Khi nàng đến, hội truờng đã đầy người. Thấy nàng loanh quanh
tìm chỗ, chàng chuyển vào ngồi ghế trống bên trong, nhường ghế phía ngoài lối
đi:
– Mời chị. Cậu sinh viên ngồi đây vừa có điện thoại người
nhà gọi về gấp nên trống chỗ.
Nàng mừng rỡ:
– Cám ơn ông. Tôi ở tiểu bang khác, qua đây thăm con đang theo học đại học ở tiểu bang này, nghe tối này có chương trình nhạc Phạm Duy thích quá, nên dù mai phải bay trở về, cũng bảo cháu chở đến xem, cả uổng.
Nàng ngồi, ý tứ, nghiêm túc, phảng phất buồn. Con gái buồn,
tương đối dễ hiểu, nó hồn nhiên, nó làm dáng, làm duyên, đôi khi chỉ cần một lời
tán tỉnh là xong ngay nỗi buồn, còn thiếu phụ buồn thì phức tạp hơn, khó hiểu
hơn, thâm trầm hơn và mặn mà hơn. Mọi người yên lặng, kiên nhẫn nghe MC giới
thiệu chương trình, rồi thuyết trình viên thuyết trình (cả tiếng Anh lẫn tiếng
Việt) một cách khá dài dòng về sự nghiệp âm nhạc của Phạm Duy, rồi Phạm Duy kể
lại những kỷ niệm linh tinh xoay quanh việc sáng tác một số bản nhạc nổi tiếng
của mình. Nghe nói mãi cũng mệt, chàng loay hoay quay qua nàng gợi chuyện,
nhưng nàng (có vẻ) mải mê nghe, trả lời lấy lệ, ậm ừ cho qua chuyện. Trong giờ
giải lao ngoài hành lang, thấy nàng đứng một mình cắn cheese, nhai
đậu phụng, và cầm cốc rượu đỏ trông có vẻ sành điệu, chàng chụp ngay cơ hội, vồn
vã nâng ly:
– Mời chị.
Nàng cười:
– Vâng, mời ông.
Chàng đùa:
– Khi cười, trông chị khác, tươi trẻ hẳn ra.
Nàng vui vẻ hẳn lên:
– Vậy sao!
Hai người cạn ly. Nàng lại cười, phấn chấn. Chàng tò mò:
– Anh không đi cùng chị lên thăm cháu?
Nàng ngập ngừng:
– Anh ấy…anh ấy…vâng, tôi đi một mình thôi. Còn ông, hình
như ông cũng đi một mình.
– Nhà tôi mất lâu rồi chị.
– Ồ, cũng buồn nhỉ.
– Buồn mãi rồi cũng quen chị ạ.
– Tôi cũng thế, tuy có khác đôi chút, đại khái là có mà cũng
như…không.
– Thế à! Có nghĩa là độc thân nhưng không được…vui tính.
Họ cùng cười xòa.
Trở lại hội trường, câu chuyện giữa hai người trở nên rôm rả
hơn và lúc hào hứng, họ đều lên giọng, quên cả những tín đồ nghiện nhạc đang lắng
nghe ca sĩ du dương trên sân khấu. Nàng bảo rằng nàng mê nhạc Phạm Duy từ hồi
còn trẻ và đây là lần đầu tiên nàng được gặp người nhạc sĩ này bằng xương bằng
thịt. Chị có quan tâm đến những chuyện tình đầy tai tiếng của ông ấy không,
chàng hỏi. Nàng bảo, có chứ, nhưng một tài năng cần phải có gia vị, có mặn có nồng
có chát có chua mới phát huy được, chứ cứ tầm tầm, chắc là chỉ sẽ sinh ra những
thứ tầm tầm như một số người cũng gọi là nhạc sĩ đó thôi. Chàng nhìn nàng bảo,
chị có một ý kiến thú vị tôi chưa hề nghe, còn thú vị hơn nữa, ý kiến đó lại từ
một phụ nữ. Vậy sao, nhưng nói thế không có nghĩa là tôi tán thành những điều
sai trái của ông ấy đâu nhé, thưa ông. Chàng ngạc nhiên nói tai tiếng chẳng là
sai trái thì là gì. Nàng vừa ngẫm nghĩ vừa đáp, vâng, ông ấy có nhiều, à không,
có…có một số sai trái, nhưng với, với …Phạm Duy thì, thì nghĩ cho cùng, cũng
OK…vì lắm khi, ông biết biến,…biết biến cái sai trái thành…nhạc. Ý này thì càng
ngộ hơn nữa tôi chưa từng nghe, chẳng hạn như bản nhạc nào vậy chị, chàng hỏi.
Nàng nói, ờ…ờ, để tôi, để tôi nhớ xem, ví dụ như, ví dụ như…cỏ hồng…vâng
bài cỏ hồng…
Chàng không ngăn được một nụ cười sảng khoái:
– Tuyệt! Thế là rốt cuộc, Phạm Duy hoàn toàn trắng án, phải
không chị?
Cười xong mới nhận ra mình vô phép, chàng quay quanh rối rít
xin lỗi mọi người. Còn nàng thì ngớ người ra, cười theo chàng. Và …quên trả lời.
Sau tai nạn dại gái ngoài ý muốn, chàng ngồi im như kẻ ngoan đạo, còn nàng thì
thu người lại, chăm chăm nhìn lên sân khấu. Hết chương trình, ra về, nàng lên
tiếng cảm ơn, chàng bảo không có chi, rồi hăm hở muốn hỏi đôi câu, nhưng khựng
lại khi thấy khuôn mặt nàng vừa thoang thoảng nét vui vui đó chợt chuyển sang
đăm chiêu. Chàng nản chí nói bye chị, nàng lơ đãng gật đầu bye anh,
rồi vội vã quay bước theo cô con gái đang đứng đợi ở ngoài hành lang.
Chỉ có thế rồi thôi, chẳng ai nhớ gì đến ai.
Năm sau, hai người lại tình cờ gặp nhau trong một buổi trình
diễn nhạc Phạm Duy khác ở quận Cam khi cả hai cùng đứng đợi xin chụp hình chung
với Phạm Duy. Nàng cười chào, nhưng khuôn mặt thì vẫn thế, xa xăm, không mấy
thân thiện. Chàng nhắc lại ý kiến của nàng độ nọ với người nhạc sĩ, Phạm Duy cười
bảo tôi là một nghệ sĩ của quần chúng, ai muốn bình phẩm gì thì cứ tha hồ bình
phẩm, tôi không quan tâm. Đời tôi, tôi vốn xem mọi sự là một cuộc chơi, khi thế
này lúc thế khác, những chuyện nước non nghiêm trang hay sự nghiệp này nọ, quý
vị xem, thiệt ra, rốt cuộc cũng chỉ là chuyện chơi thôi. Khi không còn tôi nữa,
quý vị cứ hát nhạc của tôi là xem như có tôi. Nghe nói, chàng cảm thấy buồn buồn.
Dù trông Phạm Duy vẫn còn phong độ, nhưng ở tuổi ngoài tám mươi, ai mà biết được,
chỉ trái gió trở trời một chút thôi là đủ sinh chuyện.
Chụp xong tấm ảnh với Phạm Duy, chàng quay đi, thì nàng bỗng
lên tiếng:
– Cám ơn ông đã nhắc lại nhận xét của tôi về nhạc Phạm Duy với
ông Phạm Duy. Ông có trí nhớ dai thật. Mai kia mốt nọ, Phạm Duy không còn nữa,
nghe cũng buồn ông nhỉ.
– Vâng, tôi cũng đang nghĩ đến điều đó, thưa chị. Buồn quá
đi chứ!
Trao đổi vài câu thăm hỏi vô thưởng vô phạt, họ chia tay, lần
này lấy email của nhau. Chàng tên Tương, nàng tên Ngân. Hồng Ngân.
Cũng tưởng chỉ lấy là lấy cho vui, thế mà một thời gian khá
lâu sau, Tương bỗng nhận được email của người phụ nữ mới quen này:
“Chào ông Tương. Tôi là Ngân, chắc ông còn nhớ tôi khi
chúng ta gặp nhau trong hai lần nghe nhạc Phạm Duy. Hy vọng là tôi không gửi lộn
địa chỉ email. Không biết ông đã nghe tin này chưa: Phạm Duy đã về Việt Nam ở hẳn.
Theo tôi, Phạm Duy làm thế là phải, ông ấy già rồi, lỡ có ra đi thì
ra đi ở quê hương, nơi ông yêu mến. Mà dù ông có ở đâu, thì nhạc Phạm
Duy vẫn là nhạc Phạm Duy, tôi nghĩ vậy có đúng không ông.”
Một tin chấn động như thế thì sao nàng biết mà Tương lại chẳng
hay? Nửa tin nửa ngờ, chàng tức tốc gọi điện thoại hỏi quanh bạn bè. Quả là Phạm
Duy đã âm thầm về Việt Nam rồi. Hóa ra, “không còn tôi nữa” khi ông nói bâng
quơ ở quận Cam ngày nào không phải là chuyện ông chết, mà là ông bỏ hải ngoại,
là lại đổi phe. Như trời sập, chàng sốc nặng. Phạm Duy đã phản bội Tương, phản
bội những người yêu nhạc ông. Bực mình và…đau khổ, chàng làm lơ, chẳng thèm trả
lời email của nàng.
*
Không có gì đáng nói nếu câu chuyện chấm dứt ngang đây, xem
như một ngẫu nhiên giữa hàng ngàn ngẫu nhiên bình thường khác vẫn diễn ra trong
cuộc sống hàng ngày. Thế nhưng, bẵng đi một thời gian khá dài, lúc chẳng nhớ gì
về người phụ nữ tình cờ gặp độ nọ, Tương lại bỗng nhận được email của nàng:
Chào ông Tương,
Tôi là Ngân, hy vọng là ông vẫn còn nhớ tôi và vẫn thích
nhạc Pham Duy như độ nào. Lâu quá, không có dịp liên lạc với ông. Mới đây, tôi
tình cờ tìm thấy địa chỉ email của ông khi lục tìm email mấy người bạn, nên gửi
lời chào ông. Tôi hiện đang ở Việt Nam thăm gia đình. Dù khá bận rộn, nhưng
nghe có chương trình ca nhạc mừng sinh nhật PD ở Gò Vấp, tôi bèn đến dự. Tưởng
là chỉ đến nghe nhạc PD, thế mà, gặp ông PD cũng đến đó tham dự, thật lý thú.
Không ngờ có ngày lại được nghe nhạc Phạm Duy ngay giữa Sài Gòn, tôi thật là
thích.
Ngân.
TB: Tôi có cái hình chụp trong buổi sinh hoạt
đó, gửi ông xem.
Lại Phạm Duy, thì ra thế. Trong hình, chàng thấy người thiếu
phụ đứng đàng sau một đám rất nhiều khán giả vây quanh trò chuyện với Phạm Duy
ngay trước sân khấu. Cái bà này lúc nào cũng Phạm Duy Phạm Duy, làm như không
có Phạm Duy là Việt Nam hết cả âm nhạc. Tương trả lời ngay cho xong chuyện:
Chao chi,
Xin chuc mung chị duoc ve vn và duoc gap ong Pham duy toi
thi tu ngay vuot bien toi chua he ve vn lan nao.
Một thời gian sau, chàng lại nhận được email của nàng:
Tôi vừa nghe tin sức khỏe Phạm Duy bây giờ rất sa sút, cứ
phải ra vào bệnh viện hoài, không còn đi uống cà phê hay dự sinh hoạt gì nữa.
Nhớ lời ông nói ngày nào, tôi lo quá. Phạm Duy năm nay đã ngoài chín mươi rồi.
Tôi có gửi cho ông ấy một chút quà, nhờ người bạn chuyển giúp, chúc ông ấy
chóng bình phục. Xin hãy cầu nguyện cho Phạm Duy nhé ông Tương.
Cũng lại là Phạm Duy! Chàng trả lời:
Cam on chi cho
biet
Có bình phục thì
rồi cũng phải ra đi thôi, chẳng lẽ ông ấy cứ sống hoài được sao, chàng nghĩ. Vả
lại, ông ta sống mà cũng như chết rồi. Trước 1975, ông ta đã từng chết, nhưng bị
giết bởi một người khác chính kiến [1], lần này, chính ông tự giết ông. Dẫu vậy,
nhưng lòng Tương vẫn gợn chút bâng khuâng, thấp thỏm.
Thế rồi, ngày ấy
cũng đến: Phạm Duy qua đời. Hồng Ngân báo ngay:
Phạm Duy đã
vĩnh viễn ra đi rồi ông Tương ơi. Chao ơi là buồn!
Tương trả lời:
Toi cung moi
nghe tin toi cung buon.
Lần này, chàng
không sốc. Mà buồn sâu lắng, buồn day dứt, buồn da diết, lòng mang mang tiếc nuối:
phải chi Phạm Duy chết ở Thị Trấn Giữa Đàng [2], thì trọn vẹn biết bao nhiêu! Về
chết ở Việt Nam, với chàng, là một vết úa trong sự nghiệp Phạm Duy, không thể
tha thứ được.
*
Hai người ở hai
tiểu bang khác nhau, cách nhiều giờ bay. Xa lắc. Nhưng cái chết của Phạm Duy
thu ngắn họ lại. Tương vô tình bị lôi cuốn vào thứ tình cảm nồng nhiệt mà người
phụ nữ xa lạ này dành cho người nhạc sĩ mà chàng, mỗi lần nghĩ đến, đều bị bối
rối bởi những cảm xúc và cảm nghĩ trái ngược nhau. Nhưng nó đồng thời giúp
Tương vượt qua được phần nào cái cảm giác khổ sở mỗi lần gõ trả lời, dù chỉ là
vài dòng ngắn ngủi trơ trụi chứa đựng toàn những ký hiệu trọc đầu thiếu đít, chẳng
chút gia vị sắc huyền hỏi ngã nào. Chả là xưa nay, Tương không mặn mà gì với lối
giao lưu hiện đại này. Cần liên lạc với ai, chàng thích tự tay viết, xếp thư
ngay ngắn bỏ vào phong bì, dán kỹ rồi ra bưu điện gửi. Dị ứng với những rắc rối
kỹ thuật cộng thêm với bướng và lười trở thành quan điểm. Chàng cho rằng liên lạc
email là một phản bội với cuộc sống sinh động của con người. Nhớ tới
mùa thu năm xưa gửi nhau phong tư ngào ngạt thơm; nét bút đa tình lả
lơi nhớ phút ngập ngừng lòng giấy viết rằng chờ đến kiếp nào. [3] Thư phải là lá thư, là màu mực, là nét
chữ. Là giấy xanh, giấy hồng, là xếp góc, là mùi hương ướp, là chồng thư vàng
úa phai màu cất dưới đáy rương, hễ lôi lên là nghe ngạt ngào kỷ niệm. Viết một
lá thư là một công trình tim óc, kết quả của nhiều giờ nhiều buổi suy gẫm chọn
lời chọn chữ. Nó còn phải nằm yên trong một phong thư ấm áp bông hoa ép, đôi
khi còn làm bộ vướng nửa sợi tóc vô tình. Là tới bưu điện bỏ thư. Là hồi hộp
ngóng chờ, hàng ngày, hàng tuần có khi hàng tháng. Là lóng ngóng bóng dáng người
đưa thư thấp thoáng ngang nhà. Một lá thư không chỉ là một lá thư mà là một loạt
những việc làm nho nhỏ nhuốm đầy thi vị, là một kỷ vật, một thế giới tâm tình.
Nó không khô khốc những tiếng gõ lạnh lẽo trên bảng chữ máy tính vô tình.
Hơi hướm phụ nữ
khiến chàng vơi bớt dị ứng, tìm cách tập gõ chữ. Gõ mãi cũng quen quen. Thay vì
lúc nào cũng chỉ một câu, lần nọ, chàng gắng gõ liên tục nhiều dòng một cách tự
tin:
Chao chi Hong
Ngan
Toi thich nhat
là ban tim nhau ban nay co nhieu y kha tham tram moi lan hat len la tam hon toi
bay bong, day la ban nhac co loi ca la nhat trong nhieu ban nhac cua ong vua
tinh cam vua triet ly noi len than phan con nguoi giua chon tran gian, con
nguoi tim nhau khap noi dem hay ngay mua hay nang trong cau tho co hay trong
bom lua hay mua bao va cuoi cung du kho khan gian kho roi ra con nguoi cung gap
duoc nhau de trung tu the gioi.
Khoan khoái,
chàng chờ đợi những dòng email trả lời. Thế mà, biệt vô âm tín. Chừng như lâu,
lâu lắm. Một hôm, sực nhớ, chàng dẹp tự ái, gõ:
Chi co khoe
khong?
Nàng trả lời:
Toi OK, thua
ong Tuong.
Rồi thôi. Tên
nàng lại mất tăm trên inbox.
Một lần nọ, buồn
lòng tìm đọc lại các email trao đổi cũ gửi nàng, chàng đột nhiên nhìn thấy những
dòng chữ chàng gõ một cách khá nhọc nhằn trên nền trắng màn hình toàn là một bầy
lau nhau, chữ này nối chữ nọ, chữ nào cũng là chữ nào, chữ này lộn qua chữ
khác, trông như đám con nít ở trần chạy ngoài đường, đứa nào như đứa nấy, hao
hao, đơn điệu và vô nghĩa. Chẳng khác gì trời thiếu mây, mâm cơm thiếu nước mắm,
người yêu thiếu nụ cười. Tương sực tỉnh như người vừa ngộ đạo.
Sau mấy tuần lễ
đánh vật với cái bàn phím, chàng bắt đầu gõ thử:
Chào chị Hồng
Ngân,
Tôi vừa nge Tuấn
Ngọc hát bài “tìm nhau” của phạm Duy, hay thiệt la hay, giọng Tuấn ngọc rất hợp
vơi bản nhạc này, hồi truớc, thỉnh thoảng tôi có nghe bản nhạc này, nhưng khôn
mấy thích, có lẽ mấy ca sy đó giọng không hơp với lời ca, bây giơ, nghe lại thấy
quá sau sắc. nhạc hay mà lời ca không hay thì cũng hoa ra dở. Tôi thích nhất là
mây câu:tìm sâu trong muôn thuở, tìm sau lung bôn mùa, tìm nhau như thien cổ
tìm ngan thu, câu này còn tham thia hơn nữa: tìm nhau trong thống kho, tìm nghe
câu than thơ, tìm nhau như goa phụ tìm mo bia, hình ảnh góa phụ tìm mộ bia thật
đăc gia chị có cảm thấy như thé không?
Tương
Dò đi dò lại cẩn
thận, Tương gửi đi. Và thật ngạc nhiên, chàng nhận được ngay email trả lời của
nàng:
Chào ông
Tương,
Ngân rất vui
khi nhận được email của ông. Tôi có biết bài này, thấy thích thích, nhưng ít
khi nghe. Giờ nghe ông giải thích, thấy lời ca sâu sắc thiệt, để tôi nghe lại.
Nhạc Phạm Duy phải nghe đi nghe lại nhiều lần mới thấm. Như bài Kỷ niệm, hồi đầu
nghe không mấy thích, toàn nói chuyện con nít, nhưng bây giờ đến tuổi này mới
thấm thía hết ý nghĩa sâu xa của nó, nên tôi rất thích, cứ nghe hoài.
Gia đình anh vẫn
bình thường chứ?
Chàng:
Vâng, tôi vẫn
đôc thân và vân không vui tính như ngày nào, còn chị thé nào.
Nàng:
Dạ, cũng thế,
không có gì khác thưa ông.
Chàng phấn chấn với
một khám phá mới khi viết email: Tương đẹp hơn Tuong. Hồng
Ngân có hồn hơn Hong Ngan! Có sắc huyền hỏi ngã nặng vào
làm cho những dòng email trông có duyên hẳn, lại phảng phất chút văn chương, điều
ít khi chàng nghĩ đến. Hình như nàng cũng phấn chấn. Email nàng viết càng lúc
càng dài hơn, và đều đặn hơn. Email chàng gõ càng ngày rõ ràng, chính xác hơn,
có chấm có phẩy, không thiếu đầu mất đuôi hay quên bỏ dấu. Gửi qua gửi về, họ lại
tiếp tục bàn chuyện nhạc Phạm Duy. Thỉnh thoảng nhắc bản nhạc này hay bản nhạc
nọ. Thỉnh thoảng gửi các bản nhạc do ca sĩ này hay ca sĩ kia hát. Khi thì bình
phẩm một câu nhạc. Khi thì ví von một hình ảnh. Chuyện nối chuyện, họ nhảy cóc
sang những đề tài khác. Tương nhắc về những ngày Sài Gòn trời mưa đi xem phim
cũ ở rạp chiếu bóng Vĩnh Lợi. Hồng Ngân nhắc lại những Chúa Nhật các cô nữ sinh
Sài Gòn rủ nhau đi Tăng Nhơn Phú thăm ngưòi tình thụ huấn ở quân trường Thủ Đức.
Tương nhớ lại những buổi cắm trại ở Suối Tiên với thầy Nguyễn Văn Kỷ Cương. Hồng
Ngân hồi tưởng những buổi trưa Sài Gòn uống ly chanh đường ngọt mát. Tương nói
về món cánh gà chiên bơ thơm phức uống với la-de Con Cọp ở chợ Bàn Cờ. Ngân nói
về những món ăn vặt chợ Nguyễn Tri Phương, Tương nói chuyện ăn bún bò Huế ở cái
tiệm bún nhỏ ngoài Ngã Ba Hàng Xanh, Ngân nói về sáng thứ bảy đi ăn phở Tàu Bay
khu chợ cá đợi mãi mới có chỗ ngồi, Tương nói chuyện phở gà đường Hiền
Vương. Sài Gòn, chao ơi, Sài Gòn, bao la, thơm tho, sôi động, ngọt ngào,
càng nói càng nhớ. Email càng lúc càng nhiều gia vị và đôi lúc Tương tưởng như
nghe được tiếng lòng tỏa ra từ những dòng chữ bất động trên màn hình. Chàng đâm
ra nghiện đọc, nghiện gõ. Rảnh là mở máy ra xem. Thấy có email mới của nàng là
vội vàng gõ trả lời.
Không nét chữ,
không giấy xanh giấy hồng, không ép hoa, nhưng các email dần dà biến thành những lá
thư, nghe như có mùi, có vị, có hương. Xúc cảm, nghĩ cho cùng, cũng chỉ là
một thói quen.
*
Trong ký ức mờ nhạt
qua nhiều năm tháng, hai lần gặp tình cờ với những nhận xét bất ngờ của nàng về
nhạc Phạm Duy đọng lại trong chàng một Hồng Ngân quần jean áo pull thon
gọn, ánh mắt trong nhưng khuôn mặt hằn nét đăm chiêu, hờ hững. Chữ nghĩa email
của nàng, ngược lại, càng lúc càng cởi mở nhiệt tình, lại có khi tinh nghịch và
dí dỏm, khác hẳn với cung cách giữ kẽ bên ngoài. Máy tính quả là một phương tiện
trấn an tuyệt vời. Ngồi trước nó, gõ gõ rồi gửi chữ vào cõi vô hình mênh mông
sương khói làm người ta thoải mái trải lòng hơn khi phải đối diện với mọi thứ
chung quanh, cái gì cũng thực, cũng trần trụi đến ngột ngạt.
Nàng tự đổi cách
xưng hô:
Ngân nói tiếp
nè! Hồi đó, Ngân hay ghé Viễn Đông uống nước mía. Chao ôi, giữa trời nắng Sài
Gòn mà uống một ly nước mía ở đó thiệt là đã. Anh có biết Viễn Đông ở Pasteur
không?
Chàng dè dặt:
Biết, biết.
Dăm khi mười họa cũng có tạt vào. Tôi hay vào Givral ăn kem thôi.
Nàng:
Thì Ngân có lạ
gì Givral. Tụi Trưng Vương Ngân tuần nào mà không ghé Givral.
Có lúc, chàng bắt
đầu lãng đãng:
Nhưng thích nhất
là uống ly chanh đường…
Nàng:
Ngân cũng
thích chanh đường
Chàng:
Mà chanh đường
thì phải đi với môi em thì mới ngọt, đúng không chị.
Nàng cũng tập
lãng đãng:
Vâng, quá đúng
đi chứ! Uống ly chanh đường, uống môi em ngọt. Không có Phạm Duy thì ai mà biết
môi em lại ngọt như chanh đường. Mà phải chanh đường Sài Gòn cơ, đúng không
anh?
Chàng:
Và nắng Sài
Gòn nữa.
Nàng:
Ừ, nắng Sài
Gòn ai đi mà chợt mát…
Chàng:
Chị sai rồi,
“em” đi chứ không phải ai “đi”.
Nàng:
Ngân tự đổi chữ
đấy, “ai” đi nghe hay hơn “em” đi.
(…)
Có lúc, những
dòng email vớ vẩn mà nghe chứa chan thân tình.
Nàng:
Anh Tương đang
làm gì vậy?
Chàng:
Oh, giờ này mà
chị còn thức à?
Nàng:
Mới một giờ
sáng thôi mà!
Chàng:
Ủa, mai chị
không đi làm sao?
Nàng:
Không ngủ được,
bèn ngồi dậy và không biết làm gì nên hỏi thăm, thế thôi. Bên anh bây giờ mới
11 giờ thôi mà, đúng không?
Chàng:
Vâng. Chị làm
tôi cũng phải thức luôn.
Nàng:
Xin lỗi anh.
Thôi để Ngân ráng ngủ. Anh cũng nên đi ngủ đi…
Chàng:
Giờ thì ngủ
sao được nữa…
Nàng:
Anh lại xạo rồi…
(…)
Có lúc, Tương cao
hứng:
Tôi bỗng nhiên
nghĩ đến chuyện ghé thăm thành phố của chị.
Ngân:
Anh có bạn bè
gì ở đây không?
Tương:
Không. Đi thăm
một thành phố là thăm thành phố, cần gì phải có bạn bè.
Ngân:
Nhưng có người
quen thì vẫn vui hơn chứ.
Tương:
Có lẽ thế.
Ngân:
Khi nào thích,
anh ghé qua chơi cho biết, Ngân sẵn sàng tiếp đón. Thành phố tuy nhỏ nhưng cũng
đẹp lắm.
Tương ngần ngại:
Nói cho vui vậy
thôi, tôi chưa có dự tính gì hết. Hơn nữa, tôi cũng ngại, không dám làm phiền
chị.
Ngân dứt khoát:
Không sao đâu
anh. I’m free.
(…)
*
Mấy chữ “I’m
free” biến cái vu vơ thành hiện thực. Tương quyết định đi thăm Ngân.
Nàng bảo là sẵn
sàng đón khách.
Chàng nghĩ đến một
hẹn hò.
Hẹn hò trai gái vốn
là một trò chơi hấp dẫn thời mới lớn. Nó huy động hết mọi thứ cảm quan trong một
cơ thể mà cái gì cũng phơi phới, chực chờ nở bung ra. Xôn xao, hồi hộp, thấp thỏm,
lo âu, sợ hãi. Táo bạo và nhút nhát. Hăm hở và vụng về. Hẹn hò đầu đời lúc mười
sáu tuổi là một kinh nghiệm kỳ lạ đầy ám ảnh, khi ta liều lĩnh nhảy vọt qua một
hố thẳm vô hình để rồi sau đó được nếm thử mùi vị của một trái cấm chua lè. Thằng
nhỏ Tương hẹn gặp con nhỏ xóm sau ở một bờ sông vắng, cách bến đò một đoạn ngắn.
Nhỏ Nguyệt mười hai tuổi ngực vừa nhu nhú, sau khi vờ vĩnh đi vòng vòng ra vườn
sau, chui hàng rào, băng qua một lối mòn vắng người, đến chỗ hẹn, vừa thấy
Tương đứng đó là mặt đỏ lên như đào chín, trả lời vu vơ được mấy chữ xong, liền
ù té chạy, để lại thằng nhỏ ngẩn ngơ chết đứng, quên cả tay chân bị cào xước rướm
máu sau khi bươn bả lủi qua đám lau lách và hổ ngươi. Chẳng đi đến đâu và cũng
chẳng được gì, nhưng vài phút ngắn ngủi đó lưu lại nhiều chấn động tình cảm về
sau, dài dằng dặc. Ngay cả khi con nhỏ đã đi lấy chồng.
Nhiều chục năm
sau, khi hẹn hò thuở nhỏ chỉ phảng phất trong trí nhớ như là một trò chơi trẻ
con, Tương bỗng sống lại cảm giác cổ xưa đó khi lên chuyến bay đi thăm Hồng
Ngân. Hẹn hò đầu đời, lòng như giấy trắng, không vướng bận hơn thiệt chuyện đời;
hẹn hò cuối đời tất cả là một mớ tạp nham bụi bặm, sẹo nhỏ sẹo lớn bám đầy. Đắn
đo suy tính, rón rén chuẩn bị, nôn nao khó ngủ, hồi hộp đợi chờ, bịa chuyện để
che con giấu cái tránh bị hỏi han soi mói, nhất là cô con gái út, lúc nào cũng
thủ thỉ ba đừng có bạn gái nghe ba, mẹ ở dưới xa kia sẽ buồn vô cùng. Ngày xưa,
hẹn hò tình cũ hay tình mới nào cũng đơn giản, chỉ cần đạp xe đạp hay honda đến
công viên hay một góc đường hay trong tiệm sách, hay ở tiệm kem hay ra ngoại ô
đến một quán nước ven bờ sông hay xa lắm thì đi chùa đi lăng. Hẹn hò hiện đại
nhiêu khê, rắc rối như đi xuất cảnh, mọi sự phải được thu xếp tỉ mỉ. Chàng lo lấy
phép hãng xưởng, lo kiếm vé rẻ, chọn giờ đi giờ đến. Nàng cũng lo lấy phép,
lo book khách sạn, lên lịch đưa đón. Mất cả tháng.
Không có chuyến
bay trực tiếp, chàng phải bay hai chuyến bay, ra phi trường từ sáng sớm mãi đến
giữa chiều mới đến. Ra khỏi máy bay, len lỏi qua nhiều lối đi vòng vèo dẫn ra
khu nhận hành lý, lòng Tương rộn ràng như chưa từng. Giữa đông đúc người ra người
vào, chàng hồi hộp nhìn quanh một hồi mới nhận ra dáng nét quen quen của người
phụ nữ chỉ mới hai lần gặp ngắn ngủi, cũng đang len lỏi tìm quanh. Có chút gì
giông giống với trò chơi tìm bạn bốn phương ngày xưa khá phổ biến trên báo chí,
thư qua từ về rất tha thiết nhưng gặp mặt được rồi thì có kẻ thất vọng não nề.
Tương ngắm nghía Hồng Ngân, người thiếu phụ ấy, vẫn quần jean áo pull lấm
tấm hoa nhiều màu, già hẳn đi, nhưng dáng dấp trông điệu đàng, mặn mà và khuôn
mặt mất đi nét đăm chiêu hờ hững độ nào.
Chàng khen:
– Vẫn là cô Hồng
Ngân trẻ trung xinh xắn đang đi loanh quanh tìm chỗ ngồi nghe nhạc Phạm Duy hồi
đó, tưởng như mới tuần trước, ai dè đã hơn mười năm không gặp tưởng chừng
như đã… [4]
Ngân cười:
– Một câu khen phụ
nữ thuộc loại tiêu chuẩn, đáng điểm A. Còn anh, trông chững chạc và bệ vệ hơn.
– Cũng là một câu
khen đàn ông tiêu chuẩn. Sao chị không nói già đi cho chính xác.
Ngân tủm tỉm:
– Già sao được
anh! Phải trẻ ra chứ. Đời ngắn lắm, thoắt cái là đã mười năm.
Ngân đưa Tương về
khách sạn, phụ chàng mang hành lý vào quầy tiếp tân, bảo:
– Ngân book cho
anh ba ngày, khách sạn Nhật đó anh, khách sạn này không sang, nhưng tươm tất, nằm
cạnh một cái hồ khá lớn phía sau thơ mộng lắm, thích, anh có thể đi dạo quanh hồ
thư giãn. Bạn bè Ngân ghé thành phố này chơi cũng thường book khách
sạn này. Anh vào check in, lấy phòng, nghỉ ngơi thoải mái
nhé.
Thấy Tương nhìn,
ánh mắt ngần ngừ dò hỏi, Ngân cười:
– Ở đây an ninh lắm,
anh yên tâm, chẳng có ai ăn thịt anh đâu. Ngân về nhà có tí việc, gặp nhau sau.
Ngân sẽ gọi, rồi sẽ đến đón anh.
Chưa bao giờ
Tương được hưởng một cuộc đón tiếp chu đáo như thế này. Chương trình ba ngày được
Ngân sắp xếp tỉ mỉ, lên lịch từ A đến Z, từ ăn sáng ăn trưa ăn tối đến uống cà
phê uống trà, từ tiệm Việt Nam đến tiệm Mỹ, tiệm Nhật, tiệm Đại Hàn. Sáng đến
đón, trưa đưa chàng về nghỉ trưa, chiều lại đến đón, tối đưa về khách sạn, đến
tận khu tiếp tân, chúc chàng ngủ ngon, từ biệt và vội vã ra lái xe về nhà. Ngân
lái xe chạy vòng vòng cho chàng cưỡi ngựa xem hoa nhiều nơi, hào hứng giới thiệu
những danh lam thắng cảnh của cái thành phố nhiều hồ và nhiều đồi, gói gọn
trong một cái tên đọc lên là không lẫn vào đâu khác: “Thành Phố Hồ Đồi” (Hill
Lake city). Đồi cao đồi vừa đồi thấp chen chúc với hồ nhỏ hồ vừa hồ lớn, có hồ
nằm dưới chân đồi, nằm bên cạnh đồi, và nằm cả trên đồi. Có vườn Nhật (Japanese
Garden), có công viên thác (Fall Park), có đồi trượt tuyết (Lake City Ski
Hill), có khu rừng nguyên sinh, có sở thú với đủ khỉ, vượn, trăn, sư tử và chim
muông. Cái thành phố nho nhỏ – đúng ra là một thị trấn – không mấy tiếng tăm
này dường như chẳng hề thiếu những khung cảnh đẹp làm quà tặng cho du khách bất
đắc dĩ như Tương và để cho những di dân bất đắc dĩ phải định cư nơi đây như Hồng
Ngân vẫn có lý do để cảm thấy hãnh diện. Do tính tự trị cao và đầu óc ganh đua,
ở hang hóc nào, người ta cũng cố biến một chỗ không ra gì thành một nơi…ra gì.
Kiểu Mỹ nó như thế.
Ngày cuối cùng,
Ngân đưa chàng đến ngọn đồi cao nhất thành phố, nơi có một công viên mang cái
tên nghe yêu kiều, Đồi Tình (Love Hill), khiến chàng thốt nhiên cảm động nghĩ
thầm, Ngân thật khéo sắp xếp. Chàng hồi hộp, mơ màng một kết thúc thơ mộng. Có
lẽ đoán chừng được ý nghĩ bất thường trong đầu người đàn ông, nàng giải thích:
– Gọi là Đồi Tình
cho nó có vẻ hẹn hò lãng mạn, chứ thực ra, đây chỉ là nơi người ta thuê chỗ để
tổ chức đám cưới đó anh. Ngày bình thường trong tuần êm ả thế này đây, chứ cuối
tuần là ồn ào tiệc lớn tiệc nhỏ, người người áo quần xênh xang chụp ảnh. Chỗ
này có một nhà hàng Pháp. Mấy hôm nay, mình ăn đồ Mỹ đồ Việt đồ Nhật, giờ thử
thưởng thức đồ Pháp, có paté chaud, có foie gras, có
bơ bretel, có bò hầm, có café au lait, ăn vào là nghe
ngay mùi…Tây. Chả là hồi xưa ở Sài Gòn, thỉnh thoảng ba Ngân dẫn anh chị em
Ngân đi ăn đồ Tây, Ngân không nhớ rõ tiệm nào, hình như Thanh Bạch thì phải…
Chàng hụt hẫng,
chùng giọng:
– Với tôi, đồ ăn
nào cũng là đồ ăn nào, cái gì cũng được…
Nghe giọng mình
có phần nhạt nhẽo, chàng vội nói tiếp, cố tỏ ra duyên dáng:
– Vì được ăn cùng
người đẹp…
– Người đẹp, cái
tật của mấy ông là khi nào cũng người đẹp người đẹp…
Tương cười:
– Đẹp cũng là một
món ăn ngon, rất ngon.
Ngân nói:
– Bộ xấu thì ăn
không được hay sao anh!
– Tôi theo tự điển.
Trong tự điển, không có chữ “người xấu”, chỉ có chữ “người đẹp”.
Ngân phì cười:
– Anh cũng dẻo miệng
dữ nha!
Quán ăn nằm trên
đỉnh đồi, bốn phía toàn là cửa kính nửa mờ nửa trong, thực khách có thể nhìn
quanh toàn cảnh. Xa xa phía dưới kia là hồ, cây xanh vây quanh, nước lặng, lóng
lánh trời xanh. Trời nắng. Nắng tràn trề, rực sáng núi đồi, xôn xao cây cỏ.
Ngân nói:
– Anh có biết hôm
nay là ngày gì không?
– Tôi đến đây
ngày 17, hôm nay là 20; 20 tháng 6, một ngày như mọi ngày.
– Không như mọi
ngày đâu anh. Hôm nay là một ngày đặc biệt: hạ chí.
– Vậy sao! Tôi chẳng
hề để ý.
– Hạ chí là ngày
dài nhất trong năm đó anh, mặt trời lặn muộn. Nếu ngồi đây đến chín giờ tối, ta
sẽ nhìn thấy cảnh mặt trời lặn ở phía núi xa kia, anh nhìn xem, chỗ có ngọn đồi
nằm cuối cái hồ nước lớn ấy. Có lần, Ngân đã từng cùng hai cô bạn từ Cali sang,
rủ nhau lên đây ngắm mặt trời lặn ngày hạ chí. Ngày hạ chí như có ngàn
nến thắp, soi buổi chiều trong suốt hồn em, anh đứng đó như mặt trời không tắt,
tự nhóm than nung đỏ đời mình… [5]
Tương nhìn Ngân,
thú vị:
– Ủa, chị làm thơ
tình?
– Vâng, thơ đấy
anh, tình hay không thì còn tùy, nhưng không phải của Ngân đâu, mà là của một
nhà thơ nữ nổi tiếng ở hải ngoại, Ngân chỉ nhớ lõm bõm vài câu. Ngân chỉ đủ
lãng mạn để đọc thơ của người ta thôi, chứ không đủ để làm thơ. Ngân mà biết
làm thơ, Ngân sẽ tặng anh một bài thơ ngay.
Tương nói:
– Chị còn hơn tôi
xa. Tôi chẳng văn cũng không thơ. Tôi chỉ thích nhạc và…tán dốcthôi.
– Nhạc cũng là
thơ mà anh. Anh tán dốc về nhạc Phạm Duy là hết sẩy. Ta vừa uống cà phê vừa
nghe nhạc nhé.
Ngân mở điện thoại:
– Ngân thâu cả mấy
chục bản nhạc Phạm Duy, lúc nào thích là mở ra nghe, nghe khi lái xe đi làm,
khi ngồi ăn, khi uống cà phê và cả khi ngủ. Ngân nghĩ đây là những bản nhạc
mà Ngân thích nhất. Chắc chắn là anh cũng thích.
Hai người vừa nhắm
nháp cà phê vừa nghe Hẹn hò, Kỷ niệm, Cỏ hồng, Bao giờ biết tương tư,
Nha Trang ngày về, Ngày xưa hoàng thị, Tình hoài hương …
Tương bảo:
– Ngồi quán Tây,
thưởng thức phong cảnh Mỹ, nghe nhạc Việt cùng với một phụ nữ lịch lãm trong một
ngày dài nhất. Chị “nâng cấp” tôi lên nhiều bậc.
Câu chuyện trở lại
với nhạc Phạm Duy và Sài Gòn như đã từng, hào hứng và bồi hồi. Tương thực sự bị
lôi cuốn bởi cái hồn nhiên, tinh nghịch và đôi khi, dí dỏm, của người thiếu phụ
hiếu khách này. Và chàng cảm thấy lép vế, tự hỏi chẳng biết cái gì nơi chàng
khiến nàng thân thiện và tỏ ra ân cần với chàng như thế. Chàng thành thật:
– Chị làm tôi
quên mất tuổi.
– Anh cũng làm
tôi quên mất tuổi.
Không những quên
mất tuổi, họ còn quên mất thời gian, hào hứng ăn đồ ăn Tây và kể chuyện xưa y
như thể là cả hai đang sống lại cái thời học sinh dung dăng dung dẻ ở Sài Gòn.
Cho đến khi Ngân nhìn đồng hồ, hốt hoảng:
– Chết cha! Ngân
phải về.
Tương dùng
dằng:
– Còn quá sớm mà
chị. Tôi muốn ngắm mặt trời lặn ngày hạ chí.
– Ngân cũng thích
lắm, nhưng đủ rồi anh, thôi ta về. Không khéo Ngân trễ hẹn thì phiền lắm.
Tương chưng hửng.
Hôm sau, Ngân đến
đón Tương sớm, ngồi chờ chàng ở phòng đợi. Chàng đi bộ xuống, tha thiết mời:
– Thời gian còn
nhiều, mời chị ghé thăm phòng tôi một chút truớc khi chia tay chứ.
Ngân cười:
– Cám ơn anh. Gặp
ở đây là được rồi anh. Anh lên mang hành lý xuống, ta đi kiếm chút gì ăn nhẹ
trước khi anh lên máy bay.
– Rốt cuộc, chúng
ta là những kẻ lang thang trong thành phố. Tôi không ghé được nhà chị để chào.
Chị cũng chả thèm ghé “nhà” tôi để thăm.
Ngân cười:
– Ngày nào anh và
Ngân chả thăm nhau nhiều bận rồi, ở tiệm ăn, ở quán cà phê, ở sông suối núi đồi.
Bọn bạn Ngân đến chơi cũng thế, hầu như chẳng ai về nhà.
Tương nói:
– Tôi vẫn thấy
thiêu thiếu cái gì, Ngân à.
Ngân im lặng,
nhìn Tương, định nói một điều gì, nhưng rồi giục chàng đi lấy hành
lý.
Tới phi trường,
sau khi đã mang hành lý ra khỏi xe, Tương lặng lẽ đứng nhìn Ngân, im lặng. Ngân
cầm tay Tương:
– Cám ơn anh đã đến
thăm thành phố của Ngân.
Tương gọi “Ngân”,
bóp mạnh tay nàng, nhẹ nhàng kéo về phía mình. Ngân ngập ngừng thả lỏng, nhưng
rồi gượng hẳn lại, siết chặt bàn tay ấm nóng của chàng rồi vội vàng buông ra:
– Cám ơn anh. Anh
xem vào kiểm tra an ninh. Độ này, họ xét đồ đạc kỹ lắm. Lại nhiều chuyến bay,
không chừng trễ mất.
Tương tiu nghỉu,
chào Ngân, quay lưng đi một mạch thẳng vào quầy vé phi trường, lòng ấm ức.
Về đến nhà, Tương
gõ:
– Cám ơn Hồng
Ngân đã cho tôi hưởng một cuộc đón tiếp hoàn hảo.
Hồng Ngân không
trả lời. Chàng thì mất hứng thú gõ email.
Trước khi gặp lại,
nàng là một bài thơ đẹp dịu dàng. Sau ba ngày dung dăng dung dẻ, nàng trở thành
một truyện ngắn. Một truyện ngắn dang dở.
Chàng lặng lẽ
nàng. Nàng cũng lặng lẽ chàng. Họ tìm cách lãng quên nhau.
*
Một ngày, từ
trong thùng thư vốn lâu nay vốn chỉ dành cho đủ thứ quảng cáo mà việc làm duy
nhất của chủ nhà là nhìn lướt qua rồi ném vào sọt rác, Tương tìm thấy một phong
thư lạ: có tem dán, có dấu bưu điện và có chữ viết tay đề tên chàng với sắc huyền
hỏi ngã đầy đủ, Hoàng Vĩnh Tương, từ một người gửi không hề quen, cũng sắc huyền
hỏi ngã đầy đủ, Đoàn Hồng Ngát. Tờ thư thì xếp góc gọn gàng ngay thẳng, giấy
thì trắng mực thì đen, nét chữ thì nắn nót, dịu dàng nữ tính. Lâu lắm rồi,
Tương mới được nhận một lá thư. Chàng đọc, lòng bồi hồi cảm động:
Kính thưa bác,
Cháu xin được
thay mặt mẹ cháu, bà Hồng Ngân, báo tin cùng bác là bố cháu đã qua đời tháng
trước, khoảng vài tuần sau khi tiễn bác ra phi trường. Tang lễ bố cháu đã được
hoàn tất mỹ mãn, và sau đó, theo lời ước nguyện của bố cháu lúc sinh thời, mẹ
cháu đã mang tro cốt bố cháu về Việt Nam. Lẽ ra, theo lời dặn của mẹ cháu, cháu
chỉ báo tin cho bác biết như thế, là đủ. Nhưng nghĩ đi nghĩ lại, cháu cảm thấy
không thể không chia sẻ với bác vài chuyện trong gia đình cháu.
Cháu xin vắn tắt
như thế này: chỉ vài năm sau ngày gia đình cháu sang định cư, bố cháu bị đụng
xe, vết thương trên người không có gì trầm trọng, nhưng sức khỏe bố cháu mỗi
ngày mỗi trở nặng, tay chân teo tóp dần, cuối cùng nằm liệt giường, trước sau gần
mười sáu năm. Theo lời của các bác sĩ, bố cháu xem như sống đời sống thực vật.
Mới chân ướt chân ráo qua định cư chưa được bao lâu, mẹ cháu trở thành người mẹ
đơn thân, vừa chăm sóc bố cháu vừa đi làm nuôi bốn đứa con chưa đến tuổi trưởng
thành. Nhờ hưởng trợ cấp y tế của chính phủ, bố cháu được chăm sóc thường xuyên
ở bệnh viện, nên mẹ cháu đỡ vất vả phần nào, chỉ có việc tới lui thăm viếng. Mỗi
tháng bố cháu được phép về nhà một lần. Cả nhà cháu đều vui, vì cảm thấy có hơi
hướm đàn ông ở trong nhà (mẹ cháu sinh được bốn đứa con, toàn là con gái). Có bố,
mẹ cháu bỏ hết mọi việc, ngồi suốt ngày ở trong phòng với bố cháu. Sau này, khi
đã lập gia đình rồi, cháu mới hiểu được rằng, một phụ nữ ngoài bốn mươi như mẹ
cháu, không chỉ nhọc nhằn, đau khổ mà còn phải đối diện với những khoảng trống
khủng khiếp trong cuộc sống bên cạnh một người chồng chỉ hiện diện nhưng không
hề hiện hữu. Mẹ cháu lao đầu vào làm việc ngày đêm, không màng giải trí, không
tiếp bạn bè. Sau một thời gian, mẹ cháu kiệt sức, trở thành trầm cảm.
Bốn chị em
cháu nảy sinh ra một ý nghĩ táo bạo: khuyến khích mẹ cháu có một người bạn.
Nghe đề nghị, mẹ cháu vô cùng giận dỗi, bắt đầu đay nghiến con cái, thấy mặt đứa
nào cũng gây gổ. Tụi cháu chỉ biết ngậm miệng mà nghe. Nhưng rồi, mẹ cháu bỗng
thay đổi: bà có một người bạn. Từ đó, mẹ cháu dần dà tươi tỉnh ra, hay lên mạng,
thích nghe nhạc, dành nhiều thì giờ vui đùa với con cháu và thỉnh thoảng còn tiếp
bạn bè đến thăm. Không khí gia đình bớt phần nặng nề và u ám, cho đến ngày bố
cháu thanh thản ra đi.
Mong bác thứ lỗi
nếu lá thư này làm phiền bác.
Cầu chúc bác gặp
mọi điều may mắn trong cuộc sống.
Kính thư: Đoàn
Hồng Ngát.
Tương chưng hửng,
lặng người.
*
Mẩu truyện vu vơ
này không có phần kết.
Phần kết nằm
ngoài kia, nơi được gọi là cuộc đời.
Trần Doãn
Nho
(7/2024)
————–
[1] Nguyễn Trọng
Văn, Phạm Duy đã chết như thế nào? (Văn Mới, Sài Gòn 1971)
[2] Tên Phạm Duy
gọi thành phố nơi ông ở được ông tự dịch từ tiếng Anh, Midway City,
nằm ở góc đường Bolsa và Newland, Orange County, tiểu bang California.
[3] Trích từ
nhạc phẩm Lá thư, Đoàn Chuẩn & Từ Linh
[4] Lời ca khúc
“Mười năm không gặp” của Trần Quảng Nam
