Thái độ công dân đối với quốc gia
mình, phản ánh rất nhiều điều để nghĩ. Nó có thể người người hân hoan vỗ tay
cười, và có thể khiến từng cá nhân gục mặt khóc âm thầm.
Tháng 11/2015, sau khi nước Pháp bị
tấn công bởi quân IS, số lượng thanh niên xin tòng quân để bảo vệ tổ quốc và
đáp trả lại những kẻ đã giết hại đồng bào mình tăng gấp bốn lần. Các cơ sở
tuyển quân của Pháp cho biết họ bất ngờ trước các lời xin nhập ngũ và các thư
thắc mắc về tiêu chuẩn nhập ngũ lên đến 1500 hồ sơ, mỗi tuần. Theo ước tính, từ
đây đên năm sau, Pháp sẽ nhận thêm 25.000 tân binh nữa. Hầu hết các lý do trong
đơn xin nhập ngũ, được ghi rõ rằng họ muốn bảo vệ tổ quốc mình.
Tổ quốc là cái gì đó rất mơ hồ,
không cụ thể. Nhưng đứng trước những hình ảnh nơi sinh sống của mình đang lâm
nguy, những người chung tiếng nói, quốc tịch của mình bị giết, bị đe doạ, ý
thức về tổ quốc bừng dậy như một bản năng cao quý.
Nước Pháp không phải là ngoại lệ. Vụ
khủng bố ngày 11/9/2001 ở Mỹ cũng đã khiến tinh thần ái quốc của người Mỹ đa
chủng tộc lên cao bất ngờ. Các thống kê cho thấy chỉ một tháng sau vụ đánh vào
toà tháp đôi, trang mlive.com cho biết hàng chục ngàn thanh niên đã xin đăng
lính vào nhiều binh chủng, đặc biệt ghi rõ là họ sẳn lòng đi đến bất cứ nơi đâu
để tiêu diệt kẻ tấn công vào đất nước mình, người dân của mình. Năm 2002, nước
Mỹ đón nhận thêm 80.000 tân binh. Tình trạng bùng nổ bất ngờ này làm gợi nhớ số
lượt đăng lính tăng vọt sau vụ người Nhật tấn công Trân Châu Cảng (Pearl
Harbor) vào năm 1941.
Đọc những tin tức này, những ai yêu
lẽ phải và mang trong mình lòng tự hào dân tộc đều có thể ứa nước mắt vì xúc
động. Dâng hiến cuộc sống cho tổ quốc mình và giờ phút nguy nan, là niềm hãnh
diện và cao quý mà không phải nền giáo dục nào, văn hoá nào cũng có thể may mắn
có được.
Đã từ nhiều năm nay, các bản tin về
tàu Trung Quốc tấn công ngư dân Việt mỗi lúc càng nhiều, càng hung hãn. Tàu
“bạn hữu nghị” từ phương Bắc tràn xuống, cướp, giết, bắt cóc… kể cả bao vây
đường biển của Việt Nam – nói chính xác là một cuộc xâm lăng trong thời đại
mới. Thanh niên Việt trong đời sống xã hội chủ nghĩa đã làm gì?
Thật kinh ngạc, tăng dần theo thời
gian là số lượng cha mẹ đưa con cái đi du học, đi xa đất nước như một cuộc đào
thoát lớn lao và kiên nhẫn, bao gồm trong đó là các bậc phụ huynh có chức vụ,
miệng luôn hô hào xây dựng đất nước và tồn tại hoà bình, 16 chữ vàng với Bắc
Kinh.
Bối cảnh Việt Nam luôn thấp thỏm
trước các lời đe doạ sẽ bị tiến và chiếm trong 24 giờ từ báo chí chính thống
Trung Quốc, thì thống kê cho thấy nạn trốn nghĩa vụ quân sự ở Việt Nam cũng
tăng cao bất ngờ. Thậm chí. Trên các trang mạng xã hội, giới thanh niên nồng
nhiệt bàn với nhau cách trốn nghĩa vụ quân sự. Thậm chí cẩm nang có 17 cách
thoát chuyện đi lính được chia sẻ khắp nơi. Mệt mỏi đối phó với tình trạng này,
năm 2013, Trung tướng Trần Đình Nhã, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng – An ninh
của Quốc hội cũng đã từng đề nghị cho phép hợp pháp việc không phải đi lính,
bằng việc đóng tiền thế thân.
Quả là một nghịch cảnh mà lịch sử
Việt Nam từ thời sơ khai đến giờ mới có. Một dân tộc từng đánh bại mọi quân đội
ngoại bang, ngay cả lúc túng cùng nhất, lại rơi vào thảm cảnh như vậy. Lẽ nào
dân tộc Việt Nam hôm nay không còn yêu nước, hay không còn tin vào những món
hàng vũ trang quân sự “khủng” hàng đầu thế giới vẫn được thông tin là đã về
đến, đã trang bị cho cho quân đội nước mình?
Đây là một vấn đề thật đáng suy
nghiệm lâu dài, nhưng để trả lời nhanh, rõ ràng con người đang mất niềm tin.
Trong mọi sự hy sinh cho tổ quốc mình, chắc chắc nhân dân không ngại, nhưng họ
muốn sự dâng hiến của mình phải có ý nghĩa. Và thật là ngu ngốc, nếu chết không
cho ai, để làm gì, và chết thay một cách ngu ngốc.
Ngày 26/11/2015, thêm một ngư dân
Việt bị bắn chết thảm thương trên biển ở Trường Sa, Quảng Ngãi. Ông bị bắn
không có thông báo, không có lời cảnh cáo, bị bắn đến 2 phát đạn vào một cơ thể
chỉ biết quăng lưới và thả câu.
Người ngư dân này bị bắn chết trên biển, bởi niềm tin được thúc giục từ các nhà
lãnh đạo trên bờ vẫn khẳng định rằng hãy cứ ra khơi và cứ đánh bắt như một cách
“thực thi chủ quyền của tổ quốc”.
Những người còn sống hãi hùng đã đưa
thi thể của người ngư dân này về đất mẹ, thật cô đơn, vì bởi hàng trăm hải lý
đầy kẻ thù đó, cũng có những tàu cảnh sát biển đi tuần tra “khống”, báo cáo láo
để ăn tiền dầu, tiền hoạt động, để được vui vẻ an sinh trên bờ.
Người ngư dân bị bắn chết ngày
26/11, đến ngày 30 thì thi thể mới giao được cho gia đình. Thế nhưng trong
những ngày di chuyển về nhà, chiếc tàu cá này thật cô đơn vì chỉ có một mình,
dù đã báo với bộ đội biên phòng chuyện mình bị tấn công và có người tử nạn.
Không có tàu kiểm ngư nào ra đón, không có ai đi cùng nỗi kinh hoàng của họ
trong chuyến quay về. Mọi trang thiết bị hiện đại trên biển luôn được lên giọng
tuyên truyền, như chỉ nặng phần trình diễn cùng sự thờ ơ của chính quyền.
Dân tộc Việt Nam hôm nay mới đáng
thương làm sao, đi biển mà yếu ớt như trẻ nhỏ. Ai cũng có thể bắt nạt. Ai cũng
có thể cướp và giết. Láng giềng thì mặt cười thân thiện, quay lưng thì tay
súng, tay dao. Nhưng đáng thương hơn bao giờ hết là chuyện ngư dân chết trên
biển đã ngày càng nhiều và thường hơn, còn những người trên bờ nghe chuyện tang
thương ngoài khơi, giờ chỉ mệt mỏi, nhíu mày thương hại mà cũng không thấy cần
phải làm gì.
Người Việt Nam như đang được các
chính sách đối ngoại của chế độ tập quen dần thói quen ích kỷ, sợ mình bị mất
mát, nhưng lại im lặng và chọn lựa thay thế bằng mất mát của những ngư dân
nghèo khó. Nó giống như những câu chuyện cổ tích về các ngôi làng xưa phải hiến
tế ai đó cho con quái vật để được yên. Vẫn có những người tin rằng việc hiến tế
không bao giờ đến lượt mình, và mỗi ngày vẫn ăn ngon ngủ yên với những con cá
đẫm máu đồng loại. Họ không muốn một cuộc chiến đối diện thẳng với con quái vật
vì chỉ sợ mất mát cho riêng họ.
Cũng như những ngôi làng khiếp nhược
và u mê ấy, có bao giờ chúng ta tự hỏi rằng chúng ta sẽ mất – mất rất nhiều –
thậm chí mất tất cả, mà các loại quái vật không cần mất sức cho bất kỳ một cuộc
chiến tranh nào.
Và những người lãnh đạo ngôi làng,
nếu không có dũng khí để đối diện với cái ác để bảo vệ mọi người, thì họ tồn
tại để làm gì?
