Buồn, vì một người đã đi qua 3 đại dương và đặt chân lên 30 nước, một người
có đến những 173 tên, bí danh, bút danh, đã chết đến những bốn mươi sáu năm rồi
mà vẫn chưa được về với đất. Trong di chúc, ghi rõ xác phải đốt đi tức là hỏa táng,
và tro xương được chôn trên một ngọn đồi ở vùng Tam Đảo, Ba Vì…
Thế nhưng, nhân danh Đảng, người ta vẫn cứ đem xác ra ướp như Lênin để rồi
sáng đưa lên khỏi hầm, chiều đưa xuống, cứ như mọc rồi lặn, bảo rằng như thế là
thể hiện lòng biết ơn của toàn Đảng, toàn quân và toàn dân.*
Lại càng buồn hơn vì người chết chỉ muốn xây một cái nhà nhỏ nhưng chắc chắn,
lại trồng nhiều cây, để ai đến thăm viếng cũng có chỗ ngồi nghỉ giữa thiên
nhiên hùng vĩ, thì người ta lại bỏ công của ra xây một hang đá to còn hơn hang
Pắc Pó giữa vườn hoa Ba Đình, phải điều động cả một trung đoàn để bảo vệ.**
Có biết đâu rằng, không làm theo di chúc của người chết là mang tội bất
kính.
Và, cũng rất bất kính khi gọi một ông cụ cao tuổi bằng Bác, cho dù chữ Bác
được viết hoa. Giả dụ rằng ông cụ hãy còn sống, trong lần sinh nhật thứ 125
này, các bé mẫu giáo gọi một người đáng tuổi cụ kỵ của mình bằng bác, thì quả
là thiếu giáo dục, nếu không muốn nói là hỗn.
Đã vậy, người ta còn dịch ra tiếng Anh, gọi là uncle Ho. Mà uncle cũng được
dịch là chú. Lại liên tưởng đến chú Sam, chú Chệch! Nếu bảo rằng hai tiếng Bác
Hồ đã trở thành thiêng liêng, thì dù là tiếng nước nào, vẫn phải viết đúng viết
đủ là Bác Hồ.
Một người đã đi vào lịch sử, thì hãy gọi đúng chức danh, không thể vì yêu mà
gọi thế này, hay vì ghét mà gọi thế nọ.
Người ấy khi mất, như Đảng nói, đã để lại muôn vàn thương tiếc cho toàn dân,
nhưng theo những tiết lộ không có gì động trời (vì ai cũng biết), thì vẫn có
những người đàn bà chẳng những không thương tiếc mà còn oán hận. Những người đã
từng là vợ như bà Tăng Tuyết Minh. Những người đã từng là người tình như cô gái
họ Nông. Đảng khoác lên mình ông cụ chiếc khăn liệm, ngay cả khi cụ còn sống,
để mạ vàng hai chữ hy sinh vì nước vì dân.
Nói một cách hình tượng thì ông cụ đã cưới nước Việt Nam và sản sinh ra đứa
con thừa tự duy nhất là đảng Cộng Sản. Tiếc rằng đó là đứa con ngỗ nghịch bất
hiếu, còn hơn thế, một phá gia chi tử. Đảng suốt ngày và đêm bảo noi gương Bác,
nhưng một chuyện nhỏ như ông cụ ưa trồng cây ở những nơi chưa có cây, thì người
ta lại chặt hàng ngàn cây cổ thụ để lấy chỗ trồng cây mới. Noi gương cha như
thế thì khác gì chửi cha!
Sống không được gần vợ gần con, ngay cả về thăm quê cũ cũng phải được Đảng
ra nghị quyết, thì sống như thế không khác gì bị bỏ tù. Và chết, lại còn cay
đắng hơn khi bị canh giữ ngày đêm trong cái ngục được Tố Hữu gọi là bài thơ
bằng đá ấy.
Suy cho cùng, một đời người như thế, phải nói là quá bất hạnh. Không thể nào
mở miệng hát happy birthday to you được. Chỉ có thể kêu một tiếng sad birthday
mà thôi.
Khuất Đẩu
15/5/2015
* Về việc riêng – Sau khi tôi đã qua đời, chớ nên tổ
chức đám đình, lãng phí ngày giờ và tiền bạc của nhân dân.
Tôi yêu cầu thi hài tôi được đốt đi, nói chữ là “hỏa
táng”. Tôi mong rằng cách “hỏa táng” dần dần sẽ được phổ biến. Vì như thế đối
với người sống đã tốt về mặt vệ sinh, lại không tốn đất. Bao giờ ta có nhiều
điện, thì “điện táng” càng tốt hơn.
**Tro xương thì tìm một quả đồi mà chôn. Gần Tam Đảo
và Ba Vì như hình có nhiều đồi tốt. Trên mộ, nên xây 1 cái nhà giản đơn, rộng
rãi, chắc chắn, mát mẻ để những người đến thăm viếng có chỗ nghỉ ngơi.
Nên có kế hoạch trồng cây trên đồi. Ai đến thăm thì trồng
một cây làm kỷ niệm. Trồng cây nào phải tốt cây ấy. Lâu ngày, cây nhiều thành
rừng, sẽ tốt cho phong cảnh và lợi cho nông nghiệp.
(Trích di chúc đầu tiên 15/5/1965)
