Đây không chỉ là câu chuyện nhà họ. Mà đâu đó, chúng ta sẽ
thấy bóng mình trong đó. Trong những nhọc nhằn gian khổ bước đầu. Trong giọt nước
mắt tủi thân, bất lực. Trong mơ ước nhỏ nhoi, bình dị của một con người - có một
việc để làm, một mái nhà để trú, một cuộc đời hạnh phúc, an yên bên gia đình.
Chúng ta sẽ dễ dàng có được sự gần gũi và đồng cảm với họ. Vì tất cả cùng một
phận đời di dân.
*
Chiều muộn, màu nắng vàng nhường chỗ cho bóng tối nhẹ nhàng
buông xuống. Từ trạm xe buýt về nhà, mẹ Hoa đã vội vã chuẩn bị nấu ăn. Nồi cơm
đã được Khoa cắm từ lúc đi học về. Mẹ cẩn thận nhấc nắp nồi xem lại, sợ
cu cậu quên bấm nút nấu, thì cả nhà không có cơm ăn.
Mẹ loay hoay lấy mọi thứ trong tủ lạnh ra. Cuối tuần, nhà sẽ
đi chợ một lần rồi sắp sẵn cho những bữa ăn mỗi ngày. Mẹ nhớ lắm những buổi chợ
quê nhà, có thịt cá tươi roi rói, rau cải vừa hái còn thơm nồng mùi đất ẩm, người
mua kẻ bán gọi nhau ơi ới. Mỗi sáng là xách giỏ ra chợ, chứ không như ở đây,
công việc tất bật, làm gì có thời gian thong thả như thế.
Tay mẹ Hoa thoăn thoắt cắt từng miếng cà chua, bạc hà, rau
om. Nước vừa sôi là bỏ cá vào. Đợi cá chín, mẹ nêm nếm cho vừa miệng, rồi thả
rau rác vào. Có canh chua thì không thể thiếu nồi cá kho. Đó là món mà hai cha
con rất thích.
Cha Long cũng vừa về. Vừa nghe tiếng xe cha ngoài sân, Khoa
đã chạy ra mở cửa đón. Tiếng hai cha con rộn rã nói cười làm mẹ cũng vui lây .
Khoa phụ mẹ dọn thức ăn ra bàn và xới cơm cho mọi người. Cha
ngồi xuống, nhìn mâm cơm, hít hà :
- Con mời ba mẹ ăn cơm.
Mẹ rướn người giẻ miếng cá cho Khoa và cho ba. Khi nhìn lại
chén cơm mình, mẹ ngơ ngác thấy khứa cá kho nằm sẵn lúc nào. Ba và Khoa cùng
nháy mắt cười.
Suốt ngày, ai cũng bận rộn với công việc riêng, chỉ có bữa
cơm tối, là lúc mọi người được ngồi quây quần sum họp bên nhau. Như chim trời,
dù có rong ruổi đâu đó, thì cuối ngày cũng theo đàn về tổ. Dưới ánh đèn vàng ấm
cúng, bao mệt mỏi dần tan biến, nhường chỗ cho tình yêu thương và nung đúc những
cố gắng, niềm tin vào cuộc sống, dù còn rất gian nan.
Những lúc Khoa được hạng A trong kỳ kiểm tra, ba mẹ không
thưởng những món quà đắt tiền, mà chỉ là nấu món ăn ngon con thích. Có khi là
tô phở gà thơm ngon, béo ngậy, hay dĩa chả giò giòn rụm. Khoa biết, nhà mình
không có điều kiện, nhưng với Khoa, đó đã là những món quà quý giá nhất không
có gì so bì được.
Gia đình nhỏ ấy, dù xa quê hương, nhưng vẫn duy trì được nếp
nhà, tình thân, sự cố gắng và khát vọng bền bỉ.
Mẹ Hoa khẽ mỉm cười nhìn Khoa hí húi rửa chén sau bữa cơm.
Trong mắt mẹ là cả một chặng đường - không phải là quãng thời gian được đo bằng
năm tháng, mà bằng từng ngày, từng bước con đi lên giữa bao lạ lẫm.
Ngày đến trường đầu tiên ở Mỹ, Khoa nhỏ xíu, mang ba lô to
trên lưng, lo lắng lẫn sợ hãi nép vào mẹ. Mẹ nhớ cái nắm tay run run của con
hôm đó và ánh mắt ngước lên như dò hỏi: “ Con có ổn không mẹ?”
Khoa không hiểu bài giảng, không biết chơi với ai, không thể
hòa đồng cùng các bạn vì không biết tiếng Anh. Về nhà, con im lặng suốt giờ
cơm. Khi ba hỏi:
- Có chuyện gì vậy
con?
Lúc đó, con mới
thút thít tuôn hết mọi ấm ức:
- Các bạn không
ai chơi với con hết.
Thương con đến
xót lòng, mẹ cùng làm bạn đồng hành với con từng ngày. Thời gian đầu, ba
làm overtime rất nhiều. Buổi tối, mẹ vừa làm việc nhà, vừa
giúp con luyện tiếng Anh. Cũng may là mẹ đã tốt nghiệp lớp 12, nên cũng có chút
vốn liếng ngoại ngữ. Và Khoa cũng đã cố gắng rất nhiều. Mỗi từ vựng mới là một
chiếc cầu con tự bắc. Mỗi lần giơ tay trả lời câu hỏi của thầy cô là một chiến
thắng nho nhỏ. Thầy cô khen Khoa thông minh, chịu khó. Bạn bè bắt đầu cười với
con, rủ con chơi cùng.
Ba Long từng đứng
im, lặng lẽ nhìn con cắm cúi làm bài. Nhà nghèo, lại sớm mồ côi cha, nên ba chỉ
mới học đến lớp 7; kiến thức không đầy một bàn tay, làm sao ba giúp con được
gì. Ba thường áy náy trách bản thân:
- Mình chỉ biết đổ
bê tông, vác gạch. Làm sao dạy cho con vượt qua được rào cản ngôn ngữ để hòa nhập
với trường lớp đây?
Nhưng rồi ba tự
nhủ, chỉ cần ba cố gắng mỗi ngày, con sẽ thấy được và cũng sẽ cố gắng theo ba.
Tối đó, sau khi dọn
dẹp, ba cùng mẹ ngồi trên băng ghế trước hiên nhà nghỉ ngơi. Ba ngước mắt nhìn
những vì sao lấp lánh trên bầu trời cao, thứ duy nhất không thay đổi kể từ ngày
họ rời quê hương đến đây. Mẹ khoác thêm chiếc áo khoác cũ. Thời tiết vừa chuyển
mùa, thoảng chút lạnh của cơn gió se se.
Khoa mang tập vở
ngồi vào bàn bên cửa sổ. Em muốn ngồi làm bài gần bên ba mẹ. Tiếng bút chì lướt
nhẹ trên trang giấy. Ánh đèn hắt xuống mái tóc non tơ, vàng óng như
màu mật ong ngọt dịu.
Mẹ đưa mắt nhìn
con. Dù không thốt ra, nhưng trong lòng mẹ là bao điều chất chứa. Những tháng
năm chật vật mưu sinh, đồng lương công nhật ít ỏi, những ngày bệnh không dám
nghỉ vì sợ bị mất giờ. Tất cả những điều đó mẹ chưa hề than vãn. Vì mẹ nghĩ, chỉ
cần con học giỏi, thành tài, là những nhọc nhằn ấy đều đáng để đánh đổi. Chợt
nhớ chuyện ban sáng, mẹ kể lại cho ba nghe:
- Hôm nay khi mẹ
đang lau sàn ở Mall, có một gia đình Mỹ vẫn thản nhiên dẫm qua, dấu
chân in từng vệt trên sàn còn ẩm ướt. Mẹ khựng lại một thoáng. Nhiều lần xảy ra
như vậy, nhưng lần nào mẹ cũng buồn vì sự vô tâm của mọi người. Nhưng chợt
đứa con gái nhỏ la lên: “ Dad, Mom! Mình đi hướng khác đi. Cô đang lau nhà mà.”
Câu nói của cô bé
ấy khiến mẹ vui lại, vì cảm thấy công sức mình được trân trọng.
Ba xiết tay mẹ
như sự chia sẻ ấm áp. Bằng giọng trầm trầm, ba nói:
- Ở công trường
hôm nay có căn nhà vừa hoàn tất. Nhìn nó, ba nghĩ đến một ngày nào gia đình
mình sẽ sở hữu một căn nhà riêng. Nhà sẽ có mảnh vườn nhỏ cho mẹ trồng rau
trái, có phòng học cho con.
Mẹ rưng rưng:
- Rồi mình sẽ có
được một căn nhà như thế, phải không ba? Chúng ta đã đi được một phần đường rồi…
Ba gật đầu, mỉm
cười với mẹ. Thành phố ngoài kia vẫn rộn ràng với dòng xe xuôi ngược như mắc cửi,
những tòa nhà cao tầng lấp lóa sáng ánh đèn. Đêm nơi căn apartment cũ
kỹ này không tràn ngập sắc màu, chỉ có ánh sao lung linh như niềm tin ngời
ngời trong mắt họ. Niềm tin rất giản dị mà thiêng liêng vô cùng - là được sống,
được học tập, được làm việc và được yêu thương, dù phải trải qua bao gian khó
và bất trắc trên một vùng đất mới, nơi họ đã đến và ở lại như một bến đỗ bình
yên.
Khoa dừng bút,
góp lời:
- Con hứa sẽ học
thật giỏi, làm việc kiếm tiền lo cho ba mẹ. Ba không phải làm việc ở công trường.
Mẹ không phải lau dọn trong Mall. Con cũng sẽ mua nhà cho gia đình mình nữa.
Con hứa con làm được mà!
Cả ba người cùng
cười. Không ai nói thêm lời nào cả. Nhưng trong lòng họ, một mơ ước đã thành
hình.
Khuôn viên
Georgia Tech sáng hôm nay rực rỡ ánh nắng đầu thu, cờ phướn tung bay khắp nơi,
chào đón hằng ngàn tân sinh viên từ các tiểu bang trên đất nước đổ về. Sân trường
đông nghịt, tiếng nói cười xen lẫn tiếng nhạc, tiếng thông báo vang lên từ hệ
thống loa, tạo nên không khí long trọng, nhưng không kém phần ấm áp.
Khoa đứng giữa
dòng người đông đúc ấy, gương mặt căng thẳng, tim đập thình thịch. Trong lòng
anh đang lên một cảm xúc rất lạ - vừa tự hào, hồi hộp, lại vừa thương ba mẹ vô
hạn.
Cách đó không xa,
ba mẹ Khoa đang cố tìm chỗ đứng vừa đủ nhìn thấy con mình rõ hơn. Ba mặc bộ
vest xám mới mua, có vẻ hơi chật vai, vẻ ngượng nghịu, nhưng ánh mắt thì không
rời Khoa một giây. Mẹ mặc váy nâu, tóc búi cao. Mẹ cũng hơi ngượng nghịu vì
không quen với không khí đông người. Dù không hiểu hết những lời giới thiệu
vang lên trên sân khấu, nhưng nụ cười tự hào và hạnh phúc vẫn nở mãi trên môi mẹ.
Khoa ngoái nhìn lại,
bắt gặp ánh nhìn của mẹ đang dõi theo mình. Tim Khoa nhói lên một chút. Khoa
hít sâu một hơi “Con đã đến đây rồi ba mẹ à.” Giữa hàng ngàn tân sinh viên,
Khoa không hề thấy lạc lõng. Vì đã có tình yêu thương của hai con người gần đó
tiếp sức cho anh.
Buổi lễ kết thúc.
Ba lái xe đến khu ký túc xá sinh viên. Chiếc xe chạy vòng qua những con đường
đông như mắc cửi của thành phố, rồi dừng lại ở bãi đậu. Mẹ giữ tay áo của ba,
như để giữ lại một điều gì đó đang dần xa. Ba nhìn chung quanh, không giấu nỗi
xúc động. Đây là lần đầu tiên ba đưa con đến một thế giới mà ba không hiểu hết,
nhưng lại đặt vào đó tất cả niềm tin.
- Ba mẹ. đừng buồn
nha… Khoa nói, giọng nghèn nghẹn. - Con đi xa, rồi con sẽ thành đạt trở về. Con
hứa …
Mẹ gật đầu, cố
nén nước mắt. Mẹ không muốn khóc khiến con chùng lòng trước hành trình mới. Mẹ
nắm chặt tay Khoa, như sợ chỉ cần buông ra là con sẽ biến mất khỏi thế giới gần
gũi này.
Ba chỉ gật đầu nhẹ,
bàn tay đặt lên vai con trai. Cái siết tay ấy không cần lời nào, nhưng chứa đầy
tình thương và dặn dò. Ba không quen nói nhiều, nhưng trong mắt ba, Khoa đọc thấy
cả một trời yêu thương.
Khoa bước vào ký
túc xá. Không ngoái đầu lại. Khoa sợ mình sẽ không cầm lòng được nếu nhìn thấy
mẹ khóc. Nhưng Khoa biết, phía sau lưng, có hai người vẫn đứng đó - dõi theo,
chờ đợi, và luôn ở đó, bất kể mai đây anh thành công hay thất bại.
Chiều muộn ở
thành phố Atlanta, trời hơi lành lạnh, từng chiếc lá vàng chao nghiêng trong
làn gió đầu thu.Trong căn phòng ký túc xá đơn sơ của trường, Khoa ngồi lặng
nhìn qua cửa sổ. Ngoài kia, ánh đèn dường lờ mờ, mùi đồ ăn từ nhà hàng người
Hoa gần đó bay thoang thoảng, làm anh chợt nhớ quay quắt đến những bữa cơm nhà.
Căn bếp nhỏ trong
khu apartment cũ kỹ, nơi gia đình anh sống, giờ chắc vang lên
tiếng xèo xèo của chảo dầu, tiếng dao thớt gõ đều tay của mẹ. Giờ này chắc ba
cũng về rồi. Ba đang lúi húi lau bàn ăn, thỉnh thoảng dừng tay lắng nghe bản
tin tiếng Việt của đài CNN. Buổi cơm thiếu mất Khoa, không biết ba mẹ đã quen
chưa, hay vẫn còn buồn lắm. Khoa nhớ vô cùng miếng cá kho tiêu thơm lừng, gắp
cùng một chút rau muống luộc, và theo miếng cơm trắng dẻo… Những bữa cơm không
có gì đặc biệt, nhưng luôn ấm cúng, chan đầy tình thương.
Ba làm công nhân
xây dựng. Nắng gió công trường làm da ba đen sạm. Xi măng, sỏi cát làm bàn tay
ba sần lên những vết chai. Mẹ dọn dẹp ở Mall. Mỗi ngày, mẹ lau
quét bao nhiêu dãy hành lang, bao nhiêu cửa tiệm. Khoa biết từng đồng học phí,
từng phần ăn của anh ở trường, điều là mồ hôi của ba mẹ. Mỗi lần gọi điện thoại,
mẹ hay hỏi:
- Con có ăn đủ
không? Áo quần có đủ ấm không con?
Ba thì chỉ lặp lại
mãi một câu:
- Con ráng lo học
đi nghe. Đừng có lo gì ở nhà hết.
Thương ba mẹ,
Khoa nhủ lòng phải cố gắng thật nhiều. Ngoài giờ học, anh xin làm thêm ở thư viện,
để có thêm chút thu nhập. Buổi tối, sau khi hoàn tất bài vở ở trường, Khoa lại
học thêm code đến nửa đêm.
Có những hôm Khoa
từ trường về, mưa rơi trắng xóa, gió thổi lồng lộng lạnh thấu xương. Chuyến xe
buýt cuối ngày vắng hoe, một Khoa ngồi lẻ loi bên cửa, bụng đói meo, người run
lên như muốn sốt. Nhưng mỗi lần mệt mỏi muốn buông xuôi, Khoa lại nghĩ đến ba -
với cái lưng còng xuống vì bao xi măng nặng; và mẹ - đôi bàn tay nứt nẻ vì nước
lau sàn mùa đông.
Trời không phụ
lòng người. Sự cố gắng của Khoa đã được đền bù xứng đáng sau bốn năm. Với thành
tích học tập xuất sắc, lại tốt nghiệp từ một trường đại học danh tiếng, Khoa đã
nhận được thư mời phỏng vấn của Google.
Vòng phỏng vấn
kéo dài hai tuần. Khoa ôn bài đến hai, ba giờ sáng, luyện coding với
bạn bè qua zoom, nghiên cứu những câu hỏi kỹ thuật. Mỗi khi mệt
mỏi, anh mở video cả nhà đang ngồi bên bàn ăn, ba mẹ cùng cười
khi thấy anh húp ngon lành chén chè đậu - và tự nhủ: “Mình không được bỏ cuộc”.
Cuối cùng, Khoa
nhận được tin vui từ Google. Không một lời nào có thể diễn tả được niềm hạnh
phúc đó. Khoa gọi điện thoại về ngay cho ba mẹ:
- Con làm được rồi.
Ba ơi… Mẹ ơi… Google nhận con rồi.
Ba năm sau…
Chiếc xe SUV màu
xám trườn nhẹ vào khu dân cư yên tĩnh ở ngoại ô. Khoa bước xuống, mở cửa xe cho
ba mẹ. Cả hai ngỡ ngàng nhìn ngôi nhà màu kem hai tầng, có sân cỏ xanh mướt
phía trước và những chậu hồng nhung đỏ thắm mà mẹ thích.
Khoa mỉm cười nói
với ba mẹ:
- Nhà mình đó, ba
mẹ. Con đã hứa rồi mà - Con đi xa rồi sẽ thành đạt trở về.
Mẹ nghẹn ngào, nước
mắt rơi lăn dài theo vết nhăn nơi khóe mắt. Ba chỉ lặng lẽ vỗ vai con trai,
không nói gì, nhưng đôi mắt đỏ hoe. Khoa đưa ba mẹ vào nhà, căn bếp ấm cúng đã
sẵn bữa ăn chiều anh nấu - canh cải bẹ xanh, cá kho tộ và chén nước mắm có vài
lát ớt.
- Con thử kho
theo cách mẹ vẫn làm. Chắc cũng …không dở lắm đâu. Khoa vừa nói, vừa giẻ cá vào
chén cho ba mẹ.
Mẹ cười, lau nước
mắt:
- Chỉ cần con
nghĩ tới, là ba mẹ đã vui rồi.
Cả nhà ngồi quây
quần quanh bàn ăn. Ngoài trời nắng chiều dịu dàng đổ bóng sau khung cửa.
Giấc mơ của ba mẹ, niềm hy vọng của Khoa, sau bao năm đã thành sự thật.
Sau bữa ăn, cả
nhà cùng ra phòng khách. Khoa châm trà mời ba mẹ, và đặt vào tay mẹ một cuốn sổ
đã sờn theo thời gian. Mẹ mở ra, tim như thắt lại. Bên trong là những hóa đơn
Khoa đã đóng tiền học, tiền ăn ở, mua sắm… cùng dòng chữ Khoa ghi lại những lời
nhắn nhủ của ba mẹ. Anh giữ tất cả.
Giọng Khoa run
run, cố nén xúc động để nói cho hết lời:
- Con đã từng
nguyện với lòng, mỗi đồng mẹ chiu chắt gửi, mỗi phần ăn ba chắt bóp cho con,
con sẽ trả lại - không bằng tiền, mà bằng hết cuộc đời mình.
Mẹ bật khóc. Tiếng
khóc không còn nghẹn ngào, mà vỡ òa nhẹ nhõm, đầy ắp niềm tự hào. Ba siết chặt
Khoa, không nói một lời nào, mà chỉ lặng lẽ rơi nước mắt - những giọt nước mắt
đàn ông đã giữ lại bao nhiêu năm khổ nhọc, bây giờ đã được phép rơi.
Tối đó, lần đầu
tiên sau một thời gian lâu, rất lâu, họ ngủ dưới mái nhà mà gió không rít
qua khe cửa, không có mùi ẩm mốc và bước chân chạy rầm rập ở tầng trên. Mẹ ngủ
say, miệng mỉm cười như đang chìm trong giấc mơ thật đẹp.
Ba vẫn còn thức,
lặng lẽ bên chiếc đèn ngủ đang hắt những tia sáng ấm áp cho căn phòng. Ký ức
như một mớ ngổn ngang trong lòng - có giọt mồ hôi nhọc nhằn, có những giọt lệ
nuốt ngược vào lòng vì xót xa, bất lực không đỡ đần hết khó khăn cho vợ con, có
những lúc tưởng chừng cùng đường, bế tắc. Cuộc đời di dân là những giấc mơ tiếp
nối. Cứ đi đi, rồi sẽ đến.
Khoa đẩy nhẹ cửa
bước vào phòng nhắc ba đi ngủ, và chúc ba ngủ ngon. Ba mỉm cười với con. Ngày
xưa, mỗi đêm ba vẫn vào phòng đắp chăn và chúc con ngủ ngon với cái hôn lên
trán. Bây giờ con ba đã lớn và là người chăm sóc lại ba.
Khoa đứng một
mình trong căn phòng vắng, nhưng không hề có cảm giác lẻ loi. Ngôi nhà này, từ
đây, sẽ ghi những dấu ấn hạnh phúc cho một sự mở đầu hoàn hảo.
Khoa nhìn qua
khung kính cửa sổ. Xa xa ngoài kia những ngọn đèn đang hắt từng quầng sáng xuống
, soi con đường dài hun hút. Con đường này sẽ nối tiếp những con đường khác, nối
vào những high way, đi khắp nơi trên đất nước này, không bao giờ
cùng tận. Như cuộc sống luôn mở ra thênh thang trước mắt, chỉ cần ta bước tới.
Tương lai lúc nào cũng rộng mở cho mỗi người. Khoa nhủ lòng, anh sẽ mãi cố
gắng vì những bữa cơm đầm ấm của gia dình.
Anh nhớ về những
ngày đầu tiên bỡ ngỡ đến trường, với chiếc ba lô to trên đôi vai run rẩy. Giờ
đây, điều quý giá nhất với anh không là căn nhà mới, không là công việc ở
Google, mà là giữ trọn vẹn được lời hứa với ba mẹ ngày nào “Con đi
xa…và con đã trở về”.
Biển Cát
(SC)
