Một trong những câu hỏi mà tôi luôn muốn
được trả lời là cái âm mưu biến người miền Nam thành bầy thú dữ chuyên ăn thịt
người bắt nguồn từ đâu. Trong bài viết “Đúc
khuôn Tội ác”
trước đây, tôi đã đưa ra bằng chứng không thể chối cãi về những nọc độc văn hóa
tiếp tục lan tràn trong huyết quản dân tộc, phần lớn được chuyên chở bởi các
tác phẩm văn học nghệ thuật. Trong nhiều năm, tôi không tìm được manh mối nào
về nguồn gốc của những âm mưu ác độc, vô luân, phản dân tộc này cho đến gần
đây, khi tình cờ đọc một truyện ngắn do một người bạn trên Facebook đưa đường
dẫn. Và Eureka! Tôi tin rằng mình đã tìm được bằng chứng cụ thể của “khuôn mẫu
tội ác” được áp dụng trong gần ba phần tư thế kỷ qua.
Truyện có tựa đề “Giấc ngủ mười năm, ”
được sáng tác vào năm 1949, vào khoảng giữa của cuộc kháng chiến chống thực dân
Pháp do Việt Minh lãnh đạo. Nhân vật chính, nông dân Nông Văn Minh, kể lại tao
ngộ kỳ lạ của mình. Tham gia kháng chiến chống Pháp, bị thương ở đầu, ngất đi
và tỉnh lại mười năm sau. Được Đào, cô con gái nay đã lớn khôn, kể cho nghe
diễn tiến trong mười năm qua, từ chiến thắng rực rỡ của Việt Minh cho đến những
thành quả vượt bực trong việc xây dựng một đất nước độc lập và thống nhất dưới
sự lãnh đạo của chủ tịch Hồ Chí Minh. Một thứ Rip Van Winkle on
steroids, theo nhận xét của Ngô Tự Lập. Nguyễn Cao Sinh, trong bài nhận định
cùng tên “Giấc ngủ mười năm” đăng trên báoVăn Nghệ Quân Đội năm
2008, đã không hề kiệm lời tán dương nội dung của truyện. “Câu chuyện được viết
theo bút pháp, mà các nhà phê bình văn học gọi là ‘bút pháp huyền thoại’, ‘bút
pháp giả tưởng’… đã thể hiện một niềm tin chắc chắn, một niềm lạc quan phơi
phới về sự tất thắng của cuộc kháng chiến, về một tiền đồ tươi sáng của đất
nước ta sẽ ‘tiến kịp các nước tiên tiến trên thế giới’. Đứng trên quan điểm
lịch sử, đặt câu chuyện vào thời điểm năm 1949 chúng ta càng thấy giá trị, ý
nghĩa cũng như tính dự báo thiên tài của tác phẩm,” Nguyễn Cao Sinh phát biểu.
Người viết không có ý định tranh cãi với
ông Nguyễn Cao Sinh về nhận định trên, cho dù “tính dự báo thiên tài” của tác
phẩm không hẵn là hoàn toàn chính xác, thí dụ như cái viễn tượng “đất nước ta
sẽ tiến kịp các nước tiên tiến trên thế giới” chẳng hạn. Tuy nhiên, qua truyện
“Giấc ngủ mười năm,” một số chi tiết hư cấu đã trở thành hiện thực cho dù có xê
xích một số năm. Thành công của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp cũng như
sự phổ cập của khẩu hiệu “Hồ Chí Minh muôn năm” là những bằng chứng cho thấy
khả năng “tiên tri” của truyện. Đã có một số ý kiến qua lại liên quan đến việc
tác giả của “Giấc ngủ mười năm” có phải là cha đẻ của văn học “viễn tưởng” Việt
Nam hay không. Trong khi đây là một đề tài thú vị, người viết xin nhường sân
chơi cho quý vị có thẩm quyền trong lãnh vực phê bình văn học để họ quần thảo.
Thay vào đó, người viết muốn chia sẻ cùng bạn đọc một chi tiết rất quan trọng
nhưng, vì một số lý do không khó hiểu cho lắm, hầu như hoàn toàn bị bỏ rơi hoặc
né tránh bởi những người đã bỏ công đọc, nghiên cứu, và tuyên dương truyện ngắn
này.
Ở góc nhin của mình, người viết cho rằng
“Giấc ngủ mười năm” trước và trên hết là một tác phẩm tuyên truyền bậc thầy với
tầm ảnh hưởng vô cùng sâu rộng, tác động lên tâm lý đông đảo quần chúng không
chỉ trong giai đoạn kháng chiến chống Pháp (1945 – 1954) mà còn về sau này,
trong cuộc chiến tranh “chống Mỹ” và các cơ hội khác. Quan trọng hơn nữa, tác
phẩm “Giấc ngủ mười năm” nếu không phải là điểm khởi hành của thì cũng là bằng
chứng cụ thể nhất về một chiến lược tuyên truyền vô cùng hiệu quả nhằm mục đích
biến kẻ thù, bất kỳ “kẻ thù” là ai, thành bầy ác thú man rợ để khơi dậy căm
thù. Và lửa căm thù thiêu đốt lòng người biến thành sức mạnh cần thiết để chiến
thắng. “Biến căm thù thành sức mạnh” là khẩu hiệu quen thuộc được hô hoán liên
tục suốt hai cuộc chiến tranh, không phải vậy hay sao?
Điều gì trong tác phẩm tuyên truyền “Giấc
ngủ mười năm” đã dẫn người viết đến một kết luận nghiêm trọng như thế, bạn hỏi.
Không nhiều, chỉ là một đoạn không dài lắm trong truyện, bắt đầu với những câu
văn được trích dẫn dưới đây:
Bắt đầu trích:
“Người ta nói dân ở gần mặt trận ai
cũng hăng. Có gì lạ đâu. Tây nó ác quá. Chúng bắt được đàn bà con gái, thì 7
tuổi đến 70 nó chẳng từ ai. Năm bảy thằng tranh nhau hiếp. Hiếp không chết, thì
nó chặt đầu, móc mắt, mổ bụng, rạch trôn. Có khi chúng bắt con trai hiếp mẹ,
cha hiếp con gái, cho chúng nó coi và cười. Không nghe thì chúng giết cả nhà.”
Hết trích --
Tất nhiên là không có chút xíu liên hệ nào
giữa đoạn văn nói trên và phần mô tả lính “thám báo ngụy” hãm hiếp và hành hạ
dã man trước khi sát hại các nữ thanh niên xung phong trong “Tiểu thuyết Vô đề”
của nhà văn Dương Thu Hương dưới đây:
Chúng tôi hướng vào góc rừng đã tỏa ra mùi
thối khủng khiếp mà đi. Tới vực cô hồn, gặp sáu cái xác truồng. Xác đàn bà. Vú
và cửa mình bị xẻo, ném vung vãi khắp đám cỏ xung quanh.
Trở lại với “Giấc ngủ mười năm.” Phần mô
tả tội ác của thực dân Pháp tiếp tục với những hình ảnh càng lúc càng ghê rợn
hơn như sau:
Bắt đầu trích:
“Có khi bắt được đàn bà có thai, chúng nó
trói lại như trói lợn, rồi đánh đố với nhau. Thằng thì đoán chửa con trai.
Thằng thì đoán chửa con gái. Rồi chúng nó mổ bụng người đàn bà chửa, móc đứa
con trong bụng ra coi. Thằng nào đoán trúng thì được tiền hoặc thuốc lá.
Có khi chúng nó bắt đàn bà, trói chân,
trói tay lại, lột truồng hết áo quần rồi cho chó con bú cụt cả đầu vú. Người
đàn bà vô phúc van khóc chừng nào, thì Tây reo cười chừng ấy.
Bắt được người già và thanh niên, chúng nó
chọc tiết, chôn sống, chặt đầu, phanh thây, hoặc treo thòng lòng trên cành cây,
chất củi thui. Có khi chúng nó bắt ăn thuốc viên, nói là thuốc chữa bệnh. Nuốt
xong chừng mấy phút đồng hồ thì trợn mắt lăn ra chết, cả mình mẩy tím bầm.
Trẻ con thì chúng nó bắt bỏ trong chum,
nấu nước sôi giội vào. Hoặc trói 2, 3 em lại một bó, quấn rơm và giẻ chung
quanh, rồi chúng nó tưới dầu xăng đốt.
Tây ác như vậy, cho nên dân ta ai cũng
hăng máu lên. Họ nói thà đánh Tây mà chết còn hơn để nó hành hạ mà chết.”
Hết trích ---
Tây thực dân ác là cái chắc. Đốt nhà, hiếp
dâm, giết người, chúng đều đã có làm. Nhưng để nghĩ ra những hành động quái
đản, ghê rợn trong phần trích dẫn ở trên, tác giả phải có một khả năng tưởng
tượng có một không hai, mãnh liệt đến độ bệnh hoạn. Ở vào thời điểm này, năm
2015, mặc dù đã từng làm quen với những màn giết chóc, thiêu sống người dã man
của phiến quân Nhà nước Hồi giáo (IS) trên màn ảnh nhỏ, rất khó để thuyết phục
người đọc là bọn thực dân Pháp đã thực sự nhúng tay vào những tội ác ghê tởm như
tác giả mô tả trong đoạn trích dẫn kể trên. Tuy nhiên, trong những năm kháng
chiến chống Pháp, một bộ phận rất lớn dân chúng đã dễ dàng tin rằng đây là
những tội ác có thật của bọn thực dân. Tai sao? Tại vì tên tuổi, địa vị của tác
giả, và nhất là niềm tin và sự tôn sùng của một khối lớn nhân dân mà tác giả
giành được qua những thủ đoạn tuyên truyền tinh vi trong giai đoạn lịch sử liên
hệ.
“Giấc ngủ mười năm” cùng với/hoặc các sản
phẩm tuyên truyền tương tự được dàn dựng, truyền bá rộng rãi đến các tầng lớp
dân chúng, được đưa vào chương trình tuyên huấn, dân vận để giáo dục bộ đội và
nhân dân biết căm thù, để biến căm thù thành sức mạnh. Và tác giả, không chỉ là
một nhà tuyên truyền thiện nghệ mà còn là một chiến lược gia tài ba, đã dựa vào
sức mạnh của căm thù để lèo lái cuộc kháng chiến đến thành công. Nguyên tắc
“dựa vào căm thù để chiến thắng” tiếp tục sau đó với những cuộc đấu tranh chống
kẻ thù giai cấp trong các đợt cải cách ruộng đất, đánh tư sản, đánh trí phú địa
hào. Và tiếp theo là cuộc chiến tranh “chống Mỹ cứu nước,” trong đó kẻ thù,
người miền Nam, cần được biến thành ác thú. Vì độc lập tự do hạnh phúc,
vì thống nhất đất nước, mọi thủ đoạn, dù tồi tệ đến đâu, đều có thể được chấp
nhận. Hơn nữa, xuyên tạc, bịa đặt, vu khống là điều bình thường trong công tác
tuyên truyền, nhất là khi nhân danh những điều cao quý, đẹp đẽ nhất. Cho nên,
ăn thịt người, không phải vì đói khát mà vì nhu cầu khát máu của người miền
Nam, là một tội ác “hợp lý” để tròng lên đầu kẻ thù cùng một giống nòi. Nghĩ
cho cùng, “ăn thịt người” thì đâu đã thấm gì so với “tội ác” của bọn thực dân
Pháp được mô tả bởi ngòi bút thần sầu của tác giả trong truyện “Giấc ngủ mười
năm.” Những ai đã tin vào sự hiện hữu của những tội ác như thế nhất định sẽ sẵn
sàng tin vào những tội ác kém man rợ hơn, “lính ngụy ăn thịt người” chẳng hạn.
Và như thế, trá ngụy biến thành tín điều, và mọi người đều hăng hái kể về, nói
về, viết về, và làm chứng cho cái tội ác ghê rợn mà họ không hề chứng kiến.
*
Sẽ bị xem là võ đoán nếu quả quyết rằng sự
xuất hiện của tác phẩm “Giấc ngủ mười năm” là điểm xuất phát của chiến lược sử
dụng căm thù để chiến thắng. Cũng liều lĩnh không kém nếu khẳng định rằng khái
niệm “biến căm thù thành sức mạnh” là phát minh của tác giả truyện “Giấc ngủ
mười năm.” Vào năm 1949, thời điểm tác phẩm này được viết ra và phổ biến, Hồng
quân Trung Hoa đã kiểm soát toàn bộ hoặc ít nhất phần lớn lãnh thổ Hoa lục, và
ảnh hưởng của đàn anh CS Trung quốc lên giới lãnh đạo CS đàn em tại Việt Nam
chỉ có thể ngày mỗi lớn mạnh thêm. Có thể khái niệm căm thù được tác giả “nhập
cảng” từ đồng chí Mao Trạch Đông vĩ đại, người phát động chiến dịch “Thổ địa
Cải cách” với khẩu hiệu “Vạn niên đích oan yêu thân – Thiên niên đích cừu
yêu báo” trong những năm 1946 – 1949 ở Trung quốc và đem áp dụng cho công cuộc
kháng chiến chống Pháp và kế hoạch phát động căm thù trong chương trình Cải
Cách Ruộng Đất sau đó. Như vậy, có thể sách lược dựa vào căm thù để chiến thắng
đã có mặt ngay trong giai đoạn đầu của kháng chiến chống Pháp, trước khi truyện
“Giấc ngủ mười năm” được phổ biến. Trong mọi trường hợp, không thể chối cãi
“Giấc ngủ mười năm” là bằng chứng cụ thể và rõ ràng nhất về việc sử dụng căm
thù như là vũ khí hàng đầu để chiến thắng, trong chiến tranh cũng như trong các
cuộc đấu tranh nhằm tiêu diệt kẻ thù giai cấp của đảng CS. Chưa bao giờ và ở
đâu nguyên tắc “cứu cánh biện minh cho phương tiện” được nâng lên một tầm cao
như vậy.
Căm thù, như thế, đã trở thành một phần
không thể tách rời của văn hóa Việt Nam trong gần ba phần tư thế kỷ, nếu
tính từ những ngày đầu của công cuộc kháng chiến chống Pháp. Trong chừng ấy
năm, bao nhiêu máu đã đổ xuống, bao nhiêu xương cốt đã đầy lên, bao nhiêu hận
thù đã chồng chất, và còn như vẫn chưa đủ, nọc độc căm thù tiếp tục được bơm
vào huyết quản dân tộc, phần lớn qua các hình thái văn học nghệ thuật và giáo
dục. Chỉ cần nhìn lại các sáng tác thơ văn xuất hiện trong hai cuộc chiến tranh
và xa hơn, đặc biệt từ nền văn học cách mạng. Có được bao nhiêu tác phẩm mà
trong đó không nhắc đến chém giết và hận thù? Có khi nào các nhà văn, nhà thơ,
nhà soạn kịch, nhà vẽ tranh v.v.. đã đóng góp vào “sự nghiệp” nuôi dưỡng căm
thù dừng lại và tự hỏi mình những hình ảnh về tội ác mà họ sẽ tròng lên
đầu lên cổ kẻ thù đến từ đâu?
Vì lợi ích mười năm trồng cây. Vì lợi ích
trăm năm trồng người. Những thế hệ Việt Nam, hàng hàng lớp lớp, được nuôi dưỡng
bởi dòng sữa ngập ngụa hận thù, khi trưởng thành, sẽ có những đóng góp gì cho
đất nước, đặc biệt về mặt văn hóa? Lợi ích trăm năm hay là ác mộng trăm năm?
*
Đã đến lúc trả lời câu hỏi đang treo lơ
lửng trên đầu lưỡi của bạn. Điều gì làm người viết quả quyết truyện “Giấc ngủ
mười năm,” đúng hơn là tác giả của nó, có đủ quyền lực để khiến những người cầm
bút thuộc nền văn học cách mạng, một cách mù quáng, biến cái tội ác tưởng tượng
“lính ngụy ăn thịt người” thành một tín điều bất khả tư nghị và vất qua một bên
lý trí và chức năng sáng tạo của mình để chỉ sử dụng một cách máy móc cái khuôn
mẫu “tội ác” mô tả trong văn bản tuyên truyền này nhằm biến người lính
miền Nam thành bầy ác quỷ?
Bởi vì tác giả là Trần Lực. Còn được biết
đến dưới các bút danh Chiến Thắng, Chiến Sĩ, Howang T.S, Lý Thụy, Nguyễn Du
Kích, Nguyễn Ái Quốc trong số hàng trăm tên hiệu được tác giả sử dụng trong
suốt quá trình hoạt động của mình. Chức vụ sau cùng của tác giả: Chủ tịch nước
Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
Có thể bạn sẽ cảm thấy có chút hoang mang
hoặc ngay cả có nhu cầu không để bị thuyết phục bởi các dữ kiện do bài viết này
cung cấp. Không sao! Đó là phản ứng tự nhiên của người đã quá lâu bị che phủ
dưới bóng âm u của thần tượng. Đây là một trong những trường hợp tốt hơn hết
nên để cho người đọc tự tìm lấy câu trả lời. Người viết xin nhường cho bạn cái
công việc điền vào chỗ trống, hoặc như người Mỹ thường nói, connecting
the dots, nối những chấm dữ kiện trong bài viết để rút ra kết luận cho
chính mình. Nếu vẫn cảm thấy chưa đủ, chỉ cần bấm vào đường dẫn dưới đây để đọc
toàn văn truyện “Giấc
ngủ mười năm”
cùng với các thông tin liên quan đến thân thế tác giả. Và hãy yên tâm, sẽ không
có tường lửa, bởi vì người CS không có thói quen dựng tường lửa ngăn chặn nguồn
thông tin tuyên truyền của chính họ!
Phùng
Nguyễn
22.10.2015
