Tin nhắn
chú Tư e không qua khỏi đêm nay làm Nhiên đờ đẫn. Nhiên đóng cửa phòng mạch,
chạy chẳng kịp chào ai. Đường vào nhà chú ngoằn nghèo rắc rối tựa ma trận. Sau
rốt Nhiên vẫn đến được theo quán tính. Sự âm u lạnh lẽo cô buồn bàng bạc khắp
nhà. Một vùng cấm mấy chục năm nay không hề có bóng đàn bà. Chú cấm tiệt. Cấm
luôn thằng con trai duy nhất, không được có bạn gái.
Bụi bám
đầy nhà và dưới giường. Ảm đạm. Chú Tư nằm dán chặt xuống giường, tiếng thở hơi
đuối. Căn bệnh ung thư buộc chú phải cắt phân nữa dạ dày, bớt ăn, thêm thuốc,
người càng ngày càng héo. Chú gắng gượng, khẽ gật đầu chào Nhiên:
- Nhiên
à. Có lẽ hôm nay chú sẽ… Chú muốn… nói chuyện này với cháu…
Nhiên
thảng thốt:
- Kìa
chú! Chú cháu gặp nhau mỗi tuần. Còn chuyện gì mà chú chưa nói?
- Con còn
nhớ… thùng kẽm ngâm xác số 13… sát tường bên phải không?
Nhiên dè
dặt:
- Xác
người phụ nữ. Chuyện này con và chú đã biết hết mà.
- Vẫn
chưa hết con à…
Năm ấy
Nhiên mới tập tễnh vào y khoa năm nhất. Còn chú Tư, kĩ thuật viên kiêm quản lý
phòng xác giải phẫu. Tất cả sinh viên đều xưng hô chú cháu với ông. Chỉ Nhiên
khác biệt. Bạn bè trơ mắt khi Nhiên gọi chú bằng thầy. Mà lại là thầy dạy tiếng
Anh. Nhà chú Tư không xa chốn trọ của Nhiên, cuối con hẻm nhếch nhác trong xóm
lao động nghèo. Trên cao nhìn xuống, căn nhà như cái chấm nhỏ lạc lõng. Nhưng
từ mảnh sân trước nhà chú nhìn lên, lồng lộng bầu trời xanh vắt. Chú hay bảo
Nhiên, hẻm cụt chốn thị thành chứ không phải ngõ cụt đời chú. Ở hẻm cụt thế mà
hay, tránh xa cái ồn ào xô bồ bụi bặm của Sài Gòn. Nhất là những đêm trăng
tròn, ánh trăng vàng đổ đầy mảnh sân trước nhà. Chú bày đồ nhậu, gọi Nhiên
sang. Ánh trăng ôm chặt hai người đang nhỏ to chuyện đời, chuyện trường y. Mỗi
lần rót rượu, chú Tư thường lắc nhẹ chiếc li cho bóng trăng tan vỡ rồi mới ngửa
cổ uống đánh ực. Có lần Nhiên thắc mắc sao chú uống nhiều thế, chú giải thích,
đơn giản, mùi rượu át mùi phóc môn ngâm xác ám đầy người. Nhiên đã từng tin
thế, nhưng hơi ngờ ngợ. Cuộc đời của con người này hẳn còn nhiều bí mật…
*
Sau năm
1975, thời bao cấp loay hoay không lối ra, cuộc sống đảo lộn cùng cực. Chú Tư
gò lưng trên chiếc xe đạp thồ cà tàng chở khách kiếm cơm qua ngày. Một lần chú
chở một vị khách mặt mũi có vẻ trí thức, sáng sủa nhưng gầy gò. Tốt! Khách càng
gầy, đạp càng nhẹ. Bỗng khách ngồi sau bâng quơ câu rủa đời bằng tiếng Anh. What
the hell is this world! - Cái thế giới chết tiệt này! Chú Tư ngứa miệng
chen ngang:
“Ông thầy
ơi. Ông nói chữ world thiếu âm L rồi.”
Vị khách
giật mình:
“Ông mới
là ông thầy chứ không phải tôi. Ông làm nghề xe thồ phí quá!”
Khách là
giảng viên trường đại học y, phòng thực tập đang thiếu người quản lý xác…
Tận hôm
nay Nhiên vẫn chưa quên được cảm giác ớn lạnh mỗi khi bước vào phòng giải phẫu.
Mùi hóa chất hăng hắc xốc lên tận đỉnh đầu. Từng xác người được nâng lên khỏi
bề mặt dung dịch sóng sánh màu hư ảo. Họ đang lặng lẽ cống hiến cho khoa học.
Chú Tư
cần mẫn làm sạch từng xác một. Chú lọc những mẫu thịt thừa rơi rớt sau khi sinh
viên thực tập. Đôi khi xác người được lật úp để sinh viên nghiên cứu phần lưng.
Nhiên để ý, đã một tuần từ ngày nhận xác, chẳng bao giờ chú Tư lật úp xác ở
thùng số 13. Chẳng bao giờ. Không ai thắc mắc điều đó.
Rảnh rỗi
Nhiên đều tranh thủ xuống phòng giải phẫu. Nhiên muốn gần với những xác người
bởi tương lai của mình. Nhưng còn chú Tư, cái gì đã khiến chú tận tụy bên những
xác người? Nhiên đã hỏi, và chú chỉ trả lời một cách bí hiểm: “Nghề này như cái
nghiệp con à.”
Nhiên đã
không hỏi chú Tư về nghề nữa. Nhưng rồi một ngày, tuần thứ hai từ ngày nhận xác
số 13, chú Tư cẩn thận lật úp xác. Mắt rưng rưng nhiều oán hận, chú bảo Nhiên:
“Xác vợ chú!”
Nhiên
choáng người. Trên lưng xác rõ một vết cắt ngọt xớt dài cỡ ba phân đã khâu lại
khéo léo. Chú bảo Nhiên vết cắt do chính chú khâu lại. Trong khoa giải phẫu,
sinh viên đoán nhăng đoán cuội xác này vô thừa nhận, chết do bị chém. Chẳng ai
biết xác này là vợ chú. Cái xác như một uẩn khúc khiến Nhiên không nén nổi tò
mò tìm đến nhà chú.
Hẻm nghèo
nhưng giàu muỗi. Nhiên quơ tay quạt liên hồi. Chú Tư bình thản rít một hơi thuốc
thật dài rồi phả khói lên cả hai tay hai chân, ra chiều khoái chí. Lạ thay
chẳng muỗi nào dám bén mảng làn da ám khói. Chú Tư cười khà khà kể chuyện đời
dài như con hẻm ba lần xuyệt.
Chú từng
làm thông dịch viên cho cố vấn Mỹ ở Sài Gòn. Mới tung tẩy được vài tháng,
cố vấn Mỹ di tản, chấm dứt chiến tranh. Ba chữ thông dịch viên như cái
án chung thân vô hình. Đi đâu xin việc cũng bị từ chối khéo. Hai vợ chồng chú
cùng thằng con vô hướng bị kéo xệch lên vùng kinh tế mới.
Nhiên đã
buột miệng hỏi:
“Con thấy
sau Bảy lăm, người ta bỏ nước đi rần rần, nhất là mấy người làm cho Mỹ.
Sao chú không đi?”
Chú vẫn
lặng câm. Mắt trừng trừng nhìn lên như nuốt chửng ánh trăng. Tia mắt hằn oán
giận, nuối tiếc, lẫn hả hê. Nhiên tiếp tục hỏi:
“Chú vẫn
ở đây vì chú yêu quê hương?”
Một li
rượu được cạn trong im lặng.
“Hay chú
không có tiền?”
Hai li…
“Hay chú
yêu chế độ?”
Ba li…
“Hay chú
có lý tưởng?”
Bốn li…
Dứt li
thứ tư, chú Tư rít một hơi thuốc dài, phà đầy khói lên trời. Chú mở miệng. Chú
nói một mạch dài. Con nên bỏ cách hỏi xát muối vào lòng Nhiên à. Chú không đi
vì chú không thích người Mỹ. Thế thôi. Họ đã phủi tay, ruồng bỏ VNCH. Sống ở
đời có trước có sau. Một lần bất tín vạn lần bất tin… Đúng ra chú không có
tiền. Mảnh đất này- chú nhìn xuống nền nhà gạch xám xỉn, bầu trời này- chú nhìn
lên ánh trăng đầy tự do- là của người Việt, muốn ở đâu là quyền của người Việt.
*
Nắng mùa
hè rát mặt. Chú hăm hở vào phòng chuẩn bị ướp xác. Uống một ly rượu trắng, phà
hơi rượu lên hai bàn tay. Mười ngón tay xoắn nhau, khớp tay răng rắc. Chú kéo
tấm vải trắng đang che phủ một xác người. Và chú sựng người, khụy xuống nền
nhà. Chú lần theo mép bàn, gượng nhìn kỹ. Chú buột miệng, Thanh …em! Chiếc áo
trắng của chú bệt sát lưng bởi đẫm mồ hôi. Máy lạnh chạy vù vù, chú vẫn nóng
bừng bừng. Cái nóng trong tâm. Những vạt nắng lùa qua quạt thông gió trên
tường, hắt lên sàn nhà những bóng nắng nhảy nhót kỳ quái. Đầu chú quay cuồng mờ
mịt... Vợ của chú, người mà chú trông ngóng bao nhiêu năm nay đây ư?
Chú đã ở
riết quanh xác cho đến tận đêm để truyền phóc môn, để chuyện trò cùng vợ…
“ Thanh!
Hôm ấy, lên rẫy về, con chúng mình kể lại em đi Sài gòn lấy hàng. Anh tưởng
rằng em đi như mọi lần. Ai ngờ đó là lần cuối anh và con ở bên em. Con cứ đứng
trước thềm bậc cửa ngóng em mỗi ngày. Mẹ hứa về nhanh, sao mấy năm rồi chẳng
thấy mẹ? Anh chỉ biết vỗ về con, ừ mẹ đi thêm vài năm nữa, rồi mẹ sẽ đem thật
nhiều tiền về.
Ngày ấy
anh bất tài thật. Nhớ ngày đầu lên núi làm rẫy, anh còn nhầm cây lúa cùng cỏ
dại. Và em đã cố gắng bươn chải kiếm thêm tiền nhưng cuộc sống của chúng
ta vẫn không khá nổi. Em đòi ly thân. Anh vô hướng lần nữa. Căn nhà nhỏ tẹo nay
càng nhỏ hơn. Đến bữa, hai mâm cơm riêng biệt. Em và con bên mâm có thịt. Em có
tiền. Anh lủi thủi nhai sắn mà lòng ngổn ngang.
Ngày em
đi, xóm giềng thuật lại, em gạt nước mắt ngoái nhìn túp lều mãi. Mấy lần em
bước hụt chân. Anh biết, em còn nặng lòng với ngôi nhà, với bố con anh, nên anh
đã cố làm lụng nuôi con và hi vọng suốt mấy năm trời mà em vẫn không quay lại.
Về thành
phố anh làm chàng xe thồ bất đắc dĩ. Trong cõi đời này, chỉ có anh lập dị, đi
xe thồ mà lẽo đẽo con phía trước. Nhiều khi cả ngày chẳng được cuốc xe. Ai cũng
tưởng anh đang chở khách, chính là con. Vợ chồng mình xuất thân từ cô nhi viện.
Ra đời càng lạc lõng.Em rời xa anh có lẽ anh không còn thằng Tư ngạo mạn như
ngày xưa. Thời thế tạo anh hùng. Biết làm sao được.
Anh từng
có giấc mơ đẹp ngày gặp lại em. Phũ phàng, anh và em hội ngộ trong phòng giải
phẫu. Anh đang giải phẫu thân xác em. Ngửa mặt, anh muốn rủa đời. Hai chữ mồ
côi cứ neo chặt đời anh”.
Chú Tư ôm
xác vợ khóc rồi hét Thanh ơi như người điên dại. Khóc đến khi hai mắt ráo
hoảnh. Hai mắt trừng tận sáng hôm sau. Một đêm dài nhất trong đời chú. Dài hơn
cả đêm chú biết người vợ yêu quay lưng, bỏ lại cha con chú với núi rừng.
- Đã hai
tuần trôi qua, chú vẫn giấu mọi người sao? Con sẽ giúp một tay quyết xác sự
thật.
Nhiên và
chú đã đi ngược thời gian. Đi từ nơi cuối cùng nhận xác-trường y, đến bệnh
viện, gặp người xích lô đưa Thanh đi cấp cứu, đọc biên bản của cảnh sát điều
tra, và thăm căn nhà Thanh đã ra đi vĩnh viễn.
Một villa
gỗ kín cổng nổi bật trong khu phố giàu. Nhà xây bằng gỗ quí, phủ một màu đỏ sậm
lạnh như màu máu khô. Nhiên cảm thấy như ngạt thở và sặc sụa trong không gian
ấy. Màu sậm tàn nhẫn đang cắt phăng niềm cảm xúc. Chú Tư tặc lưỡi, thế mà Thanh
đã ở đây hơn sáu năm trời. Trên tường treo la liệt các bức tranh chép lại thời
Phục Hưng. Toàn tranh phụ nữ. Rải rác dăm tấm hình khỏa thân còn sót trong góc
phòng. Phòng của Thanh trên lầu rõ dấu vết cửa kiếng vỡ và máu. Chủ nhân ngôi
nhà đang đi xa. Chỉ có vài người giúp việc còn kiên nhẫn chờ đợi chủ. Chính họ
đã giúp cảnh sát mô phỏng những gì đã xảy ra trong đêm bi thương và trước đó.
Thanh bỏ
hai cha con về thành sống với người chồng thứ hai. Người chồng đang đánh gỗ tận
bên Lào. Dễ chừng nữa năm mới về nhà. Những lần anh ta đi xa, Thanh gần như bị
giam lỏng trên lầu một, không thể ra khỏi nhà. Ăn uống có người hầu hạ. Nàng
như con chim quí run rẩy xanh xao, chỉ quanh quẩn trong lồng son. Hầu như ngắm
đường phố qua cửa sổ là thú vui duy nhất của nàng. Nàng chán chường mấy trò hát
hò hoặc đắm mình trong trang sách. Nảng cứ tha thẩn phòng này qua phòng khác để
giết thời gian. Nàng lọt vào căn phòng chứa tất cả đồ thừa thải trong nhà. Phòng
ẩm thấp tăm tối. Nàng chạy kiếm đèn cầy. Nàng háo hức trò chơi mới, tìm những
gì khác lạ. Nàng đã tìm thấy một hộp gỗ nhỏ. Chiếc hộp mà nàng đã quên mất từ
lâu. Trong đó chẳng có gì quí, ngoài hình người con trai. Ôm chặt hình, nàng
bật khóc.
Ông xích
lô nhớ rõ. Đêm ấy mưa nặng hạt to đùng. Đang lang thang kiếm khách. Tiếng nhạc
AKAI nhà bên văng vẳng tuồng cải lương. “Trời mưa bong bóng phập phòng. Mẹ đi
lấy chồng con ở với ai”. Ông chợt nghe tiếng xoảng cửa kính vỡ trên lầu một.
Tiếng hét “giúp tôi” át hẳn mưa. Một thiếu phụ mờ ảo trong đêm đang gắng chui
qua cửa sổ rồi trườn đến lan can. Ông dừng xe, cố gắng đỡ người phụ nữ. Nhưng
lan can lầu một cao quá. Kiễng người trên chiếc xe xích lô, ông mới chạm chân
người thiếu phụ. Họ cứ chênh vênh như thế. Ông chờ đợi nàng thả người xuống
chút nữa. Mưa trơn trượt, nàng đã vuột khỏi tầm tay ông xích lô rồi nằm sõng
soài trên đường. Nén chặt sợ hãi, ông chở nàng đi bệnh viện.
Gần sáng
Thanh qua đời vì đa chấn thương vùng bụng, mất máu nhiều. Trước khi chết nàng có
nhắc đến chú Tư và người con trai.
- Con vẫn
mơ hồ tại sao thím Thanh muốn hiến xác trước khi qua đời.
- Ngày
chú thím ra khỏi cô nhi viện, sơ dặn dò các con ít vướng bận gia đình nên hiến
xác, làm việc nghĩa cho khoa học. Chú Tư trầm ngâm nhớ.
*
Nhiên
ngồi thừ ngắm chú Tư. Người sắp chết, cơ mặt gần như bất động, khó kiếm nỗi nụ
cười. Mới ngày nào chú vẫn ngạo mạn về gương mặt này: Nếp nhăn chỉ là ký ức
những nụ cười ngạo nghễ, chứ không phải dấu vết bất lực tuổi già. Vậy mà bây
giờ…
Chú Tư
than đau quá. Cơn đau lan khắp người. Nhiên tiêm cho chú mũi morphin với hi
vọng chú sẽ thanh thản khi ra đi. Nhưng thuốc đã mang lại một tác dụng ngoài ý
muốn. Chỉ sau mấy phút, gương mặt chú Tư bất ngờ nhẹ nhõm, ánh mắt lại có thần,
giọng đột nhiên trở nên mạch lạc. Chú kể cho Nhiên về vết chém trên xác vợ.
Cả đêm
chú nhìn đăm đăm chai dịch truyền chứa chất phóc môn. Từng giọt hóa chất, nhỏ
từng giọt theo ống nhựa len lỏi vào động mạch người chết. Đôi mắt cứ lắc lư
theo nhịp dịch truyền. Mắt nổ đom đóm. Hoảng loạn. Đầu óc chú lảo đảo, lắc lư,
bồng bềnh vì quá kiệt sức căng thẳng. Chân chú vấp vào giá sắt để chai dịch
truyền. Giá sắt sụp, chân vướng dây truyền, chú ngã sấp lên bàn giải phẫu.
Phập. Mũi dao trên tay chú đã ngập sâu vào thân xác người vợ đáng thương. Máu.
Máu ứa ra trên dao. Máu thấm đôi găng tay. Hình như máu đã chảy trong tim trong
não của chú.. Những giọt nắng lọt qua cửa sổ thông gió không còn nhảy nhót.
Nắng ngã. Nắng quay. Rồi trượt dài bên chú. Ngồi sát góc tường lạnh, chú thở
rít từng cơn như người bệnh suyễn. Con dao vẫn rung bần bật. Chú thở mạnh, dao
càng rung. Nín thở, dao đứng yên. Nhéo chặt bắp tay, hồi tỉnh, nhìn xác vợ, chú
càng hoa mắt. Xác người vợ hiền lật úp từ bao giờ. Con dao ngập lút trên lưng.
Dăm ba phút trước xác còn ngửa kia mà. Mặt bàn xoay úp ngửa, chú đã khóa. Lẽ
nào linh hồn người chết biết xấu hổ.
- Như vậy
chú đã đâm. Tại sao vậy? Nhiên hỏi dồn dập. Chú đã vượt qua được hận thù sau
cuộc chiến. Chú đã hòa hợp cùng cuộc sống mới. Chú làm được tất cả. Sao chú
không bỏ qua cho thím? Không quên được mối hận bị vợ bỏ rơi?
- Không.
Chú chỉ vấp ngã. Chú không đâm vợ. Chú vẫn thương vợ mà.
- Lúc đó
chú cầm dao giải phẫu.
- Tất
nhiên, giải phẫu để ướp xác. Chỉ là tai nạn con à.
- Chú đã
khâu lại vết cắt trên lưng.
-Chú Tư
lặng yên…gật đầu. Chú đã khâu luôn vết thương lòng.
Chú rướn
mắt lên bàn thờ. Lung linh hình người vợ trẻ như đang cười với người sống. Bao
năm qua căn nhà vẫn vậy. Chú muốn vậy. Dù chú dư tiền xây nhà cao tầng. Thứ
tiếng Anh bị nguyền rủa sau 75 nay thành thần tài hộ mệnh của chú.Trung tâm Anh
ngữ nào ở thành phố này cũng muốn có tên Tư trong danh sách giảng viên. Chú
không muốn lạc lõng trong xóm nghèo. Chú mong đến ngày người vợ hiền trở về với
hình ảnh chú Tư nghèo trong căn nhà cấp bốn. Chú không tin rằng thím đã xa.
- Nhiên
à. Con nhìn ra sân kìa. Chú Tư đổi giọng ngọt ngào. Em đấy ư. Bao nhiêu năm rồi
anh vẫn chờ em. Anh biết, mình không thể thiếu nhau. Chờ anh với. Em bay nhanh
quá.
Nhiên
nhìn ra sân, chẳng thấy gì. Ngoài sân nắng chiều vẫn chưa tắt. Trái lại sáng
hơn ngày thường. Có lẽ những cây dầu trong hẻm đã bị hạ. Hay những cây rào chắn
trong lòng chú đã không còn. Những gì chú Tư nhìn ngoài sân chỉ là ảo giác của
thuốc morphin giảm đau. Ngoảnh lại. Chú đã nhắm mắt tự bao giờ. Trên miệng
thoáng nụ cười “đếch cần đời”. Chắc chú đã bay xa. Để lại sáu mươi bốn năm trần
ai trên dương thế.
Nhiên
nhắc khéo con chú Tư.
- Giấy tờ
hiến xác đầy đủ chưa con? Tối nay phụ chú giải phẫu xác ba con.
Nhiên
bước ra ngoài gọi xe trường y đến đón xác.
Trên cao,
trong con hẻm, mênh mang bầu trời rất xanh veo.
THÁI BẢO
