Ở nhà thường gọi là chị Xíu. Tên của chị là Lan Vy, chị họ của
tôi. Chị em tôi chơi thân với nhau như chị em ruột. Tôi không có chị gái nên
hình mẫu để tôi học hỏi chính là chị. Chị nổi tiếng xinh đẹp và hiền thục ngay
từ lúc còn là nữ sinh đệ nhất cấp. Khi vào lớp đệ thất (lớp 6 bây giờ) bác tôi
có mời một anh sinh viên tên là Vinh về kèm cho chị học. Anh ấy nhiệt tình, kiến
thức vững và tính cách cũng đàng hoàng. Năm tháng trôi đi học xong đệ nhất cấp,
chị thi đỗ vào trường Nữ trung học Thành Nội. Mẹ chị là một người phụ nữ đẹp,
phúc hậu và đặc biệt là có giọng hát ru và những làn điệu dân ca xứ Huế rất
hay. Ngoài giờ học chị được mẹ kèm cặp, nữ công gia chánh như đan lát, thêu
thùa, làm các loại bánh trái, nấu được những món ăn đặc trưng xứ Huế rất ngon. Những
năm học ở trường nữ Thành Nội chị càng xinh xắn hơn. Làn da trắng hồng, mái tóc
vàng mơ bồng bềnh, ôm lấy khuôn mặt khả ái, rất có duyên. Đôi mắt to, lúc nào
cũng long lanh với ánh nhìn ấm áp. Nhìn chị có vẻ đài các của phụ nữ Á đông
nhưng có chút gì Tây Tây rất sang. Vì vậy, mỗi lần đi học về không thiếu “những
cái đuôi” theo về tận ngõ và cũng không biết bao anh chàng trồng cây si trước cổng
trường.
Tuy vậy chị Xíu vẫn chăm lo học hành và về nhà phụ việc cho mạ. Tốt nghiệp tú tài, chị thi vào sư phạm. Lại nói về anh Vinh (thầy dạy kèm từ lớp 6 của chị) kèm cặp chị học từ đệ nhất cho đến đệ nhị, không ai khiến cũng tự nguyện kiêm luôn cả việc đưa đón chị đi học. Vì vậy mấy “cây si” không có cơ hội tiếp cận, cũng chỉ đứng nhìn từ xa mà thôi! Thế rồi, chị thi đậu vào sư phạm cũng là lúc anh Vinh thưa với gia đình bác tôi xin đưa ba mạ anh ấy sang thăm để bàn chuyện dạm ngõ. Bác tôi thấy anh Vinh là người có thể tin cậy để gửi gắm con gái mình, vì anh ấy học thức, con nhà đàng hoàng, lại một lòng yêu thương chị Xíu. Anh kiên trì đeo đẳng cũng đã 5-6 năm trời, xem ra cũng có vẻ hợp với chị Xíu.
Bác tôi bảo:
– Nếu con Xíu thuận thì bác cũng đồng ý
cho gia đình hai bên qua lại nhưng hãy để Xíu học xong sư phạm đã rồi mới tính
đến chuyện hỏi, cưới.
Ngày lành tháng tốt, chị tôi xem như hoa
có chủ. Chị vẫn chăm chỉ học hành cho đến khi cầm bằng tốt nghiệp sư phạm và được
bổ đi dạy ở một trường trong Nội Thành. Đám cưới được cử hành trọng thể sau đó
không lâu. Nhìn anh chị thật đẹp đôi và tràn đầy hạnh phúc trong ngày lễ vu
quy. Bà con ai cũng vui! Rồi chị về làm dâu nhà chồng, gia đình chồng rất mực
yêu mến bởi sự đảm đang, giỏi giang, tháo vát và nhân hậu của chị. Ba mẹ chồng
thương chị như con gái trong nhà, anh chị em nhà chồng thì thân thiết với chị
không khác gì anh chị em ruột. Mỗi lần em út trong nhà có chuyện gì cũng tâm sự
với chị và chị tìm cách an ủi, tháo gỡ cho các em. Chị về làm dâu cũng góp phần
cùng với ba mẹ, chồng chị để nuôi các em ăn học nên người. Anh Vinh là con đầu,
sau anh còn có bảy người em đang tuổi ăn tuổi học.
Anh Vinh là công chức nhà nước. Lúc thời
bao cấp khó khăn, lương hai anh chị cũng không đủ đắp đổi, nên anh chị đều phải
chạy vạy làm thêm mới nuôi con ăn học và trang trải gia đình, hiếu sự với cha mẹ
đôi bên. Ba đứa con anh chị lần lượt ra đời, đứa nào cũng khôi ngô tuấn tú và
chăm lo học hành. Lúc này anh chị mua được miếng đất cách trường chị dạy khoảng
1km, rồi làm một cái nhà nhỏ đơn sơ nhưng ấm cúng, ríu rít tiếng trẻ thơ và lúc
nào cũng tràn ngập hạnh phúc. Anh lúc này làm quản lý một cơ quan, có vẻ bận rộn
hơn, thời gian dành cho cơ quan nhiều hơn. Ngoài việc quản lý anh còn được mời
dạy kỹ năng sống cho các lứa tuổi vì anh ăn nói lưu loát, nghe rất xuôi tai bởi
vì anh có kiến thức và tỏ ra rất am hiểu. Rồi năm tháng trôi đi cũng có thuyên
chuyển đảm nhiệm một vài chức vụ khác trong thành phố. Chị dạy gần nhà và chị
còn phát huy tài nấu nướng của mình mà lúc nhỏ mạ chị đã dày công bày vẻ. Ngoài
giờ dạy chị làm thêm bằng cách nhận hợp đồng nấu đám cưới, đám hỏi, tiệc tùng
cho người ta. Công việc đem lại cho chị thu nhập cũng rất đáng kể ngoài đồng
lương nhà giáo thời bao cấp. Chị cũng thay nhà cũ, xây lại được một ngôi nhà
hai tầng khang trang với trang thiết bị hiện đại, đủ tiện nghi ngay trên mảnh đất
ngày xưa anh chị đã tạo dựng. Làm thì có tiền thật nhưng vất vả, tất bật lắm để
tròn cả hai vai. Ai từng đi dạy sẽ không lạ gì các áp lực công việc. Tới lớp lo
dạy đủ tiết, về nhà còn phải chấm bài, soạn bài và ghi chép các loại sổ sách.
Có khi giáo án, và cả những loại sổ sách rườm rà, không thiết thực gì cho việc
dạy học mà chỉ là phục vụ thanh tra kiểm tra mà thôi. Ngoài ra còn phải thao giảng,
dự giờ… đủ các kiểu. Chị dậy đi làm từ 3 giờ sáng, đến 7 giờ sáng, sau đó giao
lại cho bộ phận khác trong nhóm dịch vụ của chị tiếp tục công việc rồi chị lại
hối hả tới trường cho kịp giờ dạy. Trong lúc chồng con chị vẫn còn yên giấc điệp.
Có lần chị dậy lật đật, đánh răng rửa mặt và trang điểm qua quýt tới chỗ làm.
Chị vớ lấy cây bút chì kẻ viền môi màu đỏ mà chị tưởng là bút chì kẻ lông mày.
Chị đưa tay quệt nhanh 2 vệt trên đôi lông mày rồi tất tả lên xe, tới chỗ làm.
Tới nơi ai cũng lo công việc của mình: người gọt rau củ quả, kẻ tỉa bông trang
trí, người hông xôi, luộc gà… Đến lúc gần sáng bỗng có một em nhân viên cười
nghiêng ngửa vì nhìn thấy đôi lông mày của chị màu đỏ. Nó la lên:
– Ôi trời! Chị Xíu hôm nay trang điểm độc
và lạ quá! Từ thuở cha sinh mẹ đẻ, em chưa thấy ai kẻ lông mày màu đỏ chót rứa
tề!
Thế là cả nhóm phá lên cười, đau cả bụng.
Chị vui tính, hòa nhã lại siêng năng nên
chị em ai cũng thương. Tới trường chị cũng rất được lòng đồng nghiệp. Bởi chị tốt
tính, nhân hậu, thương yêu học trò và làm việc lúc nào cũng đầy trách nhiệm.
Duy chỉ có sếp là giữ thái độ khó hiểu. Khi thấy chị làm việc như thế mà việc
trường vẫn tròn vành vạnh. Nếu muốn tìm cơ hội để làm khó nhau thì không có dịp
nào tốt hơn là thanh, kiểm tra trong đó có dự giờ và soi hồ sơ sổ sách. Mỗi lần
thanh tra cấp trên về trường, họ thường dự giờ 3-5 người. Sếp chỉ ai thì họ dự
giờ người đó (Nay thì bỏ rồi, giờ chỉ còn gọi là thanh tra nội bộ trong trường.
Nhưng có người cả đời dạy học ít ai dự giờ vì những lý do khác nhau.)
Thế là có lần vào lúc 12 giờ trưa mà sếp
báo chị là chiều nay lúc 1 h 30 có đoàn thanh tra về và chị là một trong những
GV cần dự giờ. 1 giờ chiều chị hớt hơ hớt hải tới trường, vừa chuẩn bị hồ sơ, sửa
soạn tiết dạy, chị vừa làm vừa khóc vì thấy có vẻ như bị ép. Nhưng cuối cùng chị
cũng hoàn thành các tiết dạy thành công và đạt kết quả tốt. Kể sơ sơ vậy để biết
cô giáo, người chị của tôi đã vất vả như thế nào của để có cơ ngơi như ngày hôm
nay. Trong lúc anh rể tôi thì với đồng lương nhà nước, nhưng đi về quần áo bao
giờ cũng bảnh bao, càng ngày càng trẻ đẹp, ra dáng đàn ông trí thức, lịch lãm lắm!
Các con chị được học hành nên người, đứa
nào cũng có công ăn việc làm ổn định. Anh chị cũng đã hoàn thành việc dựng vợ gả
chồng cho con. Cũng là lúc sức khỏe chị ngày càng xuống sắc. Da dẻ không còn
nõn nà, mái tóc không óng mượt như hồi trẻ nữa. Những năm tháng việc vàn bù đầu
đã in dấu lên khóe mắt và khuôn mặt của chị. Tuy vậy chị bước vào thu vẫn là một
phụ nữ đẹp. Chị làm việc vất vả là vậy nhưng cũng rất chiều chuộng anh. Ngay cả
những việc như anh muốn trở lại “chiến trường xưa” ở một tỉnh khác thăm cô bồ
cũ mà chị cũng đồng ý và cùng đi với anh. Chị nói cho anh thăm một lần cho anh
khỏi eo oóc vì chị biết cô ấy nay cũng lớn tuổi rồi, nhan sắc cũng đã phai tàn.
Khi gặp lại quả thật, sau mấy chục năm anh nhìn người cũ không ra. Chị ấy già
nua quá, thế là từ đó về sau anh không còn muốn nhắc lại chuyện đi thăm người
cũ nữa.
Anh chị giờ đã về hưu, sau khi nghỉ hưu
chị vẫn tiếp tục đi nấu nướng một thời gian nữa. Nay có lẽ cũng mệt mỏi rồi, sức
người có hạn mà! Chị cũng không còn đi làm thêm nữa. Con cái đã lập gia đình ra
riêng và có cuộc sống ổn định, những tưởng chuyện hôn nhân của anh chị đến đây
có thể gọi là viên mãn. Không ngờ, bẵng đi khoảng chục năm không gặp chị vì tôi
ở xa, gọi điện thăm chị thì chị nói anh chị đã li thân vì anh có người khác.
Tôi nghe qua vậy không thể tin nổi nên an ủi chị rằng:
– Chắc anh say nắng thôi, ít bữa nữa chán
thì anh lại về. Chứ anh chị đã sống với nhau gần trọn cuộc đời thế cơ mà.
Chị nói:
– Họ bây giờ say nhau quá rồi, không thể
cứu vãn. Người đàn bà mới của anh là người trẻ hơn chị tuy cũng đã có hai con
riêng. Bây giờ chuyện này vỡ lỡ đã 2 năm.
Chị cũng đã giấu cho anh chừng ấy năm
nhưng nay có lẽ không cần thiết nữa nên chị thật thà kể cho tôi nghe! Tôi rụng
rời cả người vì tôi không thể ngờ câu chuyện có kết cục tệ như vậy. Thật bất
công cho chị khi mà một con người vừa đẹp người, vừa đẹp nết, lại giỏi giang,
tháo vát đem hết cả sức mình chăm lo chồng con, lo tròn hiếu đạo với nội ngoại
hai bên mà tuổi xế chiều lại đau khổ như vậy. Chị giờ về nhà mẹ đẻ sống, hàng
ngày tụng kinh niệm Phật với mạ. Để lại cho anh một ngôi nhà khang trang với tiện
nghi đầy đủ, chị gởi lại anh cho cô con gái đã có gia đình chăm sóc. Còn anh cứ
qua lại hàng ngày vui bên tình mới.
Tôi không biết nói gì để động viên chị cả,
bởi tôi thấy nghèn nghẹn ở cổ họng vì thấy đời bất công quá! Tôi vẫn không tin
vào câu: “Hồng nhan đa truân” mà chỉ vận vào người chị của tôi xem như là môt
câu nói để mà an ủi thôi! Chứ tôi vẫn nghĩ chị khổ vì không may vướng phải chữ
bạc tình. Có người ta vụng về bao nhiêu, nhan sắc cũng không lấy gì làm nổi trội
nhưng họ may mắn gặp người chồng tử tế, chung thủy, hết mực trân trọng, thương
yêu cả đời. Nhưng anh thì có lý của anh, anh than vãn với bạn của chị là “Xíu
ít quan tâm đến anh”. Tôi nghe kể như vậy thì tôi cũng không ngạc nhiên gì trước
lý lẽ biện minh này. Khi chán người ta có thể đưa ra cả 1001 lý do chứ chừng đó
mà nhằm nhò gì. Nhưng sao anh không nghĩ ngược lại là anh đã quan tâm đến chị
chưa? Đã thấu hiểu vất vả một gánh hai vai, đi sớm về trưa, giấc ngủ không tròn
của chị chưa? Lẽ ra anh phải đỡ đần chị thì mới đúng, chị việc ngập đầu thế kia
mà, nhiều khi đi làm không kịp ăn uống gì, chị có để ý gì cho bản thân đâu vì
chị bận lo cho gia đình. Chị ngủ không đủ giấc. Mỗi lần trường đi tham quan, đồng
nghiệp thấy chị nằm đâu ngủ đó, Khi di chuyển trên thuyền, hay trên xe… mọi người
khen chị dễ ngủ nhưng tôi nghe kể mà xót xa lắm! Tôi hiểu chị thiếu ngủ, thèm
ngủ vì chị thường dậy sớm mỗi ngày trong một thời gian dài năm này qua năm khác
như thế. Thời diểm 2-4 giờ sáng là thời gian người ta ngủ ngon nhất mà chị lại
phải dậy rồi. Điều này đối với tôi thì chị phi thường quá. Tôi thì không thể học
chị điều này. Vì tôi đêm nào lỡ bận việc gì mà buộc phải hoàn thành cho
xong như vậy chỉ thiếu 1-2 tiếng đồng hồ trong giấc ngủ là ngày mai tôi cứ
lờ khờ như con gà dịch rồi. Còn chị vẫn tươi mươi, đi làm năng nổ, nhiệt tình,
việc nào ra việc nấy trọn vẹn thật đáng nể. Sức khỏe trời cho chị như vậy như
thể là để bù đắp cho chị.
Thôi giờ chỉ cầu mong cho chị và mẹ thật an lành, sức khỏe, thâm tâm an lạc tuổi già. Thỉnh thoảng có mấy chị bạn học cũ về chơi, chuyện trò với chị cho khuây khỏa phần nào. Tôi nay ở cách chị cả ngàn cây số, ít khi có dịp trở về để lại bên chị tỉ tê như ngày nào. Tôi cảm thấy mình thật có lỗi với chị, nhất là như lúc này. Nhưng tôi vẫn tin chị tôi luôn mạnh mẽ như chị đã từng như thế!
