Xong mấy việc lặt vặt ở Nam Vang, tôi bay qua Chiang
Rai. Đây là một tỉnh lỵ ở cực bắc của Thái Lan – nằm một phần trong
khu Tam Giác Vàng – thuộc vùng tam biên giữa Miến, Lào và Thái. Vì
không “gây thương để nhớ” cho ai – ngoài dăm ba đứa trẻ thơ đen đủi, và
ngơ ngác giữa Biển Hồ – nên tôi cứ lặng lẽ mà đi thôi, chả có song ca
(hay hát đôi) bài Biệt Ly với bất cứ ai!
Ấy thế mà vừa xuống phi trường Mae Fah Luang, đã thấy tin nhắn của cố nhân qua FB :
- Còn
ở Phnom Penh không?
Đáp:
- Sang
Thái rồi. Tính mai chạy lên Tam Giác Vàng, rồi mốt đi bộ qua
Miến Điện chơi chút xíu…
- Trời!
Muốn qua Burma thì nên xin visa cho nó đàng hoàng,
dù có hơi tốn kém và mất công hơn chút xíu. Cũng như Golden
Triangle, Myanmar không phải là đất lành đâu nha – thí chủ à!
Tôi cười (khà khà) mình ên. Ông bạn này đã từng ra
vô Việt Nam vài lần, và lần nào cũng làm hao tốn không ít giấy mực
của báo Quân Đội Nhân Dân (với rất nhiều lời lẽ vu khống và bịa đặt
bẩn thỉu) vậy mà sau khi trở thành một nhà sư – sư Minh Trí bỗng trở
nên cẩn thận và hiền lành thấy rõ.
Ông bạn (vong niên) khác – một nhà văn tăm tiếng, và
nổi tiếng lang bạt kỳ hồ – cũng nói đến Golden Triangle, với ít
nhiều dè dặt :
“Với diện tích khoảng 195 ngàn km2 với lịch sử là những năm
máu me liên quan tới sản xuất và buôn bán ma túy đem lại lợi nhuận hàng triệu
đôla nên có tên là Tam Giác Vàng. Đây là khu vực nổi tiếng với huyền thoại về
những đoàn xe do lừa kéo có võ trang chuyên trở toàn thuốc phiện trong một vùng
rừng núi rộng lớn không luật pháp chỉ có quyền uy bằng súng đạn giữa các lãnh
chúa… Phúc và họa, khúc sông Mekong chảy qua khu Tam Giác Vàng đôi khi đỏ ngầu ấy
vừa là mạch sống và cũng là dòng chảy có lẫn máu và cả nổi trôi những xác chết.”
(Ngô Thế Vinh. Cửu Long Cạn Dòng Biển Đông Dậy Sóng.
Văn Nghệ: California, 2000).
Tôi chạy tới nơi thì “khúc sông Mekong chảy qua khu Tam
Giác Vàng” chả còn máu me gì nữa, xác chết cũng không, chỉ thấy tấp
nập ghe thuyền cùng những đoàn người ồn ào (xì xào) đến từ Trung
Hoa Lục Địa. May là họ đi theo tour nên sự náo nhiệt
cũng mất hẳn, khi những chiếc xe bus to đùng chất đầy du khách đã
rời bãi đậu, lúc vừa nhạt nắng.
Có lẽ chỉ mỗi mình tôi còn ở lại, ngơ ngác giữa
trời chiều, với dòng nước đục ngầu phù sa đang mải miết và cuồn
cuộn cuốn nhanh. Rồi ngày tàn, đêm đến. Đêm Golden Triangle êm ả và
tĩnh lặng. Hàng quán đóng im ỉm, đèn đóm lờ mờ. Phố xá vắng tanh.
Chỉ thấy năm ba con chó ốm loanh quanh, thơ thẩn.
Nhà trọ nằm cạnh bờ, nhìn ra khúc giao lưu của hai
nhánh sông từ Lào và Miến. Từ đây Khong River sẽ tiếp tục xuôi dòng
theo nước Thái, vượt qua Cambodia, rồi trở thành Cửu Long Giang khi vào
đến xứ mình.
Golden Triangle River – ảnh (tnt)
chụp 09/2018
Ôi, xứ mình! Sao cứ nhắc đến quê nhà là
tôi cảm thấy hơi nặng lòng, và muốn … ực vài ly. May là giữa con lộ
vắng vẻ chạy ngang Tam Giác Vàng có một tiệm Seven Eleven, mở cửa
24/24, rượu bia không thiếu.
Đêm nay mà không say rất uổng. Mà nào có riêng gì đêm
nay. Đêm nào tôi cũng “xỉn” thấy mẹ luôn, dù (thường) chỉ uống một
mình!
Sáng, cà phê thuốc lá xong, tôi ghé lên chùa chút
xíu (chùa Prathat Pukhao) cho bà má vui lòng nơi chín suối. Chả có
một mống khách thập phương nào ráo trọi. Cũng không thấy sư sãi, hay
nghe ê a chuông mõ gì cả. Chỉ có tiếng chim lưa thưa, và thánh thót,
tự trên những nhánh cây cao.
Cảnh vật trầm lắng, điêu tàn, và hoang phế. Riêng
mỗi tượng Phật Thích Ca, đứng sừng sững giữa trời xanh, là trông còn
rõ vẻ vẫn thách thức với thời gian.
Chùa chiền, thánh thất, giáo đường, đền miếu … đều
là những nơi hoàn toàn không hợp với cái tính hiếu động của tôi nên
cũng chả muốn nấn ná làm chi. Thôi thì đi chỗ khác chơi để chư Phật,
cùng chư tăng, đỡ phải phiền lòng hay chướng mắt!
Cha tài xế taxi “dụ” đưa tôi đi lên Mae Sai, tới tận
cửa khẩu Thái/ Miến luôn, với giá 600 baht. Khoảng hai mươi Mỹ Kim thì
cũng chả là bao nhưng tôi vốn không ưa quăng tiền qua cửa sổ nên
kiên nhẫn đứng đón một cái xe đò, chỉ tốn 30 baht (cỡ một đô la) là
hết mức.
Có thời gian (không ngắn) tôi chạy xe lôi và “đứng
bến” ở bến xe Lạc Hồng – Rạch Giá. Bốn mươi năm đã qua tôi mới lại
có dịp bước lên một chiếc xe đò già nua, xộch xệch, và thân thuộc
với quãng đời xưa cũ. Nó khiến tôi chợt nhớ lại thời mình còn
là một chú lơ xe nên vui vẻ và lăng xăng đỡ đần hành khách, lên
xuống, dọc đường.
Vô tới trung tâm huyện lỵ Mae Sai hồi nào không hay. Xe
vừa ngừng bánh, tôi lại hăng hái phụ giúp mọi người với mớ hành lý
cồng kềnh của họ. Nhờ vậy nên bác tài hào phóng phẩy tay, khi thấy
tôi loay hoay móc ví.
Thank you, sir!
Đỡ được đồng nào hay đồng đó. Tôi chỉ là một thằng
tị nạn, đi phượt cho nó quên đời, chớ có phải khách du lịch (thứ
thiệt) đâu mà bầy đặt chảnh làm chi.
Từ đây đi bộ tới cửa khẩu cỡ chừng hơn tiếng là
cùng nhưng (thôi) cứ bắt cái xe tuk tuk cho nó khoẻ thân, và lẹ làng
chút xíu, dù tôi chả có hẹn hò với bất cứ ai ở bên kia biên giới.
Tôi chỉ nôn nao muốn biết coi cái vụ “vượt biên bằng
đường bộ” nó lạ lẫm ra sao thôi. Và sự thực thì nó chả ra cái (con
bà) gì cả. Lằn ranh thiên nhiên giữa hai nước chỉ là một dòng nước
đục, nối liền bởi một cây cầu ngăn ngắn. Ngay chính giữa cầu là hai
lá cờ khác mầu, cắm kế cạnh nhau. Bên này là nước Thái, nhích thêm
một gang tay là qua đất Miến rồi. Hết.
Thủ tục nhập cảnh cũng giản dị
không kém, cứ y như mua một cái vé vô cửa coi đá banh hay coi cải lương
vậy hà. Thảo nào mà không ít du khách thích ghé ngang đây chỉ vì
muốn có con dấu của hải quan Miến Điện (ịn trong sổ thông hành, để
kỷ niệm chơi) với giá là 500 baht – cỡ 15 U.S.A dollar – tiền lệ phí.
Tôi không cần cái thứ “kỷ niệm” vớ vẩn như thế vì
đã đến Yangon, đôi lần, bằng máy bay rồi. Tôi cũng đã có dịp ngược
xuôi giữa Mandalay và Bagan – đôi bận – bằng thuyền, dọc theo dòng
sông Irrawaddy. Tôi chả lạ gì với cái nghèo, hiển hiện khắp nơi, ở
xứ sở này nhưng vẫn cảm thấy (đôi chút) ngỡ ngàng vì sự nhếch nhác
và bệ rạc của thành phố cận biên – Tachileik.
Mấy chú xe ôm đều mời chào khách với câu hỏi mở
đầu (nghe) hơi sống sượng:
- Lady?
Bộ ở đây không còn có sản phẩm gì khác, ngoài gái
gú, sao Trời? Cách đây chưa lâu, chỉ mới đôi ba năm trước, tôi còn cảm
thấy vô cùng xúc động khi (lần đầu tiên) nhìn thấy hàng chữ “Moving
Myanmar Forward” in trên một chiếc taxi ở tỉnh Bago.
Ở thời điểm đó, Miến Điện đang nỗ lực chuyển động và cố
nhoai mình về phía trước – moving forward – dưới sự thúc
đẩy của hai nhân vật sáng giá, được cả thế giới mến mộ: tổng thống
Thein Sein và nhà lãnh đạo đối lập Aung San Suu Kyi.
Tuy nhiên, vào tháng 8 năm 2018, Viện
Bảo Tàng Holocaust của Hoa Kỳ đã thu hồi giải thưởng nhân quyền
trao tặng cho Suu Kyi vì “đã không tỏ thái độ thích đáng trước các vụ giết
người tập thể nhắm vào cộng đồng sắc tộc thiểu số Hồi Giáo Rohingya.”
Sang tháng 9, Hạ viện Canada lại tước danh hiệu công dân
danh dự của bà cũng vì những lý do tương tự. Đến tháng 11 năm 2018,
theo BBC, Tổ
Chức Ân Xá Quốc Tế sẽ tước giải thưởng cao nhất họ đã trao cho Aung San Suu Kyi
vì “thất vọng sâu sắc về chuyện bà không lên tiếng bảo vệ cho người thiểu số
Rohingya theo đạo Hồi.”
Burma, xem ra, không “nhoai” được bao xa. Và nhân loại,
xem chừng, đã đặt kỳ vọng (cũng như gánh nặng) quá lớn trên đôi vai
mảnh mai của người phụ nữ lãnh đạo dân sự của xứ Chùa Vàng.
Tôi vẫy một cái cyclo, ra dấu là mình muốn
dạo quanh một vòng thành phố. Tuy thế, chỉ sau vài phút đã phải lật
đật nhẩy xuống vì nghe tiếng hơi thở nặng nhọc sau lưng. Hoá ra là
con đường dốc quá. Đến lúc đó tôi mới để ý đến thân thể còm nhom
của người phu xe, và không dưng lại chợt nhớ đến những ngày tháng
đạp xe lôi kiếm sống của chính mình nên dúi vội cho ông bạn đồng
nghiệp một nắm tiền – chắc đủ nhậu cả tuần, hay cả tháng – cùng
với lời cảm ơn và từ biệt.
Loay hoay một lúc rồi tôi cũng nhắm hướng cây cầu
biên giới mà quay trở lại thôi. Thôi, cũng từ biệt xứ Miến luôn dù
chưa biết là rồi sẽ đi đâu nữa?
Tưởng Năng Tiến