Cảnh sát ở Fort Meyers, tiểu bang Florida, vừa làm một hành động ngoạn mục
để cám ơn các nhân viên y tế đang bù đầu chống dịch cô Vi. Họ xếp 14 chiếc xe
tuần tiễu thành hình một trái tim lớn trên bãi đậu xe của bệnh viện Lee
Memorial Hospital. Giữa hình trái tim có 13 cảnh sát viên, mỗi người cầm một
mẫu tự, xếp thành hàng chữ “FMPD Thank You”. “FMPD” là “Fort
Meyers Police Department”. Xếp xong hàng ngũ, họ cho xe chớp đèn xanh đỏ
làm rực rỡ cả khu bệnh viện. Các nhân viên y tế đứng từ cửa sổ các tầng lầu nhận
lời cám ơn. Sau đó họ để lại các mẫu tự trên bãi đậu xe vắng ngắt.
Coi video quay lại cảnh cám ơn hào nhoáng này, tôi thực sự cảm
động. Từ trước tới nay, thấy xe cảnh sát chớp đèn chạy ào ào trên đường là có
chuyện. Nhất là khi cứ nhè đằng sau xe mình mà chớp khiến mình phải dừng xe
lại. Thường là lãnh một ticket. Chuyện không vui. Nhưng lần này đèn
cảnh sát chớp lại thấy vui. Vì đây là một cách cám ơn rất bắt mắt.
Coi xong hoạt cảnh đáng yêu này mới nghĩ ngợi. Thời buổi mọi người núp trong
nhà tránh dịch thì mấy thầy cảnh sát vẫn phải phơi người ngoài đường. Chẳng may
cô Vi thấy mấy thầy dễ thương giở trò trăng gió thì thiệt phiền phức. Từ khi cô
nàng khó thương này xuất hiện, chúng ta nợ nhiều người lắm. Nợ nhất là các bác
sĩ, y tá, y công, lao công trong bệnh viện. Họ là những người ở tuyến đầu, kề
vai sát cánh với những người bệnh. Lúc nào cũng sẵn sàng cho tình huống xấu
nhất xảy ra cho bản thân họ.
Cảnh sát ở tuyến thứ hai. Họ cùng các nhân viên vệ sinh, phát thư, giao
hàng, các công nhân duy trì điện nước và các tiện nghi cho cuộc sống cấm cung
của chúng ta được an lành, dễ chịu. Họ trấn ở tiền tuyến, chúng ta núp ở hậu
phương. Cám ơn là chuyện dĩ nhiên. Có nhiều cách cám ơn. Hậu phương có thừa
sáng tạo trong việc cám ơn này.
Nhân nói tới chuyện cám ơn đầy…kỹ thuật của cảnh sát Fort Meyers, thiết nghĩ
cũng cần nói tới cuộc cám ơn cũng rất…kỹ thuật của đội bay biểu diễn Thunderbird
của không lực Hoa Kỳ. Trung tuần tháng 4 vừa qua, họ đã bay trên bầu trời Las
Vegas để cám ơn các nhân viên y tế. Ngày 28/4 họ bay trên bầu trời New York. Và
họ còn dự định bay ở Philadelphia. Trung Tá John Caldwell, Chỉ Huy Trưởng đội Thunderbird
hào hứng nói: “Đây là vinh dự của chúng tôi khi được bay ủng hộ người Mỹ tại
tuyến đầu chống dịch. Họ là những anh hùng thực sự và chúng tôi muốn chứng minh
sự ủng hộ của 685 ngàn quân nhân thuộc lực lượng Không Quân tới các nhân viên y
tế”.
Hình như lời cảm ơn của đội bay biểu diễn Thunderbird chưa đủ đô
nên Không Quân Hoa Kỳ gửi một lời cám ơn nặng kí hơn. Họ cho một đội hình gồm
hai chiến đấu cơ F-15 và hai chiếc B-52 bay cám ơn thêm từ thành phố New
Orleans qua Baton Rouge của tiểu bang Lousiana vào sáng ngày thứ sáu 1/5 vừa
qua để cám ơn các nhân viên y tế trên tuyến đầu chống dịch. B-52 là thứ thân
quen với dân Việt ta. Chúng ta đã biết nó to đến thế nào nên lời cám ơn này
thật có chất lượng.
Không chỉ Không Quân mới có máy bay nhào lộn, Hải Quân cũng có đội bay Blue
Angels biểu diễn nhuần nhuyễn. Thứ tư 6/5 vừa qua, đội bay này nhào lộn
trên không phận tiểu bang Texas để cám ơn các nhân viên y tế tuyến đầu. Cư dân
các thành phố Katy, Houston và Dallas đã đổ xô ra đường để coi ké cuộc biểu
diễn ngoạn mục của các thiên thần xanh.
Tượng Chúa ở Rio de Janeiro mặc áo y tá
Nhà thờ chánh tòa Quốc gia Washington tại Mỹ thắp đèn xanh với dòng chữ “Cảm
ơn”.
Tại các thành phố lớn trên khắp thế giới, câu nói “cám ơn” cũng vang vang từ
nơi này đến nơi khác. Các tượng đài, công trình nghệ thuật khắp năm châu bốn
biển cũng có chữ “cám ơn” gắn vào. Tượng Chúa trên núi ở Rio de Janeiro, Brazil,
cũng được phủ bộ đồ bệnh viện. Tòa Empire State Building, tháp Eiffel cũng cúi
đầu ôm chữ “Merci”. Các nhà thờ, trên tường, trên các thảm cỏ, trên mặt đường,
cũng cám ơn tưng bừng.
Trên truyền hình, các nghệ sĩ biểu diễn quyên tiền giúp tuyến đầu. Vì tình
trạng giãn cách nên các nghệ sĩ trình diễn của tất cả các buổi hát gây
quỹ đều hát từ nhà của họ, kể cả những màn hợp ca. Bên Mỹ có buổi trình diễn “One
World: Together at Home” với sự tham gia của hầu hết những tên tuổi gạo
cội: Andrea Bocelli, Elton John, Paul McCartney, John Legend, Keith Urban,
Kerry Washington. Chương trình do ba đài truyền hình lớn ABC, CBS và NBC đồng
tổ chức vào ngày 18/4 vừa qua. Tất cả số tiền thu được, khoảng 127 triệu được
gửi cho tổ chức Solidarity Response Fund để hỗ trợ các nhân viên y tế
trên khắp thế giới. Một tuần sau, ngày Chủ Nhật 26/4, đài truyền hình SBTN của
Việt Nam cũng hát cho các anh hùng “Sing for Our Heroes”. Nếu các đài
Mỹ thu được 127 triệu thì cộng đồng Việt Nam bé nhỏ hơn, đặt chỉ tiêu kiêm
nhường 127 ngàn. Kết quả số tiền do dân Việt Nam đóng góp đã lên tới trên 150
ngàn! Cũng ngày Chủ Nhật đó, bên Canada chúng tôi cũng hát. Chương trình mang
tên hai thứ tiếng: “Stronger Together / Tous Ensemble”. Céline Dion,
Michael Bublé, David Foster, Shania Twain, Bryan Adams, Anne Murray, Justin
Bieber có mặt trong số các nghệ sĩ người Canada tham gia.
Tôi vốn không ưa anh chàng ca sĩ bắng nhắng Justin Bieber nhưng kỳ này phải
công nhận anh đã ghi được chút điểm khi lên Instagram cám ơn các người
ở tuyến đầu chống cô nàng Vi đỏng đảnh gian ác. Anh cùng cô vợ mới cưới được
hai năm Hailey đang giãn cách tại một vùng quê ở Canada đã livestream
những lời sau: “Hailey và tôi cám ơn tất cả những nhân viên tại các bệnh viện
và những người đang làm việc tại các vị trí giúp mọi người. Các vị thật rất
đáng ngưỡng mộ. Chúng tôi đánh giá cao công việc của quý vị và chúng tôi biết
có rất nhiều người cũng đồng ý như vậy. Vậy xin cám ơn. Chúng tôi yêu mến và
cầu nguyện cho quý vị”. Lời cám ơn này rất mạnh mẽ vì Instagram của
Bieber có tới 131 triệu người theo dõi.
Người dân chúng ta không có xe chớp đèn xanh đỏ, không có máy bay xé mây
trên bầu trời, không có tượng đài nguy nga, không có show truyền hình
nhưng cũng đã sáng tạo ra nhiều cách cám ơn rất lý thú.
Dòng chữ “Thank you key workers!” được một bé gái viết lên bức tường tại High
Wycombe, Anh.
Những hàng người đứng hai bên đường vỗ tay chào đón các nhân viên y tế,
những em bé vẽ những bức hình mộc mạc với những câu cám ơn trên cửa sổ nhà nhà,
những nhà hàng làm những chiếc bánh cám ơn nhiều ý nghĩa. Tất cả đều chung một
tấm lòng.
Nhưng cũng có những cách cám ơn cụ thể hơn như quyên góp để mua các dụng cụ
bảo vệ cá nhân cho các bác sĩ, y tá và y công, những thứ mà họ đang thiếu trầm
trọng. Một bà quen với tôi ở Montreal vốn là một nhân viên làm việc tại phòng
mạch bác sĩ ở Anjou. Phòng mạch đóng cửa trong mùa dịch, bà không ngại con virus
nhỏ bé nhưng nguy hiểm, đã xông pha ra đường đi tới nhà các mạnh thường quân bà
liên lạc được để thu các khẩu trang và găng tay họ có sẵn mang tới các bệnh
viện. Nhiều người không có sẵn những thứ nay trở thành quý giá này trong nhà,
đã đóng góp tiền bạc để bà đi mua tại các cửa hàng bán dụng cụ làm nail.
Loại khẩu trang thứ thiệt này khan hiếm dần. Có bữa tôi vào mua thuốc tại
một cửa tiệm Walmart thấy có bảng thông báo là không còn những thứ đang khan
hiếm trầm trọng này. Càng khan hiếm thì những người trên tuyến đầu diệt dịch
càng vất vả. Bạn tôi được một người quen, người Hoa, tặng cho mấy cái khẩu
trang loại tốt N95, thứ các nhân viên tại nhà thương thường dùng. Vậy mà khi ra
đường ông không dám mang. Thấy chướng! Dân ngoài đường, không trực tiếp đối đầu
với virus, chỉ cần mang thứ che mặt mũi đại khái là được. Ông đeo thứ
vợ may bằng vải. Mấy cái loại tốt đành để mốc ở nhà, dùng thì không dám dùng,
tặng các bệnh viện thì mắc cở, chỉ có vài cái, bõ bèn chi!
Khi khan hiếm khẩu trang quá trầm trọng thì nhân viên bệnh viện cũng phải
chấp nhận thứ khẩu trang home made. Người ta chỉ nhau cách may khẩu
trang trên Facebook và các phương tiện truyền thông khác để tặng các bệnh viện.
Dân chúng thi nhau biến các máy may tại gia thành các xưởng sản xuất. Người
Việt chúng ta, máy may sẵn có từ những ngày đầu tị nạn làm kế sinh nhai, bỏ mốc
meo nơi xó xỉnh nào đó trong phòng kho, nay lôi ra làm việc thiện. Họ bỏ tiền
túi ra mua vải, bỏ công ra may. Lời cám ơn đọng rất nhiều mồ hôi và công sức.
Nhà văn Nguyễn Minh Nữu là người rất năng nổ trong việc này. Không những hai
vợ chồng ông tự may mà còn kêu gọi nhiều người khác tham gia. Nhóm ông có 18
thiện nguyện viên gồm 14 người ngồi may và 4 người làm…tiếp vận. Họ tới nhận
vải do các nhà hảo tâm tặng và giao thành phẩm cho các bệnh viện. Khi thiếu
vải, họ làm thêm một việc là móc tiền túi ra mua vải. Mỗi ngày khoảng 500 khẩu
trang được hoàn thành. Chỉ tiêu của nhóm là cung cấp cho các bệnh viện 10 ngàn
chiếc. Ông thông báo chuyện này trên Facebook từ ngày 3/4 nên tôi chắc tới nay
chỉ tiêu này đã đạt được. Bạn bè khen ngợi, ông đỏ mặt trả lời: “Cám ơn các
bạn khen ngợi. Thực ra, những người làm như mình ở đây nhiều vô số, có người đi
phân phối, có người cặm cụi ngồi may, có người bỏ tiền ra mua nguyên vật liệu,
có người đóng góp vật tư….nhưng họ ẩn mặt, họ đem tới tặng các bệnh viện, các
nhà dưỡng lão, các nơi công ty làm về y tế cần thiết. Lý do mình đưa hình ảnh
phân phối lên facebook là vì vợ chồng mình làm việc cho một công ty chăm sóc
người già. Công ty nhận được sự đóng góp của các nhà hảo tâm ẩn danh, và chính
công ty cũng đóng góp thêm, khi mình đem đi tặng, phải ghi lại hình ảnh như một
báo cáo với những người đóng góp thôi. Xin đừng khen mình (cảm thấy mắc cở)”.
Những người có lòng như nhóm của ông bạn Nguyễn Minh Nữu không phải là ít
trong cộng đồng người Việt chúng ta. Nhiều người được báo chí nhắc tới. Họ ở
khắp nơi.
Cụ bà 92 tuổi may khẩu trang tặng bệnh viện
Tại thành phố Phoenix, tiểu bang Arizona, có nhóm của chị Tường Vi, thợ sửa
quần áo. Tại Tacoma, tiểu bang Washington có chị Thảo Phạm, thợ làm nail,
đã tự may được hai ngàn chiếc khẩu trang tặng các bệnh viện St. Joseph, bệnh
viện nhi đồng Multicare-Mary Bridge. Đặc biệt chị cũng đã lập được một nhóm
trong đó có bà cụ 92 tuổi cũng hăng hái đạp máy may. Nhóm còn có chị Kati, có
chồng người Mỹ, chĩ đã kể lại: “Ông xã tôi rất tự hào về tôi. Ông ấy là
người Mỹ, ông gọi cho má chồng tôi ở tiểu bang khác và khoe rằng tôi đang may
khẩu trang để tặng cho bệnh viện. Má chồng tôi nghe xong, bà gọi tôi là ‘anh
hùng’!”. Các chị Trinh Phí, Kiều Dung và Uyên Trang ở Westminster cũng cặm
cụi may. Kỹ sư nhu liệu điện toán Uyên Trang cho biết:“Xuất phát từ thỉnh
nguyện của một y tá tại bệnh viện San Diego cần khẩu trang, chúng tôi đã cùng
nhau mua vải về cắt và nhờ các gia đình biết may làm theo website hướng dẫn của
Cơ Quan Phòng Chống Dịch Bệnh (CDC). Đến nay chúng tôi đã làm được khoảng 500
cái và hiện đang được rất nhiều bạn bè và các Phật tử ủng hộ để tiếp tục may
thêm nữa”.
Có một thứ yểm trợ khác nghe thơm hơn là yểm trợ các bữa ăn cho các người
đang phục vụ ở tuyến đầu. Họ đầu tắt mặt tối, không có thời giờ ăn nói chi tới
thời giờ nấu hoặc sửa soạn bữa ăn. Để cứu ứng những chiếc bao tử không được chủ
nhân của chúng để ý tới, hậu phương lại kĩu kịt mang cơm nước tới. Nghe nói
cơm, nhiều người tưởng đây là chuyện trật đường rầy. Phải bánh mì mới đúng nơi
đúng chỗ. Nhưng hình như không nhất thiết như vậy. Các tiệm ăn Việt cứ mang cơm
tới các bệnh viện. Họ có chi mang nấy miễn sao làm đầy được những cái bao tử
của những người đang ngày đêm vất vả chống dịch. Nhưng chuyện này lại quẹo qua
chuyện khác: chuyện văn hóa!
Y bác sĩ bệnh viện Kaiser gửi hình chụp chung với các phần cơm Việt Nam – Ảnh:
NVCC
Trên báo The Mercury News ở San Jose, bắc California, đã có một bài
ca ngợi các nhà hàng trong khu vực đã tặng hàng ngàn phần ăn miễn phí cho các
nhân viên y tế đang ở tuyến đầu chống dịch. Họ gọi đây là “những bữa ăn của
lòng biết ơn” (meals of gratitude). Trong bài báo họ có hài ra tên một
tiệm ăn Việt Nam, Phở Hà Nội, đã tặng hàng trăm phần ăn mặn và chay tới các
bệnh viện Kaiser Santa Clara, El Camino, O’Connor và Valley Health Center and
Regional. Cơm Việt Nam gồm nhiều loại, ai thích chi ăn nấy. Đại khái có các
món: cơm tôm rang me, cơm gà hấp muối, cơm gà nướng, mì gà rô-ti, cơm sườn
nướng, bò ra-gu và cơm chay. Mặc dù phở là món chính của nhà hàng và là
món người Mỹ ưa thích nhưng món nước này rất khó chuyên chở và phân phối. Hơn
nữa, khi tới tay họ thì phở đã nguội, mất ngon. Điều bất tiện này lại là điều
hay vì các bác sĩ, y tá và nhân viên Mỹ trong bệnh viện đã có dịp khám phá các
món cơm Việt. Họ không ngờ là món ăn Việt phong phú như vậy. Trên mỗi đĩa cơm,
nhà hàng có đính kèm một tấm thiệp ghi: “Thank you so much for the
difference you make in the lives of your patients. Pho Hanoi San Jose, on
behalf of Vietnamese community”. Tấm thiệp này đã được họ giữ lại để khi
nào hết dịch, họ sẽ tới nhà hàng khám phá các món ăn Việt. Chị Nguyễn thị Minh
Huyền của nhà hàng cho biết món cơm tôm rang me được họ thích nhất. Món cơm gà
gặp một trở ngại…văn hóa. Ngưởi Việt thích gặm xương nhưng người Mỹ thì không.
Vậy nên rút kinh nghiệm, những ngày sau, nhà hàng đã chịu khó lọc hết xương.
Tại Nam Cali, tiệm “Phở Point Loma & Grill ở San Diego” cũng đã tặng các
hộp đồ ăn cho các bệnh viện UC San Diego Health Service Hospital, Sharp
Memorial Hospital, UC San Diego Hillcrest Hospital, Kaiser Permanente Hospital,
VA Healthcare Hospital và Scripps Mercy Hospital.
Tại hầu hết các nơi có người Việt ngụ cư và mở nhà hàng, người Việt đã mang
những tinh hoa của ẩm thực Việt tới cám ơn các nhân viên các bệnh viện. Con
đường ngắn nhất tới trái tim là con đường đi ngang qua bao tử, các món ngon của
người Việt đã chinh phục được tình cảm của các người đang ở tuyến đầu chống
dịch. Họ rất xúc cảm vì hành động thực tế của người Việt.
Trong “Nhật Ký Chống Dịch” của cô bác sĩ/nhà văn Minh Ngọc, bệnh viện
Winthrop University Hospital tại thành phố New York, cô kể lại khi nhìn thấy
các bức vẽ đầy màu sắc cám ơn các bác sĩ và điều dưỡng của các em học sinh tiểu
học dán đầy tường, cô đã “bất ngờ và cảm động”. Chỉ những bức tranh đã đủ làm
những người ở tuyến đầu cảm động, huống chi đĩa cơm tôm rang me. Nói chơi cho
vui vậy thôi. Miễn có một tấm lòng!
Song Thao
05/2020
