhưng
chuyện “báo cô” hay còn gọi là cách sống ký sinh thì ngó bộ còn lâu. Coi :
“Trụ sở chính Bộ Biên tập báo Nhân Dân đóng tại: Nhà số 71, phố Hàng Trống,
quận Hoàn Kiếm, Hà Nội. Cơ quan thường trực tại TP Hồ Chí Minh, tại TP Đà
Nẵng, tại TP Cần Thơ…”
“Ngày 21-8-1997, Thường vụ Bộ Chính trị T.Ư Đảng CS Việt
Nam đã đồng ý cho phép báo Nhân Dân đặt cơ quan thường trú nước ngoài tại Paris
(Pháp), Bắc Kinh (Trung Quốc) và Bangkok (Thailand).”
“Báo Nhân Dân in tại 8 điểm in (Hà Nội, TP Hồ Chí Minh,
Nghệ An, Đà Nẵng, Cần Thơ, Bình Định, Đác Lắc, Điện Biên), phát hành trên phạm
vi toàn quốc và một số lượng nhất định được gửi ra nước ngoài.”
Sản xuất giấy để… chùi thì chỉ cần nhà máy in là đủ. Chớ mắc
mớ chi phải có trụ sở trung ương, cơ quan thường trực tại những thành phố lớn,
và những cơ quan thường trú ở Paris, Bangkok, Bắc Kinh …? Đã thế, còn khoe rằng
báo Nhân Dân có “một số lượng nhất định được gửi ra… nước ngoài” nữa
cơ! Nghe mà ớn chè đậu. Nói sợ ông Lê Quốc Minh (TBT
báo Nhân Dân) buồn lòng chớ ngoài những nước bạn bè thân thiết như Cu Ba,
Bắc Hàn ra, người dân ở bất cứ một quốc gia khác – kể cả dân Tầu – không ai có
đủ can đảm (dám) đụng tay vào tờ báo (thổ tả) này đâu!
Tưởng Năng Tiến
