Hắn bỏ hai chiếc vali to đùng lên xe rồi kêu cậu Tuấn lái xe
kiểm tra xe một lần cuối trước khi khởi hành. Năm nào cũng vậy, cứ đến tháng bảy
âm lịch là cả nhà hắn lại về quê để giỗ Mẹ. Năm nay, hắn quyết định về sớm hơn
mọi lần hai ngày.
Cậu tài xế và vợ hắn có vẻ thắc mắc nhưng không dám hỏi. Chiếc ô tô chạy
chậm chậm trên con đường ngoằn ngoèo, băng qua những quả đồi nhấp nhô đang mùa
thu hoạch gỗ tràm. Xe đang lăn bánh bất ngờ hắn bảo dừng…..dừng lại. Cậu lái xe
tên Tuấn vội đạp thắng cho xe dừng lại nhưng chưa kịp hiểu chuyện gì. Hắn mở cửa
bước xuống, ngước mặt nhìn lên trời xanh một thoáng rồi bước về phía sau nơi có
một người phụ nữ đang lui cui gom nhặt những cây củi bên đường. Nghe tiếng
chân, người phụ nữ ngước lên, chị ta tầm ngoài 40 tuổi, nước da sạm nắng. Phía
xa hơn một chút có hai đứa trẻ, đứa lớn khoảng 10 – 12 tuổi, đứa kia nhỏ hơn. Hắn
nở một nụ cười nhìn chị rồi tiến lại gần nhỏ nhẹ hỏi: “Chị ơi, củi này thì mình
bán bao nhiêu tiền một bó?” Đang làm mệt nhưng có một người lạ hoắc hỏi nên chị
miễn cưỡng trả lời: “Tùy lúc chú ơi, mà chú hỏi để mua hay làm gì vậy?” Hắn lắc
đầu không nói mà cúi xuống giúp chị sắp xếp lại những cây củi cong queo rồi phụ
chị bó lại, dựng sát vào vệ đường.
Hắn quay lại xe lấy ra mấy lon nước ngọt giơ tay vẫy hai đứa trẻ lại để đưa cho
tụi nó. Hai đứa nhỏ mắt tròn xoe ngạc nhiên vì được cho quà, nhưng cái nhìn
nghiêm khắc của mẹ làm chúng khựng lại. Có lẽ bản năng người mẹ đã buộc chị phải
làm thế để bảo vệ con mình trước sự đường đột của một người khách lạ. Như hiểu
được suy nghĩ của người phụ nữ, hắn nhỏ nhẹ nói; em cũng là người ở đây nhưng
em đi làm xa mới về, nhà em ở thôn Hạ đó chị. Đến lúc này thì gương mặt người
phụ nữ mới giãn ra kèm theo cái gật đầu và nụ cười thân thiện. Ngồi trên xe vợ
hắn hơi thắc mắc và có chút bực mình vì hành động của hắn có vẻ kỳ lạ nên chị
ta mở cửa cùng hai đứa con bước xuống. Hắn giới thiệu với người phụ nữ đó đây
là vợ và con em, tiện thể hắn buột miệng hỏi thế anh làm việc gì mà không phụ
giúp chị? Chị lắc nhẹ đầu, bất chợt hai giọt nước mắt rớt ra giọng chị nhỏ lại;
anh ấy mất rồi, hắn xin lỗi vì thấy mình hỏi một câu quá ngốc! Hắn nhỏ nhẹ hỏi
mình chị nuôi hai đưa chắc vất vả lắm chị ha? Như được trút cõi lòng người phụ
nữ nói tiếp: “Anh ấy đi để lại hai đứa nhỏ mình chị lo cho chúng ăn học. Nhà có
hai sào ruộng mỗi khi gieo sạ xong là chị rảnh rỗi, những lúc như vậy hễ ai kêu
gì chị làm nấy để kiếm tiền, không có ai kêu làm thì ba mẹ con đi mót củi để
bán. Sắp tới khai giảng rồi mà...” Nói đến đó, giọng chị ta nghẹn lại những giọt
nước mắt lại rơi xuống đất.
Sau một khoảng lặng thinh, hắn quay lại xe mở túi xách lấy ra một xấp tiền, cẩn
thận cho vào một chiếc phong bì rồi quay lại chỗ người phụ nữ. Cái này em cho
hai cháu để chị mua sách vở và vài bộ đồ, chị cầm đi đừng ngại. Quá bất ngờ,
người phụ nữ cương quyết không nhận. Chị không nhận một phần vì lòng tự trọng
và một phần nữa, đó là sự nghi ngờ vì chẳng có ai lại tốt bụng đến thế! Hắn đưa
mắt cầu cứu vợ, như hiểu ý, vợ hắn bước tới đặt tay lên vai người phụ nữ, giọng
thân thiết: “Cái này là tụi em thấy thương hai đứa nhỏ, năm học mới sắp đến rồi
chị cầm lấy đi tụi em không có ý gì đâu.” Vừa nói, vợ hắn ý tứ luồn chiếc phong
bì qua tay bỏ vào chiếc túi áo đã cũ, người phụ nữ đẩy ra nhưng bàn tay chị đã
bị giữ lại. Sau vài câu trò chuyện, vợ chồng hắn chào người phụ nữ và hai đứa
nhỏ rồi lên xe, còn người phụ nữ kia không quên cúi đầu và liên tục cảm ơn
trong nước mắt.
Xe chạy, cô vợ hỏi hắn anh quen chị ấy hả? Không, hắn trả lời kèm theo cái lắc
đầu. Không khí trên xe trở nên nặng nề, vì vợ hắn và cả cậu lái xe có quá nhiều
thắc mắc nhưng nhìn gương mặt lạnh tanh của hắn chẳng ai dám hỏi gì thêm. Về đến
nhà, hắn được vợ chồng cậu hắn cùng mấy đứa em ra tận ngõ đón. Vừa xách vali, cậu
hắn vừa bảo: “Cậu dọn sạch sẽ hết rồi, chỉ còn mấy cây cỏ trên mộ mẹ con cậu để
cho con về nhổ thôi.” Hắn cảm ơn cậu và theo bước vào nhà. Sau bữa cơm tối, vợ
hắn lấy quà ra phân phát cho mọi người trong gia đình và một số người bà con
xa. Ngoài ra vợ hắn cũng không quên những phần quà cho những nhà láng giềng, vì
mỗi khi vợ chồng về họ đều tới thăm.
Mới hơn 9 giờ tối nhưng ở vùng quê tưởng chừng như khuya lắm, khách đã ra về hết,
cậu mợ chuẩn bị đi ngủ, hắn pha ấm trà mới rồi rủ cậu lái xe cùng ngồi uống.
Như để giải đáp cho hành động ban chiều nhằm giải tỏa cho cậu ta và cũng là một
cách để chia sẻ nổi lòng, hắn chậm rãi kể: Ngày đó nhà hắn nghèo lắm, bố hắn là
một gã đàn ông chỉ có công duy nhất là tạo ra hắn trên cõi đời này, còn sau đó
là mất hút. Hắn được một tay mẹ hắn tần tảo nuôi lớn với sự giúp đỡ lúc có, lúc
không của những người cậu và bà con bên ngoại. Hắn khá thông minh, học giỏi và
năng động nên dễ hòa đồng và luôn được Thầy yêu, bạn mến.
Ngày hắn đỗ đại học, mẹ hắn làm hẳn một mâm cơm to mời bà con đến chia vui và mọi
người đều có một chút quà dành cho hắn. Món quà không to nhưng chứa đựng tất cả
những chân tình cũng như nổi vất vả của người dân nơi vùng quê nghèo ấy. Hôm đó
mẹ hắn rất vui, nhưng đằng sau niềm vui ấy là một nỗi lo toan đang lớn dần, phải
làm thế nào để có tiền lo cho 5 năm đại học của hắn? Nhưng lúc đó hắn đang sung
sướng với niềm vui dâng trào, nên đâu thấy những giọt nước mắt của mẹ.
Ngày hắn nhập học, mẹ hắn bảo: ”Con nhớ ăn uống đầy đủ để có sức mà học, cố gắng
học cho giỏi để sau này không phải khổ như mẹ nghe con.” Nói đến đó, mẹ hắn lặng
im vì tiếng nấc đã chặn lại tất cả. Trong những năm hắn học đại học, mẹ hắn làm
mọi việc để có tiền nuôi hắn. Từ rửa chén bát thuê đến đi phụ giúp việc nhà.
Lúc lên rừng kiếm củi, khi xuống ruộng gặt thuê v.v.v.. Thậm chí vay mượn nhiều
nơi để cho hắn kịp đóng tiền học phí, để không phải chịu kêu tên mà xấu hổ với
bạn bè.
Năm thứ tư, hắn được đi thi cùng đội tuyển của trường, may mắn hắn giành được
giải nhất. Để thể hiện một chút với bạn bè, hắn lấy số tiền thưởng cùng với ba
triệu đồng mà mẹ mới gửi ra mời bạn bè một bữa thịnh soạn. Sau khi gọi bia kèm
theo các món ăn hải sản, cả đám cùng nâng li với những tiếng dô dô ầm ĩ. Bữa tiệc
đang cao trào thì hắn ra chỗ dựng xe để lấy món quà vào tặng cô bạn gái. Đúng
lúc chiếc tivi đặt bên ngoài đang phát lại chương trình “NHỮNG CÁNH CÒ ĐI QUA
GIÔNG BÃO”, hắn nhìn lên hình ảnh người phụ nữ gầy gò, đen nhẻm đang ngồi tựa
vào ghế vừa nói vừa thở không nổi kia không ai khác hơn chính là mẹ hắn. Mẹ hắn
đang run run nhận lấy một số thuốc và số tiền 3.000.000đ của những nhà hảo tâm,
lúc đó hắn mới biết lâu nay mẹ hắn bị bệnh lao phổi nhưng giấu không cho hắn biết.
Phải chăng số tiền ấy là số tiền hắn mới nhận chiều nay, để giờ đây hắn đang
ung dung cùng bạn bè nâng những cốc bia và nhấm nháp những con tôm càng béo ngậy.
Nghĩ đến đó, tai hắn như ù đi, mắt hoa lên và bất chợt những tiếng nấc tuôn ra
khỏi cổ. Vội vàng thanh toán bữa tiệc, hắn xin phép đi về, trước cái nhìn ngơ
ngác của nhóm bạn.
Ào vào ký túc xá, hắn gom vội mấy bộ đồ, tài liệu và chiếc máy tính rồi leo lên
xe phóng vội trong đêm vì linh tính có một điều gì đó khủng khiếp đang chờ hắn.
Gần sáng, hắn cũng về tới nhà. Thấy mọi người lao nhao, hắn chột dạ. Vừa nhìn
thấy hắn, Dì hắn đã khóc và nói với ai đó: “Hắn về đây rồi, đừng gọi điện nữa.”
Hắn lao vào nhà. Mẹ hắn nằm trên giường, thở dốc, cố ngước đôi mắt lên nhìn nó
và nói: “Mẹ thương cho con quá, còn một năm nữa mà mẹ đi như vầy không biết ai
lo cho con, con ơi...!” Tiếng mẹ hắn nấc nghẹn theo từng cơn ho sặc sụa, hắn bật
khóc òa như một đứa trẻ, hắn khóc như chưa từng được khóc.
Như cố lấy chút sức lực cuối cùng, mẹ hắn kề tai nói nhỏ: “Chương trình “NHỮNG
CÁNH CÒ ĐI QUA GIÔNG BÃO” họ mới cho mẹ năm triệu nữa, mẹ cất dưới gối đó. Con
nhớ cất rồi ráng tiện tặn xin thêm ai đó, không thì mượn đỡ sau này đi làm rồi
trả để mà ráng học cho đến tốt nghiệp nghe con.” Nói đến đó, mẹ hắn lặng im, nước
mắt ứa ra nhìn hắn lần cuối, cổ họng nấc lên vài tiếng rồi hai tay buông thõng.
Hắn rống lên: “Mẹ…ơ……i”, rồi chết lặng! Dãi nắng dầm mưa lên rừng xuống biển
làm kiếm tiền nuôi hắn, lại không dám ăn uống đủ chất để bồi dưỡng cơ thể nên
căn bệnh lao lực đã cướp đi mẹ hắn khi mùa lễ Vu Lan đã gần kề. Mẹ hắn ra đi
khi ánh bình minh vừa ló rạng và một ngày mới đang về. Đó cũng là ngày bắt đầu
hắn chịu cảnh mồ côi!
Sau khi mẹ mất, hắn tưởng như ngã quỵ, nhưng nhờ sự động viên của người thân và
bè bạn, hắn đủ sức tiếp tục học. Cũng từ đó hắn trở nên ít nói, hay suy tư và
thơ thẩn mỗi chiều. Hắn hối hận vì giá như hắn biết quan tâm đến mẹ hơn, biết
chăm sóc và tằn tiện, có lẽ mẹ hắn không ra đi sớm như vậy.
Để rồi chiều nay trên đường về giỗ mẹ, hắn bắt gặp lại hình ảnh ngày nào. Cái
hình ảnh đã cho hắn sự lớn khôn và có được ngày nay trên đôi cánh cò run run của
mẹ hắn. Chính vì cái hình ảnh ấy nên hắn muốn được chia sẻ với người phụ nữ đó
như một cách tạ lỗi với Mẹ, một sự sẻ chia mà lẽ ra hắn đã phải làm từ lâu lắm!
Có tiếng nấc nhẹ phát ra từ sau lưng. Thì ra nãy giờ vợ hắn đã nghe hết câu
chuyện, những suy nghĩ vu vơ bao thắc mắc khi chiều đã bay đi hết. Choàng tay
qua ôm vợ, hắn nghe môi mình mặn chát. Cậu tài xế cúi đầu như cố giấu một điều
gì đó. Có tiếng chó sủa vu vơ ngoài đầu xóm. Đêm miền quê tĩnh mịch đến lạ thường.
Những giọt sương đêm rơi lộp độp. Có tiếng trẻ con khóc thét bên nhà hàng xóm.
Rồi tất cả rơi vào im lặng. Tiếng gió lào xào. Đêm chầm chậm trôi...!
Nguyễn Đặng Hà Anh
