Cho đến ngày xảy ra chuyện tôi sắp kể dưới đây mỗi
khi nhớ lại tôi vẫn thấy hối hận sao lúc đó tôi laị có thể hấp tấp
nhận lời không chút đắn đo khi Trung tá William yêu cầu tôi ra Đảo công
tác thời gian được ấn điṇh là sáu tháng trong lúc tôi có quyền từ
chối để ở lại thành phố.
Dạo đó tại các thành phố lớn đang nổ ra những cuộc biểu tiǹh chống
chính phủ do học sinh và sinh viên sách động. Tháng 6 năm 1966, tôi về
lại Huế thăm gia điǹh sau khi tạm thôi dạy vì nghỉ ba tháng hè giữa
lúc thành phố đang sôi sục xuống đường dưới sự chỉ đạo của những tu
sĩ xuất phát từ chùa Từ Đàm. Lệnh giới nghiêm được thi hành từ bảy
giờ tối. Một số sinh viên đào thoát theo Côṇg sản trước khi chính
quyền trung ương ở Sài Gòn sắp điều Thuỷ Quân Lục Chiến ra Huế để
giải toả đám biểu tiǹh và thiết lập lại trật tự.Tôi rời Huế vào Đà
Nẵng. Qua môi giới người bạn, tôi nhận việc làm tại căn cứ Camp Fay
tọa lạc cuối ranh giới Sơn Chà trước khi vào can̉g Tiên Sa. Nơi làm
việc là cơ quan tình báo Mỹ-Việt phối hợp đặc trách nghiên cứu về
mọi sinh hoạt của Miền Bắc từ tôn giáo, chính trị, xã hội, văn hóa,
kinh tế, quân sự và đặc biệt quan tâm haǹg đầu đến quân số bộ đội
phòng không đồn trú.
Tại tỉnh Thanh Hóa nơi có cầu Hàm Rôǹg đã được thiết trí bao nhiêu
súng phòng không, bao nhiêu súng cao xạ thật và giả được ngụy trang ở
hai đầu cầu. Đã có bao nhiêu đơn vị chủ lực địa phương trú đóng kể
cả dân quân loại 1 và loại 2, hoặc số công an biên phòng tham
chiến. Trên trục giao thông quốc lộ 1 số lượng chuyển quân vào Nam
băǹg nhưñg đoàn convoy có thường xuyên không? Tài liệu nghiên cứu được
tham khảo và đánh gíá qua các lời khai từ nguồn tin (source) sau khi
bị bắt trên biển trong hải phận Miền Bắc trên những con thuyền đang
đánh cá ngoài khơi thuộc các Hợp Tác Xã Ngư Nghiệp có những tên
khác nhau như HTX Quyết Thắng, HTX 19/5. HTX Thăńg Lợi, HTX 2/9. Nhưñg
ngư dân naỳ sau khi bị bắt đều được bịt mắt khi dẫn độ lên ba chiếc
tàu PT chạy 2 ngaỳ,một đêm với vận tốc 90km/giờ để sau đó lùa họ lên
Đảo và thông tri cho nhưñg người naỳ biết đây là những hoang đảo trên
đất Bắc.
Tôi về nhà trọ gom một ít aó quần, vật duṇg cá nhân, vàì cuốn
truyện cho vào sac marine chuẩn bị cho chuyến hải hành được âń định
vaò lúc 11 giờ sáng hôm sau. Tối hôm đó tôi đi dọc theo bờ sông Bac̣h Đằng.
Ngồi một mình cuối góc bên ngoàì với ly cà phê tại nhà hàng thủy
tạ Bamboo nhìn qua bên kia bờ sông An Hải thấy nhấp nháy ańh đèn soi
bóng những căn nhà lung linh trên nước. Tôi tự nhủ phải nửa năm nữa
tôi mới trở về laị Đà Nẵng.
Sáng hôm sau tôi đến trại Camp Fay lúc 10 giờ. Nửa giờ sau, người tài
xế Mỹ chở tôi trên chiếc Jeep lùn A1 chạy xuống căn cứ mật của Hải
Quân thuộc Sở Phòng Vệ Duyên Hải ở Tiên Sa. Tàu nhổ neo và sau hơn
một giờ vật vã trên sóng, tôi đặt chân lên Đảo.
Nhảy xuống tàu lúc nước vừa rút ra xa, người lính Biệt Hải đứng
trên bong ném cho tôi cáí sac marine rồi đưa tay vẫy chào trước khi con
taù gầm rú quay đầu ra biển trở về laị căn cứ. Tôi đi thẳng vào văn
phòng Thiếu Tá Nghiêm, chỉ huy trưởng căn cứ Biệt Hải, phân bộ Đà
Nẵng đồn trú ở Đảo trước khi đi qua dãy phòng làm việc của các sĩ
quan Mỹ. Toán sĩ quan này chỉ vỏn vẹn có 6 người, đứng đầu là một
Trung Tá và 5 Đaị Úy gồm các binh chủng Hải quân, Không quân và Bộ
Binh. Không thấy có Hạ sĩ quan hay binh sĩ. Trong số này tôi có quen thân
Đaị Uý Baucum, xuất thân từ học viện Quân sự West Point vẫn thường
gặp tôi tại Rendez- vous Club nằm trong trại Camp Fay mỗi khi Baucum có
dịp về Đà Năng̃ công tác.
Gặp laị tôi, Thiếu tá Nghiêm vui ra mặt. Đó là điều hiếm thấy ở một
người Bắc di cư như ông thươǹg biểu hiện lên khuôn mặt vẻ khắc khổ,
lạnh luǹg và nghiêm nghị. Sau những câu thăm hỏi xã giao ông đi thẳng
vào vấn đề:
- Thế cụ (1) có biết lý do vì sao cụ có mặt ở đây không?
Tôi trả lời:
- Tôi nghĩ đợt naỳ có nhiều "khách hàng" nên cần cán bộ
quản giáo?
Ông mỉm nụ cười làm lêc̣h cán ống vố đang ngâṃ giữa hai hàm răng:
- Cụ chỉ nói đúng một phần. Phần còn lại là do tôi tin tưởng cụ sẽ
không làm tôi thất vọng trong lúc cả tôi và Sở Tâm lý Chiến ở Trung
Ương lúng túng không biết phải xoay xở và giải quyết về chuyện nan
giải này thế nào.
Tôi ngạc nhiên chờ ông cho biết tiếp. Ông dùng ngón tay trỏ ấn vào ống
vố và ngồi nhỏm dậy nói nhẹ nhàng:
- Năm ngaỳ nay, từ lúc xảy ra chuyện này, tôi mất ăn mất ngủ. Tôi đã
có điện vào Nha cũng như Sở để xin chỉ thị từ Trung Ương nhưng trong
đó cũng đành thúc thủ. Nếu xin các cô trong sở ở Sài Gòn ra thì
không ai chịu đi, vả lại họ cũng không được đào tạo chuyên nghiệp
nghiệp vụ naỳ để thích ứng với công tác mật, cuối cùng Sở uỷ quyền
cho tôi bằng mọi cách tự giải quyết lấy. Vậy là tôi chỉ còn trông
mong vào cụ, do đó tôi đã yêu cầu Trung Tá Will can thiệp để đưa cụ ra
đây cộng tác giúp tôi. Sáng nay qua điện đàm với Bộ chỉ Huy ở
Tiên Sa, tôi được biết cụ vừa theo tàu ra đây, tôi mừng như vừa trút
được gánh nặng.
Tôi ngập ngừng hỏi:
- Thế vừa qua có chuyện gì xảy ra hở cụ?
Thiếu tá Nghiêm nhún vai, thở dài theo hơi thuốc:
- Chuyện cũng không ai ngờ vì cả trăm lần công tác trước đây chưa từng
xảy ra, dễ có hơn 5 năm hoạt động. Số là cách đây năm ngày, đúng vào
chu kỳ mỗi 6 tháng, mình thả số người cũ đồng thời bắt thêm số
"khách hàng" mới, đâu ai ngờ trong số người mớí bắt lần này
laị có một cô gái. Xét cho cùng cũng không thể trách anh em trong toán,
một phần do đêm tối không thể nhận diện được ai trong bối cảnh hỗn
loạn đó. Chuyện đã lỡ nay cô ấy đang ở traị Dodo, được bố trí ở
trong một căn nhà riêng vì không thể nào giam chung với 14 người
đàn ông nhỡ có chuyện gì xảy ra mang tiếng xấu cho Mặt Trận là
điều mà Trung Ương cấm nghiêm nhặt và gây phản tác duṇg tuyên truyền
lâu nay.
Tôi vọt miệng:
- Dạ, tôi có biết cô này.
Thiếu tá Nghiêm nhướng mày, nhìn tôi ngạc nhiên pha lẫn nét mừng vui
hiện rõ trên khuôn mặt.
Tôi vội đáp:
- Do nghiên cứu lời khai của các xã viên mấy đợt bắt trước, trong cung
từ của họ, tôi được biết cô naỳ tên Nụ, 20 tuổi là người nữ duy
nhất làm thủ quỹ cho Hợp tác xã Ngư Quyết Thăńg từ hai năm nay.
Tôi hỏi tiếp trong e dè:
- Nhưng trong trường hợp này, tôi sẽ giúp được gì?
- Cụ sẽ ở chung vớí cô gái đó làm cán bộ quản giáo và giáo dục
để khai thác tin tức. Qua thẩm vấn sơ khởi được biết đây là lần đầu cơ
quan bắt được một nguồn tin có triǹh độ học vấn. Cả đám xã
viên bị bắt trước đây do kém văn hóa nên khả năng thâu lượm tin tức
chẳng đem lại kết quả như yêu cầu. Tin sơ khởi mà tôi nhận đươc̣ từ hôm
qua thì cô naỳ có trình độ Trung học phổ thông câṕ ba.
Trong lúc chờ cụ ra đây, tôi đã cho dựng thêm tấm phên ngăn đôi chỗ cụ
ở chung vớí cô đó. Vậy là cụ yên chí. Tối nay tôi sẽ cho người
hộ tống cụ lên căn cứ Dodo. Từ đây lên đó băng rừng phải mất hơn tiếng.
Sau khi rời khỏi đây, nhớ ghé qua Ban tiếp liệu để nhận vật duṇg.
Chúc cụ hoàn thành nhiệm vụ mà Nha cũng như Sở và riêng cá nhân tôi
trông chờ và đặt tin tưởng hoàn toàn vào cụ.
Dứt lờì, Thiếu Tá Nghiêm đứng dậy bắt tay tôi xong ông ngồi xuống
ghế, ghé mắt vào đống hồ sơ ngổn ngang trên bàn. Tôi xoay người bước
ra ngoài sau khi không quên đóng cửa phòng. Dưới ańh nắng chói chang
tháng 5, trời trong xanh có đám mây trắng lơ lưñg trôi trên đầu núi bên
kia làng Tân Hiệp, tôi nghe có tiếng sóng xô dạt đều đặn trên bãi
biển. Lúc này tôi thèm được nằm phơi mình trên cát, dưới ánh nắng
mặt trời để tìm một giấc ngủ trong bình an.
Tôi đến ban tiếp liệu tọa lạc dưới căn nhà tôn để nhận 6 bộ áo quần
vừa đen vừa nâu, 1 áo ấm băǹg len và 1 áo trấn thủ, khẩu K54 với 2
gắp đạn, bút máy Hồng Hà, ít tiền Miền Bắc,10 bịch thuốc lá Điện
Biên, Đồ Sơn,1đong hồ đeo tay hiêụ Prim của Tiệp, 1 đài bán dẫn.
Vào lúc gần 7 giờ, một người lính Nùng thuộc Đại Đội phòng vệ của
Đảo cùng tôi trèo núí trực chỉ đến căn cứ. Tất cả vật duṇg của tôi
được người lính đeo trên vai. Tôi chỉ có một xắc cốt máng lủng lẳng
bên hông cùng khẩu K54 đeo vào thắt lưng và cây gậy trong tay. Đường lên
núi mỗi lúc mỗi vất vả. Những tảng đá to cản lối đi và
trơn trợt. Những con cua đá thập thò trong ngách .Tiếng vỗ cánh hốt
hoảng, xao xác của đàn chim rừng khi thấy chúng tôi. Chưa kip̣ vào
rừng, từ xa đã nghe tiếng vượn hú liên hồi. Trời tối dần khi chúng
tôi vào hẳn trong rừng. Trông lên thấy toàn cây cao, lá đan vào nhau
dày đặc, hai bên đường mòn cây dại sum sê. Lá phủ đầy lối đi. Mỗi
bước chân dẫm lên lá mục ánh lên giải sáng lân tinh theo mỗi bước. Len
lỏi hơn nửa tiếng trong rừng, tôi đứng tưạ lưng vaò thân cây nghỉ mệt.
Tiếng muổi bay vo ve khắp nơi. Tôi châm thuốc. Dưới ánh sańg chiếc bật
lửa, người lính Nùng nhẫn nại nhìn tôi chờ đợị. Tôi nhìn đồng hồ
dạ quang. Mới 8 giờ tối. Cũng phải non nửa tiêńg nữa tôi mới
đến được căn cứ.
Ra khỏi khu rừng rậm trông lên bầu trời đã thấy muôn vì sao nhấp nháy
và phương Đông treo lơ lửng mảnh trăng lưỡi liềm vàng vọt. Đi thêm khoảng
nửa giờ trên con đường nhỏ đã được phát quang, từ xa tôi đã thấy
cảnh quang của căn cứ dưới ánh sańg ngọn đèn điện trạm gác, đến
bốn dãy nhà tranh tỏa ra. Căn cứ được rào bằng những thân tre cao hơn
3 thước chôn xuống đất quanh chu vi khuôn traị. Cổng trại có mỗi một
vọng gác. Người lính Nuǹg bỏ tất cả vật dụng của tôi xuống, ra dấu
chào tôi xong quay người trở về lại hậu cứ. Tôi bước vào phòng trực
ban gặp Trung sỹ Diên và được biết đang có buổi triệu tập đầu tiên
với nhưñg xã viên mớí được giải giao về hai ngày trước đang tập họp
lên lớp taị hội trường.
Tôi vào Hội trường là căn nhà lợp tranh, nền tráng ciment khá rộng,
chào 4 Sĩ quan đồng sự được Sở Tâm lý chiến Nha kỹ Thuật ở Sàigòn
phái ra công tác đang ngồi trên 2 ghế dài, phiá trước đâu laị thành 2
chiếc bàn nhỏ. Ngồi xếp haǹg trên nền nhà gồm 15 xã viên bị bắt ngồi
thaǹh ba haǹg ngang. Trung uý Túc,Trưởng trại trong bộ áo quần bà ba
đen đứng lên khai mạc buổi họp:
- Chúng tôi là những cán bộ của Mặt Trận(2) đêm nay tập họp các anh
để nói về những điều lệ cũng như nội quy trong thời gian các anh ở
đây, mong các anh chấp haǹh nghiêm chỉnh. Thứ Nhất các anh không được
phép trao đổi riêng tư vớí nhau trong sinh hoạt ngaỳ cuñg như đêm. Hai
dãy nhà bên phải gồm daỹ nhà A và nhà B, mỗi nhà gồm 7 người. Riêng
chị Nụ ở căn nhà nhỏ bên tráí. Chính saćh của Mặt trận là giáo
dục các anh về đường lối, chính sách của Mặt Trâṇ, tuyệt nhiên không
có chủ trương xâm phạm thân thể, vậy các anh an tâm học tập và khai
báo thành khẩn những gì mà cán bộ chúng tôi đòì hỏi. Thứ Hai:
cuñg nói cho các anh nắm, chủ trương của Mặt Trận là đem lại cơm no,
áo ấm, tự do, haṇh phúc cho nhân dân. Mặt Trận cương quyết chống mọi
đường lối, chính sách sai lầm và hà khắc của Đan̉g Coṇg Sản và Nhà
nước hiện nay. Trong các anh ngồi đây, gia điǹh các anh gồm ông, cha,
chú, bác, dì, dươṇg có thời đã là nạn nhân trong cải cách ruộng
đất, bây giờ con em của các anh do nhận thức sai lầm của Đan̉g và Nhà
Nước đã thúc đẩy toàn bộ thế hệ trẻ đi thanh niên xung phong ở
Trường Sơn, đi B(3) chiến đấu để làm mồi, làm vật hy sinh dưới bom
đạn Đế quốc Mỹ cho một chủ nghĩa không tưởng và đã từng gây tội ác
chia rẽ dân tộc.
Đồng chí Hải, ngồi bên trái tôi là cán bộ quản gíáo của dãy nhà
A. Đồng chí Hoài, bên tay trái tôi là cán bộ quản giáo phụ trách
dãy nhà B.
Chỉ vào tôi, Trung uý Túc nói tiếp :
- Còn đây là đồng chí Hoàng, cán bộ giáo dục kiêm quản giáo của cô
quản lý Nụ. Sau khi tan họp, yêu câù nhà A, nhà B cử đaị diện lên
nhận mỗi người gồm 4 bộ aó quần, một khăn mặt, bàn chải đánh răng,
xà phòng đánh răng và xà phoǹg tắm. Sańg mai nghe tiếng ken̉g báo
thức, trong các anh cử người lên Ban Hậu cần nhận gạọ cấp dưỡng.
Nôị quy đặt ra là mỗi đêm điện sẽ tắt vaò đúng 10 giờ, ban đêm nghiêm
cấm mọi di chuyển. Tôi nói các anh nghe rõ không? Tiếng hô rõ
cùng lúc nghe chói tai trong cảnh tịch mic̣h giữa núí rưǹg ban đêm.
Sau khi Cán bộ Hải và Hoài dẫn 14 người đến hai dãy nhà A và B,
trong hội trường giờ còn trơ laị tôi và Nụ. Bây giờ tôi mới có thì
giờ để quan sát đối tượng đang sợ hãi trước ańh mắt dò xét của
tôi. Đó là một cô gáí trẻ, ốm yếu, thân gầy, đen đúa với máí tóc
rối bù xõa xuống quá vai đang đứng khép nép, hai tay đan vào nhau run
rẩy trước tôi.
Tôi đến bên Nụ đưa tay chỉ vào đôńg áo quần còn lại trên bàn:
- Tất cả vật duṇg này là của cô, gom laị và theo tôi về chỗ ở.
Tôi nghe tiếng dạ lí nhí. Ra khỏi hôị trừơng, Nụ đi trước, tôi
theo sau. Căn nhà tranh nhỏ, phên tre được chia đôi, có cửa thông qua
phoǹg tôi, nơi có cái bàn nhỏ đặt kế bên chõng tre làm nơi ngủ của
tôi. Tôi theo Nụ quan sát chỗ ở của Nụ. Trên chiếc chõng tre có phủ
chiếc chiếu, một tấm chăn được xếp gọn gaǹg cuối giường, đầu giường
có cáí gối bông của Trại vừa cấp.
Tôi nóí:
- Nếu cô cần gì thêm cho tôi biết. Ngaỳ mai tôi sẽ làm việc với cô
sau.
Tôi trở lên văn phòng gặp Trung Úy Túc. Khi không còn ai, chúng tôi trở
laị con người cũ với ngôn ngữ quen duǹg đến những biểu lộ tiǹh cảm
sau thời gian văńg mặt nhau khá lâu. Cà phê được chế nước nońg từ
cáí phích cuả Trung quốc để sẵn trên bàn. Tôi chia mấy bịch thuốc
lá Điêṇ Biên cho Túc. Câu chuyện giữa chúng tôi chỉ quanh quẩn hỏi
nhau về tin tức bạn bè, chuyện gia điǹh đến sinh hoạt xã hội ở hai
thành phố lớn Đà Nẵng, Sài gòn là hai nơi chúng tôi đang sinh sống.
Đêm khuya từ hồi nào. Đã nghe có tiếng gà gáy sáng. Tôi về laị
phòng ngủ, treo mùng, chui vào giường ngủ thiếp hồi nào không hay.
Buổi sańg ańh năńg mặt trời xuyên qua khe hở lớp phên, vừa ngồi dậy
tôi đã thấy Nụ đặt trên bàn tách trà bốc khóí toả hương.
- Mời cán bộ duǹg chè cho nońg ạ. Mấy bác trong đội cấp dưỡng bảo em
đem lên cho cán bộ.
Tôi nói tiếng cám ơn cụt ngủn, bảo Nụ:
- Ăn sáng xong, cô vào đây làm việc với tôi.
Dứt lời, tôi lên văn phòng lấy hồ sơ cũ, lục lọi trong số những cung
từ trước đây có lời khai liên quan đến Lê thị Nụ, thủ quỹ Hợp Tác
Xã Quyết Thăńg và tên tuổi những người haǹg xóm của Nụ. Tôi chăm
chú đọc tưǹg trang để có đủ dữ liệu cho việc hỏi cung lần
đầu.
Khi Nụ bước vào, tôi tưởng Nụ như vừa lột xác. Bên cạnh tôi là một
cô gái gọn gàng trong bộ aó quần màu nâu, tóc được chải mượt mà
buông thõng hai bờ vai, khuôn mặt trái xoan, đôi mắt mở lớn trông hồn
nhiên pha lẫn nét dịu daǹg qua tia nhìn. Tôi đưa tay chỉ vào ghế trước
mặt mời Nụ ngồi. Kéo ghế ngồi đối diện, tôi đẩy tờ khai lý lic̣h
cùng vớí cây bút trước Nụ và bảo:
- Cô điền vào tờ lý lic̣h naỳ gồm tên tuổi, ngaỳ, tháng, năm sinh, quê
qúan, tên họ cha mẹ, triǹh độ văn hóa theo như trong mẫu đã in sẵn
phần kê khai. Xong phần naỳ, một số câu hỏi tôi sẽ hỏi cô với yêu cầu
cô thành thật khai báo và hợp tác với tôi.
Không nghe có tiếng trả lời, Nụ chăm chú ghi chép nhanh nhẹn trên tờ
khai lý lic̣h. Viết xong Nụ trao cho tôi đầy vẽ tự tin. Nét chữ của
Nụ đẹp, viết ngay hàng, thẳng lối chứng tỏ đã qua những năm thańg
đến trường.
Tôi châm thuốc, nhả một hơi khói đầy, trân trối nhìn Nụ sau khi vừa
thóang nhìn vaò tờ khai .Tôi hỏi với sự ngạc nhiên không che dấu :
- Thì ra cô là người Hà Nôị?
- Dạ ,vâng ạ. Trước năm 1966 em học ở trường Trung học Phổ thông Trần
Phú cuñg là trươǹg Hoàn Kiếm ở Quận Hoàn Kiếm ở Hà Nội, đầu năm
sắp bước vào cấp Ba thì trường được lêṇh sơ tán nên em phải về trọ
nhà ông bác ở Tỉnh Thanh Hóa.
- Cô khai học trường Trung học phổ thông Trần Phú sao laị vừa học
trươǹg Hoàn Kiếm là thế nào?
Nụ đưa tay che miệng, cười thaǹh tiếng giải thích:
- Thưa cán bộ, hai trường chung một địa điểm ạ, đều có cấp 2 và 3.
Buổi sáng thuộc về trường Hoàn Kiếm, buổi chiều cũng taị ngôi
trường này là trườngTrần Phú.
- Trường hợp nào cô về Hợp Tác Xã Quyết Thăńg để làm thủ quỹ? Với
chức vụ thủ quỹ sao cô laị phải theo thuyền đánh cá?
- Lúc em vừa sơ tán về nhà ông bác ở Thanh Hóa thì nhà ông bác em
cuñg vừa được lệnh sơ tán sau đợt máy bay Mỹ đánh bom. Nhà người
bác em bị xung công một phần cho bộ đội tên lưả phòng không Cầu Hàm
Rôǹg đặt bản doanh. Do yêu cầu của Hợp tác Xã Ngư Nghiệp Quyết Thắng
đang cần người có văn hóa để lo về Kinh Tế Tài Chánh đôǹg thời kiểm
kê thủy sản đańh bắt được nên em được điều về Hợp tác Xã này. Ban lãnh
đạo Huyện mới đây còn có lêṇh Thủ qũy như em phải đi thực tế để
cuǹg sát cańh với quần chúng xã viên.
Nhìn đăm đăm vào mắt Nụ tôi hỏi:
- Thời gian qua cô có quan hệ hay quen biết người nào ở đội phòng
không hay tên lửa? Cụ thể là danh hiệu đơn vị hoặc quân số bao nhiêu?
Hiện nay những đơn vị này đang làm công tác gì ở cầu Hàm Rôǹg cuñg
như tại Xã,Huyện?
Nụ cúi đầu tránh nhìn ańh mắt tôi, ngập ngừng một lúc rồi nói:
- Năm 65, sau gần một năm làm cho Hợp tác Xã, maý bay Mỹ đánh bom liên
tục cầu Hàm Rồng nhưng cầu vẫn không thiệt haị gì đáng kể, nhưng
sáu tháng trước, sau một đợt oanh kích cây cầu này bị gãy
một phần. Các đơn vị bộ đội, dân quân, dân công xã, huyện tập trung
thi công sửa chữa, nay đã lưu thông trở laị, nhưng đường sắt giữa cầu
không còn sử duṇg được nữa. Chủ yếu là nối thông với quốc lộ để
chuyển quân bằng hàng trăm xe chạy vào Nam theo chiến dịch. Do quan hệ
hậu cần nên hàng tháng Hợp tác xã phải liên hệ đến các đơn vị bộ
đôị để trao đổi mậu dịch như xuất một số lượṇg cá cho đội cấp
dưỡng đơn vị. Em được biết tên một vài sĩ quan đồn trú ở đó qua
những lần tiếp xúc nhưng hỏi em về quân số đơn vị gồm bao nhiêu thì
em không thể nào nắm được. Lần cuối cách đây một tháng em thấy bộ
đội đang đào hai công sự lớn và sâu dưới lòng đất sát hai bên chân
cầu, quân số đơn vị chừng 50 người, em nghĩ chắc là Đaị đội.
Tôi cười thành tiếng:
- Là con gái sao cô biết 50 bộ đội là quân số của một đaị đội?
Nụ cũng che miêṇg cười theo:
- Tuy em làm thủ quỹ cho Hợp tác xã nhưng đôǹg thời bị sung vào Dân
quân loại một của Uỷ ban nhân dân Xã nên em đoán thế thôi. Đang thời
chiến làm con gái em đâu có sự chọn lựa nào kể cả những ước mơ
riêng tư cho miǹh. Chỉ biết tuân lời làm theo chỉ thị trên trao xuôńg
cho tập thể, rồi tập thể chỉ thị laị cho Đoàn để thi haǹh.
Tôi lấy tờ giấy trắng vẽ hình cầu Hàm Rôǹg có nhiều thanh thép
chéo nhau trên thân cầu, hai đầu cầu là hai ngọn núi thấp có tên nuí́
Ngọc và núi Rôǹg, dưới cầu là sông Mã .Tôi đẩy trang giấy vừa vẽ đến
trước mặt Nụ:
- Cô nhìn vào hiǹh vẽ naỳ và cho tôi biết ở đâu có đặt súng cao xạ
phoǹg không, súng đaị liên 12 ly7? tên lưả Sam của Liên Xô?. Có bao nhiêu
vị trí đặt súng giả đã được ngụy trang?
Tôi xô ghế đưńg dậy bảo Nụ:
-Cô ráng tập trung để nhớ những gì tôi vừa trao đổi với cô nãy giờ.
Sau ăn trưa, cô trở lại đây làm việc tiếp với tôi.
Ra gần cửa liếp, tôi ngóaí đầu hỏi Nụ:
- À này, bác Thăng, bác Niếp gái ở kế nhà cô dạo này thế nào, có
khỏe không? mấy người đó vẫn sinh hoạt bình thường cả chứ.
Nụ trố mắt nhìn tôi lộ vẻ ngạc nhiên tột độ:
- Thì ra cán bộ cuñg biết bác Thăng, bác Niếp caṇh nhà em?
Ra khỏi căn nhà tranh, mặt trời chói chang, trời trong xanh không một
gợn mây. Dầu đang là tháng Năm nhưng ở giữa thung lũng ngọn đồi trong
rừng, khí trời mát mẻ, dễ chịu. Đâu đó nghe có tiếng xào xạc của
lá cây, tiếng suối chaỷ róc raćh không ngừng nghỉ sau dãy nhà cấp
dưỡng. Toán anh nuôi gồm 6 xã viên của nhà A và B chia phiên phụ trách
mỗi ngaỳ lo chuyện nấu ăn cho 15 người. Mỗi ngaỳ được ban hâụ cần
trại cấp 35 lon gaọ trắng cho mỗi bữa ăn. Cơm được nấu bằng 2
chảo lớn có vung đậy. Thức ăn bốn người ăn chung một con gà hoặc vịt
được nuôi trong trại. Đăǹg sau đội cấp dưỡng có chuồng chăn nuôi trên
10 con lợn. Một đàn gà, vịt gần 50,60 con nuôi thả trên mãnh đất đươc̣
rào lưới chung quanh chốnǵ chồn cáo. Nhìn từ xa chăn̉g khác gì một
traị chăn nuôi .
Đi tham quan quanh traị, lúc trở về Nụ vẫn còn trên ghế, hai tay chống
cằm nhìn tư lự, xa văńg vào khoảng không. Thấy tôi, Nụ đứng dậy ấp
úng xin phép được ra ngòai. Trên chõng tre của tôi chăn mền được Nụ
xếp lại gọn ghẽ, muǹg được vén lên cao gọn gaǹg trong lúc tôi văńg
mặt.
Gom tất cả giấy tờ trên bàn gồm bản tự khai của Nụ, tôi lên phòng
trực ban gặp Trung úy Túc,Thiếu úy Hoài và Hải. Đońg cửa phòng,
chuńg tôi trãi tấm bản đồ quân sự có tỷ lệ 1/25000 tỉnh Thanh Hóa
nơi có cây cầu Hàm Rồng để lấy tọa độ những vị trí mà Nụ vừa
khai, trước khi bốn chúng tôi quyết điṇh gởi công điện qua máy đánh
morse từ căn cứ Dodo về Bộ chỉ Huy ở Đà Nẵng. Công tác còn phải
trãi qua giai đoạn so sańh, đối chiếu với lời khai từ những nguồn tin
khác của14 xã viên của daỹ nhà A và B do thiếu úy Hải và Hoài đảm
trách để từ đó chúng tôi đánh gíá về gíá trị của nguồn tin thuộc
loại khả tín A2 trước khi quyết định gởi đi công điện có mã số
khẩn/ tối mật.
Tôi xuống đội cấp dưỡng thấy Nụ cuǹg bốn xã viên đang loay hoay vặt
lông 5 con gà trong 3 chậu rửa bát. Thấy tôi, mọi người lên tiếng
chào.Tôi bảo có ai theo tôi ra vườn để thu hoac̣h thêm rau tươi. Có lời
đề nghị: Xin chị quản lý đi với cán bộ hộ chúng em.
Nụ đứng dậy chùi hai tay vào ôńg quần đi sau tôi.
Đó là mảnh đât́ khá rôṇg được vun xới thành haǹg lối trồng đủ thứ
rau như rau muống, rau đay, mồng tơi, cải bẹ, bí đỏ, có thêm giàn mướp
hương, mướp đắng lủng lẳng những quả xanh thả xuống giàn. Vạt đất
khác trôǹg ớt, rau thơm, chanh, sả, gưǹg, dọt mùng xanh tươi caṇh con
suối. Tôi bảo Nụ chiều nay ra vườn háí rau để cải thiện bữa ăn,
đồng thời đốn mấy cây chuối rưǹg thái cho heo ăn với cơm thừa sau mỗi
bữa. Tôi đi với Nụ đến con suối, nơi đây có xây sẵn một bể chứa nước
được chảy liên tục trong ôńg tre nối từ con thác sau rưǹg làm nơi tắm
giặt, rửa rau, bát đĩa trong sinh hoạt hàng ngaỳ. Khi trở về laị
láng trước giờ ăn trưa, ngang qua trại chăn nuôi, tôi nói với Nụ:
- Cô vào chuồng xem trong ổ rơm có con gà nào vừa mới đẻ lấy hộ tôi
hai quả.
Nụ vén quần đẩy cửa rào, từ đầu gối xuống chân, chân Nụ trắng
ngần, suông đuộc so với làn da ngăm ngăm trên khuôn mặt. Lúc bước ra
khỏi chuồng Nụ trao cho tôi 2 qủa trứng gà còn dính phân trên vỏ. Tôi
nói:
- Cô giữ lấy để bồi dưỡng.
Nụ ngạc nhiên không nói nhưng nhìn tôi bằng ańh mắt đầy thiện cảm và
biết ơn.
Bữa ăn trưa được baỳ biện ở hội trường chia thành 3 nhóm nhỏ ngồi ăn
riêng lẻ trên nền nhà. Chuńg tôi để cho 15 người tự giác quản lý nhau
về chuyện ăn uống. Chờ đến lúc mọi người ăn xong, Trung úy Túc bước
vào hội trươǹg, tất cả đều đôǹg loạt đứng dậy chaò:
- Chúng em chào cán bộ ạ.
- Chào các anh. Sau khi làm vệ sinh ở đây xong, các anh ai trở về nhà
nấy nghỉ ngơi đến 2 giờ trưa khi nghe tiếng kẻng mọi người khẩn trương
lên hội trường để học tập. Các anh tự giác bố trí người trong các
anh để mỗi sáng ,mỗi chiều cho đàn lợn ăn, vãi thóc lúa cho gà vịt
và tăng gia chăm bón rau qủa sau vườn để cải thiện bữa ăn haǹg ngaỳ.
Trại có đủ dụng cụ như cuốc, xẻng, thuǹg tưới rau cho các anh sử
dụng.
Rời hội trường, tôi theo chân Trung úy Túc vào văn phòng ăn trưa cuǹg
với Hoàì và Hải. Chúng tôi ăn bếp riêng do Hạ sỹ Toán phục dịch
trong thời gian 6 tháng tóan chúng tôi công tác ở Dodo này. Trong khi
ăn, Trung úy Túc thì thầm:"Ngày đầu đến đây, nếu không có lệnh
của tôi, e trong số 15 người này có đứa bị bộí thực mà chết. Khiếp
thật, nhiều đứa ăn đến hơn 10,12 bát cơm mà ăn rất khẩn trương. Nhưng
nghĩ laị cũng là phải thôi vì hơn 10 năm sống dưới chế độ coṇg sản
ở Miền Bắc từ thành thị đến nông thôn ai mà chẳng ăn độn khoai, sắn,
ngô đến 85% trong mỗi bữa.
Quay qua tôi, Trung úy Túc hỏi : Danh xưng naỳ họ kêu băǹg gì nhỉ? Tôi
trả lời: Trong cung từ, họ nói là ăn độn đến 85% hoa maù phụ.
Cả bọn chúng tôi nhìn nhau trong im lăṇg. Trung úy Túc chua chát bồi
thêm: Dù cho có viện trợ đến những con chữ hoa mỹ này chăng nữa cũng
không vì thế mà đánh lừa được bao tử con người, cái mà họ gọi là
nhân dân.
Sau bữa ăn, tôi lửng thửng đến ban tiếp liệu lấy cho Nụ cái mùng và
trở về nhà nghiên cứu tiếp lời khai của Nụ .
Trước giờ làm việc, tôi trao cho Nụ cái mùng và nói:
- Đây là rừng núi, ban đêm nhiều muỗi moǹg cô nên cẩn thận vì có thể
bị sốt rét rừng rất nguy hiểm và khó chữa chạy. Tôi yêu cầu cô tranh
thủ vào phòng treo mùng trước khi trời tối, trước khi chúng ta
tiếp tục trở lại những câu hỏi còn dang dở ban sáng.
Khi đã an vị, ngồi đối mặt nhau, tôi hỏi Nụ:
- Cô cho tôi biết vấn đề nghĩa vụ quân sự taị xã, huyện đã được thi
hành như thế nào và đã tác đôṇg gì đến tâm lý những gia điǹh có
con chaú họ sắp tham gia nghĩa vụ? Con số đó taị địa phương có nhiều
không?
Nụ trả lời không đắn đo:
- Tại Huyện và Xã hiện nay dươǹg như không còn thanh niên hay đàn ông
nào trong lứa tuổi nghĩa vụ nữa. Có nhiều em mới 14,15 tuổi cũng đã
xung phong gia nhập bộ đội để gia điǹh bớt miệng ăn. Vào bộ đội thì
đươc cấp phát quân trang, nghĩa là áo quần, ngoàì ra nhờ vậy mà gia
điǹh được kết nạp vào Hợp Tác Xã để có sổ gạọ, lãnh nhu yếu
phẩm điṇh kỳ haǹg tháng. Từ khi phát động chiến dịch đăng ký nhập
ngũ toàn quốc, tại xã em những gia điǹh có con em đi B chiến đấu
hoàn toàn không được tin tức gì đã mấy năm qua.
- Có bao giờ cô đã nhìn thấy từng đoàn xe chở bộ đội chạy trên cầu
Hàm Rồng để tiến vào Nam? Nếu có thì đoàn quân xa gồm bao nhiêu
chiếc và có che lá ngụy trang không?
Tôi ghi chép lời khai của Nụ và bảo Nụ đi nghỉ trưa.
Sau một tuần thẩm tra lời khai của Nụ đối chiếu với 14 lời khai của
mỗi xã viên với những câu hỏi giống nhau, chuńg tôi đã có một buổi
họp để đánh gíá về những nguồn -tin- sống naỳ và nhất quán về sự
thành khẩn của Nụ sau bảy ngày lấy cung. Trung úy Túc, Thiếu úy
Hải, Hoài và tôi quyết định gởi báo cáo tiǹh hình quân sự về trung
ương. Những tìm hiểu thêm về tôn gíáo, kinh tế tại các Hợp tác Xã
Nông nghiệp, Ngư nghiệp, văn hóa, sinh hoạt học đường, tất cả chỉ là
điểm khai thác thứ yếu do đề xuất của trung ương .
Sańg thứ Hai mỗi đầu tuần tôi lấy hai viên thuốc Chloroquine là thuốc
trị sốt rét rừng cho tôi và Nụ. Tôi bảo Nụ xuống đội cấp dưỡng đem
lên hai cốc nước nóng và bảo Nụ chọn lấy một trong hai viên để uống
trước .Tôi nói hàng tuần cô phải uống thuốc naỳ để chôńg sốt rét,
tôi cũng vậy. Sau khi uống xong, Nụ nhìn tôi với ánh mắt buồn bã,
trách móc:
- Cán bộ không việc gì phải làm thế. Em nào có dám nghi ngờ gì đâu
mà cán bộ cho phép em được chọn viên thuốc nào để uống trước. Tuy
thời gian giao tiệ́p với các cán bộ ở đây có ngắn ngủi nhưng tất cả
bọn em đều mang ơn các cán bộ đã đối xử chúng em bằng loǹg
nhân ái, nhân bản giữa con người với con người cho dù thân phận đang
là những người tù bị giam giữ, cô lập nơi đây.
Một tháng sau, có hôm gặp Nụ cuǹg hai xã viên đang xới đất bón rau
sau vườn, tôi bảo Nụ theo tôi ra suối múc nước tưới rau để có dịp
tìm hiểu về năng suất lao động và thành quả của các Hợp Tác Xã
Nông nghiệp . Nụ đảo mắt nhìn quanh, khi biết chắc không có ai nghe
lén, Nụ nói nhỏ:
- Theo em biết thì đợt thâu hoac̣h muà nào cuñg dưới chỉ tiêu trên đề
ra mặc dầu địa phương cũng như qua đài, báo đều thông báo là vụ muà
nào cuñg thắng lơị lớn, thành công, đạt chỉ tiêu vượt bậc. Cán bộ
thừa biết cha chung không ai khóc. Canh tác cho tập thể không ai chú tâm
như chăm sóc mảnh vườn con cá thể nhà miǹh. Nhiều người truyền miệng
câu vè sau đây để nói lên thực trạng bi đát của các hợp tác xã:
"Sáu giờ kẻng đańh phèn la.
Bảy giờ đủng đỉnh mới ra tới đồng.
Tám giờ chống cuốc đưńg trông,
Chín giờ báo caó thưa ông, con về."
Nói xong Nụ cười lệch cả vai. Tôi cuñg cười theo vì thấy chuyện ngộ
nghĩnh. Quên ranh giới giữa hai người, cả hai chúng tôi đều vui lây
vớí nhau trong sự thân mật bất ngờ. Tôi nói :
- Cô Nụ nãy giờ nói toàn giọng điệu phản đôṇg mà cô không sợ sao?
- Ở đây em chỉ nói riêng với cán bộ. Với 14 xã viên của em ở đây dẫu
cạy miệng em cũng không dám nói. Thâm tâm ai mà muốn nói, muốn nghe
những điều dối trá phải không cán bộ?
Tự nhiên Nụ nhìn tôi cười rũ:
- Bản thân em cũng đã từng nói những lời không chân thật ngang ngữa
những gì tai em nghe những lời dối trá của lãnh đaọ, của chủ nhiệm,
của người đôǹg cấp hoặc kẻ thừa haǹh từ mười mấy năm qua ở trường,
ở cơ quan, ở đơn vị, ở cơ sở nên lâu ngaỳ không còn biết xấu hổ là
gì nữa như thể nó đã trở thaǹh những quán tińh.
Tôi vọt miệng nói theo bản năng:
- Vậy lâu nay đã có lúc nào cô đã nói những lời không chân thật với
tôi?
Nụ gục đầu xuôńg thấp không nói cho đến khi ngẩng lên hai mắt đỏ hoe.
Tôi giục Nụ quảy đôi thuǹg nước về tổ canh tác. Đang lội qua
suối, gặp phiến đá trơn khiến Nụ chúi toàn thân về phía tôi. Tôi đở
người Nụ trong vòng tay, ôm thân thể nhỏ bé của Nụ trong loǹg, ngửi
hương thơm diù dịu từ máí tóc. Nụ ôm tôi, hai tay bấu trên vai
tôi ghì chặt. Đầu Nụ tưạ vào người tôi bất đôṇg. Tôi nghe tiếng đập
từ lồng ngực Nụ cuǹg hơi thở đứt quañg, dồn dập bên tôi .
Quanh tôi lúc bấy giờ thời gian như ngừng lại, chỉ còn nghe tiếng chim
hót véo von, lảnh lót trên cây, tiếng khỉ gọi đàn chuyền nhau trên
cành và trên những hàng cây dại nở đầy hoa đủ sắc ven suối, từng
đàn bướm trắng bay chợp chờn trong nắng hanh vaǹg. Chúng tôi đứng ôm
nhau giữa giòng suối nước chảy róc rách dưới chân không biết bao lâu
cho đến lúc cả hai bối rối rời nhau như vừa trải qua một giấc mơ
không tưởng.
Đã lâu tôi chưa từng có cảm xúc naỳ nhưng đôǹg thời chợt nhớ đến
cương vị của một cán bộ quản gí́ao của Nụ, tôi cố găńg trở laị
thái độ biǹh thường như mọi ngày, như đã không có gì vưà xảy ra :
- Cô có sao không?
Nụ múc nước suối đầy thùng, quảy lên vai, trả lời nhỏ nhẹ:
- Dạ không sao ạ.
Đưa Nụ đến khu canh tác, tôi lên văn phòng trại. Gặp tôi, Trung Úy Túc,
Thiếu uý Hải và Hoà cười đùa vui vẻ. Trên chiếc bàn nhỏ chất đầy
những nhu yếu phẩm gởi cho chúng tôi từ Bộ chỉ Huy vưà chuyển lên căn
cứ. Tôi được Trung úy Túc cho biết Trung ương cuñg như Thiếu tá Nghiêm
ngỏ lời khen ngợi thành qủa tốt đẹp trong công tác vừa qua của chúng
tôi.
Riêng nhu yếu phẩm daǹh cho 15 xã viên gồm 2 bánh thuốc lào, đường
cát trắng Cuba. Quay qua tôi, Trung úy Túc nói bằng giọng diễu cợt:
đợt naỳ có quà đặc biệt riêng cho cụ.
Tôi hỏi lại:
- Quà gì vậy?
Cả ba người nhìn tôi cuǹg cười lớn không che dấu tia mắt tinh nghịch
- Nói đùa đấy, quà naỳ daǹh cho cô quản lý nhà cụ đây. Nhất câụ
nhá.
Rồi nói thêm:
- Gíá mà cô này sống ở Sàigòn, khối đứa chết vì nhan sắc.
Trung úy Túc đẩy bọc giấy lớn về phía tôi:
- Lát nữa cụ giao cái naỳ cho cô Nụ. Phụ nữ ai cũng cần cái naỳ.
Trước khi cụ vaò đây, báo haị mấy anh em chúng tôi vừa xé toàn bộ
bao bì nylon bên ngoài, nếu không thì lộ tâỷ, đến hư bột hư đường.
Nhìn vẻ ngạc nhiên của tôi, Trung úy Túc nói:
- Cụ muốn biết trong quà có cái gì thì xem mấy chữ ngoàì bao bì
vưà vất dưới nền, khắc biết.
Nhặt dưới nền nhà còn vương vãi bao nylon, Trung úy Túc chỉ tôi xem
hàng chữ :"Băng vệ sinh phụ nữ. Công ty Bạch Tuyết sản xuất taị
Saigòn VN".
Trước khi ba chúng tôi chia tay về lại mỗi nhà, Trung úy Túc giữ tôi
laị văn phòng trước giờ tắt điện, trầm ngâm nói:
- Tôi hết sức cảm thông về công tác khó khăn và tế nhị mà cụ đang
thi hành. Cuộc chiến mà chúng ta đang tham dự đầy rẫy những tiǹh huống
khó xử và phức tạp. Đây là một cuộc chiến không có tiếng súng như
ngoài chiến trường, nhưng là một cuộc chiến thầm lặng và là cuộc
chiến trong bóng tối. Dầu ở môi trường nào, hoàn cảnh nào, điều
kiện nào chăng nữa, là quân nhân chuńg ta cuñg phải hoàn tất nhiệm
vụ trên giao phó. Tôi nhớ đã đọc đâu đó nói về thân phận con người:
"Je suis né en situation et sous condition" .
Có tiếng quãy đuôi của con Tô dưới gầm bàn. Trung úy Túc lấy tay xoa
đầu con chó đầy vẻ trìu mến nói tiếp:
- Con Tô naỳ tôi xin dưới laǹg Tân Hiệp năm ngoái đem về đây nuôi được 6
tháng, hết công tác tôi lại về Sài gòn bỏ nó lại. Lần naỳ ra đây,
sau hơn một năm nó vẫn còn nhận ra tôi là chủ cũ nên suốt ngaỳ
cứ quanh quẩn bên tôi. Cụ xem, đến như loài thú còn tiǹh nghĩa thế
kia huôńg hồ là giữa con người với nhau. Gần gũi nhau một thời gian
thì tình cảm có cơ hội naỷ nở là điều tất yếu. Thôi khuya rồi, mời
cụ về nghỉ.
Tôi đi dưới ánh trăng mờ nhạt hơi sương núí rừng, trong đầu cứ vương
vấn câu nói của Trung úy Túc.
*
Khi tôi vào đến khoảng sân trước nhà, Nụ còn thức. Tôi gọi Nụ và
trao cho Nụ gói qùa. Dưới ańh đèn, khuôn mặt Nụ sáng lên miềm vui
dầu không biết quà có những gì. Tôi thấy nụ cười hớn hở, raṇg rỡ
trong khóe mắt mở lớn của Nụ như trẻ thơ. Cả hai không nói lời nào.
Nụ quay về phòng. Tôi ngồi trên chõng tre tháo giày chui vào muǹg.
Giấc ngủ không đến với tôi như mọi đêm. Có tiếng tắc kè kêu đổi nhịp
đều đặn tưǹg hồi nghe buồn bã trên cây sấu kế vọng gác cho đến lúc
trời sáng trắng.
Thời gian trôi nhanh. Mới đó mà đã qua ba thańg. Lúc này trời đang
vào đầu thu. Lá cây rừng đã bắt đầu đổi màu và vạn vật nhuốm đầy
vẻ thê lương trong không gian tịch mic̣h. Chúng tôi có tổ chức những
buổi lên lớp học tập chính trị dành cho 15 xã viên theo những tài
liệu có sẵn của Mặt Trận và sau đó là những buổi thảo luận tại
hội trươǹg dưới sự chủ tr̀i của Trại trưởng và cán bộ.
Một buổi chiều, già Tích là người lớn tuổi nhất trong số xã viên
vội vã đi tìm tôi:
- Báo cáo cán bộ khung, chị quản lý cuả chúng em dở cơm từ hai hôm
nay, chắc chị ấy ốm. Suốt ngày qua, xuất cơm của chị giờ vẫn còn
nguyên.
Tôi vào nhà. Đẩy tấm phên cửa thấy Nụ nằm im trên chõng tre, tôi lên
tiếng không nghe trả lời. Lại gần có tiêńg rên nho nhỏ. Tôi vén muǹg
đặt tay trên trán Nụ thấy nóng như lửa. Máí tóc Nụ đẫm đầy mồ hôi
ướt nhẹp trên gối như vừa tắm. Tôi lay vai Nụ:
- Cô làm sao vậy? Ốm bao lâu rồi?
Chỉ nghe có tiếng ú ớ và tiếng cựa miǹh.
Tôi lên văn phòng tìm trong tủ thuốc lấy hai viên thuốc cảm cúm, vài
viên vitamin C và hấp tấp xuôńg đội cấp dưỡng bảo già Tích nấu cháo
tối nay mang lên cho Nụ.
Sau buổi họp thường lệ mỗi tối tại văn phòng, khi trở về ngang qua
phòng Nụ tôi thấy bát cháo trắng vẫn còn nguyên caṇh giường. Đẩy
cửa vào, Nụ nằm bất đôṇg, tôi lay mấy lượt Nụ mới hé mắt nhìn tôi.
-Cô rańg ngồi dậy ăn cháo cho có sức, uôńg thêm mấy viên thuốc cảm
và vitamin C cho chóng laǹh.
-Tay chân em nhấc không nổi, sańg nay cố ngồi dậy nhiều lần mà không
thể nào dậy được.
Tôi ngồi sát bên Nụ, nắm hai tay Nụ để cố đỡ Nụ dậy. Người Nụ nońg
hầm hập. Khi đã tựa lưng được vào vách, trao cho Nụ chén cháo, Nụ
lắc đầu xua tay:
-Em uống mấy viên thuốc cán bộ cho được rồi. Mồm đắng lắm em không ăn
đâu. Cán bộ giúp em, đỡ cho em nằm xuống.
Đến khi đã đặt Nụ nằm ngay ngắn trở lại như trước, tôi kéo chăn đắp
lên nửa người Nụ, vưà điṇh buông mùng thình lình Nụ nắm tay tôi kéo
lên mặt. Những gioǹg nước mắt nóng chảy qua kẽ tay tôi. Trong không
gian im lăṇg không ai nóí với nhau lờì nào.
Thời gian như ngưǹg lại không biết bao lâu, tôi nhẹ nhàng rụ́t tay về
khẽ nói lời vỗ về:
- Cô nên nghe lời tôi, ngủ cho ngoan nào.
Tôi về phòng lấy cây đèn bấm lên văn phòng traị. Gặp Trung úy Túc,
tôi báo cáo:
- Cái Nụ ốm hai ngaỳ nay không ăn uống gì. Tôi đang lo không biết phaỉ
làm sao đây.
- Đâù muà Thu thời tiết thay đổi, chính tôi cũng đang sốt và ho liên
tiếp mấy ngày nay. Cụ lấy sữa bột pha cho cô ấy uống. Có nước nóng
trong phích và lấy thêm chai dầu khuynh diệp cho cô ấy thoa. Giờ tôi
với cụ xuống thăm cô ấy.
Tôi cầm ly sữa nóng sońg sańh trong tay đi theo trung úy Túc. Dưới ánh
sáng của ngọn đèn bấm, Nụ nằm nghiêng xoay đầu về phía tường, máí
tóc xổ tung, laị gần nghe có tiếng thở đứt quãng mệt nhọc. Trung úy
Túc lên tiếng trước:
-Cô Nụ ốm làm sao?
Nghe tiếng Trưởng traị, Nụ quay đầu cố ngồi dậy.
-Cô cứ nằm yên, không việc gì phải thế. Đôǹg chí Hoàng có đem cho cô
cốc sữa, cô ráng uôńg để uôńg thuốc cho mau laị sức.
Quay qua tôi:
- Đồng chí Hoaǹg nâng cô Nụ lên cho cô dễ uống.
Tôi đỡ Nụ dậy, tay tráí tôi dưới lưng Nụ luồn qua phía vai để nâng
đầu Nụ lên cao. Tôi đưa cốc sữa gần miệng Nụ. Hai tay Nụ ôm cốc sữa
uống chậm rãi tưǹg ngụm nhỏ. Uôńg gần nửa cốc Nụ tỏ ý muốn được
nằm xuôńg. Tay phải tôi đỡ đầu Nụ đặt nhẹ nhàng xuống gối.
Sau khi nói lời an ủi Nụ, Trung uý Túc cùng tôi ra đứng trước sân. Đêm
thanh vắng. Sao sańg đầy trời, có nhiều ngôi sao vụt đổi ngôi trên bầu
trời đen thẫm.
Vào nhà, ngủ đến nửa đêm, tôi mở choàng mắt thức dậy nghe có tiếng
ho không ngớt kèm theo tiếng rên từng hồi của Nụ, tôi ngồi dậy, mở
cánh cửa liếp thông qua phòng Nụ.
- Nụ sao thế? Mệt không ngủ được à? Có cần tôi giúp gì không?
- Em chỉ cần có anh bên em lúc này.
Tôi vén mùng ngồi sát bên Nụ, tay Nụ tìm tay tôi đan vào nhau đặt trên
ngực Nụ. Toàn thân Nụ vẫn còn nóng hâm̀ hập, mồ hôi vã đầy aó. Tôi
đứng dậy với tay lấy cho Nụ cái aó cánh ở cuối giường. Nụ ngồi
ḍậy cởi chiếc aó đang mặc bỏ qua một bên chõng, chậm rãi thay aó
mới. Đã quen bóng tối, nửa thân Nụ vớí làn da trắng ngần lồ lộ
hiện ra trước mắt tôi. Khi Nụ nằm sấp xuống tôi lấy dầu nóng trút
đầy hai tay, bảo Nụ kéo aó lên cao qúa đỉnh đầu, đến tận hai vai, tôi
chà xát dọc theo sống lưng Nụ cho đến khi nghe tiếng thở đều đặn cuả
Nụ. Mùì dầu khuynh diệp tỏa khắp nơi. Tôi không nghĩ Nụ đã đi vào
giấc ngủ chóng đến thế. Tôi nhẹ nhàng trở về nằm lại trên chõng tre
laṇh lẽo, mắt thao láo nhìn lên đin̉h mùng thao thức cho đến lúc có
tiếng ken̉g báo sáng.
Gỉữa tháng 11, toán công tác chúng tôi nhận được công điện khẩn từ
Trung Ương gởi ra cho biết đến cuối tháng sẽ có kế hoạch di chuyển
những người bị giam giữ bấy lâu trên Đảo về laị vuǹg biển Thanh Hóa
nơi địa phương cũ. Với tôi đó là điều hiển nhiên xảy ra thông thường
trong qúa trình thay đổi nguồn tin từ bao năm qua.
Trung úy Túc lêṇh cho Thiếu úy Hải và Hòa cho tập trung tất cả 15
người lên Hội trường để kiểm tra tư trang. Vào phòng thấy Nụ sắp
chuẩn bị lên Hội trường, tôi mờí Nụ đến bàn :
-Nụ ngồi xuống, là phụ nữ duy nhất Nụ khỏi qua khâu kiểm tra.
Tôi đẩy trước Nụ một số tiền, cây bút Hôǹg Hà và chiếc áo ấm bằng
len của tôi đã để sẵn trên bàn:
-Tôi không có gì nhiều làm quà cho Nụ, mong Nụ giữ những vật naỳ như
một kỷ niệm cho mối quan hệ tình cảm giữa chúng ta bấy lâu. Tôi cũng
biết món qùa mọn naỳ có thể sẽ bị tịch thu khi vừa đặt chân lên
bãi nếu không may bị công an xã hoặc dân quân phát hiện sớm khám xét.
Vấn đề là, qua đây xin Nụ ghi nhận tấm loǹg của tôi đối với Nụ, còn
chuyện mất hay còn, giữ được chúng hay không là chuyện bên ngoài không
là gì cả nếu so với tiǹh cảm bên trong của con người. Đến như số
phận của em hay anh cũng không làm chủ được bản thân miǹh vì chúng ta
không đủ khả năng thay đổi điṇh mêṇh con người, nói chi đến số phận
khe khắt của lic̣h sử, dân tộc, đất nước đã khiến chúng ta vĩnh viễn
xa nhau để không bao giờ còn gặp lại nhau nữa. Em đưǹg khóc cho
anh đau lòng. Can đảm lên em. Phấn đấu lên Nụ của anh. Anh xin em đó.
Tôi để yên tay tôi trong tay Nụ trong tiếng thổn thức không nguôi. Chiều
xuống cùng cơn mưa giữa muà Đông làm trời đất thêm tối tăm ảm đạm và
thê lương.
Hai ngày trước lệnh tập trung ở Hội trường để chờ dẫn độ 15 xã viên
Hợp Tác Xã Quyết Thănǵ về laị vùng biển Thanh Hóa, thờì gian này
tôi tránh gặp Nụ. Nụ đã để laị cho tôi bức thư trước ngày ly biệt.
"Anh yêu dấu,
Em không ngờ ngaỳ em xa anh lại chóng đến thế. Mỗi lần nghĩ đến điều
naỳ khiến tim em tan nát, thắt laị từng cơn và dầu cho có nghe lời
anh căn dặn, vỗ về trước đây mỗi khi loǹg em yếu đuối, em cũng không
làm sao ngăn được nước mắt. Anh tha lỗi cho em đã không nghe lờì anh
luôn khuyên bảo, dỗ dành em trước đây. Hoàn cảnh ngang tráí và khắc
nghiệt đã làm tráí tim em tổn thương mỗi ngaỳ từ lúc em gặp anh.
Chỉ viết có mấy giòng naỳ cho anh mà chữ trong thư đã có chỗ nhòe
nhoẹt.
Anh yêu dấu,
Nước mắt của em không chỉ nhỏ ra trong đau đớn thôi đâu, còn có những
giọt nước mắt hạnh phúc kèm theo đây như trong loǹg em lúc này đang
nghĩ đến anh với tất cả thương yêu, trìu mến và nhung nhớ vô hạn.
Trong những tháng ngaỳ em bị cầm giữ trong trại, các anh như anh Túc,
anh Hải, anh Hoài và riêng anh là nhưñg con người đầy loǹg nhân áí,
bao dung, độ lượng đối với em, hoàn toàn khác hẳn trong ý nghĩ ngaỳ
đầu bọn em gồm 15 người bị gom laị nơi đây với nỗi sợ hãi, âu lo.
Trong cư xử, các anh đã thừa nhận chúng em là những con người. Đó là
những tình cảm tốt đẹp của con người mà em nhận biết qua những biểu
hiện trong thái độ và ngôn ngữ của anh đối với em. Khác hoàn toàn,
nếu không muốn nói đối nghịch vớí lối đối xử từ ngôn ngữ, haǹh
đôṇg, cử chỉ của nhưñg người sôńg trên đất Bắc, dưới chế độ hiện
haǹh không loại trừ thời gian em sống giữa lòng Thủ đô Hà Nội. Ở đó
họ sống với nhau trong e dè, thận trọng. Mỗi khi tiếp xúc luôn để
mắt thăm dò lẫn nhau làm như điều đó đã ăn sâu trong tiềm thức họ
không có cách gì cứu vãn hay gột rửa được nữa. Qua anh, em như được
dẫn dắt đến một thế giới mới đẹp đẽ, thánh thiện đầy hương thơm từ
cuộc sôńg và đầy tiǹh người. Vì luôn nghĩ vậy nên đã có lúc em ước
mơ trong tuyệt vọng phải chi em có cái may mắn là người tù của riêng
anh để mỗi giờ em được nhìn thấy anh, mỗi ngaỳ em được nghe anh nói.
Em là người tù vô tội tự nguyện đến với anh để mong anh canh giữ em
suốt đời. Thân anh, tim anh trú ẩn trong loǹg em cuñg là một daṇg ở
tù chung thân. Hóa ra vì tiǹh yêu giữa đôi ta mà cả anh lẫn em đều là
hai người tù của nhau anh nhỉ và hoàn toàn không vì ngoại trở mà
thôi nghĩ đến nhau. Em nói đùa đấy, em không có tham vọng ấy đâu. Mười
mấy năm qua em đã sống thế nào? Em không bao giờ có được những giấc
mơ đẹp nóí chi đến những ước mơ cho đời người con gái. Suốt
ngaỳ lao vào những công việc vớí những chỉ tiêu, ăn uống trong
kham khổ thiếu thốn, lao động̣ từ sáng đến tối chỉ mong đêm về ngủ
được một giấc để sańg mai có sức mà tiếp tục công việc. Em trở
thaǹh con vật sinh lý từ thuở mới lớn hồi nào không hay nếu như không
có ngaỳ em may mắn gặp được anh.
Anh yêu dấu của em,
Ai cũng bảo người ta chỉ chết một lần trong đời nhưng với em lần xa
nhau này (giữa anh với em), em coi miǹh như đã không còn hiện hữu trên
đời naỳ. Mà dẫu có chết như thế nào chăng nữa, với em, em cũng vô
cuǹg mãn nguyện được chết trong niềm hạnh phúc vô biên khi đã có anh
trong đời cho dù thời gian qúa ngắn ngủi bên nhau".
Thư Nụ còn dài nhưng tôi không đọc hết trong mối xúc đôṇg dạt dào.
Tối hôm đó tôi lặng̣ lẽ rời căn cứ.
Không gặp laị Nụ lần cuối, tôi lầm lũi ra đi như trốn chạy. Tôi lầm
lũi đi dưới cơn mưa cuồng nộ của núí rừng. Trời đất quanh tôi tối
đen.
Tôi đi trong cô đơn như thuở hồng hoang vừa hiện hữu con người đầu tiên
trên mặt đất.
Hồ Đình Nam
(1) Gọi nhau bằng Cụ vì không để lộ cấp bậc. Đơn vị chỉ kết nạp
người Miền Trung và Miền Bắc để thi haǹh công tác mật.
(2) Mặt Trân Gươm Thiêng Ái Quốc
(3) Đi B: Vào Nam.