1. Sơ lược tiểu sử:
Tangu Ryokan (1758-1831)
Tục danh là Yamamoto Eizo. Ông là một nhà sư, nhà thơ và nhà
thư pháp nổi tiếng của Nhật bản. Năm 22 tuổi ông theo hòa thượng Tainin Kokuse.
Khi thầy ông sắp mất, ông được truyền y bát nhưng Ryokan từ chối và rời chùa đi
khất thực, làm thơ và viết thư pháp.
Ryokan là một tăng sư đắc đạo, không câu nệ tiểu tiết, thậm chí ông có thể ăn cá thịt, và rất ghiền rượu gạo, có lần uống đến say túy lúy.
Có nhiều câu chuyện lý thú kể về ông, nhưng hay nhất có lẽ
là chuyện ông muốn tặng mặt trăng cho tên trộm.
Chuyện kể rằng:
Một buổi tối, Ryōkan quay về túp lều ở dưới chân núi sau một
ngày đi khất thực mệt mỏi, và ông nhìn thấy một tên trộm trong nhà. Nhưng căn
nhà trống trơn không có gì để tên trộm lấy. Lúc đó, ông đã nói với hắn ta:
"Bạn đã đi một quãng đường dài để đến thăm tôi, và bạn không nên trở về
tay không. Hãy lấy quần áo của tôi làm quà." Tên trộm ngơ ngác, vội vơ lấy
quần áo rồi phóng đi.
Ryōkan khỏa thân ngồi ngắm mặt trăng đang hiện ra bên khung
cửa sổ. “Anh ta thật tội nghiệp,” ông trầm ngâm, “Ước gì tôi có thể tặng anh ấy
vầng trăng đẹp thế này”. Ngay sau đó ông đã viết một bài haiku:
The thief left it behind:
the moon
at my window.
Tạm dịch:
Tên trộm bỏ nó lại phía sau:
Vầng trăng
Bên song cửa.
*
2. Thơ
THE PATH
The path is hidden
by snow
invisible
but thoughts of you
lead me onward.
.
DREAM
in this dream world
we doze
and talk of dreams --
dream, dream on,
as much as you wish.
.
NO MIND
With no mind, flowers lure the
butterfly;
With no mind, the butterfly visits
the blossoms.
Yet when flowers bloom, the butterfly
comes;
When the butterfly comes, the
flowers bloom.
.
DOWN IN THE VILLAGE
Down in the village
the din of
flute and drum,
here deep in the mountain
everywhere the sound of the pines.
*
3. Phỏng dịch (Trần Đức Phổ):
CON ĐƯỜNG
con đường ẩn mình trong tuyết
không dấu vết
nhưng niệm tưởng về thầy
dẫn con đi tiếp.
.
MỘNG
giữa thế gian ảo mộng
chúng sinh đều mơ màng
cùng nhau nói về mộng--
mộng, hãy mộng đi nào
thật nhiều như ước ao.
.
VÔ TÂM
vô tâm, hoa kia quyến rũ loài bướm
vô tâm, loài bướm viếng thăm hoa nở
vâng, lúc hoa nở, bướm đến
lúc bướm đến, hoa nở.
.
DƯỚI LÀNG
dưới làng
ầm vang tiếng sáo và trống
nơi đây núi sâu
thông reo khắp chốn.
October 2, 2020
Trần Đức Phổ
_____
Tham khảo từ nguồn tiếng Anh:
- Wikipedia
- Allpoetry
