Thính vũ sơn hoang vu cô tịch đã từ lâu, có một cây bạch
tùng vạn niên, thân nó cao tưởng đụng trời xanh, lá mọc tràn lan một vùng sơn
thạch. Dưới cái bóng rợp mênh mông ấy, không biết bao nhiêu là muông thú
đã sinh sống. Xuân qua, hè tới vạn vật đổi dời, nhưng cây vẫn đứng thẳng
như thế trong gió mát của mùa xuân, trong nắng hè oi ả, trong mưa thu rả rích
hay trong gió bấc đông buồn. Đêm đêm, người ta tưởng, ngọn cây đang thì
thầm kể truyện với trăng sao.
Ngày nọ có một con chim phượng bay tới đậu trên đỉnh ngọn
tùng. Mình chim với muôn màu óng ả, nổi bật lên màu trắng của cây lạ.
Chim cất tiếng hót vang, giọng thanh tao, điệu lạ lùng quyến rũ. Từng chuỗi
âm thanh, như tiếng ngọc rơi, dội lên trên mấy từng cao của núi rừng trùng điệp;
bỗng nhiên cành lá của cây tùng rung động theo, hoà với tiếng hót cao vút thành
một khúc nhạc trầm bổng tuyệt vời.
Thanh âm đi thật xa, uốn lượn quanh dòng suối, vòng vèo qua
rừng trúc thưa, và lọt vào tai một đạo nhân. Vốn là một tay chơi đàn
thất huyền và thẩm âm rất giỏi, lão ngẩn ngơ nghe khúc nhạc đó rồi bương
bả theo tiếng chim hót lần tới. Khi lão đến nơi, trông thấy một con chim
tuyệt đẹp đậu trên đại tùng hót líu lo, thì cũng là lúc khúc nhạc chấm dứt.
Chờ mãi, chờ hoài mà không được nghe tiếp, lão giận giữ vung đôi tay quyền phép
lên bắt được ngay con chim lạ; rồi lão lấy bảo đao ra, thế là thân cây ngàn năm
chẳng mấy chốc đổ xuống vực sâu, gây một tiếng động kinh hoàng cho bầy muông
thú.
Chiều rơi nhanh trên núi đồi âm u, bóng lão ẩn hiện trong lá
cành, trên vai có con phượng hoàng ủ rũ. Hình như trên tay còn có một vật
gì giống như một khúc gỗ, một khúc gỗ trắng bạch.
Năm ấy công chúa Văn Quân tới tuổi trăng tròn. Nàng đẹp
như tiên nữ giáng trần, không những thế, bao nghề thi họa cầm kỳ không mấy ai
sánh kịp. Nàng công chúa tới tuổi cập kê này là một mối ưu tư không nhỏ của
hoàng gia.
Một hôm, từ kinh thành đến các làng thôn xa xôi, chỗ nào
cũng có một tờ yết thị. Tin nhà vua tuyển đại nhạc sĩ hoàng cung làm mọi
người không mấy ngạc nhiên - vì từ lâu nay vẫn có một cây đàn thất huyền làm bằng
gỗ bạch tuyết tùng mà không ai trị nổi, bỏ quên trong kho báu, nhưng người ta
bàn tán xôn xao vì đại nhạc sĩ hoàng cung chắc chắn sẽ trở thành phò mã của ông
vua yêu nhạc này.
Mùa xuân năm ấy thơn mgát hương hoa. Gió thổi dịu êm
trên giòng sông uốn lượn quanh kinh thành, đẩy nhè nhẹ những thuyền hoa xuôi
ngược. Tiếng đàn tiếng ca vang lừng, người người ăn mặc đẹp đẽ qua lại
trên đường phố. Có lẽ những chủ quán là vui mừng hơn cả, họ đon đả chào mừng
những khách phương xa.
Trên quảng trường rộng bao la của hoàng thành, người ta dựng
một cầm đài cao ngất, trên đó là chỗ ngồi của các quý khách, các nhân vật quyền
thế, ban giám khảo và ngay chính giữa là chỗ dựng cây thất huyền cầm kỳ lạ với
bao huyền thoại. Các nhạc sĩ tham dự sẽ lần lượt lên cầm đài này để trổ
tài.
Công tử Tư Mã hôm ấy cũng vui bước trên đường phố.
Lòng chàng mở rộng với mùa xuân của đất trời và tình người thắm thiết.
Khi đi ngang qua Thượng Uyển tình cờ chàng được trông thấy công chúa.
Nàng đi giữa bày thị nữ tươi đẹp. Những bước chân của nàng ngàn hoa phải
cúi đầu. Tuy nhìn từ xa nhưng cái dáng uyển chuyển tiên nga, chàng nghĩ
những lời đồn có lẽ còn thiếu. Dù chỉ một thoáng rất nhanh, lòng chàng
cũng rộn lên bao niềm xao xuyến. Chàng cứ đi như thế cho tới đêm khuya,
qua khu chợ búa, qua cầu, qua sông; chàng không dám bước mạnh, sợ tan đi những
giai điệu huy hoàng của môt bản tình ca đang được kết cấu dưới mỗi bước chân.
Ngày hôm sau, trời quang nắng nhẹ, ngựa xe tấp nập phố phường.
Người người đã tụ tập ở sân hoàng cung từ sớm. Thế rồi giờ trình tấu đã
điểm. Nhạc quan đọc lời khai mạc với tên tuổi khá nhiều nhạc sĩ mà tài
năng xuất chúng nên đã lọt qua kỳ khảo hạch.
Người đầu tiên bước lên đài là một thư sinh áo trắng, dáng
người mảnh mai thanh tú. Chàng dâng khúc Cao Phi, hai bàn tay ngà lướt
nhanh trên bẩy dây đàn kết bằng lông chim hồng. Người ta thấy núi đồi
thênh thang, mây trắng trải đầy trời với chim tung cánh bay trên cánh đồng lúa
chín, cô sơn nữ vui tươi với gùi trên lưng trở lại buôn làng; thật là một khúc
nhạc vui tươi rộn rã lòng người. Nhưng kìa, người ta bắt đầu nhận thấy
thư sinh không còn được thanh thản nữa, vầng trán cao bắt đầu nhỏ giọt mồ hôi,
hai tay ôm đàn trĩu nặng và các ngón tay luống cuống. Thư sinh đành buông
đàn vì cây đàn bỗng trở nên quá nặng.
Người kế tiếp là một trung niên nhạc sĩ, đã đi khắp nơi tìm
tòi những ngón nghề tuyệt kỹ. Khúc Nam Bắc chiến trường mà trung niên nhạc
sĩ trình bày thật là kỳ lạ, tưởng như đâu đây có tên bay, ngựa hí, tiếng gươm
đao xé gió bay đầu. Rồi thì giòng nhạc chậm lại, chìm trong tiếng âm u của
đêm sa trường ai oán hồn tử sĩ khóc than. Mọi người chưa kịp tán thưởng
thì các dây đàn đồng loạt đứt lìa. Người ta buông tiếng than cho người nhạc
sĩ kém may mắn.
Đã quá trưa, ngả về chiều rồi mà chưa có tay đàn nào trình
bày được hoàn hảo. Không bị hỏng cái này cũng bị hư cái khác. Mọi
người chán nản muốn quay về, hoàng gia xem chừng cũng bối rối.
Ngay lúc đó, công tử Tư Mã bước lên. Thoạt trông cái
phong thái an nhiên toả ra từ người nghệ sĩ chân chính, mọi người đã nín thở chờ
đợi. Chàng cúi chào mọi người rồi nhận cây đàn từ chính tay nhà vua trao
cho.
Chàng bắt đầu với trời biển bao la, núi đồi rực rỡ, gió mùa
xuân mơn man trên cành lá, con hổ vằn gầm vang trong khe núi, những đêm hè có
ai nghe con tu hú thở than? Chàng ca thế giới hòa bình, tình yêu chân thật,
lứa đôi hạnh phúc trong thiên nhiên hiền hoà. Tức thì cái kho kỷ niệm êm
đềm của cây tùng vùng dậy; bạch cầm bỗng rung động không ngừng , bảy dây thiết
tha quấn lấy mười ngón tài hoa và dòng nhạc tỏa rộng bay cao, bay xa mãi.
Con chim phượng từ lâu bị nhốt trong lồng son, bỗng điên cuồng
phá lồng bay ra, đôi cánh trùng dương với đuôi dài tha thướt uốn lượn trên
cao. Phượng hoàng cất tiếng hót theo bạch cầm, từ cổ chí kim chưa ai được
nghe một điệu vũ nhạc tuyệt vời đến thế. Bà nội trợ buông tay chổi lắng
nghe, các cung nữ vì dòng nhạc khích động xoay tròn trong điệu vũ, rồi thì tất
cả mọi người cũng quay cuồng theo nhạc, ngay cả ngự lâm quân cũng quên bổn phận
canh gác say sưa với bản tình ca.
Thiên tử ngây ngất cầm lấy tay chàng đưa cao. Muôn dân
hoan hô chàng nhiệt liệt. Trong lúc Tư Mã dâng trả lại cây đàn, nhà vua
có hỏi: với cái bí quyết gì mà chàng thành công. Chàng chỉ nhã nhặn trả lời
rằng đó chỉ là sự thuận theo trời đất hợp với lòng người mà hoà bản nhạc với
thiên nhiên.
Nhưng có một người chưa hài lòng với câu trả lời quá giản dị
và khiêm tốn, đó là công chúa Văn Quân, cô con gái duy nhất của nhà vua, vừa
xinh đẹp, tài ba lại giỏi ứng đối bước ra.
-Tâu phụ vương, tiểu nữ trộm nghĩ: “Cây thất huyền cầm này
được nghệ nhân làm ra từ gỗ bạch tùng vạn niên ở Núi Nghe Mưa, hẳn nhiên đã được
thần thời gian nhập vào. Thần thời gian có thể bước một bước rất dài từ
quá khứ mịt mù đến tương lai xa tắp. Trong cuộc sống, con người thường
đánh mất hiện tại, họ hay than thở một quá khứ đau buồn và lo lắng cho một
tương lai bất trắc. Con người không thể đạt được hạnh phúc nếu không biết
sống từng phút từng giây hiện tại. Nếu chìm đắm trong hiện tại thì thời
gian sẽ ngừng trôi. Chế ngự được thời gian là chế ngự được cây đàn thần
này.
Khi phụ vương trao cho công tử Tư Mã cây đàn này là chàng
không còn biết có phụ vương đứng trước, không còn biết có bao người hàng hàng lớp
lớp chung quanh. (ngừng một lát, cô công chúa tinh nghịch mỉm cười) Và cũng chẳng
cần thấy tiểu nữ này làm gì nữa. Cái tiểu ngã bé nhỏ của chàng biến mất, nhập
vào thiên nhiên, thuận theo dòng đời mà đưa đẩy khúc cầm; dòng nhạc lúc đó chỉ
còn một chỗ là hiện tại, phi không gian, phi thời gian nên đi vào vĩnh cửu.”
Nhà vua, triều thần và tất cả dân chúng đều đẹp lòng vì câu
trả lời của nàng, họ hết nhìn chàng Tư Mã hào hoa lại nhìn nàng Văn Quân
xinh đẹp và thông minh khiến cho nàng thật bẽn lẽn; cuối cùng nàng chạy lại
đỡ cây đàn thần trên giá ngọc dâng cho Tư Mã, giữa tiếng reo vui vang lừng của
mọi người.
Bản đàn đã ngừng từ lâu nhưng dư âm còn vương vấn đâu
đây. Trong thư phòng công chúa Văn Quân vẫn còn đứng bên rèm thờ thẫn.
Có lẽ nàng cũng đang dệt một khúc tình ca.
Cao Hoàng
(Seattle, WA, USA)
