(Kỷ niệm đi thăm trại gà của anh NP).
Chúng tôi đến trại gà sau 2 tiếng lái xe từ thành phố Dallas
đến thành phố nhỏ Palestine. Từ lâu tôi đã cả gan mơ làm chủ một trại gà và mê
cách nuôi gà công nghiệp tại Mỹ với những chuồng trại hàng trăm ngàn con gà mà
không tốn nhiều công sức lao động. Một nghề gặt hái ra tiền nếu chịu đầu tư tiền
bạc và chăm chỉ làm việc.
Tôi tò mò và yêu thích những cảnh thiên nhiên hoang vắng, vài hình ảnh trại gà tôi xem trên Net chỉ là một góc cạnh, tôi tưởng tượng ra một trang trại rộng lớn với những khu rừng và những cánh đồng cỏ xanh mướt, vừa nuôi gà vừa có cảnh để ngắm và rong chơi thơ thẩn bướm hoa.
Thế nên tôi luôn mong muốn được đến thăm một trại gà.
Trại gà này thuộc gia đình họ hàng người em dâu. Tôi theo
chân hai vợ chồng đứa em đến đây một buổi sáng chủ nhật nhiều nắng nóng của mùa
hè Texas. Đường vào trại gà càng lúc càng hoang sơ, dân cư thưa thớt, xe chạy
trên những con đường nhỏ dẫn vào trang trại bốn bề lặng thinh như chốn không
người.
– Trại gà đây rồi!
Tôi reo lên khi xe rẽ vào trang trại và đậu lại trước căn
mobile home, nhưng chúng tôi khựng lại không dám xuống xe vì thấy 3 con chó mặt
dữ như bà chằng lửa đang nhổm dậy từ gầm chiếc xe tải đậu trước nhà và gầm gừ
chui ra nghinh đón chúng tôi. Tôi ngó nhìn xung quanh, trước mặt căn mobile
home xéo về phía bên phải là một nhà kho hoang phế, mái lợp tôn, vách tôn đa phần
hoen rỉ nắng mưa và xập xệ, chắc chủ nhân chưa rảnh để gỡ bỏ. Phía bên trái
chúng tôi là một khu đất thấp mấy con bò đen đang thong thả gặm cỏ.
Những con chó và những con bò để tôi biết chắc nơi này đang
có cuộc sống.
Chủ nhân đã từ những bậc thang căn mobile home bước xuống
đón khách, có chủ nhân nên 3 con chó ngoan ngoãn để yên chúng tôi trèo lên
thang vào nhà. Căn nhà có máy lạnh và thêm cái quạt máy đang quay cho tôi cảm
giác thoải mái tạm quên nắng ngoài sân hôm nay hơn 90 độ F.
Cô em dâu của tôi lôi từ những túi quà mang theo, nào heo
quay, vịt quay, rau trái, bún, bánh, đồ khô… y như đi tiếp tế cho tù nhân. Nơi
đây xa phố, càng xa chợ búa Việt Nam nên cô em đã mang tặng ông anh họ của cô
nhiều thứ. Muốn đi chợ Việt Nam phải mất 2 giờ xe về Dallas hay Houston.
Chủ nhân mới xây dựng trại gà được 1 năm, chỉ tính riêng 8
chuồng gà mới tinh là 2 triệu 7 trên khu đất rộng mênh mông hơn 250 acres, trị
giá đất là 600 ngàn đồng. Họ không mua được miếng đất nhỏ hơn nên đành bỏ phí đất
vì công ty gà Sanderson chỉ cho xây 8 chuồng gà trong khu vực này. Đất rộng rãi
dư thừa, ráng chịu. Ngoài xây chuồng gà chủ nhân phải thuê người đổ đất làm nền
nhà cho cao ráo bằng phẳng, nơi đặt chiếc mobile home quay ra mặt ngõ, đổ đất
làm con đường từ nhà đến những chuồng gà phía đằng sau nhà, khoảng cách không
xa là bao. Tất cả đều là con đường đất, màu đất cày xới đã cả năm nhưng dường
như vẫn còn tươi vì xe cộ và bàn chân con người chưa giẫm đạp lên bao nhiêu. Rồi
mắc điện câu nước để dùng trong gia đình, chưa kể đào 3 cái giếng bơm nước dùng
cho lũ gà cưng uống, v.v…
Chủ nhân nói tổng số giá trị toàn thể đất đai, trại gà, nhà ở
cũng như xe cộ và những công trình phụ thuộc để phục vụ cho trại gà nói tròn số
là 4 triệu đô la Mỹ. Nếu mua trại gà cũ 8 chuồng vẫn còn tốt để yên chí tiếp tục
nuôi gà kiếm tiền thì khoảng 2 triệu. Nhưng nếu ít vốn mua trại gà quá cũ, giá
rẻ hơn, nay hư chỗ này mai hư thứ khác, gặp thời tiết mưa gió bão bùng hay tuyết
rơi nhiều, vách hở mái nhà đổ sập sẽ là cơn ác mộng nơi chốn “lưu đày”.
Nhiều người Việt Nam với bản tính chịu khó dành dụm tiền bạc
và chịu khó làm ăn đã làm chủ trại gà khắp nơi trên đất Mỹ. Chuyện vui buồn trại
gà thì đủ kiểu, hoàn cảnh ai thích hợp hay quyết tâm muốn làm giàu thì yêu nghề
và bám trụ lâu dài, gia đình nào “phân ly”, kẻ ở quê người ở phố
cho con cái học hành là một sự hi sinh lớn. Những trại gà được rao bán thường
xuyên, có thể sau nhiều năm miệt mài với gà, chủ nhân đã kiếm đủ mớ vốn ước mơ
nên bỏ rừng về phố hoặc có thể chủ nhân thất vọng nửa đường bỏ cuộc. Mỗi người
một cảnh, một tâm trạng.
Chúng tôi nói chuyện xong là háo hức đòi đi xem trại gà rồi
ăn cơm sau dù rằng bụng đang đói. Lần đầu tiên trong đời tôi được ngồi lên một
chiếc xe nông nghiệp, loại xe dùng để chạy trong farm do chủ nhân lái dẫn đường
và xe người em theo sau. Chiếc xe chạy trên con đường đất tung bụi mù, 3 con
chó chắc ngày tháng buồn tênh vì vắng người nay có đám khách nhộn nhịp chúng hớn
hở như phát cuồng chạy băng mình trong bụi cát và nắng nóng theo sau xe chúng
tôi.
Ngoài khu nhà ở và khu chuồng trại được phát quang, phía xa
mênh mông là cây hoang bụi rậm có lẽ chủ nhân cũng chẳng mấy khi có thì giờ đến
đó, để mặc chúng tự vươn lên tồn tại hay lụi tàn với nắng mưa bốn mùa. Con đường
đất tương đối bằng phẳng dẫn đến gần những chuồng gà thì bỗng lổm chổm đá, những
cục đá trắng to như quả trứng vịt, như những nắm đấm tay, chắc để tiết kiệm tiền
nếu đổ bê tông hay trải nhựa. Bà nào cô nào mà đi giày cao gót đến đây sẽ không
thể nào bước nổi, mà nếu cố bước thì sẽ ngã giập mặt u đầu.
Chủ nhân gõ cửa chuồng gà như thông báo với chúng là có
khách đến thăm nè rồi mới mở cửa, mùi phân gà xông ra và trong ánh đèn mờ cả lũ
gà nhốn nháo xoè cánh chạy xô vào nhau thấy mà thương.
Mỗi chuồng gà dài 600 feet, rộng 50 feet, chứa 28 ngàn con.
Chủ nhân chỉ thuê một anh Mễ làm full-time, hằng ngày chủ cùng người làm đi rảo
qua các chuồng trại kiểm tra nhiệt độ, đồ ăn thức uống và nhặt gà chết để thiêu
hủy chúng. Ngoài công việc làm liên quan đến gà anh Mễ thỉnh thoảng cắt cỏ xung
quanh 8 trại gà. Anh Mễ sáng đến làm chiều về dù chủ nhân đã hậu hĩ mua một căn
mobile home đặt sau căn mobile home chủ nhân để anh ta có thể sinh sống hẳn
trong trại gà, nhưng anh thà lái xe đi về mỗi lần hơn nửa tiếng để thấy phố thấy
nhà còn hơn thuận tiện nhưng phải sống trong cảnh hoang vắng đìu hiu. Ông chủ
vì của cải sự nghiệp của ông thì ráng ở lại chứ anh Mễ mắc mớ chi.
Xe lại đưa chúng tôi trở về căn mobile home, những con chó vẫn
hớn hở băng mình chạy theo trong đám bụi và nắng hè. Khi xuống xe, tôi bất chợt
thấy ngoài xa một chiếc xe chở những cuộn cỏ đang chạy ra phía cổng trang trại
và được chủ nhân giải thích:
– Mỗi cuộn cỏ trị giá ít nhất 50 đồng, mỗi lần họ
cắt được khoảng 200 cuộn, 250 acres đất của tôi được cắt cỏ miễn phí và họ thì
được cỏ miễn phí.
Tôi tính toán và tiếc rẻ:
– Những 10 ngàn đồng cho 200 cuộn cỏ kia chứ ít
gì. Sao anh không tự làm và bán cỏ kiếm thêm tiền?
– Chị ơi tôi chẳng ba đầu sáu tay mà làm hết mọi
thứ, với lại phải sắm sửa máy móc, máy cắt cỏ và máy cuộn cỏ lại.
Tôi lại tính toán giùm nhà giàu:
– Sao anh không tận dụng nuôi nhiều bò trên cánh
rừng bao la này khỏi phải cắt cỏ lại ra huê lợi?
– Chị ơi, nuôi bò kiểu kinh tế thì phải có bài bản
chứ không phải cứ thả rong chúng rồi tới ngày bán lấy tiền. Tôi chỉ nuôi chơi
dăm bảy con bò đen Angus như chị thấy trước sân kia cho vui thôi. Cũng như nuôi
gà, trông giàn thực phẩm cho ăn cho uống tự động tưởng là nhàn hạ nhưng lúc nào
chúng tôi cũng phải để mắt tới chúng, xem gà chết nhiều hay ít, hệ thống đồ ăn
nước uống có gì trục trặc không, nửa đêm hay lúc trời mưa to gió lớn sấm sét
đùng đùng được báo động thì giá nào cũng phải mò ra chuồng gà lo bảo vệ chúng.
Những lúc mưa gió thế tôi cuộn mình trong chăn nghe tiếng
mưa rơi bên ngoài mà mơ mộng, thì những chủ trại gà như anh ta lo âu và vất vả
quá chừng. Tôi hơi run:
– Nửa đêm anh cũng phải ra chuồng gà hả? Không… sợ
ma hả? Đường đi không có lấy một cột đèn, xa xa là rừng đen kịt dày đặc bóng tối.
– Chứ còn gì nữa, đèn xe mình chiếu lên soi đường
mà đi, lúc đó sợ gà gặp nạn chứ không thì giờ đâu mà sợ ma.
Chủ nhân khoe thêm:
– Có khuya tôi không ngủ được thức dậy pha trà uống
và mang đèn pin ra ngoài hàng hiên thấy những đôi mắt xanh lè của những chú nai
tơ nhìn tôi, chúng ghé vào hiên nhà ngủ qua đêm.
Tôi rùng mình:
– Tôi mà gặp những đôi mắt xanh lè trong bóng đêm là
ngã bất tỉnh rồi trước khi kịp nhận ra đó là mắt con nai tơ.
– Chỉ có tôi và nai trong đêm khuya, chúng tôi như
bạn hiền, bạn tri kỷ.
Tôi chưa hết lo sợ:
– Thế anh có nhìn ra phía nhà kho hoang phế trước sân
nhà anh không? Lỡ… có ai núp trong đó và… bước ra vẫy tay chào anh. Còn căn
mobile home anh Mễ không chịu ở, bỏ trống phía sau nhà anh nữa, lỡ có… hồn ma
bóng quế nào vào đấy tá túc và trong những đêm khuya canh vắng mưa gió chập
chùng hồn ma đến gõ cửa nhà anh cho đỡ đơn lạnh, lẻ loi?
Chủ nhân kêu lên:
– Trời, đầu óc chị giàu tưởng tượng quá chừng. Tôi chưa
bao giờ nghĩ ra điều này.
Tôi chưa buông tha:
– Thôi thì anh không sợ ma chết nhưng anh biết sợ ma sống
chứ? Nếu như có kẻ lạ vào đây anh tính sao?
Thấy tôi vẽ ra bao cảnh hãi hùng, chủ nhân không thèm trả lời
cho mỏi miệng, anh ta dẫn chúng tôi đi đến từng góc nhà góc bếp, nơi nào cũng
có dựng sẵn hai cây súng trường, súng để khơi khơi như que củi và trong phòng
ngủ thì anh thủ sẵn khẩu súng lục, anh giơ cao túi đựng những viên đạn và khẩu
súng lục lên khoe, vô tình một vài viên đạn rơi xuống sàn làm tôi hoảng hốt nhảy
ra xa và hét lên:
– Ối giời ôi! Đạn!!!
Chủ nhân bật cười:
– Chị nhát gan nên tưởng ai cũng nhát gan. Ha ha…
Này nhé từ ngoài ngõ vào đến sân nhà khoảng nửa dặm đường, kẻ lạ bước vào là
sai trái rồi, 3 con chó dữ của tôi sẽ xông ra cho tôi đủ thời gian lên đạn
phòng vệ.
Chúng tôi ăn uống và chuyện trò đến chiều thì chuẩn bị ra về,
chủ nhân bưng ra vỉ trứng gà và hũ trứng muối to tổ bố, giới thiệu:
– Trứng gà của farm người Việt Nam bên cạnh biếu tặng,
farm tôi nuôi gà thịt, farm kia nuôi gà đẻ trứng. Tuy gọi là “bên cạnh” nhưng vẫn
“ngàn trùng xa cách”, cả tháng dễ gì thấy mặt nhau. Đây là trứng gà hai tròng
không ấp được nên chủ trại tha hồ ăn hay cho hàng xóm thay vì vứt bỏ, tôi ăn trứng
không hết nên làm trứng muối khô, nhúng trứng vào rượu mai quế lộ rồi lăn trứng
vào muối, xếp vào hũ đậy lại 4 tuần là ăn được. Thơm ngon lắm, tặng khách ăn lấy
thảo.
Tôi thích thú:
– Trứng gà hai tròng hèn gì to quá, cứ tưởng trứng ngỗng
hay trứng gà tây, tôi thích trứng muối khô không cần nước này lắm.
Tiễn chúng tôi ra xe ba con chó cũng xôn xao cùng chủ nhân,
chúng luẩn quẩn bên chúng tôi như lưu luyến phút chia tay. Chủ nhân giơ
tay chào chúng tôi và nói:
– Chốc nữa tôi lại rảo qua 8 chuồng gà để xem lần cuối
có con nào chết không rồi mới yên tâm cho buổi tối đi ngủ.
Thì mỗi con gà là tiền của anh ta mà, bao nhiêu gà bao nhiêu
trọng lượng là bấy nhiêu tiền, nếu để gà chết nhiều thì income cũng hao theo.
Công việc nào cũng có những vất vả khó khăn của nó, đồng tiền chân chính nào
cũng có tâm huyết và mồ hôi của con người.
Xe chạy ra khỏi cổng trang trại, chiều đang xuống dần. Trại
gà nơi hoang vắng theo tôi trên đường về. Tôi đang nghĩ đến chốc nữa chủ nhân
trại gà lái chiếc xe nông nghiệp chạy trên con đường đất đầy bụi, chân anh đi
đôi giày ủng cao, tay anh đeo găng và anh sẽ gõ cửa vào trại gà, căng mắt nhìn
trong đám gà xớn xác chạy quẩn vào nhau ấy để tìm con nào nằm lật ngửa thì cứu
chúng, đỡ chúng dậy, con nào nằm chết bất động hay yếu ớt loạng choạng thì mang
chúng ra khỏi tập thể gà đông đảo khỏe mạnh kia.
Rảo qua 8 chuồng gà có nghĩa là kiểm tra hơn 200 ngàn con gà
là công việc không nhẹ nhàng nhanh chóng. Vậy mà anh ta nói “rảo qua” cứ tưởng
như một cuộc đi dạo chơi thú vị. Mong rằng xong việc tối nay anh sẽ có giấc ngủ
bình yên, đừng có tin báo động nào vào trong cell phone của anh để dựng anh thức
dậy giữa đêm khuya canh vắng.
Tôi về đến nhà lúc 8 giờ tối, đứng trước cửa nhà mình, nhìn
xung quanh nhà cửa san sát liền nhau, này bên phải là nhà anh Mỹ đen, bên trái
nhà bác Mễ, đối diện là nhà chị Mễ và phía sau lưng nhà tôi là khu apartment
đông đúc. Tôi cảm thấy ấm áp làm sao, những hàng xóm thân quen của tôi bỗng dễ
thương làm sao. Thế mà có lắm lúc cao hứng tôi ước mơ bán quách căn nhà này đi,
tom góp tiền để “pay-down” sang một trại gà, để được làm giàu mau chóng và để
được sống trong cảnh yên ả nên thơ của trang trại mà tôi từng vẽ ra trong đầu.
Đó chỉ là một giấc mơ hoang đường. Vì tôi chẳng có tiền triệu
để nhảy vào kinh doanh một trại gà và vì tôi là một kẻ nhát gan, sợ đủ thứ. Sợ
thất bại, người ta làm ăn thành công tới phiên mình thì thua lỗ. Sợ trộm cướp
ban ngày và sợ ma ban đêm nơi trại gà mênh mông vắng vẻ chẳng thấy mặt mũi hay
bóng dáng người láng giềng nào.
Hôm nay được tận mắt thấy trại gà chẳng thơ mộng như tôi tưởng,
được tận tai nghe chủ nhân trại gà kể những thuận lợi và vất vả khó khăn. Giấc
mơ của tôi bay mất.
Vào nhà thay đồ xong tôi cảm thấy đói bụng, lục cơm nguội ra
ăn với chút đồ ăn còn trong tủ lạnh tôi thấy bình yên và thoải mái trong căn
nhà đèn sáng choang, ngoài kia có nhà cửa hàng xóm đông vui, thỉnh thoảng có tiếng
xe chạy qua chạy lại. Còn giờ này nơi trang trại hẻo lánh xa phố xa nhà, nơi
không có lấy một cột đèn đường trên 250 acres đất, chỉ có rừng cây và bóng tối,
anh chủ nhân trại gà đã lái chiếc xe nông nghiệp từ nhà đến chuồng trại, mò mẫm
đi qua từng sân trại lổn nhổn đá cục để rảo hết lượt 8 chuồng gà chưa nhỉ?
Nguyễn Thị Thanh Dương