Ngoại Trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken (giữa) đang quan sát hậu
quả chiến tranh tại thành phố Irpin, trong chuyến thăm Ukraine bất ngờ hôm thứ
Năm, ngày 8 tháng 9, 2022. Nhân dịp này, Ngoại Trưởng cho biết Hoa Kỳ sẽ viện
trợ gần $2.7 tỷ mỹ kim để hỗ trợ Ukraine và các nước láng giềng trong nỗ lực đối
phó quân xâm lăng Nga. (Genya Savilov/ Pool / AFPFP via Getty Images)
Quân đội Ukraine đã chuyển lực lượng xuống phía Nam từ giữa tháng Tám, mở đầu một
giai đoạn mới trong chiến cuộc với mục tiêu giải phóng tỉnh Kherson. Họ sử dụng
những đại pháo và hỏa tiễn tầm xa, lực lượng đặc biệt, và các toán dân quân
đánh du kích đằng sau phòng tuyến quân địch.
Hôm thứ Tư, ngày 7 tháng Chín, quân Ukraine lại mở cuộc tấn công mới từ thành
phố Kharkiv ở biên giới phía Bắc tiến về hướng Đông để chặn đường tiếp tế của
quân Nga cho mặt trận phía Nam, theo tin của các bloggers Nga theo dõi chiến cuộc.
Cuộc tiến quân này cũng đe dọa quân Nga ở thành phố Izyum, một cứ điểm then chốt
trong hệ thống chuyển quân và tiếp vận.
Ở phía Nam, cuối tuần qua quân Ukraine đã vượt qua sông Inhulets. Nhiều video
cho thấy quốc kỳ Ukraine đã được treo lên tại nhiều thị xã chỉ cách thành phố
Kherson 60 km hoặc 100 km.
Hai hướng tấn công, về phía Đông và ở phía Nam, cho thấy Ukraine đang làm chủ
chiến trường.
Quân Ukraine tấn công khi nào và ở địa điểm nào họ thấy chắc thắng, nếu cần thì
rút nhanh, trong khi quân Nga chỉ lo phòng ngự. Ukraine đã phá hủy những cây cầu
chính khiến quân Nga phải dùng cầu phao, tiếp tế khó khăn. Nhiều binh sĩ tử trận,
vũ khí, chiến cụ bị tiêu hủy, tinh thần quân Nga xuống thấp.
Quân đội Ukraine dùng những hỏa tiễn “tinh khôn” do Mỹ, Anh, Đức và Thụy Điển
viện trợ nhắm vào các kho vũ khí và các căn cứ ở sau lưng quân địch hơn 50 cây
số. Hệ thống vệ tinh nhân tạo của Anh, Mỹ, và của cả các công ty tư nhân cung cấp
tọa độ chính xác, chỉ sai chừng 5, 10 mét. Những máy bay không người lái, giá rẻ
$3,000 mỹ kim, có thể bay thấp, quan sát và gửi tọa độ cho pháo binh và hỏa tiễn,
đánh trúng mục tiêu trong vòng 20 giây đồng hồ, theo báo Wall Street Journal.
Nhiều thanh niên Ukraine thông thạo tin học đã dùng “mỹ nhân kế” để dụ cho quân
Nga tiết lộ vị trí của họ. Nikita Knysh, 30 tuổi, một chuyên gia tin học, nói với
nhật báo The Financial Times rằng ngay khi quân Nga tấn công, anh và một số 30
người bạn sống ở nhiều nơi, đã nghĩ cách sử dụng tài xâm nhập máy vi tính
(hacking) của địch để giúp nước, lập ra một nhóm tên là Hackyourmom.
Nhóm này bịa ra những “địa chỉ ma” trên mạng lưới xã hội, kể cả Telegram, dùng
hình ảnh các phụ nữ hấp dẫn, tìm mối quan hệ với các binh sĩ Nga. Sau nhiều lần
trao đổi, các “cô gái ảo” này bảo lính Nga gửi hình ảnh cho các cô coi. “Họ là
những anh lính đang khát tình,” Knysh nói với Financial Times, họ đã gửi ngay
những bức hình chứng tỏ họ đang ở ngoài mặt trận.” Tháng trước, các “hackers”
căn cứ vào các bức hình như vậy đã tìm ra “địa chỉ” mấy người lính Nga này, ở một
một căn cứ gần thành phố Melitopol ở miền Nam Ukraine. Họ gửi tọa độ cho quân đội,
và mấy ngày sau căn cứ Nga lãnh đạn pháo kích và hỏa tiễn.
Một thành viên của nhóm Hackyourmom, anh Maxim, nói, “Tôi chợt nghĩ ra rằng
mình có thể truy tầm những căn cứ quân sự khác, không nghỉ.”
Trong khi tinh thần chiến đấu của dân Ukraine lên cao như vậy thì quân Nga đang
lâm cảnh bế tắc. Tướng hồi hưu Mark Hertling người Mỹ tiên đoán quân Nga ở
Kherson sẽ phải đầu hàng khi Ukraine thắt chặt vòng vây, theo Newsweek ngày 5
tháng Chín. Vùng Kherson nằm bên bờ Hắc Hải, bị Nga chiếm đóng ngay trong tháng
Ba năm 2022. Theo Tướng Hertling phân tích trên Twitter, có nhiều dấu hiệu quân
Nga ở Kherson “cực kỳ vô kỷ luật,” “huấn luyện và khả năng chiến đấu tồi tệ,
tinh thần xuống thấp, và rất dễ bị bịnh.”
Viện Nghiên Cứu Chiến Tranh (ISW, Institute for the Study of War) ghi nhận quân
Nga đã rút khỏi một vùng chiếm đóng rộng bằng nước Đan Mạch, 43 ngàn cây số
vuông, sau khi ngưng tấn công thủ đô Kyiv. Quân Ukraine pháo kích và bắn hỏa tiễn
liên tục vào hậu cứ quân địch, phá hủy các kho đạn dược và hỏa tiễn, các kho
xăng dầu, và các bộ chỉ huy, kể cả đầu não của đội lính đánh thuê Wagner được
chuyển từ Syria qua Ukraine tiếp viện.
Tướng Barry McCaffrey trả lời đài MSNBC, cũng tiên đoán Vladimir Putin đang bị
đẩy vào “trong cái rọ” (in a box), theo Newsweek. Quân Nga say rượu, tàn bạo,
tướng lãnh không cung cấp hiệu lệnh đầy đủ, hệ thống chỉ huy cấp dưới lỏng lẻo.
Khoảng 15 ngàn quân bị kẹt trong thành phố Kherson với con sông Dnieper chạy
vòng ở phía Đông và phía Nam. Ngày 5 tháng Chín, chính quyền do Nga dựng lên ở
Kherson phải hủy bỏ cuộc trưng cầu dân ý nhằm chứng tỏ dân chúng muốn sáp nhập
vào nước Nga.
Cũng theo Newsweek ngày 5 tháng 9, quân Nga thuộc lữ đoàn 127 đã từ chối không
hành quân vì không được tiếp tế đủ, kể cả nước uống. Những binh sĩ “nổi loạn” bị
phạt, rút ra khỏi đơn vị. Trước đó vào tháng Bảy, Lữ đoàn 109, ở phía Tây Bắc
Kherson đã đầu hàng ngay khi bị tấn công. Trong đơn vị này có cả những lính
tình nguyện đã ký hợp đồng với quân Nga, 17 binh sĩ đã bị bắt để trừng phạt.
Các lữ đoàn này gồm các thanh niên sống trong vùng quân Nga chiếm đóng ở hai tỉnh
phía Đông, Donetsk và Luhansk và bị bắt lính để đánh lại chính phủ Ukraine của
họ; họ thiếu kinh nghiệm chiến trường và cũng không muốn chiến đấu.
Vladimir Putin không dám đưa những thanh niên đang làm nghĩa vụ quân sự qua
Ukraine vì biết không ai muốn đi vào chỗ chết. Quân Nga đã tuyển mộ lính tình
nguyện trong các nhà tù và từ một bệnh viện tâm thần ở thành phố St.
Petersburg. Các tù nhân được hứa hẹn giảm án hoặc xóa án, và cũng như các bệnh
nhân, sẽ được cho một số tiền thưởng, lãnh lương cao hơn mức bình thường, được
phát nhà ở và học bổng sau khi hết hợp đồng. Nhưng bây giờ nhiều lính tình nguyện
cũng từ chối không chiến đấu, theo Newsweek.
Trong khi đang bế tắc ngoài mặt trận, Vladimir Putin còn lo kho vũ khí đạn dược
cạn dần mà sản xuất không kịp. Guồng máy chế tạo vũ khí cũng bị ảnh hưởng vì lệnh
cấm vận của Âu, Mỹ; đặc biệt là cấm bán các chất bán dẫn cho Nga. Cả hệ thống
công nghiệp, dân sự và quân sự, đều bị ngưng trệ vì thiếu “chíp.” Các công ty
Trung Cộng cũng không dám bán chip cũng như các vũ khí hoặc bộ phận cho Nga. Bà
Gina Raimondo, Bộ Trưởng Thương Mại Mỹ, đã nhiều lần cảnh báo các công ty chế tạo
chíp của Trung Cộng không được vi phạm lệnh cấm vận; nếu không chính họ sẽ bị cấm
không được mua chip và các khí cụ tin học của Mỹ.
Vladimir Putin phải đặt mua các máy bay không người lái của Iran, nhiều chiếc bị
hư ngay khi sử dụng. Putin cũng đang mua đạn súng đại bác và hỏa tiễn của Bắc
Hàn. Tin tình báo Mỹ tiết lộ rằng những đạn 152 ly và hỏa tiễn kiểu Katyusha là
những vũ khí cũ rích, theo báo New York Times ngày 5 tháng Chín.
Tướng Hertling ca ngợi cuộc phản công trong vùng Kherson là một “chiến lược thần
tình!” Quân đội Nga ở trong thành phố sẽ bị cô lập, sau lưng là con sông
Dnieper (Dnipro) với hai cây cầu bị phá hủy vì pháo kích liên tiếp, cầu phao dựng
lên cũng vẫn lãnh đạn.
Tướng McCaffrey tiên đoán trong vòng ba tháng quân Ukraine sẽ “đóng rọ” (bag) một
số lớn quân Nga trong vòng đai của sông Dnieper. Quân Ukraine đang tiến chiếm
các làng, cắt quân Nga thành từng mảnh nhỏ.
Trong khi đó,ông Vladimir Putin mới nói rằng trong cuộc “hành quân đặc biệt” ở
Ukraine, Nga vẫn vững mạnh, “không mất gì cả!” Hơn 50,000 quân sĩ chết mà coi
như không mất gì cả! Nói trắng trợn như vậy không biết có phải là con người hay
không!
Ngô Nhân Dụng
