Ngay từ thuở nhỏ ta được dạy nói cảm ơn khi ai đó giúp mình. Lời cảm ơn không phải để xã giao mà thật sự biểu lộ lòng biết ơn chân thành của mình đối với người đó. Thế nhưng có lẽ chưa bao giờ ta được dạy nói cảm ơn ta vì nhiều khi ta coi chuyện cảm ơn mình là một điều gì đó lố bịch, kỳ cục, không cần thiết! Trái lại nhiều khi ta còn có khuynh hướng nói xấu mình, bất mãn với mình, thậm chí… nguyền rủa mình.
Nhiều người lớn tuổi nhìn vào gương mỗi ngày thấy mình già đi với những dấu chân chim ở đuôi mắt, vết hằn ở khóe miệng, nếp nhăn nhúm ở bàn tay… đã không thể chấp nhận được mình, đã âu sầu buồn bã, có người phải căng da mặt, bơm xóa vết nhăn hy vọng giữ mãi vẻ trẻ trung nhưng chỉ được một thời gian ngắn rồi cũng “hiện nguyên hình”, có khi tệ hơn!
Xây dựng hình ảnh về chính mình (self image) rất quan trọng.
Nếu đó là một hình ảnh tích cực, nó sẽ giúp cho mình tự tin hơn và từ đó ảnh hưởng
đến “môi trường” xung quanh, còn nếu là một hình ảnh tiêu cực
thì sẽ rất không hay.
Có món đồ nào mà xài vĩnh viễn đâu, ngay cả những máy móc tinh xảo được làm bằng
những thứ kim loại tốt nhất. Gần đây thấy trên báo quảng cáo một cái tủ lạnh cũ
của Thụy Sĩ rằng đã được xài đến 20 năm mà vẫn còn chạy tốt. Như vậy nhiều người
trong chúng ta có thể vỗ ngực nói rằng mình đã “xài” đến sáu bảy
chục năm mà hãy còn ngon đó chứ! Vậy ta phải biết ơn mình nhiều hơn.
Hãy thử xem bộ xương.
Cơ thể ta có trên hai trăm cái xương lớn nhỏ được ráp nối với nhau để thành một
khung xương, hoạt động được là nhờ các khớp, cũng đã xài được hằng mấy chục năm
trời mà chẳng phải bơm dầu trét mỡ gì cả. Vậy mà nó vẫn làm việc trơn tru, êm
rơ, chỉ khi ta tích tuổi, lớn tuổi rồi nó mới bị đau nhức chút đỉnh thì cũng phải
thôi! Nhiều khi chỉ vì từ nhỏ ta đã không biết chăm sóc bộ xương đã làm cho nó
bị lệch lạc đi như bị vẹo cột sống ở tuổi học đường, hoặc ăn những thức ăn làm
cho các chất hoạt dịch giữa các khớp bị đơ cứng lại.
Ngay ở giai đoạn chấm dứt tuổi dậy thì, bộ xương đã hình
thành với khối lượng xương cố định, chủ yếu là do di truyền nhưng cũng một phần
do dinh dưỡng. Nếu biết quan tâm, thì ngay từ nhỏ đã phải được bồi dưỡng tốt để
xương phát triển đầy đủ. Người lớn tuổi dễ bị loãng xương, dễ bị té ngã, đưa đến
gãy xương, trật khớp. Nhìn một cành khô và một cành tươi thì biết. Cành tươi
khó gãy vì vỏ dày, gỗ dai, nếu gãy cũng thường gãy dập; còn cành khô thì vỏ
mỏng, gỗ giòn, khi gãy dễ gãy lọi. Nghiên cứu cho thấy người lớn tuổi, sau tuổi
65, rất dễ bị té ngã. Nữ dễ bị hơn nam.
Ngoài những chuyện gãy xương, trật khớp, rách cơ, dập phần mềm…
còn có những biến chứng gần xa khác như viêm phổi, loét da, do phải nằm bất động
trong một thời gian lâu dài. Để giảm bớt nguy cơ té ngã ở người lớn tuổi, cần
quan tâm tới môi trường sống của họ. Chẳng hạn các cầu thang trong nhà sao cho
dễ đi, không trơn trợt, bậc thang đều, ánh sáng đầy đủ. Tuổi già mắt kém, cảm
giác về độ chênh không còn chính xác, phản xạ chậm, cơ thể điều hòa vận động giảm
nên rất dễ té.
Người lớn tuổi vẫn cần phải tích cực vận động – tập dưỡng sinh, đi bộ, chơi thể
thao chẳng hạn – để tăng tính linh hoạt của các khớp và giúp cho cơ duy trì sự
dẻo dai. Người ít vận động hoặc phải nằm một chỗ, tình trạng loãng xương càng xảy
ra nhanh. Thuốc lá và rượu góp phần tăng tốc. Việc sử dụng estrogen để bù đắp
phải được hướng dẫn và kiểm soát chặt chẽ bởi các bác sĩ chuyên khoa. Điều đáng
để ý là một người khi lớn tuổi bị té ngã một lần thì về sau thì sợ hãi, ít dám
vận động, do vậy mà sự phối hợp giữa thần kinh cơ càng kém, lại càng dễ bị té
ngã những lần sau. Sự bảo bọc quá đáng của người thân trong gia đình càng làm
cho người già thêm mau suy yếu.
Rồi thử xem bộ máy tuần hoàn của ta. Nếu biết rằng mỗi ngày
trái tim ta phải co bóp cả trăm ngàn lần để đẩy một khối lượng máu khoảng 7.000
kg không ngừng nghỉ, kể cả lúc ta ngủ, đi vào một hệ thống mạch máu giăng mắc
mà chỉ riêng hệ thống vi mạch nếu nối lại đã dài hàng trăm ngàn cây số (hơn gấp
đôi chu vi trái đất) để nuôi cơ thể, ta mới thấy sức hoạt động của bộ máy tuần
hoàn tuyệt vời đến thế nào! Có cái máy bơm nào làm việc liên tục với khối lượng
như vậy hằng bảy tám chục năm trời mà không phải thay pin, không phải chùi rửa
gì cả?
Vậy mà chẳng những ta không nhớ, không biết ơn nó, nhiều khi ta còn hành hạ nó,
đầu độc nó, buộc nó nhảy tưng lên với những chất như rượu, trà, cà phê, thuốc
lá… Chất nicotine trong thuốc lá chẳng hạn, chẳng những buộc nó phải làm việc
nhanh lên mà còn lại co thắt các mạch máu nuôi dưỡng nó, làm cho nó bị thiếu dưỡng
khí. Ta lại còn đầu độc tinh thần nó bằng cách luôn rên rỉ “Một trái
tim khô, một trái tim mùa đông” hay hất hủi nó: “ngày rời
Paris anh đã để quên con tim”… Thật ra một trái tim bình thường làm việc âm
thầm bền bỉ đến nỗi ta tưởng như không có nó. Lúc nó lên tiếng “nhắc nhở” thì
đã rắc rối rồi! Cho nên có một trái tim lành mạnh thật hạnh phúc mà nhiều khi
ta không biết!
Còn mạch máu của ta cũng giống như những ống nước vậy. Khi ống nước còn mới thì
nó dẻo dai, co giản dễ dàng, không có chuyện gì xảy ra, còn ống nước đã cũ thì
khô cứng lại, độ thun giãn kém đi. Ở người cao tuổi, các mạch máu cũng dễ cứng
hơn nên huyết áp dễ bị tăng cao. Huyết áp cao quá có thể gây ra những tai biến.
Tăng huyết áp phải được theo dõi chữa trị đến nơi đến chốn. Bệnh tiểu đường
càng làm gia tăng tình trạng tắc nghẽn mạch. Do vậy, các nhà chuyên môn đều
khuyên ta bớt ăn đường, bớt uống rượu, bớt ăn muối, bớt ăn mỡ, không hút thuốc…
Rồi thử xem buồng phổi của ta. Đó là nơi ta trao đổi không
khí để sống. Người ta có thể nhịn đói vài ba tuần, nhịn khát mười ngày nhưng
không thể nhịn thở quá năm phút. Thiếu oxy (dưỡng khí) chừng năm phút thì các tế
bào não sẽ bị hủy hoại, không phục hồi được nữa. Có lẽ vì không khí không phải
mất tiền mua nên ta thường coi như không hề có nó. Ta vẫn thở mỗi phút giây mà
không nhận thấy không khí là cần! Có một buồng phổi hoạt động tốt ta chẳng hề
quan tâm, thậm chí chẳng hề biết đến nó, cho đến lúc nó khò khè có cử thì lúc
đó ta mới thật sự hốt hoảng.
Nói chung chúng ta thường không biết thở, không thèm thở, nhất là những lúc làm
việc hăng say gần như quên thở hoặc những lúc có những cảm xúc mạnh như lo lắng,
giận dữ ta cũng thường quên thở, nín thở. Thở là một phản xạ tự động nhưng ta lại
có thể kiểm soát được hơi thở, nhịp thở, khác hẳn với các cơ chế tự động khác
như của quả tim, mạch máu, dạ dày, gan ruột… hoạt động hoàn toàn ngoài ý muốn của
ta. Cho nên ta có thể luyện thở được.
Buồng phổi của ta có khoảng 300 triệu phế nang, trải rộng ra ta có một diện
tích rộng hơn 80 m2, lớn hơn một phòng học. Mỗi khi ta hít phải không khí ô nhiễm
bụi khói, vi khuẩn, thì lớp không khí ô nhiễm đó sẽ tràn ngập lên toàn bộ diện
tích của phế nang. Khi còn là những lá phôi thì phổi và da có cùng nguồn gốc,
do vậy mà sau này khi gặp lạnh tự nhiên ta sinh ra ho hen, đặc biệt người cao
tuổi dễ bị viêm phổi do lạnh. Hệ thống hô hấp không chỉ có phổi mà còn có mũi,
họng, thanh quản, khí quản cùng các cơ hô hấp mà cơ hoành là cơ trọng yếu nhất.
Ở mũi chúng ta chẳng hạn có một hệ thống mao mạch dày đặc để sưởi không khí,
làm cho không khí ấm lại trước khi vào phổi. Gặp lạnh, ta sẽ bị ách xì, sổ mũi,
nghẹt mũi vì các mao mạch trương nở. Không phải vô cớ mà người lớn tuổi thường
khoác một chiếc khăn quàng cổ khi ra đường vì khi gặp lạnh chiếc khăn quàng sẽ
giúp làm ấm mũi.
Những người cao tuổi còn khỏe mạnh, sáng suốt, làm việc không biết mệt là những
người biết… thở. Họ có những phương pháp “bí truyền” thường được
gọi là dưỡng sinh, khí công, thiền, yoga… Có khi ta còn nghe được những câu có
vẻ huyền bí như “đưa hơi xuống huyệt đan điền…” Thực ra không
có gì là bí hiểm cả mà hoàn toàn có cơ sở sinh học. Ta biết cơ hoành là cơ hô hấp
chính nằm vắt ngang giữa bụng và ngực, “phụ trách” 80% khối lượng
hoạt động hô hấp. Cơ hoành di chuyển lên xuống như một cái piston trong lồng ngực
làm cho buồng phổi nở rộng hoặc thu hẹp thể tích. Do vậy khi ta hít sâu thì cơ
hoành bị đẩy xuống đến tận… dưới rún, nơi được gọi là huyệt đan điền hay khí hải.
Như vậy “đưa hơi xuống huyệt đan điền” thực chất là hít sâu đẩy
cơ hoành lên xuống mạnh hơn, cơ hoành di chuyển rộng hơn, nhờ đó sự thông khí sẽ
tốt hơn. Càng lớn tuổi cơ hoành càng làm biếng, nên người lớn tuổi cần luyện thở,
tập dưỡng sinh, thì cơ hoành mới làm việc tốt hơn.
Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) thường gặp ở người lớn tuổi, làm cho họ dễ
mệt mỏi, hụt hơi, cũng như bệnh giãn phế quản làm cho họ khạc rất nhiều mỗi sáng.
Ngày càng có nhiều người bị ung thư phổi do hút thuốc lá. Nhiều người già bị
lao là nguồn lây bệnh trong gia đình mà không biết. Giữ môi trường trong sạch,
tạo nhiều cây xanh bóng mát, gần gũi với thiên nhiên, tập thở đúng phương pháp,
tránh thuốc lá… là những cách tốt nhất để biết ơn buồng phổi của ta vậy.
Lý Lập Ông, thế kỷ XVI, viết trong Nhàn tình ngẫu hứng: “Xét
cơ thể con người, tai mắt mũi, tay chân, thân thể hết thảy đều cần thiết… chỉ
có hai cái không cần thiết mà trời phú cho ta là cái miệng và cái bao tử, nguồn
gốc tất cả những cái lụy của loài người từ xưa tới nay. Có cái miệng với cái
bao tử nên sinh kế mới hóa ra phiền phức, sinh kế phiền phức mới sinh ra những
mưu mô gian trá, mưu mô gian trá mới phải đặt ra hình pháp…”.
Lâm Ngữ Đường có lẽ cũng đống ý như thế nên ông cũng viết: “Chúng ta có
một cái bao không đáy gọi là bao tử… Nó ảnh hưởng đến văn mình của nhân loại…
Các hội nghị quốc tế căng thẳng đến thế nào, tới giờ cũng dừng lại để ăn…”.
Rồi ao ước: “Nếu con người có được cái diều như diều chim, có cái dạ
dày của loài nhai lại chắc là không có tình trạng hiếu chiến, tàn ác vì loài ăn
cỏ, ăn hạt đều hiền lành, loài ăn thịt đều hiếu sát”. Ông cũng đưa ra một
nhận xét thú vị: “Gà trống cũng thường đá nhau nhưng không phải vì thức
ăn mà vì gà mái. Con người mà có cái diều như gà thì chỉ còn những cuộc chiến
nho nhỏ chứ không phải cần đến chiến tranh lớn để xuất cảng đồ hộp”. (Sống
đẹp, bản dịch Nguyễn Hiến Lê). Thật tội nghiệp cho cái “bao không đáy” còn
gọi là bao tử hay dạ dày của chúng ta!
Đó là một bộ phận quan trọng của hệ tiêu hóa, đảm nhận việc “nạp năng
lượng” để ta duy trì sự tồn tại và hoạt động suốt cả cuộc đời. Cái bao
không đáy đó thực ra nó đã phải làm việc căng thẳng vất vả, co bóp, nhào nặn thức
ăn thức uống suốt ngày đêm để cung cấp cho ta những chất dinh dưỡng cần thiết
cho cuộc sống. Nó làm việc âm thầm không hề kể công, hoàn toàn ở ngoài ý thức của
ta vì khi nó nhào nặn co bóp như vậy ta không hề hay biết.
Để tiêu hóa được thức ăn, dạ dày phải tiết ra một chất acid mạnh mà nếu không
khéo tự bảo vệ mình thì acid này sẽ tiêu hóa ngay chính bản thân nó, làm cho nó
lở loét tùm lum mà ta gọi là loét bao tử (loét dạ dày). Thường nếu có lở loét
thì dạ dày cũng âm thầm tự băng bó lấy cho mình, đến khi quá lắm thì mới kêu
ca, lên tiếng, lúc đó ta có cái gọi là đau bao tử.
Nói chung ít khi ta thượng hại cái dạ dày của mình đừng nói chuyện biết ơn nó,
trái lại ta sẵn sàng nhồi nhét vào đó càng nhiều càng tốt từ thịt cá voi đến rắn
mối, thằn lằn, tác kè, chuột bọ, cào cào, châu chấu, nghêu sò ốc hến… Ta cũng sẵn
sàng đổ vào hằng lít rượu đế, whisky, hằng két bia và vô số những chất độc hại
khác như… thuốc trừ sâu, giun đầu gai v.v.
Để ý một chút, ta thấy hệ tiêu hóa là một cái ống cơ dài từ
miệng đến hậu môn, phình ra chỗ này, thắt lại chỗ kia để trở thành thực quản, dạ
dày, ruột non, ruột già… Thức ăn thức uống đi xuyên qua cái ống đó là đã đi bên
ngoài cơ thể, mà các bộ phận được phân công cắt xé, nghiền, nhồi trộn, nhào nặn,
chuyển hóa, hấp thu… để đưa vào cơ thể sử dụng.
Cả một bộ máy làm việc quần quật liên tục không mệt mỏi như vậy mới có thể đáp ứng
nhu cầu năng lượng của cơ thể hằng ngày. Ta không thể tưởng tượng rằng mỗi ngày
có hơn cả lít nước bọt được tiết ra là nhằm giúp cho miệng không bị khô, hôi và
giúp tiêu một phần thức ăn. Ở người lớn tuổi, nước bọt tiết ra ít đi nên dễ bị
đắng miệng, khô miệng, ăn không ngon.
Hệ thống nhung mao ở ruột non ngoằn ngoèo nhiều lớp có tổng diện tích lên đến
250 m2, bằng cả cái sân quần vợt, để hấp thu các dưỡng trấp nuôi cơ thể trôi
qua, với các tế bào hùng hục hoạt động ngày đêm để trao đổi chất, với vô số vi
sinh vật li ti sản sinh ra các men tiêu hóa, các vitamin. Gan đổ mật vào ruột,
tụy tạng tiết men và insulin mà nếu thiếu nó ta sẽ bị bệnh đái đường. Bất cứ có
một trục trặc gì trên cái ống đó đều gây ra những rắc rối đáng tiếc như bị tắc
nghẽn đâu đó chẳng hạn. Một người bị bón thường xuyên cũng làm cho cái ống bị
nghẹt, dẫn đến hôi miệng, ăn mất ngon, ngủ không yên.
Lâm Ngữ Đường có một nhận xét khá thú vị: “Đối với tôi, hạnh phúc trước
hết là vấn đề tiêu hóa. Ruột ta mà vận động điều hòa thì ta hạnh phúc, không
thì ta khổ sở. Sự tình chỉ có vậy thôi!”. Mà thật, cứ thấy người nào mặt
mày lúc nào cũng cau có, nhăn nhó, khó chịu đăm đăm… thì chắc là đã bị bón hoặc
trĩ kinh niên rồi! Người lớn tuổi cũng cần phải được cung cấp năng lượng đầy đủ,
cần tránh béo bệu nhưng cũng phải tránh cả suy dinh dưỡng – chủ yếu là do thiếu
chất đạm.
Cũng không nên quá sợ Cholesterol vì có loại cholesterol tốt
cần cho cơ thể. Nên dùng dầu thực vật. Các vitamin được cung cấp từ thức ăn như
rau quả, trứng, đậu, cà rốt, rau muống, gấc… Để giữ khẩu vị được ngon vừa ý, cần
thêm những gia vị mà người có tuổi vẫn quen dùng như tỏi, tiêu, ớt. Không nên
kiêng cử quá đáng làm cho ăn mất ngon. Đậu nành có lẽ là một thứ thức ăn lý tưởng
vừa cung cấp đạm thực vật lại có chất phytoestrogen là một loại kích thích tố nữ
rất tốt để làm giảm tốc độ lão hóa.
Một bữa ăn gia đình đông vui có con cháu sum vầy thì dù là
rau muống, kho quẹt, đậu hủ…cũng đem lại nhiều chất bổ dưỡng cả về tinh thần lẫn
năng lượng cho người lớn tuổi. “Hãy cho tôi biết anh ăn gì, tôi sẽ cho
anh biết anh là ai”. Lâm Ngữ Đường nói loài người có hai hạng, hạng ăn rau
và hạng ăn thịt. Hạng ăn rau càng đông thì càng dễ có… hòa bình trên thế giới.
Rồi cái bọng đái nữa chứ. Phải bí đái một lần mới biết “giá
trị”của cái bọng đái, mới biết ơn vô cùng khi có một cái bọng đái hoạt động
bình thường, biết lúc nào thì phải chứa đựng, lúc nào thì phải co bóp, lúc nào
thì mở cơ vòng và lúc nào phải đóng chặt lại. Thật là tai hại khi ở tuổi cao,
cơ vòng bắt đầu hoạt động không tốt nữa, lúc cần đóng chặt thì nó lại mở ra, đặc
biệt ở phụ nữ có tuổi.
Ở đàn ông, tuyến tiền liệt có thể phình to thành bướu chặn
nghẹt đường lưu thông của nước tiểu, lúc cần tiểu lại tiểu không ra. Lại phải mổ,
phải nong. Một kích thích quá mạnh như cười to, ho tràng dài hoặc vận động nhiều
quá, cũng dễ bị đái són. Thuốc an thần, thuốc lợi tiểu sẽ làm cho đái són xảy
ra thường xuyên hơn. Nói chung nếu tìm được nguyên nhân thì chữa trị không khó,
đừng lúc nào cũng cho là tâm thần rồi bỏ mặc. Nên tập đi tiểu có giờ giấc, đừng
đợi quá căng. Các loại tả lót thấm hút có thể dùng rất tiện cho người già khi
đi lại tàu xe.
Cũng cần chú ý sắp xếp chỗ đi đại tiểu tiện sao cho thuận lợi, dễ đi, có đủ ánh
sáng. Người mình thường coi chỗ tiểu tiện (toilet) như là một chỗ dơ bẩn xấu xí
nên thường đặt ra phía sau nhà, xa nhà, trong khi đó thực ra toilet là một nhu
cầu quan trọng của con người nên ở những khách sạn lớn, người ta bố trí toilet
ngay trước phòng khách, sạch sẽ và thơm tho.
Mắt là giác quan quan trọng nhất của con người. Chăm sóc mắt
là biện pháp nâng cao chất lượng cuộc sống. Có một quyển sách mà tác giả là một
người mù, viết với lời tựa là “Nếu tôi được một ngày sáng mắt”! Những
người bình thường có đôi mắt sáng nhiều khi không biết quý. Thử sống một ngày bịt
kín hai mắt lại thì mới đánh giá được chất lượng cuộc sống nhờ đôi mắt.
Già thì mắt phải yếu đi, cảm giác về độ đậm cũng kém, thích
nghi với bóng tối chậm và nhìn cố định không nét. Thủy tinh thể điều tiết kém
nên không nhìn gần được, điều này ảnh hưởng chất lượng cuộc sống rất rõ, vì làm
gì cũng phải đeo kiếng. Những nguyên nhân gây mù thường gặp là mắt hột, quáng
gà, đục thủy tinh thể (cườm khô), và cườm nước (glaucoma). Theo Tổ chức Sức khỏe
thế giới (WHO), người mù vì cườm khô đã chiếm hơn 40% số người già bị mù. Chín
phần mười các trường hợp cườm khô là do tuổi già, cơ thể suy yếu; số còn lại là
do các bệnh tiểu đường, chấn thương, suy dinh dưỡng…
Khi thấy mắt bị mờ dần, có đốm đen bay bay rồi cố định lại một chỗ, không đau nhức, không đỏ, tưởng là kính không đúng độ mà đo kính nào cũng không vừa thì phải nghĩ đến cườm khô. Hiện vẫn chưa có thuốc nào chữa được cườm khô, chỉ có cách là phải mổ để thay thủy tinh thể đục bằng một thủy tinh thể nhân tạo hoặc đeo kính để điều tiết. Hiện nay có những kỹ thuật mới để mổ cườm khô, đặt thủy tinh thể nhân tạo rất tiện lợi. Sau mổ, bệnh nhân có thể sinh hoạt lại bình thường ngay.
Riêng cườm nước là một bệnh hết sức nguy hiểm vì dẫn đến mù lòa. Nếu được phát hiện sớm thì có thể tránh được mù. Bệnh cườm nước cấp tính gây nhức đầu dữ dội, có khi nhức nửa đầu kèm theo ói mửa, mắt đỏ, căng cứng, con ngươi nở lớn. Trường hợp này phải đến ngay bệnh viện có chuyên khoa mắt. Dạng cườm nước mạn tinh tiến triển âm thầm, chỉ thấy hơi đau mắt, xốn mắt, mỏi mắt và mờ dần. Nhiều người tưởng tại mình có tuổi nên mắt kém, không đo nhãn áp để chẩn đoán kịp thời.
Người lớn tuổi cũng thường nghe kém, lãng tai. Lãng tai một
chút cũng hay, khỏi phải nghe những lời nói xấu mình! Cái gì khoái thì nghe
không thì thôi. Từ 65 tuổi trở đi có hơn một phần ba số người bị lãng tai. Nghe
kém sẽ làm cho việc truyền thông khó khăn hơn, có thể gây nguy hiểm trong giao
thông, đi lại. Ngày nay có những dụng cụ trợ thính dễ sử dụng và rẻ. Ở các nước
phát triển cứ ba người có tuổi thì một người mang máy điếc, nhờ đó họ có thể
giao tiếp tốt hơn và tham gia vào các hoạt động xã hội, giúp họ cảm thấy sảng
khoái, không bị coi là tàn phế nữa.
Ở ta, nhiều người không ưa máy điếc vì nó ồn ào lại làm cho ta nghe rõ những “sự
thật đau lòng”. Một vở kịch kể chuyện hai vợ chồng già, ông nói gà bà nói vịt
nhưng rất hạnh phúc bên nhau, đến khi các con hiếu thảo gởi về cho mỗi người một
cái máy điếc thì bắt đầu cãi vã nhau suốt ngày. Cuối cùng cả hai phải liệng cái
máy điếc vào sọt rác!
“Chúng ta không chăm sóc bản thân mình mà để cho cơ thể làm việc đến hao mòn, vì vậy nó dễ bị hư hỏng sớm. Khi chúng ta còn khỏe mạnh, còn sung sức, thì chúng ta bóc lột ngay chính bản thân mình, bóc lột các bộ phận trong cơ thể, bóc lột những khả năng của mình mà không hề cân nhắc, không hề nghĩ tới hậu quả. Ở lứa tuổi 50 tôi vẫn chưa chú ý lắm đến sức khỏe của mình…” Viện sĩ Misculine 90 tuổi viết như thế. Hiện nay mỗi sáng ông chạy bộ, tập thể dục đều đặn, chơi quần vợt, ăn uống điều độ. Ông nói “Tôi cảm thấy 30 năm trước đây tôi đã già yếu hơn nhiều so với bây giờ”!
Đỗ Hồng Ngọc
