Hãy rộng lòng với tôi những điều tôi đã nói.
Hãy hiểu cho tôi những điều tôi chưa nói.
Gọi rằng, tập thể những con người có-mặt-chúng-tôi, là một
khu rừng. Rừng rú ấy non thế kỷ qua chỉ toàn cây trái độc. Cây này tỏa chất/khí
độc làm tàn héo cây kia. Cây nọ rụng trái/giống độc xuống làm què quặt mầm non
khác.
Cuộc anh em choảng nhau kịch liệt đang tới hồi cực điểm. Vừa mấy tháng qua là cuộc chơi nhãn hiệu Tết Mậu Thân. Một cuộc nhang khói quanh co, lẫn ngậm ngùi.
Quanh co, vì suy tới nghĩ lui vẫn ngần ấy nội dung tranh chấp.
Có khi tới trăm năm cũng chỉ vậy. Có khi rối mù, tàn tật trí não hơn.
Ngậm ngùi qua-về, vì cái nôi mẹ ru con có giới hạn quá hẻo.
Mẹ ru tuổi thơ. Tuổi lớn, tụi con chúng tự tính sổ với nhau. Bên này bên kia một
lũy tre, cách một bờ mép chiến hào, qua một màn sương bờ lau sậy, vẫn ngần ấy
anh em.
Cha lăn đùng rồi, có anh con cầm dao găm thay. Cha già nua,
có anh con thông minh hơn nói hộ. Vẫn ngần ấy nội dung, ông cao từng nói, ông cố
đã nói, ông nội từng khẵng định, cha của mình có bổ sung, tới mình thay mặt Buổi-hôm-nay,
nói, phải đúng bon vậy. “Sông có thể cạn, núi có thể mòn, nhưng chân lý ấy
không bao giờ thay đổi.”
Tôi ngồi rất lâu trong đêm thâu. Nghĩ về khói hương một ngày
đầu năm mới. Những đóa hoa sẽ nở trong mùa xuân tới.
Người ta đồn rằng có những bà mẹ còn ôm cuốn kinh Phật trong
lòng tay, và nhiều em bé còn mang theo món đồ chơi quà tết cha mẹ cho trước khi
tử nạn.
Con bò gặm cỏ trên cánh đồng tháng giêng, bầy chim đậu
trên mái ngói thành phố, lũ khỉ nhảy nhót trong rừng xa, khe suối bỗng đổi màu
nước, tất thảy, chẳng thể nào đứng ngoài cái dấu ấn có tên gọi Mùa-Xuân-1968.
1968. Tỉnh điên, Điên tỉnh.
Mặt thật mặt giả nhìn nhau là rất lẫn lộn giả thật. Có những
cái mặt nạ to bằng cánh đồng cỏ. Có những cây cầu quê nhà giống như con rít vô
tận nhiều chân khủng long bị bom mìn chặt làm ba bốn đoạn. Thịt da hoen rỉ, gọi
đó là màu máu khô cũng không sai mấy.
Dòng nước chảy chân cầu chia đôi Nam-Bắc, trong vắt, không hề
bên này màu nước vàng, bên kia đỏ. Chỉ con người vu oan cho nó việc phân tranh.
Chỉ ồn ào va chạm ngổn ngang, trong lòng người hoang mang trì độn. Nói chung
vạn vật nơi đất nước tôi cư ngụ, lúc này, như đồng loạt đầu thai vào một đám
côn trùng.
1968. Đây cũng là thời, tôi, một con tốt trên bàn cờ, trà trộn
trong cuộc phân tranh. Cuộc chiến, ngay cái tên gọi đã không mấy vui. Rất hao
phí sức khỏe, ngay cả những con người vốn ghét kỵ chiến tranh.
Đang có một nguồn bấn loạn đại đồng lớn rộng từ Nam Quan tận
Cà Mau, đánh phá nhiều hệ thống tâm não. Tôi, một thành phần rất lăng nhăng
nhưng không thể vắng mặt chỗ đầu tên mũi đạn. Đôi khi thảnh thơi nghĩ: “Nếu
thiếu vắng mình cuộc chơi sẽ thiếu khăn tang.”
Nếu chúng tôi tìm mọi cách để ra khỏi cuộc chơi – trốn lính
hoặc đào ngũ chẳng hạn – các xưởng sản xuất chân nhựa, nạng gỗ, răng giả tròng
mắt nhân tạo và đủ thứ lộn xộn lẫn vân vân, sẽ đồng loạt ế ẩm.
Trong cái vị trí rối rắm không lối thoát, giữa dòng đời ngụ
cư trồi lên thụt xuống phình ra hẹp vào, chìm nổi chẳng theo quy luật nào, tôi
luôn thiếu một điểm tựa, luôn thất lạc. Có một thời, mọi người xem tôi là một
thằng điên.
Tôi khoái cái xác định rất đúng bon lại rất mơ hồ này. Qua một
thời nghi hoặc, âm u tự cằn nhằn tra vấn, tôi cầm chắc mình là một-người-điên.
Thế là tự liệt mình vào hạng ưu tú, không thua ly nào so với
các bậc điên tà rực rỡ khác; những người cực thân ái, tôi từng sống gần, thân
thiết gối chăn, cùng nhìn mảnh trăng khuya, cùng ngáp khi đói bụng.
Vì sao và từ đâu. Do đâu mà vô tận khởi đầu. Những bất tận
người điên đã ngao du ra chốn lang thang. Từ cái hang hoang rỗng kiếp đời. Chỗ
hạn hẹp não thùy, tiên thiên hao hụt. Hay vì cảm thương mà chết đứng dưới lồng
lộng một cõi trời, một bát ngát cõi đời. Hoặc vì núi cao sông rộng, con bướm lũ
chuồn chuồn, bị che phủ bởi ngụy trang, đeo mặt nạ ngay thì.
Chỗ cần cổ đại-phu-nhơn nọ vòng xuyến rắn bò quanh. Tựa cái
đồn lũy óng ả nòng súng vòng kẽm gai vòng tròn bảo trợ. Vòng xuyến ấy, đoàn người
rồng rắn dòng sông mượt, cây cầu đau chia cắt Bắc Nam. Những ổ vít lộ thiên móc
nối sàn gỗ mặt cầu, là bọn trái độc đang nẩy mầm.
Viết bậy bạ thì chẳng nên. Nhà văn mà! Lỡ được đời gọi vậy.
Trầm trọng và u mê hơn, chính mình cũng tưởng mình là vậy, nhà văn!
Nhưng không viết những chuyện tầm thường bậy bạ tâm linh cốt
tủy, gọi bừa vậy, không viết những chuyện bá láp tạp nham thấp cao trí huệ, tôi
chẳng biết viết gì. Tôi rùng mình lạnh toát chợt nghe. Một hồi chuông chiều, từng
nhát búa đóng đinh. Đóng đinh rỉ máu hồn. Đóng đinh hài cốt, mẹ đẻ của tro
than.
Tôi không chờ đợi một ai.
Lâu quá, chẳng một ai trở về.
Muốn tìm một việc khác dù bâng quơ vô vị để làm, giết thời
gian mà, nhưng nghĩ chẳng ra việc gì. Nên ngồi viết chuyện điên tà, khùng ngây
quanh quẩn, quanh đây lẫn đó đây. Có ai ngồi đợi con đò chỗ bến sông. Bên kia
sông một trận chiến vừa tàn.
Khùng ngây điên tà quanh quẩn, trồi sụt chót vót đỉnh cao
mây trắng xuống tận đáy hầm sâu tai vạ, là tôi, chỉ một tôi dần dà mất trí, đầm
đầm cõi mơ ngày, say cười với nắng về khuya.
Một người điên cầm bút ngu ngơ bàn luận về điên ngây tà khùng,
hẳn là một tên người chẳng chuyên nghiệp tí chút về căn bệnh này. Chẳng hiểu biết
quái gì. Viết liều, kiểu ném lựu đạn không hề biết rút chốt an toàn. Hắn, chưa
một lần rúc vào y học đông tây, trong việc học hỏi, thẩm duyệt, nghiệm xét tận
tường gốc rễ qua nghìn trang sách, trăm người bệnh. Nhưng ai cấm một người điên
viết. Cầm con dao rạch toát thịt da đùi vế chính mình mà không thấy đau, lại cười
nhăn răng đười ươi kia mà.
Hắn chỉ viết theo lời dạy của vị Thánh Điên, vị Thần mất
trí, mà hắn từng gặp gỡ, từng sống chung. Sự hiểu biết thần linh, rung cảm quỷ
ma, trong hắn, là khởi từ man man mùi hương giống cái nó ngửi. Mùi mồ hôi chị.
Mùi kinh nguyệt nàng. Tiếng khóc của mặt trời khi rơi rụng trên đầu núi chiều
hôm. Bóng tối sẽ ăn tươi nuốt chửng mày.
Không làm được việc gì, không viết được cái gì, chẳng được
súng đạn gươm đao mau chóng mang xuống lỗ, chỉ là đứng/ngồi/nằm/ triền miên thủ
dâm, giao cấu với ước mơ, cũng là cách chết. Loại chết này giống cái sống của một
con vi trùng.
Hôm nay hẳn còn, đâu đó ngai vàng. Nhà vua có quyền uy, “Ta
đứng nơi chót vót này để Cởi truồng”. Trong cái thế múa may của một dân đen
hạng đen thui nhất, Tôi sẽ đầy lòng ca ngợi mình bằng cách, trên trang giấy
trắng rùng rợn này, tôi cởi-truồng-tâm-não.
Cung Tích Biền
