Tôi về ở trong appartement này đã hơn 20 năm, một khoảng thời
gian dài đủ để chứng kiến bao cảnh tang thương biến đổi của cuộc đời. Bóng xế
hoàng hôn ảm đạm dàn xuống chung cư này nhiều hơn là ánh sáng rực rỡ của những
buổi bình minh...
Ông, còn lại một mình, sức khỏe cũng yếu
dần rồi cũng như Bà, đi không nhớ đường về, thỉnh thoảng lại thấy Polizei dắt
ông về. Những lúc ở nhà, khi thì Ông hé mở cửa lớn, khi thì đứng ở cửa sổ nhìn
vu vơ ra đường, kêu réo mọi người qua lại lung tung.
Khi Ông mất, tôi xúc động nhiều nhưng
cũng mừng cho Ông, chứ cứ phải kéo lê cuộc sống quá đơn độc như vậy, tội cho
Ông quá!
Hôm đám tang Ông, chỉ thấy hiện diện có
một người cháu gái và mấy người y tá thường săn sóc Ông mà thôi. Trong căn nhà
quàn tư nhân, chỉ có một người kéo vĩ cầm bên cạnh quan tài, điệu nhạc nghe vừa
cô đơn vừa não nuột thấm tận lòng người. Tôi cũng đã ứa nước mắt khi nhìn khung
cảnh đìu hiu của một kiếp người, kết thúc một cuộc đời quá chua xót đắng cay.
Trên đường về, lòng tôi cứ nặng trĩu u hoài.
Tầng 2 dưới nhà tôi, hai Ông Bà Stussak
là cặp vợ chồng già hạnh phúc nhất rồi đó, đi đâu cũng có nhau, lo cho nhau từng
chút. Hồi trước những lúc
tôi đi làm về, gặp hai Ông Bà trên cùng một chuyến xe. Vậy
là Bà gần như quên mất sự hiện diện của Ông bên cạnh; kể cho tôi nghe huyên
thuyên bao
nhiêu chuyện cho đến khi về tận nhà. Còn chồng Bà lại là người
bạn thân thiết thường hay đi chung hồ bơi với tôi. Không ngờ Bà bị Cancer mà
tôi không hay! Bẵng đi một thời gian không thấy Bà, hỏi thăm Ông mới biết Bà phải
vào bệnh viện. Vì phát hiện căn bệnh quá trễ nên khó có hy vọng qua khỏi, tôi
xin đi thăm Bà nhưng Ông nói Bà về nằm ở một bệnh viện gần nhà người con gái, rất
xa München, không tiện cho tôi đi theo. Rồi một hôm, Ông đã ứa nước mắt báo cho
tôi hay Bà đã ra đi và tôi đã đi đưa đám tang Bà tại Nordfriedhof.
Trời hôm đó tuyết đổ mù mịt, lạnh vô
cùng - Cả một bầu trời âm u, ảm đạm. Trong nhà quàng, Ông đứng âm thầm như một
chiếc bóng cô đơn, nước mắt chảy dài. Còn tôi, chỉ biết ngậm ngùi cầm lấy tay
Ông như chia xẻ bớt niềm lẻ loi cô quạnh của Ông được phần nào hay phần đó.
Rồi Ông vẫn thui thủi ra hồ bơi nhưng
không còn hăng say vùng vẫy như trước nữa. Ông đã đi và về với những bước chân
âm thầm trong câm nín chịu đựng cho số kiếp của mình.
Đớn đau như vậy vẫn chưa đủ, định mệnh
vẫn chưa buông tha Ông. Bây giờ Ông cũng bị Cancer và ở hẳn với người con gái
và tôi chỉ hỏi thăm Ông qua điện thoại mà thôi.
Tầng lầu 4 trên tôi là nhà Bà Bingl. Có
lẽ ngày còn trẻ Bà xinh đẹp lắm, dù bây giờ đã lớn tuổi nhưng nét hương xưa vẫn
còn phảng phất. Gặp Bà lúc nào cũng thấy nụ cười còn tươi tắn trên môi.
Ngày trước Bà rất thân thiết với Bà
Wagner, đối diện nhà tôi. Hai Bà hay hẹn nhau đi ăn, thong dong dạo bước hay đến
nhà nhau để cùng uống café buổi chiều. Rồi Bà bị đau đầu gối, kéo lê đôi nạng,
tôi có hỏi Bà sao không xin dời xuống tầng trệt cho đỡ phần di chuyển. Nhưng Bà
nói ngại dọn nhà lắm.
Nay thì thực sự Bà không cần dời nhà nữa!
Bà đã nằm liệt một chỗ, cũng chỉ một mình và chỉ có y tá đến chăm sóc mà thôi.
Thỉnh thoảng tôi lên thăm Bà, nhìn tôi Bà cười
rạng rỡ, cứ muốn tôi ngồi xuống bên cạnh Bà, cầm chặt tay tôi như muốn tìm chút
hơi ấm của tình người. Ôi! Làm sao tôi chia xẻ hết được niềm đau của những người
bạn hàng xóm của tôi đây?
Chưa vơi nguôi ngoai, lại thấy ở tầng
trệt vừa có một đám tang nữa. Thật quá bất ngờ, vì Ông Klinger chỉ đau có 3 tuần
rồi ra đi. Trông Ông vẫn còn khỏe mạnh và còn trẻ so với các ông bà trong chung
cư này.
Hôm đưa đám Ông, bà vợ đang nằm trong bệnh
viện nên phải ngồi xe lăn để ra mộ phần. Rất đông người tham dự, hoa tươi chất
đầy, phải chăng nhiều tấm lòng thương mến đã dành cho Ông. Âu cũng là một niềm
an ủi dịu ngọt cho Bà và giúp Bà thêm nghị lực để tiếp nối những ngày đơn chiếc
còn lại. Nay thì Bà bị tiểu đường nặng, nằm một chỗ, ngày ngày có y tá đến chăm
sóc thường xuyên.
Chưa hết, đối diện nhà tôi là Bà
Wagner, vốn là bạn thân của Bà Bingl ở lầu 4 đã nói ở trên. Bà Wagner ly dị chồng
đã lâu nhưng vẫn treo cái bảng tên chồng Dr. Wagner. Có lẽ Bà muốn giữ lại dư
âm vang bóng một thời của mình nên Bà luôn luôn hãnh diện với danh xưng này.
Bà bị tiểu đường rất nặng nhưng cứ muốn
ăn ngọt, hay vào tiệm mua rất nhiều bánh rồi về sợ bệnh, lại mang cho tôi.
Không nhận thì Bà không vui.
Bà ở một mình, có người con gái duy nhất làm việc ở Hồng
Kông, rất may nay cô ấy đã về ở hẳn München. Sức khỏe của Bà càng ngày càng sa
sút, người con gái đưa Bà vào viện dưỡng lão khi trí nhớ không còn minh mẫn nữa.
Thật buồn cho cuộc sống quá ảm đạm thê lương, vô tri vô giác, chẳng hơn gì cỏ
cây.
Người cuối cùng kế bên cạnh nhà tôi là
Bà Trudzch, nghe nói ngày trước Bà là kiến trúc sư. Bà thích ăn mặc đẹp, áo quần
đặt mua toàn những thứ đắt tiền. Cứ chiều chiều Bà lại ăn diện đẹp đẽ rồi lần
bước xuống cầu thang để đi dạo một vòng. Sau này Bà không còn ra khỏi nhà được
nữa vì bịnh tim lại cộng thêm bịnh suyễn. Bịnh tật đã hành hạ Bà xuống sắc quá
nhanh chóng. Những lúc quá yếu, cần làm một việc gì đó, Bà hay gọi phone nhờ
tôi sang giúp.
Bà chỉ có một người con gái ở chỗ khác,
thỉnh thoảng đến thăm chứ không ở thường xuyên, người con trai thì ở tỉnh xa.
Nhìn Bà hốc hác xanh xao, lê từng bước mệt nhọc, chỉ lẩn quẩn quanh bốn bức tường,
có lúc phải gục xuống bàn để thở, tôi cảm thấy cuộc đời quá u ám. Cứ nghĩ đến
mình rồi cũng sẽ có một ngày như vậy, làm tôi hết muốn sống lâu, sống thọ.
Rồi có những đêm khi mọi người đang yên
giấc, lại giật mình thức giấc vì tiếng còi hụ của xe cấp cứu, cứ chở Bà đi rồi
chở Bà về như đi chợ, thấy mà tội nghiệp hết sức. Cuối cùng Bà phải vô bệnh
viện cả thời gian dài. Tôi vào thăm, Bà mừng vô cùng, cầm lấy tay tôi không rời
và cứ ao ước được trở về căn nhà quen thuộc của mình.
Nhưng Bà đã không trở về được nữa! Hôm
đi dự đám tang Bà, tôi đã thực sự bàng hoàng xúc động tột cùng! Tôi chưa bao giờ
dự một đám tang tiêu điều buồn bã như vậy. Tồng cộng có 9 người, làm tôi ngồi
mà cứ ngóng ra cửa xem có ai đến nữa không?
Chín người được phát 9 cái bông hồng, đến
đặt lần lượt bên quan tài, cúi đầu tiễn biệt rồi ngậm ngùi ra về.
Ôi! Cuộc chia tay sao mà não nề quá vậy!
Hay là ước nguyện của Bà là ra đi lặng lẽ, không muốn làm vương vấn những người
còn ở lại chăng?
Nhưng khó có thể nào không để lại một
chút gì vương vấn cho người còn ở lại!? Dù thân hay sơ cũng ít nhiều suy ngẫm;
người nằm xuống - một đám tang với nghi thức trang trọng hay một đám tang lặng
lẽ đìu hiu thì những người đã chết đều có một điểm tương đồng quy về mẫu số
chung là đều
trở về cát bụi...
Cuộc sống vừa độ lượng vừa khắc nghiệt,
không ai thoát ra được quy luật " Sinh, Lão, Bệnh, Tử ". Các ông bà bạn
láng giềng của tôi đã lần lượt ra đi về một thế giới nào khác và tôi còn ở lại,
nhìn thời gian trôi để thấy tóc mình cũng không còn xanh nữa...
Vẫn biết cuộc đời là hư vô! Có đó rồi mất
đó nhưng sao tôi vẫn nhớ xót xa những người bạn láng giềng dễ thương của tôi.
Bây giờ, ngày ngày ra vào chung cư, tôi
vẫn cứ mường tượng hình ảnh Bà Trudzch hay ngồi nơi bục cửa nghỉ mệt mỗi khi đi
dạo về, Bà Stussak luôn luôn ân cần hỏi han, Ông Klinger thấy tôi từ đằng xa đã
ngả mũ chào v.v...
Sự ra đi của họ đã làm cho tôi ngậm
ngùi, thương tiếc, xót xa cho những dâu bể của cuộc đời. Tôi cố gắng thức tỉnh,
cố gắng nguôi quên mọi sự đổi dời của bể dâu, nguôi quên qui luật vô thường bất
biến của vạn hữu, nhân sinh, xem như là chuyện thường tình của đời người nhưng
sao lòng vẫn thấy bâng khuâng, bùi ngùi khi ngày ngày vẫn vào ra chung cư này;
cảnh vẫn như xưa nhưng những người xưa đâu vắng...
Tôi chỉ có một niềm vui nho nhỏ là đã
giúp đỡ nhiều người trong khả năng của mình. Ít ra tôi cũng đã đem đến cho họ một
vài nụ cười, một chút ấm lòng trong tình người và tôi luôn luôn tâm niệm rằng:
Cuộc đời sắc sắc không không
Còn chăng chỉ một tấm lòng cho nhau.